Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2015r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Anna Kuczyńska

Sędziowie: Sędzia SO Dorota Stawicka-Moryc (spr.)

Sędzia SR del. Małgorzata Dasiewicz-Kowalczyk

Protokolant: Elżbieta Biała

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2015r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko N. W. i A. W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu

z dnia 23 maja 2014r.

sygn. akt IX C 292/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanych 2154 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 1621/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 maja 2014 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia oddalił powództwo (...)

Wojciechowskiemu.

Powyższe rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

W dniu 28 lipca 2005r. N. W. (nosząca wówczas nazwisko S.), zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą w K. umowę kredytu nr (...). Kredytodawca udzielił kredytobiorcy pożyczki w wysokości 19.726,93 CHF, na okres od 28 lipca 2005r. ze spłatą do 25 lipca 2010r. Pożyczka została udzielona na zakup samochodu marki M. (...), rok produkcji 2000. W dniu 28 lipca 2005r., A. W. zawarł umowę poręczenia do umowy nr (...) zawartej miedzy (...) Bank S.A. z siedzibą w K., a N. W., zobowiązując się do spłaty zobowiązania z kredytobiorcą solidarnie. W dniu 30 września 2011r. została zawarta umowa warunkowa sprzedaży wierzytelności pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. a (...) z siedzibą w W.. W dniu 12 stycznia 2012r. między tymi samymi stronami zawarty został aneks do ww. umowy. Strony ustaliły w warunkowej umowie sprzedaży wierzytelności z dnia 30 września 2011r. oraz w aneksie do tej umowy z dnia 12 stycznia 2012r., co następuje: (...) Bank S.A. z siedzibą w W. przelała na rzecz (...) z siedzibą w W. wierzytelności o łącznej wartości 146.945.625,50zł tytułem należności głównej oraz w wysokości 177.157.618,30zł tytułem odsetek, a także 424.469,77zł tytułem opłat i prowizji; umowa była jednocześnie umową przekazania bazy danych, a dane dotyczące wierzytelności i dłużników zostały przekazane na płycie CD - § 9 ust. 3 umowy przelewu sprzedaży; cedent miał przekazać cesjonariuszowi sukcesywnie – niezwłocznie po dniu przeniesienia, zaś przeniesienie całości dokumentacji miało nastąpić do 90 dni pod dnia przeniesienia; jako dzień przeniesienia wierzytelności strony ustaliły 12 stycznia 2012 r.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód. Zaskarżając go w całości, wniósł o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za pierwszą i drugą instancję. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 227 i art. 233 k.p.c. poprzez wydanie wyroku bez rozważenia w sposób bezstronny i wszechstronny twierdzeń przedstawianych przez Powoda, nadto przez dowolną i selektywną ocenę dowodów i w konsekwencji dokonanie ustaleń sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, poprzez stwierdzenie, że a) w umowie warunkowej sprzedaży wierzytelności z dnia 30 września 2011 roku jak i aneksowi do niej - w kontekście skutecznego przelewu wierzytelności a rzecz Powoda - nie można przypisać wiążącego charakteru, bowiem Powód nie wykazał by nastąpiło ziszczenie się wszystkich wskazanych w § 5 warunkowej umowy przelewu warunków zawieszających, podczas gdy z dokumentu złożonego do akt sprawy w odpisie uwierzytelnionym przez występującego w sprawie pełnomocnika profesjonalnego - radcę prawnego Aneksu nr (...) do warunkowej umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 30 września 2011 roku, zawartego w dniu 12 stycznia 2012 roku wynika, iż w § 1 ust. 1 strony zgodnie postanowiły, iż zdarzenie wymienione w ppkt. l)-4) zastępują na gruncie Umowy warunki, o których mowa w § 5 umowy i uznają je za spełnione, b) w umowie warunkowej sprzedaży wierzytelności z dnia 30 września 2011 roku jak i aneksowi do niej - w kontekście istnienia po stronie pozwanej zobowiązania dochodzonego prawem - nie można przypisać wiążącego charakteru, bowiem nie wynika z niej, by jej przedmiotem była wierzytelność przysługująca (...) Bank S.A. wobec Pozwanych, podczas gdy z dokumentu złożonego do akt sprawy w odpisie uwierzytelnionym przez występującego w sprawie pełnomocnika profesjonalnego - radcę prawnego, wyciąg z listy wierzytelności - Załącznik nr 4 wynika jednoznacznie, iż wolą stron umowy przelewu była objęta również wierzytelności dotycząca Pozwanych; c) powód nie dołączył do pozwu załączników do umowy przelewu wierzytelności, które precyzują konkretną wierzytelność i dłużnika, w tym dłużnika i wierzytelność dochodzona w niniejszym postępowaniu; d) pismo opatrzone tytułem „ wyciąg z listy wierzytelności - Załącznik nr 4" nie stanowi dokumentu bowiem nie zostało opatrzone podpisem, stąd w ocenie sądu nie może stanowić dowodu na okoliczność przejścia wierzytelności na rzecz Powoda; e) pominięcie dowodu z dokumentu prywatnego - wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu i w konsekwencji pozbawienie go wiarygodności i mocy dowodowej, pomimo, iż jako dowód z dokumentu prywatnego podlega ocenie jak inne dowody, tj. naruszenie art. 245 k.p.c.; f) pominięcie dowodu z dokumentu umowy kredytu nr (...) z dnia 28 lipca 2005 roku złożonego do akt sprawy wraz z pozwem dla wykazania, źródła powstania zobowiązania pozwanych; g) pominięciu przez Sąd powołanego przez stronę powodową dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków Bartosza Borkowskiego w sprawie km 3671/08 w szczególności postanowienia o umorzeniu prowadzonego przeciwko Pozwanym postępowania egzekucyjnego w okresie od 2008 roku do 2 listopada 2010 roku; h) uznaniu za wiarygodne twierdzeń Pozwanych zwłaszcza w kontekście całkowitej spłaty wierzytelności z tytułu umowy kredytu nr (...) na podstawie porozumienia z 2007 roku, podczas , gdy strona powodowa wniosła o dołączenia akt postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko Pozwanym tytułem dochodzenia ww. wierzytelności w okresie od 2008 roku do 2 listopada 2010 roku, a więc po rzekomym zawarciu porozumienia. Apelujący zarzucił również naruszenie art 217 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych strony powodowej zgłoszonych w piśmie procesowym z dnia 1 kwietnia 2014 roku, a stanowiących odpowiedź na twierdzenia strony pozwanej zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty, zwłaszcza w kontekście zarzutu przedawnienia roszczenia. Nadto zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy i błędne przyjęcie, iż strona powodowa nie udowodniła podstawy faktycznej swego żądania, pomimo, iż jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego Powód wykazał za pomocą dowodów z dokumentów przeniesienie na jego rzecz wierzytelności dochodzonej pozwem, jako materialnoprawnej przesłanki niezbędnej dla uwzględnienia powództwa, co w ocenie sądu nie były wystarczające w świetle rozkładu ciężaru dowodowego w sprawie i w konsekwencji powództwo zostało oddalone.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I Instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Odwoławczy przyjmuje za własne. Wyprowadzone z tego stanu faktycznego przez Sąd Rejonowy wnioski co do bezzasadności powództwa również są uzasadnione i zostały poparte właściwą argumentacją prawną.

Podstawowym i przesądzającym już w istocie o zaistnieniu podstaw do oddalenia powództwa, a co za tym idzie także apelacji, w niniejszej sprawie jest argument o braku wykazania przez powoda następstwa prawnego w wyniku umowy przelewu wierzytelności z dnia 30 września 2011 r. Powód wykazał bowiem co prawda, że umowa przelewu wierzytelności pomiędzy nim a (...) Bankiem S.A. została w tym dniu zawarta, jednak w żaden sposób nie udowodnił, że była nią objęta wierzytelność w stosunku do pozwanych w wysokości dochodzonej pozwem.

Dowodem na tę okoliczność niewątpliwie nie może być bliżej nie oznaczony wydruk z komputera, opisany jako „wyciąg z listy wierzytelności - załącznik nr 4” do umowy przelewu wierzytelności z dnia 30 września 2011 r. Wyciąg z załącznika nie odzwierciedla bowiem całego dokumentu i nie pozwala ustalić nawet, że jest to fragment jakiegokolwiek dokumentu. Nie zawiera żadnych podpisów, parafek, czy też pieczęci, które pozwoliłyby to zweryfikować. Nie jest on również w ocenie Sądu Okręgowego odpisem dokumentu, potwierdzonym przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego radcą prawnym w rozumieniu art. 129 § 2 k.p.c. Przepis ten przewiduje bowiem potwierdzenie za zgodność odpisu dokumentu w formie i o treści identycznej z oryginałem, a nie daje uprawnienia do nadawania jakiemukolwiek wydrukowi charakteru dokumentu tylko dlatego, że został potwierdzony za zgodność przez radcę prawnego. Skoro więc przedłożony wykaz transakcji z uwagi na brak jakichkolwiek podpisów, parafek, pieczęci nie może być oceniony jako dokument, to nie może być też mowy o istnieniu jakiegokolwiek dokumentu, którego odpis mógłby zostać potwierdzony za zgodność. Nie może być zatem dowodem na fakt, że opisana w nim wierzytelność stanowiła przedmiot przelewu na podstawie umowy z dnia 30 września 2011 r. Takim dowodem mógłby być w ocenie Sądu Okręgowego jedynie załącznik, złożony nawet w odpisie (kserokopii) potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika strony –radcę prawnego – występującego w niniejszej sprawie.

Podkreślić należy, iż ciężar dowodu w zakresie wykazania przejścia uprawnień na powoda w wyniku przelewu wierzytelności obciążał powoda na podstawie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Rzeczą powoda, będącego podmiotem profesjonalnym i działającego w procesie z profesjonalnym pełnomocnikiem było w związku z powyższym takie zgromadzenie i przygotowanie dokumentów dotyczących przelewu wierzytelności (w razie potrzeby już na etapie zawierania umowy stron i jej formy), aby było możliwe dokonanie niezbędnych ustaleń w sprawie lub złożenie innych wniosków dowodowych, które potwierdzałyby w sposób nie budzący wątpliwości fakt przelewu wierzytelności i jej wysokość.

Również złożony przez stronę powodową wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego na dzień 27 października 2013 r. nie może stanowić dowodu na fakt nabycia w drodze przelewu wierzytelności wobec pozwanej w kwocie stwierdzonej tym wyciągiem, w sytuacji, gdy pozwana zaprzecza takim faktom. Księgi funduszu zgodnie z art. 194 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.) księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym (ust.2). Powyższy przepis art. 194 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych został dodany w wyniku nowelizacji poprzedzonej orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego i obowiązuje od dnia 20 lipca 2013 roku. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 11 lipca 2011 r. ( P 1/10, OTK-A 2011, nr 6, poz. 53), uznał, że art. 194 u.f.i. w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji RP oraz nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji RP. W wykonaniu obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku TK z dnia 11 lipca 2011 r. (P 1/10) z dniem 20 lipca 2013 r. znowelizowano ustawę o funduszach inwestycyjnych poprzez dodanie w jej art. 194 ust. 2 przesądzającego, że moc prawna dokumentów urzędowych w postaci ksiąg rachunkowych, wyciągów z tych ksiąg oraz oświadczeń, o których mowa w ust. 1, nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym. Dokumenty wskazane w ust. 1 komentowanego przepisu nie korzystają z przywilejów wynikających z domniemania prawdziwości i domniemania autentyczności właściwych dokumentom urzędowym przewidzianych w szczególności w art. 252 k.p.c. (przeniesienie ciężaru dowodu na zaprzeczającego prawdziwości dokumentu), art. 333 § 2 k.p.c. (rygor natychmiastowej wykonalności) oraz art. 485 § 1 k.p.c. (podstawa wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym).

Wobec powyższego, w obecnym stanie prawnym do oceny prawnej mocy dowodowej wyciągów z funduszu sekurytyzacyjnego nie mają zatem zastosowania przepisy prawa cywilnego stanowiące, iż dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 kpc) a strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić (art. 252 kpc.). Do wykazania skuteczności nabycia wierzytelności w świetle prawa cywilnego oraz do wykazania istnienia wierzytelności w razie zaprzeczenia przez pozwanych jej istnieniu, konieczne jest więc przedstawienie przez fundusz odpowiednich dowodów.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że strona powodowa nie wykazała w niniejszej sprawie, iż na mocy umowy z dnia 30 września 2011 r. nabyła wierzytelność w stosunku do pozwanej w wysokości dochodzonej pozwem i posiada legitymację czynną w sprawie.

Wskazać jednocześnie należy, że nawet przy przyjęciu, iż materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwalałby na uznanie co do zasady, że umową powyższą strona powodowa nabyła wierzytelność w stosunku do pozwanych wynikającą z umowy kredytu z dnia 28 lipca 2005 r., to nie została udowodniona przez stronę powodową wysokość zadłużenia pozwanych w stosunku do (...) Banku S.A., która miała być przedmiotem przelewu wierzytelności. Jedynym dowodem na okoliczność wysokości zobowiązania pozwanej nie mógł być bowiem wyciąg z ksiąg funduszu, z przyczyn wskazanych już wyżej, ani bankowy tytuł egzekucyjny, nawet jeśli została mu nadana klauzula wykonalności przez sąd. Ponadto zwrócić należy uwagę dodatkowo, że brak wykazania faktu i daty wypowiedzenia pozwanej umowy kredytu ma istotne znaczenie dla ustalenia wysokości wierzytelności głównej oraz należności odsetkowej, która mogła być przedmiotem ewentualnego przelewu wierzytelności w dniu 30 września 2011 r.

Strona powodowa nie wykazała w niniejszej sprawie zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., kiedy doszło do wypowiedzenia pozwanej umowy kredytu, gdyż nie złożyła ani pisma wypowiadającego umowę, nie mówiąc już o dowodzie jego nadania i doręczenia pozwanej. Nie sposób więc ustalić w oparciu o zaoferowany materiał dowodowy, czy umowa kredytu rzeczywiście została pozwanej wypowiedziana i kiedy, a co za tym idzie czy i kiedy cała należność objęta tą umową stała się wymagalna i czy wobec tego istniała w chwili zawierania umowy przelewu wierzytelności pomiędzy stroną pozwaną a (...) Bankiem S.A. w dniu 30 września 2011 r. Zważywszy z kolei na brak złożenia przez powoda załącznika nr 1 do umowy w postaci harmonogramu spłat nie sposób ustalić, które raty i w jakiej wysokości były wymagalne na dzień dokonywania przelewu wierzytelności.

Sąd Odwoławczy dodatkowo wskazuje, że powodowi nie przysługiwało prawo powoływania się na uchybienia przepisom postępowania, albowiem nie wniósł o wpisanie zastrzeżeń do protokołu, zaś w apelacji nie wykazał (ani nawet nie wspomniał), że nie zgłosił ich bez swojej winy.

Z tych względów należało uznać, że zaskarżone orzeczenie jest trafne i odpowiada prawu, a wywiedziona przez stronę powodową apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.