Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Anna Zdziarska (spr.)

Sędziowie: SA – Rafał Kaniok

SO (del) – Małgorzata Janicz

Protokolant: st. sekr. sąd. – Marzena Brzozowska

przy udziale prokuratora Hanny Gorajskiej - Majewskiej

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2015 r.

sprawy Z. S. (1)

oskarżonego o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 2 kwietnia 2013 r., sygn. akt VIII K 237/11

uchyla zaskarżony wyrok w zakresie punktu IV (pkt II aktu oskarżenia) i sprawę w tej części przekazuje Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2013 r. Z. S. (1) został uznany za winnego w ramach czynu zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia tego, że:

- w okresie od 5 marca 2002 r. do 20 kwietnia 2002 r. w K.
i W., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim wprowadzeniu w błąd, doprowadził L. P. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 50.000 zł. w ten sposób, że przedstawił mu stwierdzającą nieprawdę umowę, z której wynikało, iż (...) RP zleciła mu druk legitymacji członkowskich oraz fałszywie zapewnił, że (...) RP zakupi wyprodukowane legitymacje po korzystnej cenie, czym nakłonił go do podpisania umowy o współpracy dotyczącej druku legitymacji członkowskich (...) RP w ilości 40.000 sztuk w cenie jednostkowej 3,98 zł. przy koszcie produkcji 2,20 zł. za sztukę

i przekazania kwoty 50.000 zł., jako zaliczki na poczet wydruku legitymacji przez (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., z zastrzeżeniem, że zwrot tej kwoty wraz z ustalonym zyskiem nastąpi do dnia 20 kwietnia 2002 r., podczas gdy w rzeczywistości przekazanych przez L. P. pieniędzy nie przeznaczył na zapłatę spółce (...) Sp. z o.o. za druk legitymacji, ani pieniędzy tych mu nie zwrócił, przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, to jest za winnego popełnienia czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazano go a na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 33 § 2 k.k. wymierzono mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 100 (stu stawek dziennych przyjmując jedną stawkę dzienną za równoważną kwocie 50 zł (pięćdziesięciu złotych).

Nadto Z. S. (1) uznano za winnego czynu zarzucanego mu w pkt IV a/o tj. tego, że:

IV. w okresie od 1 stycznia 1999 roku do 30 kwietnia 2002 roku w R., W., W., działając w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu prowadząc działalność gospodarczą pod firmami: Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...), Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...) z siedzibą w R., Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe (...)
z siedzibą w W., uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu wykazując w latach 1999-2001, w składanych deklaracjach VAT 7 podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu od podatku należnego, podczas gdy nie posiadał faktur zakupu towarów i usług, które mogłyby stanowić podstawę do rozliczenia podatku naliczonego oraz do zaksięgowania w 2001 roku faktur w koszty uzyskania przychodu i w ten sposób:

- uszczuplił podatek od towarów i usług za 1999 rok w kwocie 439.076,00 zł,

- uszczuplił podatek od towarów i usług za 2000 rok w kwocie 1.990.228 zł.,

- uszczuplił podatek od towarów i usług za 2001 rok w kwocie 1.425.699 zł.,

- uszczuplił podatek dochodowy od osób fizycznych za 2001 rok w kwocie 55.995,20 zł.

tj. o czynu z art. 54 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks - i na tych przepisach skazano go, a na podstawie art. 59 § 1 kks wymierzono mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

Uznano też Z. S. (1) za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt V i VI a/o tj. tego, że:

V. w bliżej nieustalonym czasie, między 10, a 31 stycznia 2000 r. w W., dokumentując firmie (...) adv. ag. M. C., (...) s.c. wykonanie usług informatycznych, posłużył się podrobioną fakturą nr (...) z datą 10 stycznia 2000 r. na kwotę 54.900 zł. brutto, z danymi firmy Przedsiębiorstwo (...) i sfałszowanym podpisem w/w;

tj. o czynu z art. 270 § 1 k.k.

VI. w bliżej nieustalonym czasie, między 14, a 29 lutego 2000 r. w W., dokumentując firmie (...) adv. ag. M. C., (...) s.c. wykonanie ulotek reklamowych, posłużył się podrobioną fakturą nr (...) z datą 14 lutego 2000 r. na kwotę 120.780 zł. brutto z danymi firmy Przedsiębiorstwo (...) i sfałszowanym podpisem w/w;

tj. o czynu art. 270 § 1 k.k.

i za każdy z tych czynów wymierzono mu karę po 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności.

VIII. na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzeczono wobec oskarżonego Z. S. (1) środek karny w postaci przepadku przedmiotów zarejestrowanych w wykazie dowodów rzeczowych Drz (...) opisanych na k. 10727 T. LV.

IX. na podstawie art. 39 § 2 kks orzeczone wobec oskarżonego Z. S. (1) kary pozbawienia wolności połączono, i wymierzono mu karę łączną 4 (czterech) lat pozbawienia wolności.

X. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu Z. S. (1) okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 1 września 2004 r. do dnia 28 grudnia 2004 r. przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego

pozbawienia wolności równy jest jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

XI. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zwrócono:

- oskarżonemu Z. S. (1) przedmioty wyszczególnione w: wykazie dowodów rzeczowych Drz (...) i Drz (...) - opisane na k. 10700 T. LV akt sprawy; wykazie dowodów rzeczowych Drz (...) - opisane na k. 10702 T. LV akt sprawy; wykazie dowodów rzeczowych Drz (...) - opisane na k. 10704 T. LV akt sprawy; wykazie dowodów rzeczowych Drz (...), Drz (...), Drz (...) - opisane na k. 10708 T. LV akt sprawy; wykazie dowodów rzeczowych Drz (...) opisane na k. 10710 T. LV akt sprawy;

- (...) Sp. zoo z siedzibą w W. przedmioty wyszczególnione w wykazie dowodów rzeczowych Drz (...) - opisane na k. 10712 T. LV akt sprawy;

- (...) Serwis (...) Sp. zoo z siedzibą w W. przedmioty wyszczególnione w wykazie dowodów rzeczowych Drz (...)- (...) - opisane na k. 10737 T. LV akt sprawy;

- Wydawnictwom (...) SA z siedzibą w W. przedmioty wyszczególnione w wykazie dowodów rzeczowych Drz (...)- (...) - opisane na k. 10739 T. LV akt sprawy;

XII. zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz:

- adw. P. S. - Kancelaria Adwokacka ul. (...) (...), (...)-(...) W. kwotę 2.640 zł. (dwa tysiące sześćset czterdzieści złotych) powiększoną o kwotę należnego podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu Z. S. (1);

XIII. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego Z. S. (1) od ponoszenia kosztów sądowych przejmując je na rachunek Skarbu Państwa, zaś na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k., w części uniewinniającej, kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.

Jednocześnie Sąd uniewinnił oskarżonego od czynów z pkt I i III aktu oskarżenia.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez obrońców oskarżonego Z. S. (1) w części go skazującej.

I tak obrońca oskarżonego adw. M. S. zarzucił wyrokowi:

I.  W zakresie czynu objętego pkt II aktu oskarżenia:

1.  obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 413 § 1 pkt 5 k.p.k. poprzez nie rozstrzygnięcie w sentencji wyroku w zakresie zarzutu określonego w pkt II akapit (-) pierwszy aktu oskarżenia, tj. nie wydanie orzeczenia skazującego ani uniewinniającego od popełnienia czynu zabronionego w zakresie zarzucanego czynu, który oskarżony miał popełnić „działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w okresie od początku 2002 r. do 5 kwietnia 2002 r. w W. i województwie (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem: - w kwocie 55.192.80 udziałowców Sp. z o.o. (...) z siedzibą w W. w ten sposób, że powołując się na początku 2002 roku na upoważnienie do działania w imieniu Partii Politycznej (...) RP i okazując zamówienie w/w Partii na druk legitymacji, którego w rzeczywistości władze statutowe nie składały, o złożeniu zamówienia i jego realizacji nie wiedziały, zamówił druk 39.000 sztuk legitymacji, który na zlecenie spółki (...) zrealizowała firma (...) sp. z o.o. wystawiając 12.03.2002 r. fakturę na kwotę 55. 91.80 zł dla Spółki (...), którą firma ta zapłaciła i pomimo tego, że legitymacje odebrał, nie uregulował żadnych zobowiązań. (...) RP, nie składając zamówienia za legitymacje nie zapłaciła i w ten sposób doprowadził firmę (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w w/w kwocie”, a w rezultacie nie objęcie sentencją wyroku tej części aktu oskarżenia, chociaż z treści uzasadnienia wyroku (s 61, 2 akapit) wynika, że w tym zakresie nie przypisał oskarżonemu winy;

2.  naruszenie prawa materialnego, to jest art. 64 § 1 k.k. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i w rezultacie przyjęcie, że czyn przypisany oskarżonemu został popełniony w warunkach powrotu do przestępstwa, w okresie co najmniej 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary orzeczonej za przestępstwo podobne, chociaż kara orzeczona względem oskarżonego została wprowadzona do wykonania z dniem 15 lipca 2004 r., zaś tymczasowe aresztowanie, któremu został poddany oskarżony w okresie od 26 sierpnia 1996 r. do 20 kwietnia 1998 r., zostało zastosowane przez Prokuratora przed nowelizacją art. 210 d k.p.k. i wobec tego nie powinno być zaliczone na poczet wykonania kary pozbawienia wolności;

3.  obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów oraz wydanie orzeczenia z naruszeniem zasad logiki i prawidłowego rozumowania, a w szczególności nie uwzględnienie, iż zeznania (...) sp. z o.o. R. Z. i K. N. (1), wzajemnie się wykluczają odnośnie faktu, czy spółka otrzymała zapłatę za wydrukowane na zlecenie oskarżonego Z. S. (1) legitymacji dla partii (...) RP, a także naruszenie art. 172 k.p.k. poprzez zaniechanie konfrontacji ww. świadków, oraz, art. 2 § 2 k.p.k. poprzez zaniechanie przeprowadzenia dowodu z dokumentacji księgowej spółki (...) sp. z o.o. dla rozstrzygnięcia powyższej sprzeczności, których skutkiem był;

4.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż spółka (...) sp. z o.o. nie otrzymała zapłaty za wykonane legitymacje (podczas gdy taka okoliczność została potwierdzona przez świadka i nie zweryfikowana), a Z. S. (1) pobrał środki pieniężne od L. P. z zamiarem nie wykonania przyjętego zobowiązania; oraz

5.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż druk legitymacji zleciła spółce (...) sp. z o.o. partia (...) RP, a nie Z. S. (1) działający w imieniu własnym, ale na rzecz partii (...) RP, podczas gdy Sąd I instancji odmówił wiarygodności zeznaniom świadka A. L. (1) w zakresie, w którym zaprzeczył on, aby upoważnił Z. S. (1) do negocjowania w imieniu Partii (...) RP zakupu legitymacji członkowskich w spółce (...), oraz dysponował zeznaniami świadków W. B., K. F. i D. H., które potwierdzały, że Z. S. (1) działał samodzielnie ale na rzecz partii.

II.  w zakresie czynu objętego pkt IV aktu oskarżenia:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego, to jest zakwalifikowanie opisanego czynu, polegającego na złożeniu nieprawdziwych deklaracji podatku VAT jako czynu opisanego w art. 54 § 1 k.k.s. (uchylanie się od obowiązku podatkowego), podczas gdy taki czyn powinien być zakwalifikowany jako czyn opisany w art. 56 § 1 k.k.s.

2.  obrazę przepisów prawa materialnego, poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 44 § 1 pkt 1), art. 44 § 3 i art. 44 § 5 k.k.s w związku z art. 54 § 1 k.k.s., w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. a w rezultacie nie uwzględnienie, iż doszło do przedawnienia zarzuconego czynu (nawet gdyby był on zasadnie traktowany jako czyn ciągły, realizowany od 1 stycznia 1999 r. do 30 kwietnia 2002 r.); do obliczania terminu przedawnienia karalności tego czynu powinno mieć bowiem zastosowanie brzmienie przepisu art. 56 § 1 k.k.s. obowiązujące sprzed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 24 lipca 2003 r., która weszła w życie z dniem 1 maja 2004 r. a więc obowiązującą na chwilę popełnienia czynu, przewidującą zagrożenie za ten czyn karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karą pozbawienia wolności do lat 2 albo obydwu tym karom łącznie, jako względniejszego dla sprawcy, nie zaś (wadliwie zastosowany) przepis ustawy, tj. art. 54 § 1 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym obecnie, przewidujący za ten czyn zagrożenie karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karę pozbawienia wolności (do lat 5) albo obydwie te kary łącznie. Naruszenie to skutkowało uznaniem, że do obliczania terminu przedawnienia czynu jako podstawę obliczania terminu przedawnienia należy przyjąć, zgodnie art. 44 § 1 pkt 2) k.k.s., czyn zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata, nie zaś czyn zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 3, zgodnie z ustawowym zagrożeniem wynikającym z art. 56 § 1 k.k.s. (w brzmieniu obowiązującym w chwili wejścia w życie ustawy k.k.s.). Prawidłowe zastosowanie ww. przepisów powinno doprowadzić Sąd I instancji do stwierdzenia, że karalność czynu zarzuconego Z. S. (1) w pkt IV aktu oskarżenia uległa przedawnieniu z dniem 30 kwietnia 2012 r.;

3.  obrazę przepisów prawa materialnego, poprzez naruszenie art. 54 § 1 k.k.s. w zw. z art. 2 § 2 k.k.s. w zw. z art. 94 ustawy z dnia 26 października 1971 r. ustawa karna skarbowa (dalej jako u.k.s.) poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, a w rezultacie przyjęcie, że czyn zabroniony zakwalifikowany jako czyn ciągły, którego realizację oskarżony miał rozpocząć od dnia 1 stycznia 1999 r., tj. przed wejściem w życie ustawy z dnia 10 września 1999 r. kodeks karny skarbowy, podlega w okresie do dnia 16 października 1999 r. przepisom tej ustawy i wypełnia znamiona art. 54 k.k.s. przewidującego w brzmieniu obowiązującym w chwili wejścia w życie karę pozbawienia wolności do lat 3, nie zaś przepisu obowiązującego w chwili rozpoczęcia realizacji czynu ciągłego, względniejszego dla sprawcy, tj. art. 94 § 1 i 2 u.k.s., przewidującego karę grzywny;

4.  obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 337 k.p.k. w zw. z art. 332 § 1 pkt 2), poprzez nie skorygowanie w treści zaskarżonego wyroku zarzutu zawartego w pkt IV aktu oskarżenia, w którym czyn ten nie został dokładnie określony, w szczególności poprzez określenie daty złożenia poszczególnych deklaracji podatku VAT, kwot podatku uszczuplonego przy złożeniu każdej z deklaracji oraz ewidentnie błędne zakreślenie czasu popełnienia zarzuconego przestępstwa (które mogło być popełnione wyłącznie w ustawowym terminie dla złożenia deklaracji, czyli 25-go dnia miesiąca następnego po miesiącu, którego dotyczy rozliczenie podatku VAT);

5. obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 17 § 1 pkt 9) k.p.k - poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji skazanie za czyn obejmujący skutek w postaci uszczuplenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2001 rok w kwocie 55.995,20 zł, podczas gdy w treści zarzutu postawionego oskarżonemu Z. S. (1) nie zawarto ani zaniechania, polegającego na nie złożeniu deklaracji podatku dochodowego PIT (co uzasadniałoby kwalifikację prawną z art. 54 § 2 k.k.s.) ani działania polegającego na złożeniu deklaracji podatku dochodowego PIT zawierającej nieprawdziwe dane (co uzasadniałoby kwalifikację prawną z art. 56 § 2 k.k.s.);

III. W zakresie czynu objętego pkt V i VI aktu oskarżenia:

1.  Naruszenie prawa procesowego, to jest art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k., wobec okoliczności, iż czyny zarzucane oskarżonemu nie zawierają znamion czynu zabronionego, w świetle przepisu art. 115 § 14 k.k., w zw. z art. 32 ust 1 ustawy z 8 stycznia 1993 o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, bowiem przedmiotowe faktury stwierdzały rzeczywisty obrót gospodarczy (wykonanie i opłacone czynności), zaś zamieszczenie na nich podpisu nieustalonej osoby i posłużenie się takimi fakturami nie miało wpływu na te okoliczności;

Podnosząc te zarzuty skarżący ten wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i:

a.  uniewinnienie oskarżonego od czynów zarzucanych mu w pkt II, V i VI aktu oskarżenia, oraz

b.  umorzenie postępowania w odniesieniu do czynu zarzucanego mu w pkt IV aktu oskarżenia, na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.;

ewentualnie w przypadku gdyby Sąd uznał, iż zebrane dowody nie pozwalają na uwzględnienia powyższego wniosku,

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Drugi z obrońców oskarżonego K. S. zarzuciła wyrokowi:

I. w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie III wyroku:

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez oddalenie na k. 12727 wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego Z. S. (1) o załączenie do akt sprawy akt śledztwa prowadzonego pod sygn. Ap V Ds. 40/09 przez Prokuraturę Apelacyjną w Białymstoku Wydział V ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji przeciwko A. L. (1) m.in. o doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Z. S. (1) w związku ze zleceniem wydrukowanie legitymacji dla (...) RP: „albowiem jak wynika z treści postanowienia o umorzeniu w/w śledztwa w części dotyczącej doprowadzenia w pierwszym kwartale 2002 r. Z. S. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przeznaczonego na druk legitymacji partyjnych oraz plakatów partii (...) RP, gdyż prokurator uzasadniając w/w postanowienie oparł przedmiotowe orzeczenie na tych samych dowodach, które zostały przeprowadzone w toku niniejszego postępowania”, a w konsekwencji uznanie, że dowód ten nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy albo jest już udowodniona z twierdzeniem wnioskodawcy, w sytuacji gdy w uzasadnieniu wniosku dowodowego obrońca wskazał, że z uzasadnienia postanowienia z dnia 30 stycznia 2012 r. płynie ustalenie, że „z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków wynika, że decyzje finansowe w partii (...) podejmował osobiście przewodniczący (...) A. L. (1). Na podstawie takiego upoważnienia Z. S. (1) podjął działania związane z wydrukiem legitymacji i w ten sposób działał w dobrej wierze w to, iż partia (...) zwróci mu nakłady poniesione przez niego w związku z tym przedsięwzięciem” (vide: k. 12335), a więc ustalenia Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku były odmienne od ustaleń Sądu meriti, a zatem nie samo stwierdzenie w oparciu, o jakie dowody Prokuratura przyjęła powyższy wniosek, a treść tych dowodów ma znaczenie dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie;

Sąd ad quo obraził art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w ten sposób, że uzasadnienie postanowienia w minimalnym nawet stopniu nie wypełnia standardów wymaganych dla postanowień o oddaleniu dowodu, gdyż nie precyzuje, czy wnioskowany dowód został oddalony z uwagi na to, że nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, czy też z uwagi na fakt, że okoliczność jest już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy, co w sytuacji gdy przepis art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. operuje dwoma normatywnymi przesłankami oddalenia wniosku dowodowego wymagało sprecyzowania podstawy oddalenia, zwłaszcza, że w sytuacji gdyby przyczyną odmowy dopuszczenia dowodu miałby być fakt udowodnienia zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy, to nie znalazło to odzwierciedlenia w ustaleniach Sądu pierwszej instancji, skoro Sąd na stronie 39 uzasadnienia wyroku przyjął, że: „zlecającym druk legitymacji członkowskich spółce (...) była (...) RP, a nie Z. S. (1)" oraz, że: ,,żaden dowód nie potwierdza bowiem aby zawarta została jakakolwiek umowa pomiędzy oskarżonym, a (...) RP dotycząca legitymacji", a więc poczynił ustalenia odmienne;

2.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego zebranego w niniejszym postępowaniu w postaci wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków W. B. (2) (k. 12560v-12562), R. Z. (k. 12391- 12394, k. 5553 - 5556, k. 9164 - 9167, k. 10404 - 10407), K. F. (2) (k. 12686 - 12686v), D. H. (2) (k. 12725v), która to wadliwa ocena wyraziła się w przyjęciu, że Z. S. (1) nie pośredniczył w zleceniu druku legitymacji członkowskich partii (...) RP i nie miał z tego tytułu otrzymać wynagrodzenia, w sytuacji gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego przeprowadzona na podstawie w/w dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a także wyrażonej w art. 4 k.p.k. zasady obiektywizmu, prowadzi do wniosku, iż oskarżony Z. S. (1) nie popełnił czynu przypisanego mu w punkcie III zaskarżonego wyroku;

konsekwencją uchybienia wskazanego w punkcie I1 i I2 apelacji jest:

3.  błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia, a polegający na wadliwym przyjęciu na k. 39 uzasadnienia wyroku, że „zeznania świadka R. Z., a także treść faktury nr (...) wskazują, że zlecającym druk legitymacji członkowskich spółce (...) była (...) RP, a nie Z. S. (1). Okoliczność ta, zdaniem Sądu wskazuje, iż oskarżony zawierając w dniu 5 marca 2002 r. umowę z L. P. nie miał zamiaru otrzymanej od niego kwoty 50.000 zł zainwestować w określone w tej umowie przedsięwzięcie gospodarcze tzn. druk legitymacji dla (...) RP, gdyż druk takich legitymacji spółce (...) zleciła w/w partia polityczna”, a więc ustalenie, że oskarżonemu towarzyszył zamiar bezpośredni kierunkowy doprowadzenia L. P. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem;

4.  rażącą niewspółmierność kary orzeczonej względem oskarżonego Z. S. (1) za czyn przypisany oskarżonemu w punkcie III wyroku w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a polegającą na uznaniu na stronie 67 uzasadnienia wyroku, że stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego jest znaczny, bowiem: „dopuszczając się bowiem popełnienia przypisanych mu przestępstw, oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim. Nadto przy przestępstwie popełnionym na szkodę L. P. (1) oskarżony działał również w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i nadużył zaufania człowieka, z którym wcześniej współpracował w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.'', a także, że: „istotną okolicznością obciążającą, którą Sąd uwzględnił przy wymiarze kary za przestępstwo przypisane oskarżonemu w pkt IV sentencji wyroku jest fakt, iż czynu tego dopuścił się on w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64 § 1 k.k.”, w sytuacji gdy działanie z zamiarem bezpośrednim w celu osiągnięcia korzyści majątkowej należy do znamion ustawowych przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 k.k., a więc okoliczności te Sąd nie powinien poczytać jako obciążających przy wymiarze kary, zaś przestępstwo, które skutkowało przyjęciem kwalifikacji prawnej z art. 64 § 1 k.k. zostało popełnione w 1996 r., a więc 17 lat temu i od tamtego czasu oskarżony nie dopuścił się innych czynów tego typu, zaś przepis art. 69 k.k. nie zabrania orzeczenia wobec recydywisty z art. 64 § 1 k.k. kary z warunkowym zawieszeniem wykonania kary, zaś rozmiar wyrządzonej szkody nie jest znaczny, co oznacza, że prawidłowo przeprowadzona ocena osoby oskarżonego, dokonana z uwzględnieniem reguł wyrażonych w art. 53 k.k. prowadzi do wniosku, że wymierzona oskarżonemu kara nie realizuje w sposób prawidłowy celów zapobiegawczych i wychowawczych kary wobec oskarżonego i jawi się jako rażąco surowa; karą adekwatną do stopnia winy, motywacji i sposobu zachowania Z. S. (1), rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw przestępstwa, a także właściwości i warunków osobistych oskarżonego jest kara 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby;

III.  W zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie VI wyroku:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 54 § 1 k.k.s. poprzez jego zastosowanie oraz art. 56 § 1 k.k.s. poprzez jego niezastosowanie, polegające na przyjęciu, że czyn oskarżonego polegający na wskazywaniu w latach 1999 - 2001, w składanych deklaracjach VAT 7 podatek VAT naliczony podlegający odliczeniu od podatku należnego, podczas gdy nie posiadał faktur zakupu towarów i usług, które mogłyby stanowić podstawę do rozliczenia podatku naliczonego oraz do zaksięgowania w 2001 roku faktur w koszty uzyskania przychodu wypełnia znamiona czynu z art. 54 § 1 k.k.s., w sytuacji gdy przepis ten penalizuje przestępstwo nie ujawnienia w ogóle właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania, zaś tzw. oszustwo skarbowe polegające na zgłoszeniu się do opodatkowania, ale z podaniem niepełnych, nieprawdziwych danych odnośnie do przedmiotu lub podstawy opodatkowania, np. zaniżenie dochodu, ceny transakcji czy wysokości pożyczki, niepodanie wszystkich źródeł przychodu, co zostało oskarżonemu zarzucone w punkcie IV aktu oskarżenia, jest czynem z art. 56 k.k.s.; w konsekwencji Sąd meriti przypisał oskarżonemu przestępstwo, którego znamiona nie zostały przez czyn oskarżonego wyczerpane;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 2 § 2 k.k.s., poprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie ustawy względniejszej dla oskarżonego, a polegające na zastosowaniu przy orzekaniu ustawy kodeks karny skarbowy w brzmieniu obowiązującym w dacie wyrokowania, w sytuacji gdy ustawa kodeks karny skarbowy, tak w treści art. 54 k.k.s. penalizującego przestępstwo skarbowe przypisane oskarżonemu, jak i art. 44 k.k.s. normującego zasady terminu przedawnienia przestępstw skarbowych, zmieniała się dwukrotnie od daty popełnienia przestępstw skarbowych przypisanych oskarżonemu do daty wyrokowania przez Sąd ad quo, zaś analiza treści zmian, wskazuje, że przepisy obowiązujące w dacie popełnienia czynu mają charakter względniejszy, skoro w dacie orzekania przestępstwo z art. 54. § 1 k.k.s. polegało na narażeniu Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego na uszczuplenie podatku poprzez nie ujawnienie, uchylając się od opodatkowania, właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie złożenie deklaracji i było zagrożone karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karą pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie, zaś zmianą przeprowadzoną ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 1479 z 2005, poz. 178), a to art. 1 pkt 42, która to zmiana wchodziła w życie z dniem 17 grudnia 2005 r., uległa zmianie górna granica zagrożenia karą, bowiem przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności, a więc odwołując się do treści normy art. 27 § 1 k.k.s. jest to kara 5 lat pozbawienia wolności;

III. W zakresie czynów przypisanych oskarżonemu w punkcie VII wyroku:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 12 k.k., poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie przyjęcia, że czyny zarzucone oskarżonemu w punkcie V i VI aktu oskarżenia nie stanowią jednego czynu zabronionego popełnionego w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem, w sytuacji gdy zachowania oskarżonego z punkt V i VI aktu oskarżenia mają charakter jednorodny, wyczerpują znamiona tego samego przestępstwa, godzą w to samo dobro prawne, zostały popełnione w krótkich (1 miesiąc) odstępach czasu, modus operandi oskarżonego jest taki sam tzn. polega na posłużeniu się sfałszowaną fakturą wobec tego samego podmiotu tj. firmy (...) adv. (...). M. C., (...) s.c., podrobione faktury pochodzą od tego samego podmiotu firmy Przedsiębiorstwo (...), cel działania oskarżonego jest taki sam tj. udokumentowanie zleceń faktycznie wykonanych, jednak przez inny podmiot niż wystawca faktury; uchybienie prawu materialnemu w tym zakresie spowodowało odrębne skazanie za dwa czyny zabronione, co skutkowało wymierzeniem wobec oskarżonego kary w wymiarze 6 miesięcy pozbawienia wolności odrębnie za każdy z czynów przypisanych oskarżonemu w punkcie VII wyroku, a w konsekwencji miało także wpływ na wymiar kary łącznej orzeczonej wobec oskarżonego w punkcie IX wyroku;

2.  rażącą niewspółmierność kary orzeczonej względem oskarżonego Z. S. (1) za czyny przypisane oskarżonemu w punkcie VII wyroku w wymiarze 6 miesięcy pozbawienia wolności za każdy z tych czynów do ich stopnia społecznej szkodliwości, a polegającą na uznaniu na stronie 67 uzasadnienia wyroku, że stopień społecznej szkodliwości czynów oskarżonego jest znaczny, bowiem: ..Z. S. (1) popełniając przestępstwa zarzucane mu w punktach V i VI aktu oskarżenia swoim zachowaniem naruszył podstawowe dobra chronione prawem takie jak pewność dokumentów występujących w obrocie gospodarczym'', w sytuacji gdy przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. zawsze skierowane jest przeciwko wiarygodności dokumentu, zaś na sposób oceny jego społecznej szkodliwości powinny mieć wpływ okoliczności popełnienia tego przestępstwa, a zwłaszcza cel, z jakim działa sprawca, który fałszuje lub używa sfałszowanego dokumentu,

a także na poczytaniu na niekorzyść oskarżonego jego uprzedniej karalności, w sytuacji gdy analiza karty karnej oskarżonego (vide, k. 12705 - 12706) wskazuje, że oskarżony dopuszczał się dotychczas przestępstw rodzajowo zupełnie innych, bowiem przestępstw przeciwko czci i nietykalności cielesnej z art. 212 i 216 k.k., w tym zniewagi wobec funkcjonariusza publicznego z art. 226 § 1 k.k. (por. punkt 2,4,5,6,7,8 karty karnej), a więc przestępstw skierowanych przeciwko zupełnie innym dobrom chronionym prawnie, niż czyny przypisane oskarżonemu, za które to przestępstwa wymierzano wobec oskarżonego karę ograniczenia wolności lub karę grzywny, zaś przestępstwa przeciwko mieniu zostały popełnione w dalekiej perspektywie czasowej, bowiem czyn z punktu 1 karty karnej w 1996 r., co oznacza, że uprzednia karalność oskarżonego nie powinna automatycznie skutkować koniecznością wymierzenia bezwzględnej kary pozbawienia wolności, a prawidłowo przeprowadzona ocena osoby oskarżonego, dokonana z uwzględnieniem reguł wyrażonych w art. 53 k.k. prowadzi do wniosku, że wymierzone oskarżonemu kary nie realizują w sposób prawidłowy celów zapobiegawczych i wychowawczych kary wobec oskarżonego i jawią się jako rażąco surowe; karą adekwatną do stopnia winy, motywacji i sposobu zachowania Z. S. (1), rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw przestępstwa, a także właściwości i warunków osobistych oskarżonego jest kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby.

Podnosząc wskazane zarzuty autorka tej apelacji wnosiła o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części dotyczącej Z. S. (1), w tym uchylenie orzeczonej wobec Z. S. (1) kary łącznej i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie, Wydział VIII Karny;

ewentualnie o

2.  w zakresie czynu z punkt III zaskarżonego wyroku o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego Z. S. (1) kary 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat próby;

3.  w zakresie czynu z punkt IV zaskarżonego wyroku o uniewinnienie oskarżonego;

4.  w zakresie czynów z punkt VI wyroku o zmianę opisu czynu poprzez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się czynu polegającego na tym, że w bliżej nieustalonym okresie, między 10 a 29.02.2000 r. w W., dokumentując firmie (...) adv. (...). M. C., (...) s.c. wykonanie usług informatycznych i ulotek reklamowych, posłużył się podrobionymi fakturami nr (...) z datą 10.01.2000 r. na kwotę 54.900 brutto oraz nr (...) z datą 14.02.2000 r. na kwotę 120.780 zł brutto z danymi firmy Przedsiębiorstwo (...) i sfałszowanym podpisem w/w tj. czynu z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i wymierzenie oskarżonemu za ten czyn kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie II AKa 429/13 wyrokiem z dnia 7 lutego 2014 r., po rozpoznaniu apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

I. w zaskarżonej części wyrok zmienił w ten sposób, że:

1)  uchylił orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności,

2)  w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu Z. S. (1) w pkt VI wyroku (zarzut z pkt IV a/o) uznał, iż wyczerpuje on dyspozycję art.56 § 1 kks w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją z dnia 28 lipca 2005 r. w zw. z art. 2 § 2 kks na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. wyrok uchylił i postępowanie w tym zakresie umorzył, kosztami sądowymi w tej części obciążył Skarb Państwa,

3)  w zakresie czynów przypisanych Z. S. (1) w pkt VII wyroku (zarzuty V i VI a/o) uznał, iż stanowią one jedno przestępstwo popełnione w krótkim odstępie czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru kwalifikowane z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 270 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

4)  w pozostałej zaskarżonej części tenże wyrok utrzymał w mocy,

5)  na podstawie art. 86 § 1 k.k. orzekł karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

6)  na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 1 września 2004 r. do dnia 28 grudnia 2004 r.;

II. zasądził od Z. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę
zł 300 (trzysta) tytułem opłaty za obie instancje zwalniając go od pozostałych przypadających na niego kosztów sądowych za postępowanie w sprawie, którymi obciążył Skarb Państwa.

Na skutek wniesionych kasacji wyrokiem z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. akt II KK 125/14 Sąd Najwyższy

I. uchylił zaskarżony wyrok w zakresie w jakim utrzymano w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie (pkt 1.4 wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie) oraz orzeczenie o karze łącznej (pkt 1.5) i sprawę oskarżonego Z. S. (1) w zakresie czynu opisanego w pkt IV wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie (czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 64 § 1 k.k.) przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie;

II. kasację obrońcy adw. P. I. oddalił jako oczywiście bezzasadną, a opłatą uiszczoną od tej kasacji obciążył Z. S. (1);

III. zarządził zwrot na rzecz Z. S. (1) kwoty 750 zł (siedemset pięćdziesiąt) uiszczonej przez niego tytułem opłaty od kasacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacje zasługiwały na uwzględnienie.

Skarżący we wniesionych środkach odwoławczych wykazali konieczność powtórnego przeprowadzenia postępowania i dokonania oceny dowodów we wzajemnym powiązaniu, z uwzględnieniem zasad logicznego rozumowania.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd I instancji w punkcie IV przypisał Z. S. (1) przestępstwo oszustwa dokonanego na szkodę L. P. (1). Według treści orzeczenia czynności sprawcze miały polegać na doprowadzeniu w/w do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 50 tyś złotych poprzez przedstawienie mu stwierdzającej nieprawdę umowy z której wynikało, że (...) RP zleciła mu druk legitymacji partyjnych.

Rację należy przyznać skarżącym, że kluczowym zagadnieniem w sprawie jest ustalenie zamiaru z jakim działał Z. S., a to wymaga dokonania wnikliwej oceny dowodów. Oskarżony podczas rozprawy zdecydował się złożyć wyjaśnienia, z tym że zarzut skwitował stwierdzeniem, że nikogo nie oszukał, sam został oszukany (k. 12586 – 12589). Nie zadano mu żadnych pytań dotyczących okoliczności w jakich doszło do druku legitymacji, zmierzających do ustalenia czy działał we własnym imieniu i na swoją rzecz, czy na rzecz partii.

Sąd I instancji na str. 39 uzasadnienia przyjął, że zlecającym druk legitymacji członkowskich spółce (...) była (...) RP, a nie Z. S. (1). Jedocześnie odmówił wiarygodności A. L. (1) w zakresie reprezentowania (...) w zakupie legitymacji. Jest to sprzeczne z dalszymi ustaleniami, a wynikającymi z dowodu osobowego w postaci zeznań L. P. oraz umowy z dnia 5 marca 2002 r. W procesie wnioskowania pominięty został fakt, że już przed podpisaniem powyższej umowy L. P. widział w bagażniku oskarżonego część legitymacji partyjnych. Zeznał również, że Z. S. twierdził, że nie ma tyle pieniędzy, aby zapłacić drukarni, ale później (...) odkupi legitymacje (k. 9213 – 9215). Następnie podał, że rozmowa prowadzona ze Z. S. dotyczyła „biznesu do zrobienia”(k. 12273). Istotne dla ustalenia motywacji z jaką działał oskarżony jest ustalenie czy umowa, którą widział L. P. była oryginalną. Wyjaśnienie tej kwestii ma wpływ nie tylko na ocenę czy doszło do wprowdzenia L. P. w błąd, ale też na ocenę jego wiarygodności. Według świadka różnicą między ceną druku mieli podzielić się po połowie. Z. S. zawarł umowę z L. P. we własnym imieniu ale nie ulega wątpliwości, że oskarżony dostarczył legitymacje

partyjne, widział je W. B. (2), pomagał nosić na polecenie A. L..

Z kolei D. C. (k. 9603 – 9605), G. W. (k. 12685 – 12686), K. F. (2) (k. 1268), a nawet A. M. k. 12359 podali że na zewnątrz partię reprezentował A. L. (1) i on podejmował decyzje w sprawie wzoru legitymacji. Sądy obu instancji przyjęły, że nie było pomiędzy (...), a Z. S. żadnego porozumienia w sprawie druku legitymacji. Powyżej wskazane okoliczności przemawiają za tym, że działalność oskarżonego musiała być oparta na jakiejś formie porozumienia, gdyż trudno byłoby racjonalnie wytłumaczyć, że Z. S. na własne ryzyko podjął się druku 39 tyś. legitymacji (...) nie mając gwarancji, że zostaną odkupione.

W celu wyjaśnienia okoliczności sprawy należy wykorzystać wszelkie dostępne środki dowodowe -takie jak wyjaśnienia oskarżonego, o ile zdecyduje się je złożyć, stenogram rozmowy z A. L., ustalić czy spółka (...) otrzymała część wynagrodzenia, gdyż taka możliwość rysuje się w świetle zeznań K. N. (k. 1254). Jeśli tak to istotne jest to przez kogo należność została uiszczona. Świadek stwierdził, że zlecenia były umieszczane w segregatorach, a część dokumentacji znajdowała się w biurze księgowym. W/w podał, że „w tej chwili nie pamięta adresu biura”. Możliwe zatem wydaje się ustalenie adresu biura.

Powtórnie rozpoznając sprawę Sąd I instancji, stosownie do art. 410 k.p.k., oprze ustalenia na całokształcie ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego, ocenionego z respektowaniem reguły zawartej w art. 7 k.p.k., a uzasadnienie sporządzi zgodnie z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. wskazując, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nie

udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny, w oparciu
o dyspozycję art. 437 § 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.