Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku w S. Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Sławińska- Klamann

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Adamczyk-Podolska

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2013r. w Słupsku

na rozprawie sprawy

z odwołania Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 20 lipca 2012 r. znak(...)

w sprawie Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o rentę

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20.07.2012 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.odmówił ubezpieczonemu Z. K.prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Ubezpieczony domagał się przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy podnosząc, że organ rentowy błędnie przyjął datę powstania niezdolności.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania powtarzając argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony Z. K., ur. (...), bez zawodu, wykształcenie podstawowe. Pracował jako pracownik fizyczny. Nie pracuje od 1991 r.

W dniu 24.02.2012 r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

dowód: /wniosek k. 1-2 akt ZUS plik rentowy/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu badań lekarskich i analizie dokumentacji medycznej orzeczeniem z dnia 05.04.2012 r. uznał, iż ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 30.04.2014 r., a niezdolność ta powstała 01.03.2012 r. Nie stwierdzono niezdolności do pracy od 30.06.1991 r.

Ubezpieczony skorzystał z prawa wniesienia sprzeciwu do Komisji Lekarskiej, która orzeczeniem z dnia 12.07.2012 r. podtrzymała stanowisko lekarza orzecznika.

dowód: /orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 05.04.2012 r. k. 41 akt ZUS plik rentowy, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 12.07.2012 r. k. 56 akt ZUS plik rentowy/

Ubezpieczony udokumentował łączny staż pracy w wymiarze 8 lat, 8 miesięcy i 1 dnia okresów składkowych i nieskładkowych. W ostatnim dziesięcioleciu od powstania niezdolności do pracy tj. od 02.03.2002 r. do 01.03.2012 r. ubezpieczony nie udokumentował żadnego okresu zatrudnienia. Ponadto niezdolność do pracy powstała u ubezpieczonego w okresie późniejszym niż 18 miesięcy od ustania zatrudnienia.

bezsporne

Zaskarżoną decyzją z dnia 20.07.2012 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

dowód: /zaskarżona decyzja ZUS- k. 57-57 v. akt ZUS plik rentowy/

U ubezpieczanego Z. K. rozpoznano organiczne zaburzenia osobowości i nastroju w przebiegu ZZA, zespół psychoorganiczny, wygojone złamanie kostek podudzia lewego leczone operacyjnie, bez upośledzenia funkcji, usztywnienie kręgosłupa szyjnego C5/C6, przykurcze palców ręki prawej bez upośledzenia funkcji chwytnej, zespół zależności alkoholowej z neuropatią, przebyta stabilizacja kręgosłupa szyjnego oraz pourazowe zniekształcenie ręki prawej.

W ocenie biegłego psychiatry ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy od 01.03.2012 r. na okres 2 lat. Stwierdzone organiczne zaburzenia osobowości i nastroju w przebiegu ZZA oraz zespół psychoorganiczny powodują u Z. K. częściową niezdolność do pracy od daty złożenia wniosku tj. od 01.03.2012 r. na okres 2 lat. Biegły psychiatra uznał, że brak jest długotrwałej niezdolności do pracy z przyczyn psychiatrycznych przed 30.06.1991 r.

Zdaniem biegłego ortopedy ubezpieczony częściowo niezdolny do pracy. Nie stwierdza się niezdolności do pracy od 30.06.1991 r. W ocenie biegłego ortopedy istniejące ograniczenie ruchomości barku i przykurcz palców czynią ubezpieczonego częściowo niezdolnym do pracy.

Uzupełniając swoją opinię biegły ortopeda podniósł, że przy badaniu nie stwierdził upośledzenia funkcji rąk, które czyniłoby ubezpieczonego niezdolnym do pracy. Biegły zaznaczył również, że ubezpieczony po urazie, czyli po 1980 r. pracował. Ubezpieczony ma zachowaną funkcje chwytną ręki i mógł pracować. Po 1980 r., kiedy ubezpieczony doznał rany ręki, pracował, a zatem odzyskał zdolność do pracy. Biegły podkreślił, że od daty wypadku 1980 r. ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Wypadek z 1980 r. nie czyni ubezpieczonego niezdolnym do pracy do dnia dzisiejszego. Dopiero później doszły u ubezpieczonego schorzenia kręgosłupa i barku.

Ze strony neurologicznej biegła neurolog nie stwierdziła uszkodzeń ograniczających zdolność do pracy.

Biegła podzieliła stanowiska biegłego psychiatry, ortopedy oraz Komisji Lekarskiej ZUS.

dowód: /protokół badań sądowo-lekarskich z dnia 28.11.2012 r. – k. 19-20 akt sprawy, aneks do opinii z dnia 08.01.2013 r. – k. 30 akt sprawy, opinia sądowo-lekarska z dnia 11.02.2013 r. – k. 52-53 akt sprawy, aneks z dnia 15.03.2013 r. – k. 67 akt sprawy, aneks z dnia 12.04.2013 r. – k. 75 akt sprawy, uzupełniająca opinia biegłego ortopedy w osobie K. S. – k. 102-102 v. w zw. z k. 103 akt sprawy (00:06:06-00:13:21 oraz 00:13:50-00:16:59)/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego Z. K. nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie roszczenie ubezpieczonego podlegało rozstrzygnięciu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227ze zm.)

Stosownie do art. 57 ust 1 cytowanej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy,

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Z kolei w myśl art. 58 ust.1-3 powyższej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Stosownie do ust. 2 art. 58 okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Zgodnie z ust. 4 dodanym przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2011 r zmieniającej ustawę o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 08 września 2011 r. Nr 11.187. 1112) przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Innymi słowy prawo do renty, z pominięciem wymaganego okresu pięciu lat, o którym mowa w art. 58 ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Warunek wymieniony w pkt 1 art. 57 ust 1 jest spełniony wówczas, gdy osoba ubiegająca się o rentę całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu – art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie jest, że ubezpieczony udokumentował łącznie staż pracy w wymiarze 8 lat, 8 miesięcy i 1 dnia okresów składkowych i nieskładkowych. W ostatnim dziesięcioleciu od powstania niezdolności do pracy tj. od 02.03.2002 r. do 01.03.2012 r. ubezpieczony nie udokumentował żadnego okresu zatrudnienia. Ponadto niezdolność do pracy powstała u ubezpieczonego w okresie późniejszym niż 18 miesięcy od ustania zatrudnienia.

Przyznanie świadczenia uzależnione jest zatem od wykazania niezdolności do pracy co najmniej w stopniu częściowym przed 30.06.1991 r.

Definicję niezdolności do pracy zawiera przepis art. 12 ustawy, który stanowi, że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 2 i 3 w/w ustawy).

Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 w/w ustawy).

Dokonując zaś oceny przewidywanego okresu niezdolności do pracy zarobkowej bierze się pod uwagę przesłanki wynikające z treści §6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. nr 273, poz. 2711), czyli charakter i stopień naruszenia sprawności organizmu oraz rokowania odzyskania zdolności do pracy. Treść powołanych przepisów obliguje do tego, aby niezdolność do pracy rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do konkretnej osoby, przy uwzględnieniu jej stanów chorobowych, wieku, kwalifikacji.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe na powyższą okoliczność, dopuszczając dowód z opinii biegłych ortopedy, psychiatry oraz neurologa. Powołani w sprawie biegli jednoznacznie uznali, że ubezpieczony nie był niezdolny do pracy przed 30.06.1991 r. Stwierdzili u ubezpieczonego Z. K. częściową niezdolność do pracy od dnia złożenia wniosku o rentę na okres 2 lat.

Dodatkowo biegły ortopeda uzupełniając swoją opinię podniósł, że przy badaniu nie stwierdził upośledzenia funkcji rąk, które czyniłoby ubezpieczonego niezdolnym do pracy przed 30.06.1991 r. Biegły zaznaczył również, że ubezpieczony po urazie, czyli po 1980 r. pracował. Ubezpieczony ma zachowaną funkcje chwytną ręki i mógł pracować. Po 1980 r., kiedy ubezpieczony doznał rany ręki, pracował, a zatem odzyskał zdolność do pracy. Biegły podkreślił, że od daty wypadku 1980 r. ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Wypadek z 1980 r. nie czyni ubezpieczonego niezdolnym do pracy do dnia dzisiejszego. Dopiero później doszły u ubezpieczonego schorzenia kręgosłupa i barku.

Sąd uznał zgodne opinie biegłych lekarzy ortopedy oraz psychiatry za wiarygodny dowód w sprawie i w pełni podzielił ustalenia oraz wynikające z nich wnioski.

Opinie Sąd Okręgowy ocenił jako rzetelne, fachowe i obiektywne. Została bowiem sporządzona przez lekarza o specjalizacji odpowiadającej schorzeniom zdiagnozowanym u wnioskodawcy, posiadających bogatą wiedzę medyczną oraz znaczne doświadczenie zawodowe.

Opinie biegłych zawierają kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy i uwzględniają wpływ rozpoznanego u niego schorzenia na zdolność do pracy, jednocześnie zawierają przekonujące uzasadnienie w zakresie rozpoznanych schorzeń oraz przyczyn, dla których wnioskodawca nie powinien być uznany za niezdolnego do pracy przed 30.06.1991 r. Zdaniem Sądu, opinie biegłych w rozpoznawanej sprawie, zostały wydane na podstawie właściwych przesłanek.

Zważyć należy, że opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozeznanie i zrozumienie dziedziny (rozstrzyganej kwestii) wymagającej wiadomości specjalnych. W tym znaczeniu biegły jest pomocnikiem sądu, jednakże prezentuje własne stanowisko w kwestii, którą sąd rozstrzyga. Biegły zachowuje niezawisłość co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (orz. Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96, niepubl.). Według wyroku Sądu Najwyższego z 14 marca 2007 r., III UK 130/06, LexPolonica nr 1871267 (OSNP 2008, nr 7- 8, poz. 113) opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii. (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27.11. 2000r. I CKN 1170/98 OSNC 2001 nr 4 poz. 84) Niewątpliwe w niniejszej sprawie opinia biegłych ortopedy oraz psychiatry jest stanowcza i zdecydowana.

Sąd Najwyższy wielokrotnie wy­jaśniał, że do dowodu z opinii biegłego nie mogą mieć zastosowania wszystkie zasady prowadzenia do­wodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c . , a zatem sąd nie jest obowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia nie jest korzystna dla strony. (wyrok sadu Najwyższe­go z dnia 15 lutego 1974 r., II CR 817/73, nie publikowany). Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawi­dłowego orzekania. - wyrok z dnia 10 września 1999 r., II UKN 96/99, OSNAPUS 2000, nr 23, poz. 869; podobne poglądy byty już wielokrotnie wyrażane w wyrokach z dnia 6 marca 1997 r., II UKN 23/97, OSNAPUS 1997, nr 23, poz. 476, z dnia 21 maja 1997 r., II UKN 131/97, OSNAPUS 1998, nr 3, poz. 100 oraz z dnia 18 września 1997 r., II UKN260/97, OSNAPUS 1998, nr 13, poz. 408. Wielokrotnie też Sąd Najwyższy stwierdzał, że potrzeba powołania innego bie­głego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z sa­mego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 r., l PKN 20/99, OSNAPUS 2000, nr 22, poz. 807, z dnia 14 maja 1997 r., II UKN 108/97, OSNAPUS 1998, nr 5, poz. 161, z dnia 18 września 1997 r., II UKN 260/97, OSNAPUS 1998, nr 13, poz. 408 oraz z dnia 10 grudnia 1997 r., II UKN 391/97, OSNAPUS 1998, nr 20, poz. 612. Powinność sądu powołania innych biegłych Sąd Naj ­wyższy dostrzegał wtedy, gdy pierwotna opinia budziła istotne i nie dające się usunąć wątpliwości, a zaintereso­wana strona wykazywała nieporadność w zgłaszaniu od­powiednich wniosków dowodowych lub gdy wniosek o powołanie kolejnego biegłego uzasadniony był dokumen­tacją leczenia schorzeń nierozpoznanych przez biegłych. Tak wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., II UKN 248/98, OSNAPUS 1999, nr 20, poz. 666, z dnia 2 czerwca 1998 r., II UKN 88/98, OSNAPUS 1999, nr 11, poz. 373, z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNAPUS 1998, nr 21, poz. 643, z dnia 10 grudnia 1997 r., II UKN 394/97, OSNAPUS 1998, nr 20, poz. 614, z dnia 18 września 1997 r., II UKN 260/97, OSNAPUS 1998, nr 13, poz. 408, z dnia 14 kwietnia 1999 r., II UKN 546/98, OSNAPUS 2000, nr 11, poz. 440 oraz z dnia 23 czerwca 1999 r., II UKN 5/99, OSNAPUS 2000, nr 17, poz. 666.

W ocenie Sądu Okręgowego taka sytuacja jednak nie zachodzi w niniejszej sprawie.

Sąd rozpoznając przedmiotową sprawę miał również na uwadze, że Lekarz Orzecznik ZUS, jak i Komisja Lekarska ZUS nie stwierdziły u ubezpieczonego niezdolności do pracy przed 30.06.1991 r.

Z tych racji natury faktycznej i prawnej, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie ubezpieczonego Z. K., o czym orzeczono w sentencji wyroku.