Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Barbara Nowicka

Sędziowie SO Małgorzata Mróz

SO Jerzy Dydo

Protokolant Violetta Drohomirecka

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2015 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa M. T.

przeciwko(...) SA w W.

o zapłatę 29.000zł

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 23 grudnia 2014 r. sygn. akt I C 1025/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt I, III i IV w ten sposób, że zasądzoną od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 24.000 zł obniża do 15.000 (piętnaście tysięcy) zł; koszty procesu wzajemnie znosi, a należną Skarbowi Państwa od strony pozwanej kwotę 1.020,56 zł obniża do 510,28 zł oraz nakazuje ściągnąć z zasądzonego na rzecz powoda roszczenia kwotę 510,28 zł tytułem części wydatków na biegłego;

II.  oddala dalej idącą apelację;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 424 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 199/15 (transkrypcja wygłoszonego uzasadnienia)

Początek tekstu

[Przewodniczący 00:00:00.828]

..aczaka, przeciwko (...)Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę 29.000 złotych na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy z dnia 23 grudnia 2014 roku sygnatura akt I C 1025/13 w punkcie pierwszym zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym, trzecim i czwartym w ten sposób, że zasądzoną od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 24.000 złotych obniża do 15.000 złotych, koszty procesu wzajemnie znosi, a należną Skarbowi Państwa od strony pozwanej kwotę 1.020 złotych 56 groszy obniża do 510 złotych 28 groszy oraz nakazuje ściągnąć zasądzonego na rzecz powoda roszczenia 510 złotych 28 groszy tytułem części wydatków na biegłego. W punkcie drugim oddala dalej idącą apelację. W punkcie trzecim zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 424 złote kosztów postępowania apelacyjnego. Zostanie w sprawie II Ca 199/15 wygłoszone uzasadnienie. Sąd Okręgowy rozpoznając apelację podzielił ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego z wyjątkiem ustalenia, że powód w następstwie wypadku z 8 sierpnia 2012 roku doznał (...) długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, podczas gdy z opinii biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej J. S. wynika, że łączny uszczerbek będący następstwem złamania kości ramiennej prawej z przemieszczeniem, złamania obojczyka prawego, wstrząśnienia mózgu i ran głowy wyniósł 35 procent. Jednakże wyciągnięte przez Sąd Rejonowy z zebranego materiału dowodowego wnioski są w ocenie Sądu Okręgowego nieprawidłowe. W związku z tym Sąd Okręgowy zważył, że apelacja jest częściowo uzasadniona. Konsekwencją błędnej oceny zebranego materiału było naruszenie przepisu artykułu 445 paragraf 1 Kodeksu cywilnego w związku z artykułem 444 paragraf 1 Kodeksu cywilnego poprzez jego wadliwą subsumcję do ustalonego w sprawie stanu faktycznego skutkującą zawyżeniem należnego powodowi zadośćuczynienia nieodpowiadającego rozmiarowi doznanej przez niego krzywdy. Trafny jest również zarzut skarżącej dotyczący naruszenia prawa procesowego artykułu 321 paragraf 1 Kodeksu postępowania cywilnego, polegającego na zakazie orzekania ponad żądanie pozwu. Zgodnie z zasadą dyspozycyjności Sąd jest związany granicami powództwa i nie może dysponować przedmiotem procesu poprzez określenie jego granic niezależnie od zakresu żądania ochrony przez powoda. Powód już w pozwie musi sformułować swoje żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe ma obowiązek podać wartość przedmiotu sporu, co wynika z artykułu 187 paragraf 1 punkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz przytoczyć okoliczności faktycznie uzasadniające żądanie. Sąd nie może zasądzić roszczenia w większej wysokości niż żądał powód także wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynika, że przysługuje mu świadczenie w większym rozmiarze. Sąd Okręgowy w tym składzie podziela stanowiska Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 29 października 2008 roku sygnatura akt IV CSK 243/08, iż orzeczenie o roszczeniu, które było objęte żądaniem zgłoszonym jednak w mniejszym rozmiarze niż usprawiedliwiony wynikiem postępowania stanowi orzeczenie ponad żądanie sprzeczne z zakazem ustanowionym w artykule 321 paragraf 1 Kodeksu postępowania cywilnego, które odnosi się zarówno do samego żądani jak i do jego podstawy faktycznej. Sąd orzeka o całym przedmiocie sporu, tak jak go określił powód, a orzeczenie, którego zakres jest szerszy od zakresu żądania jest orzeczeniem ponad żądanie. Zatem jeżeli powód domagał się zasądzenia tytułem zadośćuczynienia kwoty 29.000 złotych, ponad przyznane 6.000 złotych, w postępowaniu likwidacyjnym, to znaczy, że cała suma żądanego zadośćuczynienia zamyka się kwotą 35.000 złotych, a więc Sąd Rejonowy nie mógł przy powoływanych przez powoda okolicznościach faktycznych wyjść ponad żądanie pozwu i przyjąć, że odpowiednim zadośćuczynieniem za krzywdę powoda jest kwota 100.000 złotych, po czym po ustaleniu 70-procentowego przyczynienia się przez niego do powstania szkody zasądzić od strony pozwanej kwotę 24.000 złotych po uwzględnieniu wypłaconego wcześniej zadośćuczynienia. Wprawdzie przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody jest warunkiem zastosowania artykułu 362 Kodeksu cywilnego, ale nie przesądza automatycznie ani o obniżeniu odszkodowania w ogóle, ani o stopniu jego obniżenia, bowiem zmniejszenie odszkodowania powinno nastąpić w wyniku oceny wszystkich okoliczności sprawy, a w szczególności stopnia winy obu stron. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy istniały podstawy do przyjęcia, że powód przyczynił się do powstania szkody, ale nie w 70 procentach, lecz w 40 procentach i w takim samym stopniu powinno zostać obniżone należne mu zadośćuczynienie. Powód w towarzystwie 4 kolegów, w tym sprawcy wypadku drogowego spożywał alkohol podczas pobytu na kąpielisku i podczas grillowania, po czym sam będąc w stanie upojenia alkoholowego wsiadł do samochodu, którym kierował nietrzeźwy P. K. (...)

takie nieodpowiedzialne zachowanie należy jednoznacznie napiętnować, gdyż stanowi obecnie plagę społeczną i jest źródłem wielu tragicznych wypadków. Osoba, która decyduje się na jazdę samochodem z kierowcą będącym w stanie po spożyciu alkoholu przyczynia się niewątpliwie do szkody powstałej w wyniku wypadku komunikacyjnego, gdy stan nietrzeźwości kierowcy pozostaje w związku przyczynowym z tym wypadkiem. Naganne zachowanie powoda w pełni uzasadnia obniżenie wysokości należnego mu zadośćuczynienia, które strona pozwana uznała do kwoty 35.000 złotych, jednakże inny jest stopień przyczynienia się powoda do zaistniałego wypadku, jako pasażera samochodu i rodzaj jego nieprawidłowego postępowania niż stopień winy kierowcy pojazdu, który prowadząc samochód będąc w stanie nietrzeźwości popełnia przestępstwo z artykułu 178 a Kodeksu karnego. Jakkolwiek, więc spożywanie alkoholu wspólnie z takim kierowcą należy uznać za znaczne przyczynienie się do powstania szkody, to jednak w okolicznościach rozpoznawanej sprawy przyjęcie 70-procentowego przyczynienia się powoda do powstania szkody i obniżenie w takim samym stosunku należnego mu zadośćuczynienia byłoby dla niego zbyt krzywdzące, zwłaszcza przy rozmiarze doznanej przez niego krzywdy i nie pomyślnych rokowaniach, co do całkowitego powrotu do zdrowia. Przyjmując 40 procentowe przyczynienie się powoda do powstania szkody, odpowiednią kwotą z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest 21.000 złotych, a ponieważ strona pozwana wypłaciła mu w postępowaniu likwidacyjnym 6.000 złotych, to zasądzoną przez Sąd Rejonowy kwotę 24.000 złotych należało obniżyć do 15.000 złotych. Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie artykułu 386 paragraf 1 Kodeksu postępowania cywilnego, w ten sposób, że zasądzone na rzecz powoda świadczenie obniżył do kwoty 15.000, a koszty procesu wzajemnie zniósł zgodnie z artykułem 100 zdanie 1. Kodeksu postępowania cywilnego, skoro obie strony mniej więcej w połowie wygrały i przegrały proces, a poniosły przed Sądem pierwszej instancji takie same koszty. Proporcjonalnie też do wyniku postępowania, to jest po połowie Sąd obciążył obie strony wydatkami poniesionymi ze środków Skarbu Państwa na opinię biegłych i obniżył należną Skarbowi Państwa od strony pozwanej kwotę z tytułu wydatków na biegłego do 510 złotych 28 groszy oraz na podstawie artykułu 113 ustęp 2 punkt 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał ściągnąć z zasądzonego na rzecz powoda roszczenia kwotę 510 złotych 28 groszy, jako drugą połowę wydatków poniesionych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Dalej idąca apelację oddalił na mocy artykułu 385 Kodeksu postępowania cywilnego, a o kosztach postępowania apelacyjnego orzekł zgodnie z artykułem 100 zdanie 1. Kodeksu postępowania cywilnego w związku z artykułem 391 paragraf 1 Kodeksu postępowania cywilnego rozdzielając je stosunkowo między stronami przy przyjęciu, że powód wygrał apelację w 77 procentach, a strona pozwana w 23 procentach. (...)

(...)