Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2015 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Krzysztof Gąsior

Sędziowie SA w SO Stanisław Tomasik (spr.)

del. SR Małgorzata Krupska - Świstak

Protokolant sekr. sądowy Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Izabeli Stachowiak

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2015 roku

sprawy S. C.

oskarżonego z art. 244 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 21 stycznia 2015 roku sygn. akt II K 556/14

na podstawie art. 437 § 1 kpk, art. 438 pkt 4 kpk, art. 624 § 1 kpk, art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami) zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności w stosunku do oskarżonego S. C. warunkowo zawiesza na okres próby 3 (trzech) lat;

w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokat B. K. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

zwalnia oskarżonego od opłaty za obie instancje i zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IV Ka 122/15

UZASADNIENIE

S. C. został oskarżony o to, że :

w dniu 8 sierpnia 2014 r. o godzinie 10:25 w S. M. (...) gm. M.jechał jako kierujący samochodem osobowym marki A. (...)o nr rej. (...)nie stosując się do orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Końskich sygn. akt II K 746/14 z dnia 22 marca 2013 r. zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat

tj. o czyn z art. 244 kk

Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2015 roku Sąd Rejonowy w Radomsku w sprawie sygn. akt II K 556/14 oskarżonego S. C. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art 244 kk i za to na podstawie art. 244 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej – adwokat B. K. kwotę 540 złotych wraz z podatkiem VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu z urzędu.

Zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżony S. C. w całości na swoją korzyść. Apelacja oskarżonego bez wskazania podstawy prawnej w istocie rzeczy zarzuca zaskarżonemu wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez przypisanie mu zarzucanego czynu, w sytuacji gdy nie miał świadomości, że jest wobec niego orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz rażącą surowość orzeczonej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od przypisanego mu czynu, ewentualnie o warunkowe zawieszenie orzeczonej kary pozbawienia wolności i umożliwienie mu pracy jako kierowcy.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 24 kwietnia 2015r.

Obrońca z urzędu oskarżonego popierał skargę apelacyjną oskarżonego i wnioski w niej zawarte.

Prokurator wnosił o nieuwzględnienie apelacji oskarżonego i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga apelacyjna oskarżonego jest zasadna jedynie w takim stopniu, że w wyniku jej wniesienia powstały podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe zawieszenie na okres próby 3 lat orzeczonej kary bezwzględnej 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Na wstępie podkreślić należy, że wbrew zawartym w apelacji twierdzeniom ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu są całkowicie trafne. Przede wszystkim w postępowaniu przygotowawczym oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i potwierdził swoje zeznania po odczytaniu w postępowaniu sądowym. Jednocześnie przed Sądem I instancji wskazał jednak, ze jest niewinny, gdyż nie miał świadomości, że obowiązuje względem niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego w Końskich w sprawie II K 746/14. Swoją linie obrony upatrzył w związku ze zmianą powyższego wyroku przez Sąd Okręgowy w Kielcach w sprawie IX Ka 766/13 z dnia 25 października 2013 roku. Wskazał bowiem, iż Sąd odwoławczy w całości zmienił wyrok Sąd Rejonowego a więc także w zakresie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, gdyż tak był poinformowany przez Sędziego Sądu Okręgowego. Jednocześnie potwierdził, iż był obecny na rozprawach przed Sądami obu instancji. Zarzuty oskarżonego są chybione i sprowadzają się w istocie rzeczy do zanegowania prawidłowych ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy, opierają się na odmiennej interpretacji zebranych w sprawie dowodów i nie przedstawiają jakichkolwiek przekonujących argumentów, podważających prawidłowość i słuszność rozumowania Sądu I instancji. Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, że Sąd odwoławczy w całej rozciągłości podziela stanowisko Sądu meriti, w zakresie ostatecznej oceny przedmiotowego zdarzenia w dniu 8 sierpnia 2014 roku. Skarżący nie wykazał skutecznie, aby rozumowanie Sądu, przy ocenie zgromadzonych dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Tym bardziej, że nie można mówić o działaniu oskarżonego w stanie wyższej konieczności. Bowiem sam oskarżony S. C. przyznał, iż istniała możliwość udzielenia w inny sposób pomocy lekarskiej znajomej kobiecie, która wcześniej upadła i doznała urazu nogi.

Patrząc jednak przez pryzmat okoliczności sprawy i całokształtu kary wymierzonej oskarżonemu, należy wskazać, iż kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania to najsurowszy rodzaj kary, przewidzianej w katalogu kar, obecnie obowiązującego kodeksu karnego. Zgodnie z brzmieniem art. 53 k.k. kara winna być wymierzona nie tylko w celach prewencji generalnej, ale i spełniać cele indywidualne - prewencyjne, zapobiegawcze i wychowawcze, które to przeważają nad negatywna prewencją generalną, mającą odstraszać za pomocą kar surowych. Nakazuje to wszech­stronna ocenę poczynania sprawcy, w świetle okoliczności konkretnego zdarze­nia prawnego, poddanego osądowi - ocena kategorii czynów in abstracto pozo­stawiona jest wyłącznie ustawodawcy, który decyduje o niej ustalając rodzaj i granice ustawowego zagrożenia.

W ocenie Sądu Okręgowego bacząc na całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych popełnionego przez oskarżonego przestępstwa można stwierdzić, że orzeczona bezwzględna kara pozbawienia wolności w rozmiarze 6 miesięcy jest rażąco niewspółmiernie surowa. Nadmienić należy, iż rażąca niewspółmierność kary określona w art. 438 pkt 4 kpk zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a tą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Jako okoliczności przemawiające na niekorzyść oskarżonego, skutkują­cych orzeczeniem wobec niego kary bezwzględnej, Sąd meriti poczytał: wysoki stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu oraz powszechność tego rodzaju przestępstw. Nadto wcześniejsza dwukrotna karalność za tożsamy czyn.

Zgodzić należy się z tym, że okoliczności wskazane przez Sąd I instancji winny skłaniać do surowego traktowania sprawcy. Rozważyć należy jednak czy w stosunku do oskarżonego nie zostały spełnione warunki do zastosowania do­brodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawie­nia wolności.

Faktem jest, iż oskarżony był już dwukrotnie skazany za prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu, ( na karę ograniczenia wolności oraz za drugim razem na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania) gdzie orzekano względem niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Pod uwagę trzeba jednak wziąć także okoliczność, że oskarżony został zatrzymany prowadząc samochód osobowy swojej znajomej, która chwilę wcześniej upadała i doznała urazu nogi. Oskarżony kierując się chęcią pomocy wsiadł jako kierujący za kierownice jej pojazdu, a następnie został zatrzymany do rutynowej kontroli. Nie spowodował on żadnej niebezpiecznej sytuacji na drodze.. S. C. swoją linię obrony upatrywał w okoliczności, iż nie wiedział, że obowiązuje wobec niego sądowy zakaz prowadzenia pojazdów, choć miał świadomość, iż jego prawo jazdy zostało zdeponowane w Wydziale Komunikacji a jego samego czeka powtórny egzamin na prawo jazdy. Nie można jednak z pola widzenia tracić opinii sądowo-psychiatrycznej dotyczącej oskarżonego. Biegli psychiatrzy wskazali, iż w czasie popełnionego czynu miał zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, jednakże S. C. jest chory psychicznie. Rozpoznano bowiem u niego zespół urojeniowy a w trakcie badania wręcz miał urojenia o charakterze prześladowczym, co może uzasadniać jego zeznania przed Sądem I instancji jakoby to Sędzia Sądu Okręgowego wprowadził go w błąd co do treści wyroku w zakresie zakazu prowadzenia pojazdów.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd odwoławczy zdecydował się warunkowo zawie­sić wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, ufa­jąc, że mimo niewykonania tej kary, zostaną wobec oskarżonego osiągnięte cele kary, a w szczególności będzie to wystarczające dla zapo­bieżenia jego powrotowi do przestępstwa. Kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata stanowić będzie zdaniem Sądu odwoławczego trafną reakcję karną, współmierną zarówno do stopnia winy oskarżonego, jak i do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu. Spełni ona w sposób właściwy, cel zapobiegawczy oraz wychowawczy, jak również cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Ponadto zauważyć też należy, że jeżeli nawet oskarżony nie wykorzysta danej mu kolejny raz szansy, a w szczególności popełni kolejne przestępstwo, to przecież istnieje możliwość zarządzenia wobec niego orzeczonej kary pozbawienia wol­ności, w trybie art. 75 k.k.

Mając na względzie powyższe okoliczności w pozostałym zakresie Sąd Okręgowy utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, jako słuszny i odpowiadający prawu.

Wynagrodzenie dla obrońcy z urzędu, z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym, Sąd Okręgo ­wy ustalił w oparciu o treść § 14 ust. 2 pkt 4 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomo­cy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2013. 461 t.j.).

Biorąc pod uwagę trudną sytuację materialną oskarżonego, Sąd Okręgo ­wy - na podstawie art. 624 § l k.p.k. oraz art. 17 ust. l ustawy z dnia 23 czerw­ca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity : Dz.U. z 1983 r. Nr 49, póz. 223 z późniejszymi zmianami) - zwolnił S. C.w całości od kosztów sądowych za obie instancji, którymi obciążył Skarb Państwa.