Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Tatarczyk

Sędzia SO Barbara Braziewicz (spr.)

Sędzia SR (del.) Marcin Rak

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa B. K.

przeciwko A. W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 15 kwietnia 2014 r., sygn. akt II C 265/11

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 300 zł (trzysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Tomasz Tatarczyk SSO B. B.

Sygn. akt III Ca 1283/14

UZASADNIENIE

Powód B. K. żądał zasądzenia od pozwanego A. W. kwoty 8.999,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 maja 2011 r. oraz kosztów procesu według norm przepisanych, z tytułu wykonania instalacji elektrycznej wewnątrz budynku pozwanego i prac dodatkowych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2014r. Sąd Rejonowy w Rybniku w sprawie z powództwa B. K. przeciwko A. W. o zapłatę w punkcie 1 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.041,80zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 maja 201 lr.; w punkcie 2 w pozostałym zakresie powództwo oddalił; w punkcie 3 zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 553,68zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w punkcie 4 nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.044,64zł tytułem nieuiszczonych kosztów procesu.

Przytoczony wyrok oparty został na ustaleniach szczegółowo przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Z ustaleń tych wynika, że w dniu 10 marca 2010 r. A. T., prowadząca działalność gospodarczą w ramach firmy (...), zawarła z pozwanym umowę o dzieło. W myśl tej umowy pozwany (zamawiający) powierzył wykonawcy wykonanie dzieła w postaci budowy budynku mieszkalnego w technologii z bali litych w tak zwanej wersji „pod klucz" na działce położonej w miejscowości R. obręb ul. (...). Zgodnie z umową wykonawca zobowiązał się wykonać przedmiot umowy zgodnie z załącznikiem nr 1 (projekt budowlany, plan zagospodarowania, projekty branżowe) i załącznikiem nr 2 (zestawienie materiałów i prac), które stanowiły integralną część umowy. W załączniku nr 2 wskazano, iż pracami, które wykonać miał wykonawca było między innymi wykonanie instalacji elektrycznej, wodno - kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, instalacje przeprowadzone wewnątrz budynku bez białego montażu. Projekt budowlany, w ramach prac związanych z instalacją elektryczną, obejmował również instalację odgromową. Określenie „biały montaż" stosuje się do montażu urządzeń (np. włączników, gniazd, lamp, itp.) dokonywane w końcowej fazie kładzenia instalacji elektrycznej do wcześniej przygotowanych punktów wpustowych. Występujący jako osoba upoważniona przez A. R. T. zawarł ustną umowę z powodem na wykonanie instalacji elektrycznej w powyższym budynku. Powód wykonywał prace, które zgodnie z umową z dnia 10 marca 2010 r. wykonać miała firma (...), a także prace dodatkowo ustnie zlecane przez pozwanego, który osobiście je nadzorował. R. T. (1) uznawał, iż zakres prac związanych z instalacją elektryczną, wynikający z umowy zawartej pomiędzy firmą (...) a pozwanym, obejmuje jedynie rozłożenie kabli w budynku. Po zakończeniu budowy powód wykonał jeszcze kilka dodatkowych prac na nieruchomości pozwanego. W dniu 2 sierpnia 2010 r. pozwany przelał na wskazane przez pozwanego konto tytułem zaliczki kwotę 5.000 zł na wykonanie prac. Powód sporządził dwa kosztorysy wykonanych przez siebie prac. Pierwszy opiewał na kwotę 13.100 zł, co po uwzględnieniu zaliczki w kwocie 5.000 zł dało kwotę 8.100zł. W kosztorysie tym zamieścił zestawienie materiałowe, szczegółowo opisane w uzasadnieniu, na łączną kwotę 2.355,50 zł. W dalszej części kosztorysu powód zamieścił zestawienie wykonanych prac: instalacja odgromowa budynku - 2.500zł, instalacja oświetlenia parter 24 punkty - 75 zł - 1.800zł, instalacja gniazd 230 V - parter - 21 punktów - 75zł -1.575,00 zł, instalacja oświetl 1 piętro - 12 punktów - 75zł - 900 zł, instalacja gniazd 1 piętro - 17 punktów - 75zł-1.275zł, instalacja S. - 1 piętro 1 punkt - 75 zł, gniazdo zmywarka - 18 mb - 1 punkt - 120zł, gniazdo salon lada - 18 mb -1 punkt - 120 zł, salon wentylator podłoga - 14 mb - 1 punkt - lOOzł, 3 fazowy układ kuchnia - 19mb - 245zł, gniazdo 230 taras - 19,5 mb - 135zł, antena sat parter - 32mb - 175zł, oświetlenie ogrodu 36 mb - 220 zł, oświetlenie ogrodu 22 mb - 145 zł, gniazdko pralka - 75zł, gniazdko piec 75zł, oświetlenie kominka 14 mb - 90zł, gniazdo 3 faz pod rozdzielnią - 35 zł, domofon 15 mb i 36 mb - 350zł, zasilanie pompy - 25 mb - 185zł, co dało razem kwotę 10.195zł. Nadto w omawianym kosztorysie ujęto modernizację rozdzielni głównych - 450zł, modernizację istniejącego zasilania - lOOzł. Drugi kosztorys poprzedzony został oświadczeniem powoda, z którego wynikało, iż w dniu 13 i 17 listopada 2010 r., na prośbę i zgodnie z ustaleniami z inwestorem (pozwanym) na budowę ponownie udał się Pan A. M. wraz z powodem w celu zabudowy gniazd i wyłączników oraz drobnej modernizacji wcześniej wykonanej instalacji elektrycznej w budynku pozwanego. Powyższe prace zostały wykonane w czasie dwóch wizyt, gdyż firma (...) na czas nie przygotowała ścianek działowych, jak również puszki pod otwory zostały wykonane wadliwie. W pierwszym dniu inwestor nie zakupił należytej ilości gniazdek i wyłączników. Niżej powód przedstawił kosztorys prac wykonanych podczas wspomnianych wizyt: zabudowa gniazd 230 v sztuk 20 - 200zł, zabudowa wyłączników sztuk 11 - llOzł, zabudowa wyłącz, schodowych sztuk 6 - 60zł, zabudowa wyłącz podwójne sztuk 4 - 40zł, modernizacja układu 3 fazowego w kuchni - 75zł, koszt wykonania punktu oświetlenia garderoby - 75 zł, koszt wykonania punktu oświetlenia klatki - 75zł, koszt wykonania punktu sat - 75zł. Dalej wskazano zakupione dodatkowo materiały: oprawa halogenowa szt 1 - 12,80 zł, - szyna pod bezpieczniki - 57,00 zł, żarówka 75 W - szt4 - 5,70 zł. Ponadto powód ujął koszt dojazdu na teren budowy (800 km) - 600zł i koszt opłat autostrady (...) K. - K. - 64zł. Koszt całkowity kosztorysu nr 2 wyniósł 1.449,50 zł. Powyższe kosztorysy powód przekazał pozwanemu, jednak nie dokonano rozliczenia wykonanych prac. Nie ustalono też za jakie pozycje kosztorysu winien zapłacić wykonawca, a za jakie inwestor. W dniu 20 września 2010 r. pozwany dokonał końcowego rozliczenia z wykonawcą - firmą (...). Pozwany poinformował powoda o dokonanym rozliczeniu z wykonawcą i oświadczył, że o zapłatę winien się zwrócić do R. T. (1). Powód zwrócił się wobec tego do R. T. (1) o rozliczenie prac i dokonanie zapłaty, jednak bezskutecznie. Pismem z dnia 3 listopada 2010 r. powód zwrócił się do pozwanego z prośbą o uregulowanie zaległości z tytułu wykonanej usługi - instalacji elektrycznej w nowo powstałym budynku. Powód wskazał, iż zaległość pozwanego wynosi 8.100zł, a kosztorys pozwany otrzymał pod koniec września 2010 r. W związku z brakiem zapłaty za wykonane prace powód złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa oszustwa. W toku postępowania przygotowawczego przesłuchiwany był R. T. (1) i pozwany. Pierwsza z tych osób zeznała, iż w ramach umowy z pozwanym miała wykonać instalację elektryczną budynku, tj. rozprowadzić instalację, a biały montaż należał do inwestora. W związku z tym, iż świadek nie miał odpowiednich uprawnień w tym zakresie, zatrudnił elektryka powo. Podczas spotkania z powodem i pozwanym R. T. (1) powiedział, że zapłaci powodowi za rozłożenie przez niego instalacji - 70 zł za punkt plus koszt materiału. R. T. (1) miał zapłacić powodowi z pieniędzy, które otrzyma od pozwanego. Za tzw. biały montaż i inne dodatkowe prace zapłacić miał bezpośrednio pozwany. Ponadto ustalono, że z pieniędzy przeznaczonych dla R. T. (1), pozwany przeznaczy na rzecz powoda kwotę 5.000zł. Po zakończeniu prac przez powoda te same osoby miały dokonać wspólnie ustaleń, kto i jaką kwotę uiści na rzecz powoda. Świadek stwierdził, że nie pamięta kto miał zapłacić za instalację odgromową. Miał pieniądze na dokonanie zapłaty na rzecz powoda, nie otrzymał jednak kosztorysu i nie mógł się rozliczyć. Pozwany powiedział, że otrzymał kosztorys od powoda, ale świadkowi go nie przekazał. Świadek wyraził gotowość wypłaty pieniędzy na rzecz powoda, ale po okazaniu mu i weryfikacji kosztorysu. Pozwany zeznając w tym samym postępowaniu oświadczył, iż z powodem nie zawierał żadnej umowy na świadczenie usług elektrycznych, a poznał go poprzez R. T. (1). Pozwany przyznał, że przelał na rzecz powoda kwotę 5.000zł, a za wszelkie prace związane z budową pieniądze otrzymał R. T. (1). W związku z tym pozwany stwierdził, że nie ma żadnych zobowiązań wobec powoda. Powód zwracał się do pozwanego

o zapłatę, jednak pozwany odmówił stwierdzając, iż całkowicie rozliczył się z R. T. (2) i to do niego powód winien się zwrócić. Pełnomocnik powoda w piśmie z dnia 18 kwietnia 2011 r. wezwał powoda do zapłaty kwoty 8.100zł oraz 1.449,50 zł, łącznie 9.549,50 zł z tytułu wykonania prac szczegółowo wymienionych w kosztorysach 1 i 2, które do tego pisma zostały dołączone. Termin do uiszczenia żądanej kwoty wyznaczony został na 10 dni.

Pismem z dnia 8 maja 2011 r. pozwany wskazał, że powód nie był zleceniobiorcą pozwanego w zakresie jakichkolwiek prac na jego budowie i oświadczył, że nie uznaje wskazanej w powyższym piśmie zaległości. Umowa podpisana była z jednym tylko wykonawcą zatrudniającym wielu podwykonawców. W odpowiedzi, pismem z dnia 16 maja 2011 r., pełnomocnik powoda podtrzymał stanowisko swojego mocodawcy. Wskazał, że z umowy z dnia 10 marca 2010 r. wynika, że nie obejmowała ona całości wykonywanych przez powoda prac, a tylko instalacje elektryczne przeprowadzone wewnątrz budynku bez białego montażu. Pozostałe prace wykonywane były tylko i wyłącznie na zlecenie pozwanego i jego rachunek. Takie jest też stanowisko głównego wykonawcy. Pozwany podtrzymał swoje twierdzenie, iż powód nie był jego zleceniobiorcą. Wskazał też, że w swoich pismach powód domagał się zapłaty kwoty 9.549,50 złoraz zapłaty za biały montaż i prace dodatkowe (pisma z 18 kwietnia i 16 maja 2011 r.). Prace, które objęte były umową z dnia 10 marca 2010 r. i które wykonać miała firma (...), polegały na wykonaniu instalacji odgromowej budynku, instalacji oświetleniowej na parterze i piętrze, instalacji gniazd (...) na parterze, piętrze i tarasie, instalację gniazda zmywarki, pralki, pieca i lady w salonie, instalację układu 3 - fazowego w kuchni, instalację wypustu wentylatora, instalację oświetlenia kominka, instalację gniazda 3 - fazowego pod rozdzielnią, modernizację rozdzielni głównych oraz modernizację istniejącego zasilania. Koszt tych prac wyniósł kwotę 9.595zł, która jest niższa od średnich kosztów rynkowych (11.025zł). Natomiast prace, które powód wykonał dodatkowo i nie wynikały one z wyżej wspomnianej umowy obejmowały instalację satelitarną, antenę satelitarną, oświetlenie ogrodu, domofon, zasilanie pompy, zabudowę gniazd (...) i wyłączników (schodowych i podwójnych), modernizację układu 3 - fazowego w kuchni, wykonanie punktu oświetlenia garderoby i klatki oraz wykonanie punktu satelitarnego. Koszt tych prac z kolei wyniósł kwotę 1.860 zł, co zawiera się w przedziale kosztów rynkowych tyle, że powyżej średniej (1.760zł).

Powyższe ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody szczegółowo przywołane w uzasadnieniu, w tym dokumenty przedłożone przez strony, kosztorysy sporządzone przez powoda, opinię biegłego, zeznania świadków i stron, które wnikliwie i gruntownie przeanalizował.

W ustalonych okolicznościach sprawy Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie. Powód dochodził roszczenia od inwestora, które to roszczenie wynikało ze stosunku prawnego opartego na ustnych ustaleniach stron. Należy tutaj wskazać, iż powód związany był dwoma stosunkami obligacyjnymi: jako podwykonawca zawierający umowę z przedstawicielem firmy (...) i jako wykonawca zawierający umowę bezpośrednio z pozwanym. Jak wynikało z materiału dowodowego powód w ramach podwykonawstwa miał wykonać prace związane z instalacją elektryczną wynikającą z umowy z dnia 10 marca 2010 r. zawartej pomiędzy inwestorem a firmą (...) (błędnie nazwanej umową o dzieło, będą w istocie umową o roboty budowlane). Za wykonanie tych prac zobowiązanym do zapłaty na rzecz powoda był wykonawca główny. W tym rozliczeniu winna być wzięta pod uwagę kwota zaliczki w wysokości 5.000zł, przelana powodowi bezpośrednio przez inwestora. Koszt pozostałych prac, czyli tych nie objętych powyższą umową, obciążał pozwanego, który zlecał je powodowi ustnie na bieżąco w trakcie budowy oraz po jej zakończeniu. Niewątpliwie ten stosunek prawny stanowił zawartą ustną umową o dzieło, uregulowaną w art. 627 i nast. k.c. Nie było sporu pomiędzy stronami co do mechanizmu rozliczenia ustalonego w sposób wyżej określony. Jak wynikało z oświadczeń stron, koszt poszczególnych prac opisany przez biegłego, również był przez nie akceptowany. Spór w istocie sprowadził się do kwestii, które z prac wykonanych przez powoda należy zakwalifikować jako wykonane w ramach podwykonawstwa, a które w ramach osobnych ustaleń poczynionych przez powoda z inwestorem. Powód zarzucił, iż prace dodatkowe winny obejmować instalację odgromową oraz instalację rozdzielni, powołując się na zeznania świadków i opinię biegłego. W niniejszej sprawie nie zostało wykazane w jaki sposób (i czy w ogóle do tego doszło) strony wraz z R. T. (2) kwalifikowały poszczególne prace wykonywane przez powoda. Ograniczono się jedynie do lakonicznego stwierdzenia, iż za prace objęte umową o roboty budowlane zapłaci powodowi R. T. (1), a za pozostałe prace dodatkowe zapłaci inwestor. Nie można przy tym uznać za wiążące subiektywne stwierdzenie R. T. (1), który uważał, że winien zapłacić powodowi wyłącznie za położenie kabli, tym bardziej - na co zwróciła uwagę strona pozwana - że w postępowaniu przygotowawczym nie wypowiedział się tak kategorycznie i nie pamiętał kto ma zapłacić za instalację odgromową. Z uwagi na brak jednoznacznego dowodu co do sposobu kwalifikacji poszczególnych prac, sięgnąć należało do treści dokumentów pozostających do dyspozycji sądu i na tej podstawie dokonać ustaleń w tej kwestii. Zgodnie z umową o roboty budowlane, wykonawca miał wykonać budynek w wersji „pod klucz", w zgodzie z załącznikami tj. projektem budowlanym, planem zagospodarowania, projektami branżowymi oraz zestawieniem materiałów i prac stanowiącymi integralną część umowy. Z projektu, który otrzymał wykonawca wynika, iż instalacja elektryczna dla budynku jednorodzinnego obejmowała także instalację odgromową (k. 61-72). Nie ulega zatem wątpliwości, że wykonanie instalacji odgromowej, zgodnie z umową o roboty budowlane, spoczywało na firmie (...), a powód uczynił to w ramach podwykonawstwa, a nie w ramach prac dodatkowych, z którego to tytułu dochodzi roszczenia w niniejszej sprawie. Tym samym nie można uznać, aby pozwany z tego tytułu był wobec powoda zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia. W zakresie tablicy rozdzielczej biegły wskazał, iż jest to element instalacji elektrycznej i bez niego instalacja ta jest niepełna. Nie zaliczył jednocześnie tego elementu do zdefiniowanego wyżej „białego montażu". Prace w tym zakresie również winny być zaliczone do prac określonych umową o roboty budowlane, do zapłaty za które pozwany nie jest zobowiązany. Jak słusznie strona pozwana wskazała, już z projektu budowlanego wynikało, że rozdzielnia miała zawierać większą ilość modułów, niż wynika to z konkretnie przewidzianej w projekcie ilości punktów i instalacji, tak aby w razie tworzenia kolejnych punktów i instalacji nie było potrzeby rozbudowywania rozdzielni istniejącej. Biegły w swojej opinii wyliczył jaki koszt poniósł powód w związku z wykonaniem poszczególnych prac. W zakresie prac nie wynikających z umowy łączącej inwestora z wykonawcą stanowiły one wartość 1.860zł. Wyliczenie to nie obejmowało wykorzystanych materiałów, których koszt wyniósł 181,80 zł. Przypomnieć należy, iż żadna ze stron nie wniosła uwag co do wyliczenia poczynionego przez biegłego, a strona pozwana nie wniosła zarzutów w ogóle. W tym stanie rzeczy sąd uznał, że roszczenie powoda jest zasadne do kwoty 2.041,80 zł i na mocy art. 627 k.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku i oddalił powództwo w części pozostałej (pkt 2). Wskazać należy, iż powód nie mógł domagać się zapłaty za pozostałe prace na mocy art. 647 ¹ § 5 k.c., który mówi o solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy względem podwykonawcy, albowiem z uwagi na brak formy pisemnej umowa powoda z wykonawcą głównym musi być uznana za nieważną (art. 647 ¹ § 4 k.c.). O odsetkach sąd orzekł na mocy art. 481 § 1 k.c. mając na uwadze treść pisma powoda z dnia 18 kwietnia 2011 r. O kosztach orzeczono na mocy art. 100 k.p.c., przy przyjęciu, iż powód uległ w 77% swojego żądania. Nieuiszczone koszty w postaci wynagrodzenia biegłego sąd nakazał pobrać od stron na mocy art. 113 ustawy z dnia 28.07. 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, również stosunkowo do wyniku sprawy.

Od powyższego wyroku powód wniósł apelację i zaskarżył wyrok w części, tj. co do jego punktu 2, 3 i 4. Zarzucił w niej Sądowi błąd w ustaleniach faktycznych będących podstawą zaskarżonego wyroku, a polegający na błędnym przyjęciu, że dokumentem zawierającym zakres prac obciążających głównego wykonawcę był załącznik nr 1 do umowy tj. projekt budowlany, podczas gdy prawidłowa analiza treści umowy o dzieło z dnia 10 marca 2010r. prowadzi do wniosku, że dokumentem tym jest załącznik nr 2 do umowy tj. zestawienie materiałów i prac, wskutek czego Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, że w zakres obowiązków firmy (...), wchodziło również wykonanie instalacji odgromowej. We wnioskach apelacyjnych skarżący żądał zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasadzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 4.000zł wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia 21 maja 2011r. i zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda w całości i zasądzenie od niego na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, wg norm przepisanych, przedstawiając obszerną argumentację na poparcie swojego stanowiska.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie, a zaskarżony wyrok należy uznać za

trafny.

Powołany w apelacji zarzut dopuszczenia się przez Sąd meriti błędu w ustaleniach faktycznych należało uznać za chybiony.

Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje zarówno ustalenia faktyczne, jak i prawne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, uznając, iż nie ma potrzeby ich ponownego szczegółowego przytaczania, ustalenia te bowiem znajdują oparcie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c., wbrew twierdzeniom skarżącego. Sąd ten nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów. Wnioski tego Sądu co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści zaoferowanych przez strony i przeprowadzonych w sprawie dowodów. Dowody te zostały w sposób wnikliwy i staranny ocenione przez Sąd Rejonowy, równocześnie Sąd ten dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego nie uchybił zasadom ani logiki, ani też doświadczenia życiowego.

Sąd merit nie dopuścił się błędu w poczynionych ustaleniach faktycznych. Trafnie bowiem uznał, iż zgodnie z umową wykonawca zobowiązał się wykonać przedmiot umowy zgodnie z załącznikiem nr 1 (zatem projektem budowlanym, planem zagospodarowania, projektami branżowymi) i załącznikiem nr 2 (zestawieniem materiałów i prac), które stanowiły integralną część umowy. Istotnie projekt budowlany, w ramach prac związanych z instalacją elektryczną, obejmował również instalację odgromową. Mianowicie przedmiotem projektu budowlanego były prace budowlane branży także elektrycznej w zakresie instalacji elektrycznej (wewnętrznej ) budynku mieszkalnego pozwanego. Przy czym zakres tych prac obejmował różnego rodzaju instalacje elektryczne, w tym instalację odgromową, która miała być wykonana zgodnie z normą (...)-1:2001. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. Przy czym w dokumentacji projektowej uszczegółowiono zakres i rodzaj wykonywanych w tej części robót. Nadto podkreślono, iż całość robót (w zakresie instalacji elektrycznej - wewnętrznej budynku mieszkalnego pozwanego ) należy wykonać zgodnie z obowiązującymi przepisami, zasadami wiedzy technicznej, normami serii (...) elektryczne w obiektach budowlanych oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy ( punkty 4.1, 4.2 ,4.10 i 4.14 projektu k.68-70 akt). Z kolei w załączniku nr 2 wskazano, iż pracami, które wykonać miał wykonawca było między innymi wykonanie instalacji elektrycznej, wodno - kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, instalacje przeprowadzone wewnątrz budynku bez białego montażu.

Trafnie zatem uznał Sąd meriti, iż z uwagi na brak jednoznacznego dowodu co do sposobu kwalifikacji poszczególnych prac, sięgnąć należało do treści dokumentów pozostających do dyspozycji Sądu i na tej podstawie dokonać ustaleń w tej kwestii. Zgodnie z umową o roboty budowlane, wykonawca miał wykonać budynek w wersji „pod klucz", w zgodzie z załącznikami tj. projektem budowlanym, planem zagospodarowania, projektami branżowymi oraz zestawieniem materiałów i prac stanowiącymi integralną część umowy. Z projektu, który otrzymał wykonawca wynikało, iż instalacja elektryczna dla budynku jednorodzinnego pozwanego obejmowała także instalację odgromową. Zatem zasadnie przyjął Sąd meriti, Iż wykonanie instalacji odgromowej, zgodnie z umową o roboty budowlane, spoczywało na firmie (...), a powód uczynił to w ramach podwykonawstwa, a nie w ramach prac dodatkowych, z którego to tytułu dochodzi roszczenia w niniejszej sprawie. Tym samym słusznie przyjął Sąd meriti, iż pozwany z tego tytułu nie był wobec powoda zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia.

Skoro bowiem z projektu budowlanego przedmiotowego budynku wynikało bezspornie, iż instalacja elektryczna dla budynku jednorodzinnego obejmowała także instalację odgromową, to żądanie zapłaty przez powoda za wykonanie instalacji odgromowej

i  materiały użyte do jej realizacji nie mogło zostać uwzględnione i zasadnie zostało oddalone przez Sąd meritii. Istotnie zgodzić się należało z Sądem meriti, iż projekt budowlany stanowiący załącznik nr lprzesądził co należy rozumieć pod pojęciem „instalacji elektrycznej wewnętrznej i stanowił wskazówkę jak należy interpretować zapis załącznika nr 2, którym następnie z zakresu instalacji inwestor i wykonawca wyłączyli biały montaż. Przy czym należy podkreślić, iż biegły M. S. stwierdził słuchany na rozprawie w dniu 25 lutego 2014r., iż wobec tego, że w projekcie instalacja odgromowa zaliczona została do instalacji elektrycznej, to także on tak ją zaliczył i jako wartość wykonania instalacji odgromowej przyjął kwotę 4.000zł, jako średnią z kwoty ustalonego przez siebie przedziału w sporządzonej przez niego opinii.

Ponadto zasadnie zauważył Sąd meriti, iż dom pozwanego miał zostać wykonany pod klucz, co oznacza stan budynku gotowego do zamieszkania, użytkowania, wykończonego całkowicie, równocześnie z ustalonego zakresu, odnośnie instalacji elektrycznej, strony umowy wyłączyły jedynie biały montaż.

Poza tym, trafnie także zauważył pozwany, iż w przedstawionym kosztorysie, stanowiącym podstawę żądania zawartego w pozwie, powód wycenił swoje prace w zakresie instalacji odgromowej na kwotę jedynie 2.500zł, zatem na kwotę niższą niż biegły o 1.500zł, równocześnie powód w żaden sposób nie wyjaśnił dlaczego na etapie postępowania odwoławczego za powyższe prace zażądał kwoty o 1.500zł wyżej niż pierwotnie dochodzona.

Konkludując, zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a zarzut powoda nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zatem, z uwagi na powyższe argumenty, na podstawie art. 385 k.p.c., apelację powoda oddalono, jako bezzasadną. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i w oparciu o § 2 ust.l i 2, § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu [Dz. U. z tekst jedn. z 2013 r. 490].

SSR (del.) Marcin Rak SSO Tomasz Tatarczyk SSO Barbara Braziewicz