Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód - A. Z. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą A. wniósł o zasądzenie od pozwanego - (...) S.A. w W. kwoty 6.681,70 zł z ustawowymi odsetkami od 26 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jest nabywcą wierzytelności przysługującej A. K.i I. K. od pozwanego z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 26 stycznia 2012 r. w pojeździe spowodowanej przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie OC posiadaczy pojazdów w firmie pozwanego. Powód podał, że poszkodowani zgłosili szkodę w dniu 26 stycznia 2012 r. domagając się wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu, holowanie oraz wynajem pojazdu zastępczego. Powód podał, że pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił poszkodowanym kwotę 6.244,14 zł netto tytułem kosztów naprawy pojazdu oraz kwotę 150 zł tytułem holowania, natomiast odmówił odszkodowania za wynajem pojazdu, natomiast koszty naprawy pojazdu wyniosły 8.824,87 zł brutto, koszt holowania 501,84 zł, zaś koszt wynajmu pojazdu zastępczego 3.750 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, podnosząc zarzut braku legitymacji czynnej powoda z powodu niedołączenia do pozwu umowy przelewu wierzytelności. Pozwany zakwestionował wysokość kosztów naprawy pojazdu, w tym stawki za roboczogodzinę stosowaną przez powoda i ceny części zamiennych, zasadność i okres najmu pojazdu zastępczego oraz wysokość stawki czynszu najmu. Pozwany podniósł, że koszt na fakturach nie jest wydatkiem poniesionym przez poszkodowaną w związku z usuwaniem szkody i przedmiotem powództwa nie jest refundacja kosztów poniesionych przez poszkodowanego. Ponadto pozwany wskazał, że umowa najmu nie określa stawki czynszu, co oznacza, że winna być traktowana jako umowa użyczenia, a ponadto czas do naprawy pojazdu wynosił 4 dni, a umowa została zawarta na okres miesiąca.

Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 929,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26.02.2012 r. do dnia zapłaty, w pozostałej części powództwo oddalając. Ponadto, Sąd Rejonowy obciążył powoda kosztami procesu w kwocie 1.189,34 zł. Sąd I instancji ustalił następujący stan faktyczny w sprawie. W dniu 26 stycznia 2012 r. miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód S. (...) należący do poszkodowanych A. K. i I. K., spowodowanej przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie OC posiadaczy pojazdów u pozwanego. Poszkodowani zgłosili pozwanemu powstanie szkody. Pojazd poszkodowanych został odholowany do warsztatu powoda w celu jego naprawy. W dniu 26 stycznia 2012 r. poszkodowana A. K. zawarła z powodem umowę najmu, na podstawie której powód wynajął poszkodowanej samochód zastępczy marki O. (...), na okres do dnia 20 lutego 2012 r. Z tytułu najmu samochodu zastępczego powód wystawił poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 3 750 zł brutto. Poszkodowani przedłożyli pozwanemu kosztorys naprawy pojazdu wraz z fakturą za naprawę w wysokości 8 824 zł brutto tj. 7 173,98 zł netto. Pojazd został naprawiony przy użyciu nowych części. Po przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym pozwany wypłacił poszkodowanym kwotę 6 244,14 zł netto oraz zwrócił koszty holowania pojazdu w wysokości 150 zł. Zgłaszając szkodę komunikacyjną poszkodowana oświadczyła, że jest płatnikiem podatku VAT i tym samym jest uprawniona do odszkodowania w kwocie netto. Poszkodowani nie zapłacili ani za holowanie pojazdu, ani za naprawę ani za najem pojazdu zastępczego. W dniu 25 września 2012 r. poszkodowani zawarli z powodem umowę cesji wierzytelności w stosunku do pozwanego wynikającej z tytułu szkody komunikacyjnej z dnia 26 stycznia 2012 r. w pojeździe S. (...) z tytułu kosztów naprawy pojazdu oraz kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Niezbędny koszt naprawy samochodu marki S. (...) o nr rej. (...) po uszkodzeniu w wyniku zdarzenia z dnia 26 stycznia 2012 r. przy użyciu do naprawy części oryginalnych producenta pojazdu i przy uwzględnieniu średnich stawek roboczogodziny w nieautoryzowanych warsztatach z branży motoryzacyjnej na lokalnym rynku umożliwiających wykonanie naprawy zgodnie z technologią producenta zapewniających przywrócenie pojazdu do stanu technicznego sprzed zdarzenia wynosi 7 896,28 zł brutto, w tym 1 476,54 zł VAT. Zastosowane przez powoda stawki za czynności naprawcze w wysokości 105 zł/ (...) za prace blacharsko-montażowe i w wysokości 120 zł / (...) za prace lakiernicze nieznacznie odbiegają od obowiązujących na rynku (...) w styczniu 2012 r., które wynosiły 100 zł/ (...) za prace blacharsko-montażowe i 110 zł/ (...) za prace lakiernicze i mieszczą się w przedziale stawek Cechu (...) w B. z dnia 1 marca 2008 r. dla warsztatów branży motoryzacyjnej. Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, których autentyczność nie była kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu, a także na podstawie pisemnych opinii biegłego sądowego z dziedziny techniki, ruchu drogowego, rekonstrukcji przebiegu zdarzeń drogowych, wyceny wartości maszyn i urządzeń technicznych, kosztów oraz naprawy pojazdów samochodowych S. G.. Sąd Rejonowy w całości zaaprobował opinie sporządzone przez biegłego sądowego S. G.. Zarówno opinia pisemna z dnia 19 sierpnia 2014 r. jak i z dnia 17 listopada 2014 r. sporządzone zostały w sposób rzetelny i pełny. Biegły w jasny i logiczny sposób odpowiedział na zawarte w tezie dowodowej pytania, a swoje konkluzje poparł szczegółowymi wyliczeniami w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy jak i w aktach szkody oraz na podstawie wiedzy i doświadczenia zawodowego. Biegły określił zakres uszkodzeń powstałych w wyniku szkody i dokonał obliczenia kosztów naprawy z zastosowaniem średnich stawek roboczogodzin stosowanych w nieautoryzowanych warsztatach z branży motoryzacyjnej na lokalnym rynku umożliwiających wykonanie naprawy zgodnie z technologią producenta i zapewniających przywrócenie pojazdu do stanu technicznego sprzed zdarzenia oraz z przyjęciem cen oryginalnych części producenta pojazdu obowiązujących w dniu powstania szkody, a także z zastosowaniem stawek przyjętych przez powoda, które mieszczą się w granicach stawek przyjętych przez Cech (...). Ponadto Sąd I instancji uznał za wiarygodne zeznania świadków A. K.i I. K., albowiem są jasne, spójne i zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy odwołał się do treści przepisów art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.), art. 822 k.c., 805 kc i 363 kc. Podkreślono, że przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione na nie wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego. W konsekwencji powyższe wydatki obciążają osobę odpowiedzialną za szkodę. Sąd Rejonowy zważył, że w niniejszej sprawie pojazd poszkodowanych w wyniku zdarzenia z dnia 26 stycznia 2012 r. uległ uszkodzeniu i naprawienie szkody następuje poprzez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., sygn. III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51, odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Jedynym ograniczeniem, jakie zostało przewidziane przez ustawodawcę wprowadza art. 824 ^{( 1)} § 1 k.c., który stanowi, że o ile nie umówiono się inaczej suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Poszkodowani dokonali naprawy pojazdu, przedłożyli pozwanemu zarówno kosztorys naprawy, jak i fakturę. Sąd na podstawie opinii biegłego sądowego S. G. ustalił, że stawki zastosowane przez powoda nieznacznie odbiegały od obowiązujących na lokalnym rynku przewyższając je jedynie o 5 zł/ (...) w przypadku prac blacharsko-montażowych i o 10 zł/ (...) w przypadku prac lakierniczych, jednocześnie stawki mieściły się w granicach stawek przyjętych przez Cech (...) w B.. Wskazany przez biegłego niezbędny koszt naprawy samochodu poszkodowanych przy użyciu części oryginalnych wg cen zastosowanych przez powoda różni się jedynie o 622,24 zł, a zatem nie można uznać aby poniesione koszty naprawy były znacząco zawyżone i ekonomicznie nieuzasadnione. Pozwany nie kwestionował zakresu naprawy ani jej sposobu a jedynie wysokość stawki roboczogodziny i cen użytych do naprawy części. Poszkodowani dokonali naprawy pojazdu w wybranym przez siebie warsztacie i udokumentowali naprawę kosztorysem i fakturą. Poszkodowanemu przysługuje zaś wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. Za „niezbędne” koszty naprawy należy uznać takie koszty, które zostały poniesione w wyniku przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu jego technicznej używalności istniejącej przed wyrządzeniem szkody przy zastosowaniu technologicznej metody odpowiadającej rodzajowi uszkodzeń pojazdu mechanicznego. Kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy dokonujący naprawy samochodu. Nie ma przy tym, zdaniem Sądu Rejonowego, znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku. Jeżeli nie kwestionuje się uprawnienia do wyboru przez poszkodowanego warsztatu samochodowego mającego dokonać naprawy, miarodajne w tym zakresie powinny być ceny stosowane właśnie przez ten warsztat naprawczy. Wobec powyższego, pomimo iż Sąd Rejonowy w całości zaaprobował opinię biegłego sądowego, to w ocenie tego Sądu zasadne było przyznanie odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów naprawy pojazdu biorąc pod uwagę przedłożoną przez stronę powodową fakturę VAT nr (...) dotyczącą naprawy pojazdu w kwocie netto w wysokości 7.173,98 zł. Ustalając kwotę odszkodowania Sąd wziął pod uwagę, iż powód wywodzi swoje roszczenie na podstawie cesji wierzytelności z dnia 25 września 2012 r. zawartej z A. K.i I. K. i ponieważ zbywcom wierzytelności przysługiwało odszkodowanie w kwocie netto, na podstawie oświadczenia złożonego przy zgłoszeniu szkody, w kwocie netto Sąd ustalił odszkodowanie. W tych okolicznościach, z uwagi na fakt, że pozwany wypłacił dotychczas tytułem odszkodowania kwotę 6 244,14 zł Sąd na podstawie art. 822 § 1 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 929,84 zł jako różnicę między kwotą należnego odszkodowania w wysokości 7.173,98 zł a kwotą dotychczas wypłaconą w wysokości 6.244,14 zł. O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o art. 481 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zasądzając je od dnia następnego po upływie 30 dnia od dnia zgłoszenia szkody tj. od dnia 26 lutego 2012r. do dnia zapłaty. W pozostałym natomiast zakresie tj. w zakresie żądania zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz kosztów holowania pojazdu Sąd Rejonowy na podstawie art. 822 § 1 k.c. a contrario powództwo oddalił. Sąd Rejonowy zważył, że powód wywodzi swoje roszczenie na podstawie nabytej od poszkodowanych w dniu 25 września 2012r. wierzytelności. Zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia. Ponieważ warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa – przelew wierzytelności przyszłej pełny skutek wywiera dopiero z chwilą powstania wierzytelności. W dacie przelewu cedent przenosi na cesjonariusza jedynie ekspektatywę przyszłego prawa. Pełny skutek umowy cesji wierzytelności przyszłej należy łączyć z powstaniem wierzytelności określonej w umowie cesji (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2003 r., V CKN 345/2001; wyrok SN z dnia 16 października 2002 r., IV CKN 1471/00, LEX nr 208425; wyrok SN z dnia 26 września 2002 r., III CKN 346/01, LEX nr 345523). Przedmiotem umowy o przelew wierzytelności przyszłej nie jest więc wierzytelność, lecz jej ekspektatywa (wyrok SN z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 157/05, LEX nr 346081). Podkreślono, że roszczenie o zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego ma inny charakter niż roszczenie o zwrot kosztów naprawy pojazdu. W przypadku zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego szkoda powstaje nie w momencie zaistnienia szkody, lecz dopiero wówczas, gdy poszkodowany koszty te już poniesie. Szkodę w tym wypadku można wiązać jedynie z wydatkami poniesionymi przez poszkodowanego na wynajem, a nie z samym faktem, iż on pozbawiony możliwości korzystania z rzeczy. Wynagrodzenie za przejściową utratę możliwości korzystania z rzeczy oznaczałoby w istocie nieprzewidywane prawem zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w postaci odczucia przykrości i dyskomfortu. Ta dolegliwość nie stanowi szkody majątkowej albowiem nie prowadzi do zmniejszenia majątku właściciela uszkodzonego pojazdu.(uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011r. III CZP 5/11, LEX nr 1011468). Odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego przysługuje zatem poszkodowanemu jedynie w przypadku, gdy poniesie wydatki związane z tym wynajmem. W konsekwencji, z chwilą dokonania cesji wierzytelności przyszłej nie następuje, w ocenie Sądu Rejonowego, przejście wierzytelności na cesjonariusza, wierzytelność ta bowiem jeszcze nie istnieje w chwili zbycia. Wynikająca z takiej umowy oznaczona wierzytelność zostaje przeniesiona na cesjonariusza dopiero z chwilą jej powstania, zatem skutek rozporządzający nie następuje w chwili zawarcia umowy cesji (wyrok SN z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 157/05, LEX nr 346081; wyż. wskazana uchwała SN z dnia 19 września 1997 r., III CZP 45/97; wyrok SN z dnia 26 września 2002 r., III CKN 346/01, niepubl.). W toku niniejszego procesu powód nie wykazał, zdaniem Sądu I instancji, aby koszty najmu samochodu zastępczego zostały poniesione przez poszkodowanych. Zeznający w sprawie w charakterze świadków poszkodowani A. K. i I. K. zgodnie zeznali, że nie zapłacili za najem samochodu zastępczego. Poszkodowani nie zapłacili powodowi czynszu za najem pojazdu zastępczego, a zatem w majątku nie powstał uszczerbek z tytułu poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego, co stanowiłoby normalny skutek szkody (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 września 2004 r., IV CK 672/03). W konsekwencji w ocenie Sądu Rejonowego, po stronie poszkodowanych nie powstała wierzytelność, którą mogliby zbyć na rzecz powoda. Poszkodowany w niniejszej sprawie nie poniósł kosztów najmu pojazdu zastępczego przed zawarciem umowy przelewu, co więcej przedmiotowa umowa wyłączała w praktyce poniesienie przez niego kosztów z tego tytułu. Tym samym cesja wierzytelności pomiędzy A. K. i I. K. a powodem nie mogła stanowić skutecznej podstawy dochodzenia roszczenia przez powoda. Również oddaleniu podlegało, w ocenie Sądu Rejonowego, roszczenie zwrotu kosztów holowania pojazdu, albowiem strony w § 1 umowy cesji wierzytelności wskazały, że przedmiotem umowy stanowią wierzytelności z tytułu kosztów naprawy pojazdu oraz kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, nie zaś koszty holowania pojazdu. Nawet gdyby przyjąć, ze strony wskazaną umową objęły również i tę wierzytelność to również analogicznie jak w przypadku najmu samochodu zastępczego poszkodowani zeznali, że nie ponieśli kosztów holowania pojazdu. Nie nastąpiła zatem szkoda w majątku poszkodowanych i nie powstała wierzytelność, która podlegałaby zbyciu na rzecz powoda. W świetle Sąd I instancji zważył, iż wobec braku rzeczywistego poniesienia przez poszkodowanych kosztów najmu jak i kosztów holowania pojazdu, powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. dokonując stosunkowego rozdzielenia kosztów i nakładając na strony obowiązek zwrotu kosztów postępowania. Mając na uwadze wartość przedmiotu sporu, a zasądzoną kwotę powód wygrał sprawę w 14%, natomiast przegrał w 86%. Za niezbędne koszty poniesione w celu dochodzenia swoich praw przez powoda należą: kwota 1 217,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda ustalonego na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państw kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu wraz z opłatą skarbową, opłata sądowa od pozwu w wysokości 335 zł oraz kwota 500 zł zaliczki na poczet opinii biegłego. Zasadne koszty pozwanego to koszty wynagrodzenie pełnomocnika powoda wraz z opłatą skarbową na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państw kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu w wysokości 1 217 zł oraz zaliczka na poczet opinii biegłego w wysokości 500 zł. Mając na uwadze, iż powód wygrał sprawę w 14% koszty mu należne wynoszą 287,28 zł, zaś należne koszty pozwanego wynoszą 1 476,62 zł. Odejmując koszty procesu pozwanego od kosztów procesu powoda otrzymano kwotę 1 189,34 zł, którą to kwotę ostatecznie Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego.

Powód w apelacji zaskarżył w/w wyrok w części, tj. w zakresie kwoty 3.081,70 zł, zarzucając mu:

- naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 34 ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach komunikacyjnych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 r. w zw. z art. 361 par. 2 k.c. i 363 par. 2 lec, poprzez niewłaściwą ocenę materiału dowodowego i uznanie, iż powodowi należne jest odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy pojazdu poszkodowanych w kwocie netto, gdyż poszkodowani byli płatnikami podatku VAT i mogli odliczyć sobie przy zakupie pojazdu podatek VAT,

- naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 34 ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach komunikacyjnych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 r. w zw. z art. 361 par. 2 k.c. i 363 par. 2 k.c, poprzez niewłaściwą ocenę materiału dowodowego i uznanie, iż powodowi nienależne jest odszkodowanie z tytułu kosztów holowania pojazdu bowiem powód nie nabył tej wierzytelności na podstawie umowy cesji.

W tych okolicznościach skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenia na rzecz powoda kwoty 3081.70 zł z ustawowymi odsetkami od26 lutego 2012 r. do dnia zapłaty w miejsce zasadzonej kwoty 929.84 zł z ustawowymi odsetkami od 26 lutego 2012 r. do dnia zapłaty, przy obciążeniu pozwanego kosztami postępowania za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania akt Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy pozostawieniu temu sądowi rozstrzygnięcia w zakresie kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlegała uwzględnieniu.

W okolicznościach sprawy niniejszej Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że powodowi należne jest odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy pojazdu poszkodowanych w kwocie netto, nie powiększonej o podatek VAT.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, iż wysokość szkody nie obejmuje podatku VAT mieszczącego się w cenie w zakresie, w jakim poszkodowany może obniżyć należny od niego podatek od towarów i usług o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu danego towaru lub usługi (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 października 1998 r., III CZP 42/98, OSNC 1999, Nr 4, poz. 69, z dnia 22 kwietnia 1997 r., III CZP 14/97, OSNC 1997, Nr 8, poz. 103).

Odszkodowanie powinno w zasadzie ściśle odpowiadać wysokości szkody, innymi słowy nie powinno być niższe od wysokości szkody, tak że nie rekompensuje całej szkody, ale i nie powinno być od niej wyższe i stanowić źródła bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (jak i art. 3 ust. 1 pkt 1 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2001 r. Nr 97, poz. 1050), za cenę uważa się wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym. Nabywca towaru bądź usługi opodatkowanych podatkiem VAT obowiązany jest zatem zapłacić zbywcy tak określoną należność, której elementem jest podatek VAT. Należność ta z punktu widzenia nabywcy stanowi cenę towaru (usługi). Miernikiem wysokości szkody jest więc tak określona jej cena.

W sytuacji jednak, gdy nabywca towaru jest podatnikiem podatku VAT, należy mieć na względzie, iż stosownie do treści art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Skorzystanie przez podatnika z tego uprawnienia powoduje, że poniesiony przez niego wydatek na nabycie towaru lub usługi w rzeczywistości odpowiada zapłaconej przez niego cenie nabycia tego towaru, pomniejszonej o podatek VAT mieszczący się w tej cenie. Ten to wydatek określa zatem rzeczywisty rozmiar ewentualnej szkody doznanej przez podatnika.

W przedmiotowej sprawie, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pojazd należący do poszkodowanych nie jest pojazdem wykorzystywanym w celach związanych z działalnością gospodarczą. Poszkodowany I. K. zeznał, że w swej działalności budowlanej wykorzystuje kilka dostawczych samochodów, jednak przedmiotowa S. (...) nie służy mu do pracy zawodowej w prowadzonej firmie, gdyż użytkowana jest przez jego córkę dla celów prywatnych (k.68-69). Poszkodowana A. K. zeznała zresztą wyraźnie, że S. jeździła na studia i do pracy (k.68 v).

Użytkowany prywatnie pojazd marki S. (...) w chwili kolizji nie znajdował się w ewidencji środków trwałych, nie służył celom związanym z żadną działalnością gospodarczą. Z akt nie wynika w szczególności, aby dotycząca kosztów naprawy faktura nr (...) została rozliczona w ramach kosztów uzyskania przychodu jakiejś firmy. Skoro poszkodowani zakupili go na prywatne cele, to nie mieli możliwości zgodnie z prawem odliczenia podatku od towarów i usług (por. wyrok SN z dnia 16.05.2002 r., V CKN 1273/00). W takim zatem razie, wysokość przyznanego powodowi (jako cesjonariuszowi) odszkodowania mającego na celu naprawienie szkody powinna odpowiadać cenie, powiększonej o mieszczący się w niej podatek VAT. Dopiero bowiem tak ustalone odszkodowanie spełnia postulat odszkodowania odpowiadającego wysokości szkody, która w analizowanej sprawie - w zakresie kosztów naprawy pojazdu - ostatecznie wyniosła kwotę 8.824 zł (koszt naprawy pojazdu wynikający z faktury (...)).

Błędnie ponadto, w ocenie Sądu Okręgowego, przyjął Sąd I instancji, że powodowi nie należy się odszkodowanie z tytułu kosztów holowania pojazdu. Oczywistym jest, że koszty holowania nie powstałyby, gdyby pojazd poszkodowanych nie został uszkodzony, a skoro tak, to konieczność kosztów związanych z holowaniem pojazdu jest normalnym następstwem szkody wywołanym kolizją z dnia 26.01.2012 r. Zakres pojęciowy szkody podlegającej wyrównaniu obok kosztów związanych z uszkodzeniem pojazdu obejmuje inne koszty stanowiące normalne następstwo działania i zaniechania, z którego szkoda wynikła tj. m.in. koszty holowania do warsztatu naprawczego, ewentualne koszty parkowania czy np. koszty wykonania ekspertyz i skorzystania z wiadomości specjalnych w celu udowodnienia swojego stanowiska. Likwidacja przez ubezpieczyciela szkody nie oznacza zatem, że nie będzie on już zobowiązany do pokrycia kosztów transportu/holowania pojazdu do zakładu naprawczego, jeżeli właściciel pojazdu podejmuje decyzję o jego naprawie, co w przedmiotowej sprawie miało przecież miejsce.

Ponadto, brak w przedmiotowej sprawie podstaw do uznania, że poszkodowany zawyżył wynikające z faktury (...) koszty związane z holowaniem, pozwany zaś uznał ich zasadność w zakresie kwoty 150 zł, którą wypłacił. Biegły zaś w opinii z dnia 19.08.2014 r. wyliczył, że obowiązujące w styczniu 2012 r. na terenie miasta B. stawki za holowanie pojazdu wynosiły 2,50-3 zł netto/kilometr, średnio 2,75 zł netto za 1 km.

Wprawdzie, w § 1 umowy cesji wierzytelności strony wskazały, że przelewem objęte są należności „z tytułu kosztów naprawy pojazdu oraz kosztów wynajmu pojazdu zastępczego”. Strony użyły tu jednak sformułowania „w szczególności”, co w ocenie Sądu Okręgowego, oznacza, że wolą stron nie było objęcie przedmiotem umowy przelewu jedynie należności związanych stricte z naprawą i wynajmem pojazdu zastępczego, ale też innych wierzytelności wchodzących w zakres pojęciowy szkody związanej z przedmiotową kolizją.

Wobec tak poczynionych ustaleń, Sąd Okręgowy zobowiązany był zmienić zaskarżone rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego poprzez podwyższenie zasądzonej przez Sąd I instancji kwoty 929,84 zł do kwoty 3.081,70 zł (na podstawie art. 386 § 1 kpc). Sąd Okręgowy, wyjaśnia, że kwota 3.081,70 zł stanowi sumę 2.580 zł i 501,84 zł (koszty holowania wg faktury (...)). Kwota 2.580 zł stanowi różnicę pomiędzy wypłaconym dotychczas przez pozwanego odszkodowaniem w wysokości netto (6.244,14 zł) a kosztami naprawy pojazdu wynikającymi z faktury (...) z dnia 5.04.2012 r. (8.824 zł).

Konsekwencją zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia Sądu I instancji była konieczność ponownego przeliczenia kosztów procesu za pierwszą instancję. Sąd Okręgowy zważył, że powód w postępowaniu pierwszo instancyjnym poniósł koszty związane z opłatą od pozwu 335 zł, kosztami pełnomocnika procesowego 1.217 zł oraz z zaliczką na biegłego 500 zł, łącznie 2.052 zł, pozwany natomiast 1.217 zł (koszty pełnomocnika procesowego) oraz zaliczką na biegłego (500 zł), łącznie zatem 1.717 zł. Uznając, że powód „wygrał” postępowanie przed Sądem I instancji w 46 %, Sąd Okręgowy zważył, że powodowi należałaby się od pozwanego kwota 943,92 zł (46% x 2.052 zł), pozwanemu natomiast od powoda kwota 927,18 zł (54% x 1.717 zł). Zbliżony stopień poniesienia kosztów procesu przez strony uzasadniał, zdaniem Sądu Okręgowego, ich wzajemne zniesienie (art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 100 zd. 1 kpc).

Konsekwentnie Sąd Okręgowy zmienił także odpowiednio do wyniku postępowania pierwszo instancyjnego orzeczenie Sądu Rejonowego nakazujące pobranie od stron procesu na rzecz Skarbu Państwa stosownych kwot tytułem nieuiszczonych wydatków związanych z wynagrodzeniem biegłego.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na mocy art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu, przyjmując, że apelację „wygrał” w całości powód. Na przyznaną powodowi kwotę 455 zł złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika powoda (300 zł) oraz opłata od apelacji (155 zł).