Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 21 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Suwałkach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 09 kwietnia 2015 r. w Suwałkach na rozprawie

sprawy z wniosku K. M.

z udziałem M. G.

o zobowiązanie do opuszczenia lokalu

p o s t a n a w i a:

1.  Oddalić wniosek.

2.  Ustalić , iż zainteresowani ponoszą koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

SSR /-/A. K.

Sygn akt I Ns 126/15.

UZASADNIENIE

K. M. ( poprzednio G.) wniosła do tut Sądu o nakazanie opuszczenia mieszkania przez uczestnika postępowania M. G. - w oparciu o art. 11 a ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493 ze zm.).

W uzasadnieniu wniosku wskazała, iż lokal mieszkalny położony w S. przy ulicy (...) stanowi ich majątek wspólny a podstawą niniejszego wniosku jest naganne zachowanie byłego męża, uniemożliwiające wspólne zamieszkiwanie. Podnosiła, iż M. G. znęca się nad nią, nęka, złośliwie mści się, stosuje groźby karalne. Podkreśliła, iż przeciwko jej byłemu mężowi toczyło się postępowanie w sprawie o znęcanie się na nią. Wskazała, iż jej były mąż w domu stron nie zamieszkuje, lecz nadal jest zameldowany w tym mieszkaniu i posiada klucze do lokalu. Podała, że w niniejszej sprawie przesłanka szczególnej uciążliwości z powyższego przepisu, polega na tym, iż uczestnik nęka ją telefonami, sms-ami, pojawia się na osiedlu.

Uczestnik postępowania M. G. wniósł o oddalenie wniosku. Wskazał, że nie ma miejsca przewidziana w art. 11 a wskazanej ustawy przesłanka wspólnego zamieszkiwania, gdyż wyprowadził się z lokalu położonego w S. na ulicy (...) o nr 13 , sam złożył pozew o rozwód, nie chce mieszkać z wnioskodawczynią, a do miejsca zamieszkania przychodzi odwiedzić swe córki i czyni to bardzo sporadycznie.

Sąd ustalił, co następuje:

K. M. i M. G. zawarli związek małżeński w dniu 5 października 1996 roku.

Dowód : odpis aktu małżeństwa k. 4 w aktach SO Suwałki sygn. I C 388/14;

Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrokiem z dnia 16 października 2014 roku, który uprawomocnił się z dniem 7 listopada 2014 roku, rozwiązał małżeństwo stron , bez orzekania o winie, powierzając wykonywanie władzy rodzicielskiej dla obu stron. Pozew o rozwód wniósł uczestnik postępowania M. G.. K. M. ( uprzednio G.) zeznała wówczas, iż M. G. wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego lokalu mieszkalnego; M. G. zeznał, iż wyprowadził się z dniem 2 maja 2014 roku.

Dowód : zeznania stron podczas rozprawy w sprawie o rozwód k. 79-79v

Dowód ; wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 16 października 2014 roku k. 60 w aktach I C 388/114;

Uczestnik postępowania M. G. przebywał 2 – krotnie w Izbie Wytrzeźwień , tj w dniu 27 stycznia 2008 roku, i w dniu 12 stycznia 2009 roku w związku z awanturą domową .

Dowód ; informacja Izby Wytrzeźwień S. k. 82;

W miejscu zamieszkania ówczesnych małżonków G. w 2014 roku miały miejsce 4 interwencje policji, przy czym 2 – ze zgłoszenia M. G. .

Dowód ; wykaz interwencji k. 48.

W dniu 3 maja 2014 roku Krystyna M. M. ( G. ) złożyła w (...) S. zawiadomienie dotyczące znęcania psychicznego i fizycznego oraz gróźb stosowanych przez M. G. (k. 2 akt II K 258/14). Postanowieniem z dnia 4 maja 2014 roku Prokuratury Rejonowej w Suwałkach wobec M. G. , podejrzanego o czyn z art. 207 § 1 k.k., zastosowano środek zapobiegawczy w postaci: dozoru Policji i zobowiązania do stawiennictwa 2 razy w tygodniu w K. S., nakazem powstrzymywania się od jakichkolwiek kontaktów z pokrzywdzoną zwłaszcza przez osobiste spotykanie się, wysyłanie listów, kontaktowania się telefonicznego – do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Postępowanie przygotowawcze zakończyło się wniesieniem w dniu 27 maja 2014 roku aktem oskarżenia przeciwko M. G. o przestępstwo z art. 207 § 1 kk. Wyrokiem z dnia 25 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Suwałkach warunkowo umorzył postępowanie przeciwko M. G. na okres próby 2 lat . W tymże dniu uchylono wobec M. G. środek zapobiegawczy.

Dowód ; postanowienie k. 41 w aktach II K 258/14; wyrok z dnia 25.11.2014r. k. 133 akt II K 258/14.

M. G. po wyprowadzeniu się z lokalu mieszkalnego należącego do zainteresowanych w dniu 3 maja 2014 roku, zamieszkał ze swoimi rodzicami; po tej dacie był w mieszkaniu zainteresowanych 3 – krotnie : w połowie października 2014 roku, 24 grudnia 2014 roku i 8 marca 2015 roku; dwie ostanie wizyty były motywowane przez niego chęcią złożenia życzeń córkom; uczestnik postępowania dysponuje kluczami do lokalu. Uczestnik postępowania M. G. widywany jest w mieście przez członków rodziny wnioskodawczyni w stanie po użyciu alkoholu

Dowód ; wyjaśnienia wnioskodawczyni k. 96v-97, zeznania świadków : J. Ł. k. 97v-98, J. M. k. 140-140v, K. K. k. 143v, wyjaśnienia uczestnika postępowania k. 139-139v, 144.

Sąd zważył, co następuje :

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U.2005.180.1493 ze zm.) jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać, aby sąd zobowiązał go do opuszczenia mieszkania. Członkiem rodziny w rozumieniu w/w ustawy jest osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 kodeksu karnego, a także inna osoba wspólnie zamieszkująca lub gospodarująca (art. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Nie jest to więc jedynie małżonek, lecz także - przykładowo - osoba pozostająca we wspólnym pożyciu, jak również wstępny lub zstępny i inne osoby najbliższe w rozumieniu przepisów kodeksu karnego oraz inne osoby wspólnie zamieszkujące lub gospodarujące (Sylwia Spurek, Komentarz do art. 11a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, LEX 2012).

Jak wskazuje doktryna, przesłanką do żądania, aby sąd zobowiązał członka rodziny do opuszczenia mieszkania, jest zachowanie członka rodziny polegające na stosowaniu przemocy w rodzinie, które czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie. W tym przypadku również zastosowanie - do sformułowania "przemoc w rodzinie" - znajdzie definicja ustawowa, zawarta w art. 2 pkt 2 (przemoc rodzinie w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku to - jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą). Zatem przesłanka stosowania przemocy w rodzinie powinna być badana za pomocą definicji pojęcia przemocy w rodzinie, bez odnoszenia tych zachowań do znamion czynów zabronionych określonych przykładowo w art. 207 k.k. lub 217 k.k. Żądanie zobowiązania przez sąd danej osoby do opuszczenia mieszkania przysługuje osobie dotkniętej przemocą w rodzinie niezależnie od tego, czy sprawcy tej przemocy można zarzucić popełnienie przestępstwa. Niezbędne do wydania orzeczenia w oparciu o art. 11a jest również uznanie przez sąd, że stosowanie przemocy powoduje szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie (Sylwia Spurek, Komentarz do art. 11a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, LEX 2012).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej stwierdzić należy, iż żądanie wnioskodawczyni nie zasługiwało na uwzględnienie. Przepis art. 11 a ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku może być zastosowany do członka rodziny wspólnie zajmującego mieszkanie. Przy czym niewątpliwym i obopólnie przyznanym przez zainteresowanych jest fakt, iż od dnia 3 maja 2014 roku, tj. momentu wydania orzeczenia w przedmiocie zastosowania środku zapobiegawczego dot. obowiązku opuszczenia lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...) M. G. nie mieszka w nim, nie posiada w nim rzeczy osobistych. Wprawdzie posiada do niego tytuł prawny, jest w nim zameldowany – lecz okoliczności te nie stanowią o wspólnym zamieszkiwaniu. W lokalu tym wyłącznie na stałe mieszka wnioskodawczyni z córkami. Uczestnik postepowania z kolei, jak wynika z zeznań świadków, twierdzeń samej wnioskodawczyni zjawił się w mieszkaniu jedynie 3 – krotnie i to nie z zamiarem pozostania tamże jako domownik.

Tym samym, brak jest podstaw, aby orzec na podstawie art. 11 a ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o nakazie opuszczenia przez uczestnika domu przy ulicy (...), skoro faktycznie on tam nie mieszka. Zgodnie zaś z art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok (postanowienie co do istoty w postępowaniu nieprocesowym), biorąc za podstawę stan rzecz istniejący w chwili zamknięcia rozprawy.

Warto również zauważyć, iż wobec braku wspólnego zamieszkiwania uczestnika z wnioskodawczynią, nawet w świetle szerokiej wykładni pojęcia „członka rodziny” z art. 11a ust. 1 ustawy, nie można uznać stron za „członków rodziny”. Tę wzajemną relację, w rozumieniu ww. przepisu, utracili oni wraz z wyprowadzką M. G.. Intencją ustawodawcy było objęcie definicją "członka rodziny" w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie osób, które nie są ze sobą spokrewnione ani spowinowacone, nie pozostają we wspólnym pożyciu, lecz np. wspólnie zamieszkują, co może dotyczyć w szczególności rozwiedzionych małżonków, zajmujących wspólnie lokal mieszkalny, lecz nieprowadzących wspólnego gospodarstwa, czy też dzieci lub innych krewnych konkubiny, które mieszkają razem z nią, lecz prowadzą odrębne w stosunku do niej i jej konkubenta gospodarstwo domowe. W razie przemocy w rodzinie, w rozumieniu ustawy, osoby te będą traktowane jako członkowie rodziny, wobec których przemoc jest stosowana).

Podnieść należy, iż z treści przepisu art. 11 a do ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku, a także poglądów doktryny na jego temat, intencji prawodawcy, nie wynika, iż norma ta ma charakter prewencyjny. Sam subiektywny stan zagrożenia, iż określona osoba będzie chciała znów zamieszkać w określonym miejscu, a w związku z tym, przewidywanie, że użyje przemocy, nie jest wystarczające, aby orzec o nakazie opuszczenia mieszka na podstawie ww. przepisu. Celem tego uregulowania jest obrona przez stanem zaistniałym, aktualnym, a nie hipotetycznym, czy też nawet bardzo prawdopodobnym, ale mogącym zdarzyć się w przyszłości, w ocenie Sądu mogą temu służyć inne instrumenty prawne, ale nie art. 11 a w/w ustawy.

Zauważyć też na marginesie trzeba, iż według stanu na datę zamknięcia rozprawy nie można było uznać, że uczestnik stosuje względem wnioskodawczyni przemoc; choć niewątpliwie takie incydenty miały miejsce w przeszłości (np. stosowanie przemocy względem wnioskodawczyni było główną przyczyną wszczęcia i prowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego o popełnienie przestępstwa z art. 207 § 1 kk); czy też groźby kierowane do wnioskodawczyni w toku jednej z jego wizyt w lokalu mieszkalnym). Jednak od ostatniej wizyty , tj w dniu 8 marca 2015 roku uczestnik postępowania nie pojawił się w lokalu mieszkalnym. Wprawdzie wnioskodawczyni wspominała, iż obecnie zachowanie byłego małżonka cechuje złośliwość, to trudno w takim zachowaniu dostrzec znamiona przemocy o której mowa w w/w przepisie (choć bezsprzecznie takie złośliwie postępowanie jeśli zachodzi to ma charakter naganny). Obecne konfliktowe relacje zainteresowanych w ocenie Sądu nie dają mimo wszystko podstaw, aby zastosować wobec uczestnika nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego jako swoistego instrumentu zapobiegającego na przyszłość próbom zamieszkania uczestnika w lokalu mieszkalnym.. Ustawodawca wprowadzając do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie art. 11 a dał narzędzie szybkiej reakcji wobec osób które faktycznie mieszkają z innymi, wobec których stosują przemoc, w żadnym razie przepis ten nie może służyć do uregulowania stosunków na przyszłość lub też w sytuacji gdy mieszkaniec domu przewiduje stan przemocy wobec swojej osoby ze strony kogoś z kim faktycznie nie mieszka.

Mając na względzie powyższe, Sąd na mocy art. 11 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku wniosek oddalił.

W pozostałym zakresie zainteresowani ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (art. 520§1 k.p.c.).

SSR /-/A. K.