Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa J. P.

przeciwko T. B. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w O.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 22 stycznia 2015 roku, sygn. akt I C 1290/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie Mazowieckim pozostawiając temu sądowi rozstrzygniecie o kosztach procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt II Ca 267/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 22 stycznia 2015 roku, Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim, po rozpoznaniu sprawy z powództwa J. P. przeciwko - T. B. prowadzącej działalność pod firmą - (...) z siedzibą w O. o zapłatę oddalił powództwo i odstąpił od obciążenia powoda zwrotem kosztów postępowania na rzecz pozwanej.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego: powód J. P. zamieszkuje w miejscowości C., gdzie pod numerem (...) posiada m.in. sad owocowy, w którym rosną drzewa z gatunku śliwa i czereśnia. Nieruchomość powoda ogrodzona jest płotem z siatki metalowej na metalowych słupkach. Ogrodzenie to przylega /2,5 m/ do drogi o nawierzchni asfaltowej i rozciąga się na odcinku około 150 metrów wzdłuż tej drogi. W odległości około 3 metrów od ogrodzenia nieruchomości powoda przebiega wzdłuż działki powoda /i nad nią/ napowietrzna linia niskiego napięcia, pod którą usytuowane są wspomniane drzewa owocowe.

Na podstawie zawartej w dniu 30 sierpnia 2012 roku umowy zlecenia firma pozwanej T. B. miała przeprowadzić m. in. przegląd linii niskiego napięcia w miejscowości C.. Stroną zlecającą był (...) S.A. Oddział (...), Rejon Energetyczny T.Prace związane z przeglądem linii niskiego napięcia w miejscowości C. kończył przegląd linii biegnącej nad posesją powoda. Kierownik ekipy wykonującej przegląd /mąż pozwanej/ próbował skontaktować się z powodem, jednakże nie zastał powoda w miejscu zamieszkania. Na początku miesiąca października 2012 roku pracownicy zatrudnieni przez pozwaną przy pomocy podnośnika zamontowanego na platformie mini ciężarówki dokonali obcięcia gałęzi drzew owocowych, rosnących na posesji powoda. Usunięto z koron drzew owocowych gałęzie, które znajdowały się w bezpośredniej bliskości linii napowietrznej / przestrzeń wolna wokół przewodów, to 1,5 metra/.

W dniu 13 października 2012 roku powód zgłosił na Komisariat Policji w C. potrzebę interwencji, z uwagi na wycięcie gałęzi z siedmiu drzew owocowych i zagięcie siatki, co nastąpiło bez wcześniejszego uzgodnienia z powodem. W dniu 5 lipca 2013 roku powód zgłosił do tutejszej Prokuratury Rejonowej zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa w postaci włamania i zniszczenia mienia. Dochodzenie w sprawie umyślnego uszkodzenia i zniszczenia mienia o łącznej wartości 2.000,00 złotych na szkodę J. P. zostało umorzone postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2013 roku.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo nie zasługuje na jego uwzględnienie.

Zebrany materiał dowodowy w postaci dokumentów zawartych w aktach dochodzenia - wskazanych w pierwszej części uzasadnienia, zeznania świadków /pracowników pozwanej/ -wskazuje na spójność dowodów przeprowadzonych zarówno w postępowaniu karnym, jak i cywilnym. Prace przeglądu i konserwacji linii energetycznej wykonywane były przez pozwaną /przez jej firmę/ w oparciu o umowę zlecenia, przeprowadzono je przy wykorzystaniu podnośnika znajdującego się na platformie samochodu. Zatem nie wykazał powód, aby którykolwiek z pracowników pozwanej miał techniczną potrzebę wchodzenia na jego posesję. Nie wykazał również powód, aby usunięcie z korony owocowych drzew gałęzi /znajdujących się w bezpośredniej bliskości napowietrznej linii energetycznej/ miało negatywny wpływ na same drzewa. Oczywistym przy tym jest, że gałęzie drzew owocowych przycina się po to, aby zwiększyć owocowanie / pod względem ilości i jakości owoców/.

W zakresie żądania przez powoda odszkodowania /na zasadach ogólnych porusza art. 415 k.c./ za zniszczone ogrodzenie i nasadzenia na jego działce przy okazji przeprowadzenia przeglądu linii energetycznej, to powód stosownie do dyspozycji art. 6 k.c. nie udowodnił powstania takiej szkody, ani jej rozmiaru, jak również pozostałych przesłanek wymaganych przy uznaniu odpowiedzialności za szkodę - na ogólnych zasadach.

Mając na względzie powyższe rozważania sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.

Apelację od zaskarżonego wyroku wniósł powód J. P., zaskarżając wyrok w całości. Nie sformułował zarzutów apelacyjnych, niemniej w jego ocenie wyrok jest niesprawiedliwy, krzywdzący i poniżający jego osobę. Nadto z uzasadnienia apelacji wynika, że Sąd nieprawidłowo zgromadził materiał dowodowy w sprawie i dokonał błędnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego. W konsekwencji wniósł o uchylenie wyroku w całości lub o zobowiązanie pozwanej do naprawienia szkody.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanej wnosił o oddalenie apelacji w całości, jako bezzasadnej oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

wniesiona apelacja skutkuje uchyleniem zaskarżonego orzeczenia. Art. 378 § 1 kpc stanowi, iż Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania.

Niezależnie od zarzutu skarżącego, należy stwierdzić, że sąd pierwszej instancji w sprawie niniejszej nie rozpoznał istoty sprawy, a wydanie orzeczenia kończącego postępowanie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, co zgodnie z dyspozycją art. 386 § 4 kpc pociąga za sobą konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, z uwzględnieniem kosztów procesu za instancję odwoławczą - art. 108 § 2 kpc. Przede wszystkim podnieść należy, iż Sąd ustalił, że pozwana działała w ramach umowy zlecenia zawartej z (...) S.A. Oddział (...), Rejon Energetyczny T.Z opisanej umowy wynikało, że przedmiotem działań pozwanej były prace związane z przeglądem linii napowietrznej niskiego napięcia w miejscowości C.. Przegląd ten kończył się przeglądem linii biegnącej nad posesją powoda. Na podstawie w/w umowy pozwana zobowiązana była do uzyskania zgody wejścia na teren nieruchomości oraz wypłacenia niezbędnych odszkodowań właścicielom i użytkownikom działek - § 2 ust. 2 punkt c oraz i umowy. Skoro umowa dotyczyła przeglądu linii energetycznej i podejmowania działań mających na celu usunięcie potencjalnego zagrożenia dla tej linii to odpowiedzialność odszkodowawcza w tej sytuacji powstaje w oparciu o przepis art. 142 kc oraz ustawy z 10 kwietnia 1997 roku prawo energetyczne ( Dz. U z 2006 Nr 89, poz. 625 ), a nie na zasadach ogólnych z art. 415 kc. Podstawą działań pozwanej jest przecież zawarta umowa zlecenia wykonania określonych prac, a nie bezprawne wtargnięcie na cudzą nieruchomość. Nadto z treści uzasadnienia Sąd I instancji wynika, że podstawą oddalenia powództwa było nieudowodnienie przez powoda powstania szkody, ani jej rozmiaru, jak również pozostałych przesłanek wymaganych przy uznaniu odpowiedzialności za szkodę na zasadach ogólnych. Wniosek taki wysnuty został z pominięciem zgromadzonego materiału dowodowego – przyznania przez pozwaną faktu obcięcia gałęzi drzew i faktu uznania co do zasady odpowiedzialności. Takie stanowisko pozwanej wynika z treści jej pisma załączonego do akt dochodzeniowych 2 Ds. -717/13 k 21, zaś fakt naruszenia własności drzew wynika zarówno z zeznań przesłuchanych świadków, jak i dokumentacji fotograficznej załączonej do akt dochodzenia. Kwestią sporną pozostaje jedynie rozmiar szkody, ale w tym zakresie Sąd nie czyni żadnych ustaleń, z nieznanych powodów. Zauważyć w tym miejscu należy, że w toku postępowania Sąd uchybił przepisowi art. 210 § 2 prim kpc oraz art. 5 kpc. Powód występuje w sprawie bez profesjonalnego pełnomocnika. Nadto, jak wynika z uzasadnienia pozwu powód posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności, z uwagi na stan zdrowia. Pozostaje pod opieką psychologa, neurologa i psychiatry. Nadto ze złożonego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wynika, że wymaga wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałej i długoterminowej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. W tej sytuacji, w szczególności, że strona przeciwna korzystała z pomocy profesjonalisty, Sąd stosownie do treści art. 5 kpc winien udzielić powodowi niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych, w tym w zakresie możliwości złożenia wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu lub możliwości zawarcia ugody w sprawie. Nadto to na Sądzie ciąży obowiązek pouczenia strony występującej w sprawie bez adwokata na podstawie art. 210 § 2 prim kpc o treści art. 162, 207, 217, 229 i 230 kpc. Tymczasem ani z zarządzeń wydanych przez Sędziego referenta, ani z protokołu rozpraw nie wynika, aby Sąd takiego obowiązku dopełnił. Te wszystkie okoliczności skutkowały uchyleniem zaskarżonego postanowienia.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy przeprowadzi w całości postępowanie dowodowe, w tym dowody zgłoszone przez skarżącego w apelacji, udzieli powodowi działającemu bez profesjonalnego pełnomocnika stosownych pouczeń, zgodnie z treścią art. 5 kpc i art. 210 § 2 prim kpc. Nadto w razie potrzeby wywoła opinię biegłych na okoliczność ustalenia rozmiaru i wysokości powstałej szkody. Dopiero po zgromadzeniu całości materiału dowodowego w sprawie rozważy, czy zachodzą przesłanki do uwzględnienia roszczenia , a jeśli tak, na jakiej podstawie prawnej i dopiero wówczas rozstrzygnie sprawę co do istoty. Nadto dokona prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, przy zastosowaniu reguł postępowania dowodowego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. art. 386 § 4 kpc i art. 108 § 2 kpc, Sąd Okręgowy orzekł, jak na wstępie.