Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku S. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 6 października 2014 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy S. C. prawo do emerytury z dniem (...) 2014 roku.

Sygn. akt VU 6447/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 października 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy S. C. prawa do emerytury z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji odwołanie w dniu 3 listopada 2014 roku złożył wnioskodawca. W odwołaniu wniósł o zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych okresu od dnia 1 marca 1976 roku do 7 maja 1993 roku kiedy pracował jako kierowca samochodu S..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania, wskazując, że ze świadectwa pracy wystawionego przez (...) S.A. w W. jak i z przedłożonych kart wynagrodzeń nie wynika, aby wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu ciężarowego ponad 3,5 tony.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca S. C., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 26 września 2014 roku wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca był członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochodu budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 27 lat 10 miesięcy i 25 dni, w tym 4 lata, 6 miesięcy i 8 dni pracy w szczególnych warunkach, tj. w okresie od 6 czerwca 1994 roku do 31 grudnia 1998 roku (pomniejszony o okres zwolnienia lekarskiego 16 dni) w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Ł. na stanowisku kierowca autotransportera.

(dowód: decyzja z dnia 6 października 2014 roku k. 25 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie k. 4-5)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. nie zaliczył wnioskodawcy do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia:

- od dnia 1 marca 1976 roku do 7 maja 1993 roku w (...) w W. następnie przekształconym w spółkę (...) S.A. w W. na stanowisku kierowca.

(dowód: decyzja z dnia 6 października 2014 roku k. 25 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie k. 4-5)

S. C. od dnia 1 marca 1976 roku do 31 stycznia 1992 roku był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w W. a od 1 lutego 1992 roku do 7 maja 1993 roku u następcy prawnego tego przedsiębiorcy w Spółce (...) Spółce Akcyjnej w W..

(dowód: świadectwo pracy z dnia 5 listopada 1980 roku k. 4 akt kapitałowych)

W przedsiębiorstwie (...), które zajmowało się sprzedażą samochodów osobowych oraz sprzedażą części do nich, wnioskodawca jeździł samochodem ciężarowym o ładowności powyżej 3,5 tony marki S. z naczepą oraz L., którymi przewoził samochody osobowe po terenie całego kraju. Dodatkowo od lutego 1981r. wnioskodawca był kierowcą autobusu o liczbie miejsc powyżej 43. Jako kierowca autobusu przewoził wycieczki zagraniczne do Włoch, Rosji, NRD. Wycieczki do Rosji i NRD trwały 3 dni i były w weekendy. Natomiast do Włoch była jedna wycieczka w miesiącu dwutygodniowa.

(dowód: umowa o prace k. 3 akt, zeznania świadka P. J. protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2015 roku nagranie od minuty 8.30 do minuty 13.30, zeznania świadka L. R. protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2015 roku nagranie od minuty 13.38 do minuty 18.00, zeznania świadka S. P. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 3.13 do minuty 8.00, zeznania świadka W. W. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 8.13 do minuty 13.00, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 13.50 do minuty 20.25 )

W okresie od 24 marca 1980 roku do 25 czerwca 1980 roku wnioskodawca pracował na budowie eksportowej w (...).

(dowód: świadectwo pracy z dnia 4 lipca 1980 roku k. 26 akt ZUS plik I)

S. C. od 18 czerwca 1973 roku posiada prawo jazdy kategorii C (uprawniające do kierowania pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony z wyjątkiem autobusu) oraz CE (uprawniające do kierowania pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony łącznie z przyczepą), a od 2 lutego 1981 roku prawo jazdy kategorii D tj. uprawniające do kierowania autobusami.

(dowód: : prawo jazdy okazane na rozprawie w dniu 12 maja 2015 roku0 )

Pracodawca nie wystawił wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2). Od 1 stycznia 2013 roku nie jest już wymagane rozwiązanie stosunku pracy.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Świadectwo pracy ma bowiem jedynie charakter informacyjny, samo przez się nie tworzy więc praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Nie stwarza ono cech wyłączności w zakresie dowodowym w postępowaniu o realizację tych praw.

W będącej przedmiotem osądu sprawie nie był sporny między stronami fakt zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...) w W. w okresie od 1 marca 1976 roku do 7 maja 1993 roku. Spornym pozostawał natomiast charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w tym okresie tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że z dokumentów w postaci świadectwa pracy, kart wynagrodzeń oraz innych dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w spornym okresie, wynika, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku kierowcy. Okoliczność nieprecyzyjnego określenia stanowiska pracy wnioskodawcy w w/w dokumentach polegającego na niewskazaniu kierowcą jakich pojazdów był wnioskodawca, nie oznacza – jak chce organ rentowy – że wnioskodawca nie był kierowcą samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony.

Charakter pracy wnioskodawcy w okresie zatrudnienia od dnia 1 marca 1976 roku do 31 stycznia 1992 roku w (...) w W. a od 1 lutego 1992 roku do
7 maja 1993 roku u następcy prawnego tego przedsiębiorcy w Spółce (...) Spółce Akcyjnej w W. Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków: P. J., L. R., S. P. i W. W.. Z wiarygodnych zeznań świadków wynika, że skarżący , tak samo jak świadkowie, w całym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony, a najwcześniej od dnia lutego 1981 roku (od tego dnia posiada prawo jazdy kategorii D) dodatkowo jako kierowca samochodu autobusu o liczbie miejsc 43 wożąc wycieczki gównie do Włoch, Rosji i NRD. Samochodem ciężarowym o ładowności powyżej 3,5 tony marki S. oraz L. wnioskodawca przewoził samochody osobowe oraz części do samochodów po terenie całego kraju. Natomiast jako kierowca autobusu przewoził wycieczki zagraniczne do Włoch, Rosji, NRD. Wycieczki do Rosji i NRD trwały 3 dni i były w weekendy. Natomiast do Włoch była jedna wycieczka w miesiącu dwutygodniowa.

Powyższe ustalenie wystarczają do przyjęcia, że wnioskodawca jako kierowca autobusu i samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Świadkowie potwierdzili zeznania wnioskodawcy, że skarżący poza obowiązkami kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony oraz kierowcy autobusu, nie miał innych obowiązków.

Zarówno praca kierowców autobusów o liczbie miejsc powyżej 15 jak i kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony jest pracą w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A Dziale VIII (prace w transporcie i łączności) pkt 2 będącym załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Wnioskodawca udowodnił zatem, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach (kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15) od dnia 1 marca 1976 roku do 23 marca 1980r. i od 26 czerwca 1980r. do 31 stycznia 1992 roku w (...) w W., a od 1 lutego 1992 roku do 7 maja 1993 roku u następcy prawnego tego przedsiębiorcy w Spółce (...) Spółce Akcyjnej w W..

Sąd nie zaliczył do pracy w warunkach szczególnych jedynie okresu pracy wnioskodawcy na budowie eksportowej w okresie od dnia 24 marca 1980 roku do 25 czerwca 1980 roku. Wnioskodawca nie przedstawił na okoliczność charakteru pracy w tym okresie żadnego dowodu. Zgłoszeni przez niego świadkowie nie byli razem z nim na budowie eksportowej, nie posiadają tym samym jakiejkolwiek wiedzy na temat wykonywanej przez S. C. pracy.

Podsumowując wnioskodawca wykazał, że zarówno ze względu na rodzaj wykonywanej pracy jak i warunki, w których praca była wykonywana, wykonywał prace w szczególnych warunkach przez łączny czas przekraczający 15 lat.

Wnioskodawca spełnił jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł 25 lat i złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa. A zatem należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Sąd przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z dniem ukończenia przez niego 60 roku życia. Wówczas bowiem skarżący spełnił ostatnią przesłankę, od której zależało jego prawo do emerytury.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.