Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Radosław Buko

Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Leśniak

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2013 roku w Słupsku

odwołania Z. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 11 marca 2013 roku znak (...)

w sprawie Z. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu Z. J. prawo do emerytury na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku Nr 153 poz. 1227 ze zmianami) od dnia 18 lutego 2013 roku, nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego.

Sygn. akt VU 663/13

UZASADNIENIE

Ubezpieczony Z. J. w odwołaniu od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.z dnia 11 marca 2013 roku, znak (...)domagał się jej zmiany, poprzez przyznanie mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. W uzasadnieniu odwołania podniósł, że nie zaliczono mu do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...)w C.na stanowisku spawacza.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasadzenie na rzecz organu kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że na podstawie przedłożonych dowodów uznał za udowodniony okres zatrudnienia wynoszący ogółem 27 lat, 3 miesiące i 10 dni.

Pozwany organ rentowy wskazał, że w świadectwie pracy z dnia 31 sierpnia 1992 roku podano stanowisko spawacz – zbrojarz, a w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 2 sierpnia 1994 roku zbrojarz, a nadto że suma w/w okresów nie da łącznie wymaganego 15 letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. W związku z tym, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych pozwany organ rentowy nie znalazł podstaw do przyznania emerytury.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony Z. J., urodzony (...) w dniu 18 lutego 2013 roku złożył wniosek o emeryturę.

Ubezpieczony posiada niekwestionowany przez organ rentowy staż ubezpieczeniowy wynoszący ogółem 27 lat, 3 miesiące i 10 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 1 rok i 16 dni pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony nie należy do OFE, w chwili składania wniosku nie pozostawał w stosunku pracy.

Organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu do pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia od 6 czerwca 1977 roku do 21 czerwca 1985 roku ( 8 lat i 16 dni) i od 19 stycznia 1987 roku do 4 września 1991 roku ( 4 lata,
7 miesięcy i 17 dni) z tytułu pracy w (...) (...) (...) C..

Organ rentowy nie uwzględnił powyższych okresów do pracy w warunkach szczególnych, ponieważ w świadectwie pracy z dnia 31 sierpnia 1992 roku podano stanowisko spawacz – zbrojarz, a w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 2 sierpnia 1994 roku zbrojarz.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 11 marca 2013 r., znak (...) odmówiono ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Dowody: wniosek k. 23, karta przebiegu zatrudnienia k.32, decyzja ZUS – k. 33 akt ZUS,

Ubezpieczony Z. J.w okresie od 10 kwietnia 1975 roku do 25 listopada 1976 roku był zatrudniony w (...) (...)w G., gdzie w okresie od 10 kwietnia 1975 do 23 sierpnia 1976 roku (1 rok, 4 miesiące, 13 dni), świadczył pracę na stanowisku spawacza. Ubezpieczony pracował razem z K. G.i S. J..

W okresie od 24 sierpnia 1976 roku do 30 maja 1977 roku ubezpieczony odbywał karę pozbawienia wolności w (...)w C..

W okresie od 6 czerwca 1977 roku do 31 sierpnia 1992 roku ubezpieczony był zatrudniony w (...)w C., gdzie od 6 czerwca 1977 roku do 21 czerwca 1985 roku ( 8 lat i 16 dni) oraz od 23 czerwca 1985 roku do 28 listopada 1986 roku ( 1 rok , 5 miesięcy i 6 dni) i od 19 stycznia 1987 roku do 4 września 1991 roku świadczył pracę na stanowisku spawacza.

Ubezpieczony pracował przy budowie budynków z wielkiej płyty, pracował przy cięciu, spawaniu i montowaniu szkieletów zbrojenia. Ubezpieczony spawał elementy metalowe zbrojenia ścian, stropów, zbroił ławy fundamentowe.

W okresie od 6 września 1991 roku do 28 lutego 1992 roku ubezpieczony był zatrudniony w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (...) we W., gdzie świadczył pracę na budowie w Niemczech w charakterze zbrojarza, przy produkcji i montażu zbrojeń belek typu (...) i ,,U oraz innych robót zbrojarskich.

Dowód: opinia charakterystyka z dnia 21.11.1986r. w aktach osobowych ubezpieczonego k.5 akt sprawy, zaświadczenie o odbytej karze pozbawienia wolności k. 26, zeznania świadków K. G. 00:28:34 – 00:33:33 k.17 verte akta sprawy, S. J. 00:34:32 – 00:40:33 k.18 akta sprawy, świadectwo pracy k. 37 akta kapitału początkowego.

Praca ubezpieczonego w (...) (...)w G.od 10 kwietnia 1975 do 23 sierpnia 1976 roku (1 rok, 4 miesiące , 13 dni) oraz w (...)w C.od 6 czerwca 1977 roku do 21 czerwca 1985 roku ( 8 lat i 16 dni) i 23 czerwca 1985 roku do 28 listopada 1986 roku( 1 rok, 5 miesięcy i 6 dni) , a także od 19 stycznia 1987 roku do 4 września 1991 roku (4 lata, 7 miesięcy i 17 dni) i od 6 września 1991 roku do 28 lutego 1992 roku w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,, (...)we W.( 5 miesięcy i 22 dni) była pracą w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony według stanu na dzień 1 stycznia 1999 roku posiada ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych. Łączny staż pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach wynosi 15 lat 11 miesięcy i 16 dni.

Dowód: opinia charakterystyka z dnia 21.11.1986r. w aktach osobowych ubezpieczonego k.5 akt sprawy, zaświadczenie o odbytej karze pozbawienia wolności k. 26, zeznania świadków K. G. 00:28:34 – 00:33:33 k.17 verte akta sprawy, S. J. 00:34:32 – 00:40:33 k.18 akta sprawy, świadectwo pracy k. 37 akta kapitału początkowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z art.184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 25 lat w przypadku mężczyzny (art. 27 pkt 2). Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Dla mężczyzny jest to 60 lat.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w Działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

Ponadto należy dodać, iż w myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W niniejszej sprawie poza sporem było, że ubezpieczony ma 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, posiada wymagany ponad 25 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy tj. na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Strony różniły się jedynie co do oceny, czy został spełniony warunek posiadania przez ubezpieczonego co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką musiał ubezpieczony udowodnić w przedmiotowej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat według stanu na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Zgodnie § 22 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237 poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Jeżeli pracownik ubiega się o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty.

Zważyć w tym miejscu należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Według art. 473 § 1 kpc w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 KPC, sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w wykazie A w Dziale XIV poz. 12 brzmi: prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo-wodorowym, nadto praca zbrojarza i betoniarza wymieniona została w wykazie A, dziale V poz.4.

Dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił ustalić, że ubezpieczony w okresie od 10 kwietnia 1975 do 23 sierpnia 1976 roku w (...) (...)w G.tj. do czasu odbywania kary pozbawienia wolności, a także w (...)w C.od 6 czerwca 1977 roku do 21 czerwca 1985 roku , od 23 czerwca 1985 roku do 28 listopada 1986 roku i od 19 stycznia 1987 roku do 4 września 1991 roku świadczył prace na stanowisku spawacza. Wynika to z zeznań słuchanych w sprawie świadków pracujących w spornym okresie razem z ubezpieczonym zarówno w jednym i w drugim przedsiębiorstwie tj. K. G.i S. J.. Świadkowie potwierdzili, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy spawał elementy metalowe zbrojenia ścian, stropów, zbroił ławy fundamentowe.

Zeznania świadków Sąd uznał za wiarygodne albowiem były one stanowcze, logiczne, zgodne i wzajemnie się uzupełniały. Odnoszą się zarówno do rodzaju i okresów zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska. Świadkowie byli osobami, które miały bezpośredni kontakt z ubezpieczonym w trakcie świadczenia przez niego pracy w przedmiotowych zakładach pracy, zorientowane zatem były w materii będącej przedmiotem ich zeznań. Istotnym było również, że ubezpieczony przedłożył na powyższą okoliczność kopię świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych (k. 25 akt sprawy ).

W ocenie Sądu Okręgowego też niedokładności w określeniu zajmowanego stanowiska przez pracodawcę nie mogą rodzić negatywnych skutków dla pracownika.

Nadto, w toku postępowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że należy ubezpieczonemu uwzględnić okres zatrudnienia od 6 września 1991 roku do 28 lutego 1992 roku w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,, (...) we W. ( 5 miesięcy i 22 dni) była pracą w warunkach, kiedy świadczył prace na stanowisku zbrojarza. Załączone w aktach osobowych opinia charakterystyka z dnia 21.11.1986r. ( k.5 akt sprawy ) jednoznacznie wskazuje, że Z. J. na budowie w Niemczech w świadczył pracę charakterze zbrojarza, przy produkcji i montażu zbrojeń belek typu (...) i ,,U oraz innych robót zbrojarskich.

Powyższe dowody i ustalenia stanowiły wystarczającą podstawę do uwzględnienia spornych okresów. Wynika z nich, iż odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał czynności spawacza i zbrojarza. Okresy te podlegały zaliczeniu całości do stażu pracy w warunkach szczególnych, w związku z zapisem w Wykazie A Dziale XIV poz. 12 (prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowo wodorowym) i dziale V poz.4 ( praca zbrojarza i betoniarza).

Suma okresów uwzględnionych przez organ rentowy w wymiarze 1 rok i 16 dni oraz udowodnionych przed Sądem w wymiarze 15 lat, 11 miesięcy i 16 dni przekraczała wymagane 15 lat. Tym samym ubezpieczony spełnił ostatnią sporną przesłankę wynikającą z przepisu art. 184 w powiązaniu z art. 32 ustawy o emeryturach rentach. Uwzględniony okres pracy w warunkach szczególnych wyniósł ponad wymagane 15 lat i uprawnia J. J. do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku. Prawo do świadczenia przyznano od 18 lutego 2013 roku.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w ten sposób, że przyznał Z. J. prawo do emerytury od dnia 18 lutego 2013 roku czyli od dnia złożenia wniosku o czym orzekł jak w punkcie I sentencji.

Ustalenie, czy ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia w spornych okresach pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymagało rozważenia, czy czynności przezeń wykonywane były pracą w warunkach szczególnych oraz wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przez Sąd.

Z tych przyczyn nie można przypisać organowi rentowemu odpowiedzialności za nieprzyznanie świadczenia emerytalnego. Mając na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1 a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd wyroku nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieprzyznanie prawa do emerytury, o czym orzekł jak w sentencji.