Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Hadryś (spr.)

Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera

Sędzia SR (del.) Marcin Rak

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa E. K.

przeciwko M. K.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 8 sierpnia 2014 r., sygn. akt III RC 243/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że zasądza od pozwanego M. K. na rzecz powódki E. K. alimenty w kwocie po 900 (dziewięćset) złotych miesięcznie, poczynając od dnia 11 kwietnia 2014r., płatne z góry do rąk matki powódki I. P. za okres do 5 marca 2015r., a od 6 marca 2015r. do rąk powódki, do 15 dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia w płatności którejkolwiek z rat, w miejsce alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 15 kwietnia 2004r. wydanego w sprawie o sygn. akt I RC 1979/03;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

4.  nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Krystyna Hadryś SSO Lucyna Morys – Magiera

UZASADNIENIE

E. K. wniosła o zasądzenie od pozwanego M. K. alimenty w kwotach po 1.000 zł. miesięcznie w miejsce zasądzonych w 2004 r. alimentów w wysokości 300 zł. w uzasadnieniu wskazała, że aktualnie uczęszcza do liceum i uprawia siatkówkę, a wysokość dotychczas ustalonych alimentów uniemożliwia zaspokojenie jej potrzeb życiowych, gdyż faktycznie wyłącznie utrzymuje ją matka.

Pozwany uznał roszczenie do kwoty 600 zł., wnosząc o oddalenie żądania w pozostałym zakresie bowiem znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej zasądził od pozwanego na rzecz powódki alimenty w kwocie po 700 złotych miesięcznie począwszy od dnia 11 kwietnia 2014r. w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 15 kwietnia 2004 r. wydanego w sprawie o sygn. I RC 1979/03, oddalił w pozostałym zakresie powództwo, odstąpił od obciążenia pozwanego kosztami procesu, oraz nadał wyrokowi co do zasądzonych alimentów rygor natychmiastowej wykonalności.

Orzeczenie to zapadło przy ustaleniu, że 15 kwietnia 2004 r. ustalono alimenty na rzecz powódki w wysokości 300 zł. miesięcznie. Powódka miała wówczas 10 lat, matka uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości 646,34 zł. natomiast ojciec pracowała za granicą, uzyskując dochód w wysokości ok. 800 euro miesięcznie.

Obecnie powódka jest uczennicą liceum ogólnokształcącego, trenuje siatkówkę, dojeżdżając od poniedziałku do piątku na treningi do klubu sportowego, jej koszty utrzymania wynoszą 1085 zł. powódka zamieszkuje z matką i jej mężem. Matka powódki zarabia 1525,20 zł., zamieszkuje z mężem zarabiającym ok. 1600 zł., obciążonym alimentami na swoje dzieci w kwocie po 950 zł. koszty utrzymania mieszkania tej rodziny wynoszą łącznie ok. 600 zł. Pozwany ma 40 lat. Jest z zawodu technikiem mechanikiem. Zarejestrowany jest jako bezrobotny, aczkolwiek w rzeczywistości wykonuje remonty i inne prace budowlane. W zależności od zleceń dochód waha się pomiędzy 2000 a 3000 zł. Alimenty w dotychczasowej wysokości płaci nieregularnie. Zamieszkuje z matką w jednopokojowym mieszkaniu, którego koszty utrzymania wynoszą ok. 400 zł. miesięcznie. Matka pozwanego uzyskuje emeryturę ok. 600 zł.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania śwd. A. M., z których wynikało, że pozwany wykonuje remonty i roboty budowlane, z których uzyskiwał dochody 3000 zł. do 9000 zł., przy czym pracując z innymi osobami wypłacał tym ich część. Oddawał świadkowi do wspólnego gospodarstwa 2000 zł do 3000 zł. resztę zatrzymując dla siebie. Wobec tego, że owa „ reszta” nie została określona w toku procesu, Sąd Rejonowy przyjął jako możliwe dochody pozwanego w rozumieniu art. 6 k.c. kwoty przekazywane realnie świadkowi.

Sąd Rejonowy ustalił, że koszty utrzymania powódki łącznie z częścią kosztów utrzymania mieszkania, wynoszą około 1.300 zł.

Powyższe okoliczności doprowadziły Sąd Rejonowy do przekonania, że zachodzą przesłanki z art. 138 k.r.o. do zmiany wysokości alimentów należnych powódce od pozwanego, bowiem od ustalenia ich ostatniej wysokości w 2004 r. upłynął znaczny okres, powódka jest starsza o 10 lat i z racji kontynuowania nauki, uprawiania sportu, jej potrzeby wzrosły. Przy uwzględnieniu art. 133 k.r.o. i 135 k.r.o. ustalone koszty utrzymania kształtują się na poziomie 1.300 zł., a cały ciężar wychowania spoczywa na matce powódki. Przy dochodach rodziców powódki, w tym dochodach pozwanego w granicach 2.000 – 3000 zł. uzasadnione są alimenty w wysokości 700 zł. miesięcznie. W pozostałym zakresie żądanie nie jest uzasadnione w ustalonym stanie faktycznym sprawy. O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 102 k.p.c., a wyrokowi co do alimentów nadano rygor natychmiastowej wykonalności w oparciu o art. 333 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka zaskarżając go części co do pkt. 2, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości, tj. zasądzenie na jej rzecz alimentów w kwocie 1.000 zł. miesięcznie, oraz zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Zarzuciła naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez uznanie za niewiarygodne zeznań matki powódki co do kosztów utrzymania powódki i wysokości zarobków jej matki. Także błędnie Sąd Rejonowy przyjął, iż koszty utrzymania opiewają na 1.300 zł., podczas gdy są zdecydowanie wyższe, natomiast także przyjęto błędnie, że możliwości zarobkowe pozwanego kształtują się na poziomie 2.000 – 3.000 zł., podczas gdy jego dochód jest znacząco wyższy, co wynika jednoznacznie z zeznań partnerki współzamieszkującej z pozwanym. Zarzutem objęła naruszenie prawa materialnego, a to 133 kro, 135 kro i 138 kro. Niedostatecznie wzięto pod uwagę, że wyłącznie matka czyni osobiste starania o utrzymanie powódki, natomiast wysokość zasądzonych alimentów nie oparto na możliwościach zarobkowych pozwanego, które są znacznie wyższe od wskazywanego przez niego rzekomego dochodu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powódki zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji – za wyjątkiem ustaleń co do możliwych dochodów pozwanego - ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Orzekając Sąd Rejonowy nie uchybił zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego. Wnioski Sądu pierwszej instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez obie strony.

Jednakże na uwzględnienie zasługuje apelacja powódki w części odnoszącej się do nieprawidłowego ustalenia przez Sąd Rejonowy możliwości zarobkowych pozwanego, a przez to możliwości zaspokajania jej potrzeb faktycznych w zakresie szerszym, niż przyjęty w zaskarżonym orzeczeniu. Sąd Odwoławczy uznał, iż przyjęcie w zaskarżonym wyroku dochodów pozwanego w granicach 2.000 do 3.000 zł. jest zaniżone, albowiem jak wynika chociażby z zeznań prowadzącej z pozwanym wspólne gospodarstwo domowe A. M., uzyskiwane na potrzeby tego wspólnego gospodarstwa kwoty obejmowały powyższe wysokości, natomiast nie były one adekwatne do faktycznych dochodów miesięcznych pozwanego, bowiem dalsze wartości pozostawiał on sobie do własnej dyspozycji. Mając na uwadze faktyczną działalność gospodarczą pozwanego w Kraju czy za granicą, jego doświadczenie zawodowe w zakresie budownictwa, niewątpliwym jest, że realne możliwości zarobkowe pozwanego jako osoby zdrowej, w sile wieku i z doświadczeniem zawodowym kształtują się co najmniej w granicach 4.000 zł., na co wskazują także wysokości uzyskiwanych na rynku pracy zarobków pracowników budowlanych.

W ocenie Sądu Odwoławczego, powódka zgodnie z porządkiem prawnym określonym w art. 135 k.r.o. ma prawo żyć na poziomie, na jakim żyłaby w prawidłowo funkcjonującej rodzinie swoich rodziców. Zatem nie można przyjmować do oceny usprawiedliwionych potrzeb wyłącznie tych wartości, które są możliwe do zaspokojenia przy istniejącym stanie życia rodzinnego, tj. wyłącznej troski i materialnego wsparcia przez matkę powódki w ramach jej obecnego związku małżeńskiego. Uwzględniając dochody ojca powódki, należało przyjąć, iż potrzeby powódki w rozumieniu art.133 i 135 k.r.o. powinny być zaspokajane na poziomie 1500 – 1700 zł. Faktycznie pozwoliłoby to powódce żyć na poziomie właściwym dla pozycji materialnej jej rodziców. Tym samym pozwoliłoby na szersze niż faktyczne realizowanie swoich aspiracji sportowych i zdobywania wiedzy z możliwością szerszego inwestowania w ten zakres rozwoju naukowego. Dlatego kwota 900 zł. alimentów od pozwanego, w ocenie Sądu Odwoławczego jest zgodna z dyspozycją powyższych przepisów, a przede wszystkim pozwoli zaspokoić także te potrzeby, których pozwany jako ojciec nie zaspokaja osobiście poprzez czy to finansowanie dodatkowych zajęć rozwojowych powódki, czy też ułatwiających jej życie codzienne, chociażby poprzez podwożenie na zajęcia sportowe, czy kulturalne i szkolne. Brak obciążeń finansowych pozwanego na rzecz innych osób i zakres wydatków związanych z jego zamieszkaniem i kosztami utrzymania, przy przyjęciu realnych możliwości zarobkowych, pozwala pozwanemu na faktyczne wykonanie tak ukształtowanego obowiązku alimentacyjnego wobec powódki.

Z uwagi na powyższe - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono zaskarżony wyrok w punkcie 1 sentencji we wskazanym zakresie, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalając apelację powódki w pozostałym zakresie jako niezasadną.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o art. 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 100 k.p.c. w związku z § 6 ust. 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzając od pozwanego na rzecz powódki kwotę 200 zł.

SSR ( del.) Marcin Rak SSO Krystyna Hadryś SSO Lucyna Morys – Magiera