Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

  Dnia 12 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca SSO Hanna Matuszewska

po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2013r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. L.

przeciwko B. P.

o zapłatę

na skutek skargi pozwanego o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 17 grudnia 2010 r. sygn. akt VIII Ca 451/10

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Re jonowego w Grudziądzu

z dnia 30 kwietnia 2013 r.

sygn. akt I C 358/13

p o s t a n a w i a: uchylić zaskarżone postanowienie, znieść postępowanie przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu w całości i przekazać skargę o wznowienie postępowania do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Toruniu.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu odrzucił skargę B. P. o wznowienie postępowania w sprawie I Cupr 76/10, złożoną dnia 15 stycznia 2013 r. Sąd ten wskazał, że uprzednio skarżący złożył skargę w dniu 28 listopada 2011 r. która została zarejestrowana pod sygnaturą I C 265/12 i została zwrócona zarządzeniem z dnia 7 września 2012 r., po którego uprawomocnieniu nastąpił faktyczny zwrot skargi.

W związku z obecną skargą skarżący został zobowiązany do wskazania i uzasadnienia podstawy wznowienia; w wykonaniu tego zarządzenia wskazał, że podstawą wznowienia jest ustawa o ochronie praw lokatorów (art. 9 par. 2), w szczególności fakt, że lokator musi otrzymać pisemną odpowiedź wraz z uzasadnieniem podwyżki, podczas gdy on takiego pisma nie otrzymał.

Oceniając powyższe z punktu widzenia art. 403 k.p.c., art. 410 § 1 k.p.c. i art. 407 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy uznał, że po pierwsze, skarżący przekroczył 3-miesięczny termin do wniesienia skargi biegnący od dnia dowiedzenia się o podstawie wznowienia - skoro bowiem taką samą skargę składał już w dniu 28 listopada 2011 r., to co najmniej w tej dacie miał wiedzę o podstawie do wniesienia skargi. Druga przesłanka to brak ustawowej podstawy wznowienia, gdyż okoliczności wskazane przez skarżącego były znane już w toku procesu w sprawie I Cupr 76/10 i nie uzasadniały wznowienia na podstawie art. 403 § 2 k.p.c.

B. P. złożył zażalenie na powyższe postanowienie, wywodząc, że nie zachodziły przesłanki do odrzucenia jego skargi, i wniósł o wznowienie postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Postępowanie przed Sądem Rejonowym w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie I Cupr 76/10 było dotknięte nieważnością, w związku z czym zaskarżone postanowienie należało uchylić, znieść postępowanie i przekazać skargę do rozpoznania właściwemu sądowi.

W sprawie I Cupr 76/10 Sąd Rejonowy w Grudziądzu wyrokiem z dnia 22 czerwca 2010 r. uwzględnił powództwo A. L. przeciw B. P. co do kwoty 8.440 zł ze szczegółowo określonymi odsetkami, oddalił je w pozostałej części oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 200,94 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Każda ze stron złożyła apelację od powyższego wyroku. Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2010 r., sygn. akt VIII Ca 451/10 Sąd Okręgowy w Toruniu oddalił obie apelacje.

Właściwość sądu w sprawie ze skargi o wznowienie postępowania reguluje art. 405 k.p.c. Zgodnie z tym unormowaniem do wznowienia postępowania z przyczyn nieważności oraz na podstawie przewidzianej w art. 401 1 właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów różnych instancji, właściwy jest sąd instancji wyższej. Do wznowienia postępowania na innej podstawie właściwy jest sąd, który ostatnio orzekał co do istoty sprawy.

Jak wynika z treści skargi o wznowienie postępowania i pisma skarżącego z 15 kwietnia 2013 r. jako podstawę wznowienia wskazuje on uzyskanie wiedzy o okolicznościach, które miałaby wpływ na wynik sprawy I Cupr 76/10. Dopuszczalność wznowienia należało więc rozważać z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 403 § 2 k.p.c., zgodnie z którymi „można również żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu”. W rachubę wchodzi więc inna podstawa wznowienia w rozumieniu art. 405 zdanie 2 k.p.c. (a więc inna niż nieważność lub niekonstytucyjność podstawy prawnej zaskarżonego orzeczenia – art. 401 i 401 1 k.p.c.). Oznacza to, że rzeczowo właściwy do orzekania w przedmiocie wznowienia jest sąd, który ostatnio orzekał co do istoty sprawy. Pojęcie „sądu orzekającego ostatnio co do istoty sprawy” zostało wyjaśnione w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego 3 kwietnia 2007 r. (III CZP 137/06, OSNC z 2007 r. nr 9 poz. 125), zgodnie z którą sąd drugiej instancji, który oddalił apelację, jest sądem orzekającym ostatnio co do istoty sprawy w rozumieniu art. 405 zd. drugie k.p.c., właściwym do wznowienia postępowania na podstawach określonych w art. 403 k.p.c.

Zatem Sąd Rejonowy rozstrzygając w przedmiocie wznowienia w niniejszej sprawie orzekł niezgodnie z właściwością rzeczową. Doprowadziło to do nieważności postępowania określonej w art. 379 pkt 6 k.p.c. Nieważność na tej podstawie zachodzi wówczas, gdy sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu. Przepis ten powinien być interpretowany ściśle, jednak jego zastosowanie do postępowania wywołanego skargą o wznowienie wymaga uwzględnienia specyfiki tego postępowania. W postępowaniu tym podstawę ustalenia właściwości sądu wyznacza art. 405 k.p.c., który określa w sposób wyłączny właściwość miejscową i rzeczową przy zastosowaniu kryterium funkcjonalnego powiązania tej właściwości z orzekaniem przez sąd w prawomocnie zakończonym postępowaniu. Właściwość sądu do wznowienia postępowania określana jest zatem bez względu na wartość przedmiotu sporu lub zaskarżenia, gdyż kryterium odwołujące się do tej wartości nie znajduje w tym wypadku w ogóle zastosowania. W efekcie należy uznać, że jeżeli sąd rejonowy orzeknie formalnie lub merytorycznie w sprawie zainicjowanej skargą o wznowienie postępowania, do rozpoznania której właściwy jest sąd okręgowy, postępowanie przed sądem rejonowym dotknięte będzie nieważnością (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2006 r., III CZP 46/06, OSNC z 2007 nr 5 poz. 69).

Sąd Okręgowy rozpoznając zażalenie był zobligowany uwzględnić nieważność z urzędu (art. 378 §1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c.), niezależnie od braku powołania się na ten zarzut przez skarżącego. Zważywszy że skarga o wznowienie postępowania będzie podlegała ponownemu rozpoznaniu przez właściwy sąd tj. Sąd Okręgowy w Toruniu, odnoszenie się na obecnym etapie postępowania do argumentacji zawartej w zażaleniu byłoby przedwczesne.

Z tych względów należało na podstawie art. 379 pkt 6 k.p.c. w zw. art. 386 § 2 k.p.c. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. postanowić jak w sentencji.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13