Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

P. C. złożył wniosek o wydanie wobec niego wyroku łącznego i objęcie nim kar pozbawienia wolności orzeczonych prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Okręgowego w Słupsku:

-

z dnia 27 marca 2002 roku w sprawie IIK 125/01,

-

z dnia 24 września 2007 roku w sprawie IIK 44/07,

2.  Sądu Rejonowego w Słupsku:

-

z dnia 8 kwietnia 2002 roku w sprawie IIK 514/01,

-

z dnia 03 września 2004 w sprawie II K 2036/01.

Sąd podejmując czynności z urzędu ustalił, że P. C. w okresie od 2001 roku do 2007 roku został skazany pięcioma wyrokami na kary pozbawienia wolności, jak też jednym wyrokiem na karę ograniczenia wolności, a nadto zapadł wobec niego jeden wyrok łączny. Tak więc chronologicznie P. C. został skazany prawomocnymi wyrokami:

VI.  Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 26 września 2001 roku w sprawie IIK 1229/01 za czyn popełniony w dniu 9 lipca 2001 roku z art. 279§1 k.k. w zw. z art. 283 k.k. na karę 12 (dwunastu) miesięcy ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 20 (dwadzieścia) godzin w stosunku miesięcznym;

VII.  Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 27 marca 2002 r. w sprawie IIK 125/01 za czyn popełniony w dniu 29 września 2001 roku z art. 280§2 k.k. i art. 157§2 k.k. przy zast. art. 11§2 k.k. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, na poczet orzeczonej kary zaliczono mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 29 września 2001 roku do dnia 27 marca 2002 roku, a następnie postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 czerwca 2002 roku w sprawie IIAKa 214/02 przedłużono okres tymczasowego aresztowania do dnia 19 września 2002 roku, a następnie postanowieniem tegoż Sądu z dnia 11 września 2002 roku do dnia 19 grudnia 2002 roku;

VIII.  Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 8 kwietnia 2002 roku w sprawie IIK 514/01, zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 27 czerwca 2002r. w sprawie IIKa 352/02, za czyn popełniony w okresie od 19 września 2000 roku do 2 listopada 2000 roku z art. 279§1 k.k. i art. 13§1 k.k. w zw. z art. 279§1 k.k. i art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przy zast. art. 11§2 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

IX.  Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 3 września 2004 roku w sprawie IIK 2036/01:

c)  za czyn popełniony w dniu 6 sierpnia 2001 roku z art. 276§1 k.k. na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

d)  za ciąg sześciu przestępstw, z których pierwsze popełnił w nocy z 17 na 18 lipca 2001 roku, a pozostałe w lipcu 2001 roku z art. 279§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

przy czym w miejsce z osobna orzeczonych kar, wymienionych w punktach a i b orzeczono wobec niego karę łączną 2 (dwóch) lat, a nadto na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczono mu okres zatrzymania w dniu 10 sierpnia 2001 roku;

przy czym wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 19 kwietnia 2005 roku w sprawie IIK 13/05 połączono kary orzeczone wyrokami: Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 27 marca 2002 roku w sprawie IIK 125/01, Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 8 kwietnia 2002 roku w sprawie IIK 514/01, Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 3 września 2004 roku w sprawie IIK 2036/01 i w ich miejsce wymierzono mu karę łączną 5 (pięciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, a na poczet orzeczonej kary zaliczono okres odbycia kary począwszy od dnia 29 września 2001 roku, w tym okresy tymczasowego aresztowania od dnia 29 września 2001 roku do 27 marca 2002 roku;

X.  Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 24 września 2007 roku w sprawie IIK 44/07 za czyn popełniony w dniu 10 października 2006 roku z art. 156§3 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k., na karę 10 (dziesięciu) lat pozbawienia wolności, a nadto na poczet orzeczonej kary zaliczono mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 10 października 2006 roku do dnia 24 września 2007 roku.

Skazany ma pozytywną opinię z Zakładu Karnego w C..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów ujawnionych w toku rozprawy głównej na kartach: 5-6 – karta karna, 10 – opinia o skazanym, 14—36 odpisy wyroków wraz z zarządzeniami o stwierdzeniu prawomocności, oraz akta spraw Sądu Rejonowego w Słupsku o sygnaturach: IIK 1229/01, IIK 514/01, IIK 2036/01, Sądu Okręgowego w Słupsku o sygnaturach: IIK 125/01, IIK 90/03, IIK 13/05 i IIK 44/07.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 569§1 k.p.k. sąd wydaje wyrok łączny, jeżeli zachodzą warunki pozwalające na orzeczenie kary łącznej określone w art. 85 k.k., a nadto osoba została skazana co najmniej dwoma prawomocnymi wyrokami. Tak więc warunki do wydania wyroku łącznego zachodzą wówczas, gdy dwoma lub więcej prawomocnymi wyrokami, wymierzono tej samej osobie kary tego samego rodzaju lub inne kary, jednak muszą to być kary podlegające łączeniu, za dwa lub więcej przestępstw popełnionych zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw.

Wyrok łączny jest wyrokiem szczególnego rodzaju, gdyż nie rozstrzyga się w nim o winie osoby skazanej, bowiem ta została już przesądzona w podlegających łączeniu prawomocnych wyrokach skazujących. Tym samym wyrokiem łącznym orzeka się jedynie o karze łącznej ( postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 września 2000 r. IIAKz 131/00, KZS 2000/9/43).

Mając na uwadze zasady wymiaru kar łącznych określone w art. 85 k.k. i art. 86 k.k., art. 87 k.k. i art. 91§2 k.k., w ocenie Sądu, w niniejszej sprawie zachodzą warunki do wydania wyroku łącznego w zakresie kary ograniczenia wolności orzeczonej w sprawie IIK 1229/01 z karami pozbawienia wolności orzeczonymi w sprawach IIK 514/01 i IIK 2036/01.

Nie ma wątpliwości, iż w sprawie zapadł już wyrok łączny Sądu Okręgowego w Słupsku, co miało miejsce w dniu 19 kwietnia 2005 roku w sprawie IIK 13/05, a więc po tym jak zapadły wyroki opisane w pkt. od II do IV, a wyrokiem tym połączono kary pozbawienia wolności orzeczone wobec P. C. następującymi wyrokami: Sądu Okręgowego w Słupsku o sygn. akt IIK 125/01 z dnia 27 marca 2002r. (pkt II), z wyrokami Sądu Rejonowego w Słupsku: o sygn. akt IIK 514/01 z dnia 8 kwietnia 2002r. (pkt III) i o sygn. akt IIK 2036/01 z dnia 3 września 2004 r. (pkt IV a/ i b/) i jako karę łączną orzeczono wobec P. C. karę łączną 5 (pięciu) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w postaci odbycia kary począwszy od dnia 29 września 2001r., w tym okresy tymczasowego aresztowania od dnia 29 września 2001r. do dnia 27 marca 2002r. oraz dzień zatrzymania w dniu 10 sierpnia 2001r.

Wskazać jednakże należy, że Sąd Okręgowy w Słupsku wydając wymieniony wyżej wyrok łączny nie wziął pod uwagę skazania P. C. nakazem karnym Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 26 września 2001 roku o sygnaturze IIK 1229/01. Skazanie to jest o tyle istotne w świetle orzeczenia w postaci wyroku łącznego, że jest, jak wynika z karty karnej skazanego i dat wydania wyroków, chronologicznie pierwszym wyrokiem wydanym wobec wymienionego. Nadto jak wynika z ustaleń poczynionych przez Sąd w niniejszym postępowaniu, po wydaniu poprzedniego wyroku łącznego, miało miejsce kolejne skazanie P. C., a mianowicie wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku w sprawie o sygn. IIK 44/07. I choć w sprawie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, albowiem wskazany wyrok łączny jest prawomocny, Sąd uznał, iż tenże wyrok łączny należało wzruszyć i w jego miejsce wydać nowy wyrok łączny, bowiem „przy orzekaniu kary łącznej nie może być dowolności w przypadku istnienia kilku możliwych wariantów orzeczenia kar łącznych prowadzącej do tego, że wybiera się wariant najbardziej korzystny dla skazanego” (wyrok Sadu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 grudnia 2011 r w sprawie IIAKa 228/11 - KZS 2012/1/25).

Należy podzielić pogląd, że wyrok łączny uzyskuje przymiot prawomocności formalnej i materialnej, tworząc stan rzeczy osądzonej, a tym samym ponowne wydanie wyroku łącznego, w zakresie tożsamych wyroków jednostkowych, co do tych samych czynów tej samej osoby, narusza zakaz ne bis in idem. W art. 575 k.p.k. „przewidziano dwie sytuacje, w których dochodzi do wzruszenia prawomocnego wyroku łącznego, a to wówczas, gdy - w związku z powstałą potrzebą - wydano nowy wyrok łączny (§ 1) oraz wtedy, gdy doszło do uchylenia lub zmiany jednego z wyroków jednostkowych stanowiących jego podstawę, co znów może rodzić potrzebę wydania nowego wyroku łącznego (§ 2). Zestawienie tych dwóch unormowań pokazuje, że ową potrzebę wydania nowego wyroku łącznego należy wiązać z prawnomaterialnymi podstawami orzekania o karze łącznej (art. 85 k.k., art. 90§2 k.k.), co w sytuacji opisanej w § 1 art. 575 k.p.k. wiąże się najczęściej z pojawieniem się nowego skazania, które pozostaje w zbiegu realnym z karą lub z karami wymierzonymi poprzednio” (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z 2011-05-19, I KZP 4/11, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa rok 2011, Nr 6, poz. 49, str. 23). W ocenie Sądu w niniejszej sprawie pojawiło się jedno nowe skazanie, wyrokiem opisanym w pkt. V, które nie znajdowało się w sferze orzekania w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy w Słupsku we wspomnianej wyżej sprawie. Nadto jak wskazano wyżej, w sferze orzekania pierwszym wyrokiem łącznym, nie znalazła się kara orzeczona wyrokiem opisanym w punkcie I. Lektura akt sprawy IIK 13/05 nie wskazuje, iżby Sąd Okręgowy w jakimkolwiek zakresie rozważał łączenie również kary orzeczonej tymże wyrokiem, mimo że, jak wynika z załączonej do tej sprawy karty karnej, wyrok skazujący wydany w sprawie IIK 1229/01, był w niej wówczas wskazany, a tym samym zaistniałą sytuację należało naprawić, zwłaszcza, że wyrok ten jest chronologicznie pierwszym wyrokiem skazaującym.

W świetle tych okoliczności nie ma wątpliwości, iż łączeniu podlegają kary orzeczone następującymi wyrokami: na podstawie art. 85 k.k., art. 86§1 k.k., art. 87 k.k. kara ograniczenia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku w sprawie IIK 1229/01 (pkt I), z karami pozbawienia wolności orzeczonymi wyrokami Sądu Rejonowego w Słupsku w sprawach: IIK 514/01 (pkt III) i II K 2036/01 (pkt IV a i IV b).

Wskazać należy, iż historycznie pierwszym wyrokiem, który należy wziąć pod uwagę, ustalając realny zbieg przestępstw, jest orzeczenie Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 26 września 2001 roku w sprawie IIK 1229/01 (pkt I), którym P. C. został skazany na karę 12 miesięcy ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 20 (dwadzieścia) godzin w stosunku miesięcznym. Przed dniem wydania tego wyroku, a więc przed dniem 26 września 2001 roku, P. C. dopuścił się jeszcze trzech przestępstw, za które został skazany wyrokami opisanymi w pkt. III i IV a i b. I tak czyn, za który został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 8 kwietnia 2002 roku w sprawie IIK 514/01 został popełniony w okresie od 19 września 2000r. do 2 listopada 2000r., natomiast czyny, za które został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 3 września 2004 roku w sprawie IIK 2036/01, zostały popełnione: w dniach: 6 sierpnia 2001 r. (pkt IV b) i w lipcu 2001 (pkt. IV b). Również kary, w tym wypadku pozbawienia wolności, wymierzone za poszczególne czyny, dwukrotnie w wymiarze dwóch lat i jednokrotnie w wymiarze 8 miesięcy, jako kary tego samego rodzaju, podlegają łączeniu. Kolejnych czynów skazany dopuścił się w dniach 29 września 2001 roku (wyrok opisany w pkt II) i 10 października 2006 roku (wyrok opisany w pkt V), a więc po dniu 26 września 2001 r., co oznacza, iż kary orzeczone za te czyny nie mogą być połączone ze wskazanymi wyżej karami.

Jednocześnie wskazać należy, iż kary orzeczone wyrokami opisanymi w pkt II i V, nie łączą się z karami orzeczonymi wyrokami opisanymi w pkt I, III i IV jak też żadna z tych kar nie łączy się z sobą. Zauważyć bowiem należy, iż czynów, za które P. C. został skazany tymi dwoma wyrokami dopuścił się on już po wydaniu wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku, a więc po dniu 26 września 2001r. (były to czyny popełnione w dniach 29 września 2001r. – pkt II, 10 października 2006 r. – pkt V).

Kary orzeczone wyrokami opisanymi w pkt. II i V nie łączy się również ze sobą, albowiem skazany dopuścił się przestępstwa, za które został skazany wyrokiem opisanym w punkcie V, w dniu 10 października 2006 r., a więc po wydaniu wyroku wskazanego w punkcie II, to jest po dniu 8 kwietnia 2002r.

Granice wymiaru kar łącznych określa art. 86 k.k. (art. 91§2 k.p.k.), zgodnie z którym Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 15 lat pozbawienia wolności.

Mając na uwadze treść przytoczonego przepisu w niniejszej sprawie Sąd mógł wymierzyć P. C. karę pozbawienia wolności w granicach od najsurowszej z kar jednostkowych – dwóch lat pozbawienia wolności, do ich sumy – 5 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Przystępując do wymiaru kary łącznej w niniejszej sprawie Sąd miał na uwadze zarówno okoliczności przemawiające na korzyść, jak i niekorzyść P. C.. Istotne znaczenie dla wymiaru kary łącznej ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary w znaczeniu prewencji indywidualnej i prewencji generalnej. Popełnienie przez skazanego wielu przestępstw jest istotnym, negatywnym elementem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z zasady absorpcji. Absorpcję kar należy stosować ostrożnie, biorąc pod uwagę negatywną co do sprawcy przesłankę prognostyczną, jaką jest popełnienie wielu przestępstw.

Podkreślić równocześnie należy, iż Sąd wydając wyrok łączny, nie rozstrzyga ponownie o stopniu społecznej szkodliwości i winie skazanego w zakresie poszczególnych przestępstw, a jedynie rozważa przedmiotowo-podmiotowy związek zachodzący między realnie zbiegającymi się przestępstwami oraz kładzie nacisk na cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie ma odnieść w stosunku do skazanego nowo wymierzona kara.

P. C. był skazany sześcioma wyrokami, w tym jednym łącznym. Podkreślić jednakże należy, iż orzekane względem P. C. sankcje nie odniosły wobec niego zamierzonych celów wychowawczych, jak i represyjnych, bo choć jak wynika z opinii, nadesłanej z Zakładu Karnego w C. (k. 10), skazany ma pozytywną opinię z tej jednostki penitencjarnej, to jednak nie jest to opinia wzorcowa, a wskazuje i na to, w ocenie Sądu w pełni zasadnie, iż skazany jest osobą niepoprawną, systematycznie naruszającą porządek prawny i dopuszczającą się coraz poważniejszych przestępstw (ostatnie przestępstwo za które został skazany to przestępstwo przeciwko zdrowiu i życiu). Był co prawda w trakcie odbywania kary 33 razy regulaminowo nagradzany ale jednocześnie 6 razy był regulaminowo karany. Zdobył jednocześnie opinię sumiennego pracownika u pracodawców, na rzecz których świadczył w okresie od 12 sierpnia 2011r. do 24 stycznia 2013r. pracę. Jednocześnie zrezygnował z tej pracy na własną prośbę.

Orzekając karę łączną w wyroku łącznym koniecznym jest również rozważenie czy pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, za które wymierzono skazanemu kary, zachodzi ścisły związek podmiotowo-przedmiotowy, czy też związku takiego nie ma lub jest on odległy. W przypadku P. C. czyny, za które był on skazany, nie mają jednorodzajowego charakteru. Choć większość z nich to przestępstwa przeciwko mieniu, to jednak dopuścił się również przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów. Przestępstwa, za które P. C. był skazany połączonymi wyrokami stanowią głównie przestępstwa kradzieży z włamaniem, jak też zwykłej kradzieży oraz choć jest wśród nich również przestępstwo ukrywania dokumentów.

Opisane wyżej poszczególne czyny popełnione przez skazanego wskazują na stosunkowo bliski związek przedmiotowo–podmiotowy pomiędzy popełnionymi przez niego poszczególnymi przestępstwami, co jest okolicznością łagodzącą przy wymiarze kary łącznej. Wskazać jednak trzeba, iż ,,bliskość” podmiotowo-przedmiotowa popełnionych przestępstw nie jest przesłanką decydującą o wymiarze kary łącznej, gdyż zasady wymiaru kary łącznej i jej granice określa art. 86 k.k., jednak w konkretnej sytuacji, co do konkretnego wymiaru kary okoliczność ta ma ważne znaczenie, a nadto wysokość kary łącznej nie zależy jedynie od późniejszego zachowania się skazanego, ale także od rodzaju i rozmiaru wyrządzonej szkody, pobudek, sposobu działania sprawcy, jego właściwości i warunków osobistych oraz sposobu życia przed wkroczeniem na drogę przestępczą (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1980 r. w sprawie IIIKR 1980/11/139), co przesądza o tym, że nie ma podstaw do zastosowania korzystnego dla niego rozwiązania w zakresie kary łącznej, a więc zgodnie ze stanowiskiem obrońcy i wymierzenia P. C. kary pozbawienia wolności przy zastosowaniu pełnej zasady absorpcji.

Wskazane wyżej zasady wymiaru kar łącznych, a także stwierdzone okoliczności łagodzące i obciążające, pozwalają w niniejszej sytuacji na zastosowanie zasady mieszanej łączenia kar, tj. asperacji zbliżonej do absorpcji i tym samym zmniejszenie w pewnym zakresie kary łącznej i jej wymierzenie poniżej ich górnej granicy (sumy kar), ale też powyżej najsurowszej z orzeczonych kar jednostkowych.

Mając wskazane wyżej okoliczności na uwadze Sąd wymierzył skazanemu P. C. karę łączną – 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Orzeczenie kary łącznej we wskazanym wyżej rozmiarze jest adekwatne z punktu widzenia zasad prewencji ogólnej i szczególnej (oddziaływania wychowawczo-represyjnego na skazanego), przy jednoczesnym uwzględnieniu zasady racjonalizacji jako podstawowego celu wymiaru kary łącznej oraz zasady humanitaryzmu w stosowaniu kar i środków karnych, a także zasady poszanowania godności człowieka określonej w art. 3 k.k.

Na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej Sąd zaliczył skazanemu P. C. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie IIK 2036/01 Sądu Rejonowego w Słupsku – zatrzymanie w dniu 10 sierpnia 2001 r.

W pozostałym zakresie, co do połączenia kar nie objętych niniejszym wyrokiem, postępowanie należało umorzyć.

Na podstawie §14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej w S. adw. A. R. kwotę 147, 60 (sto czterdzieści siedem 60/100) złotych tytułem wynagrodzenia za udzieloną skazanemu obronę z urzędu.

Z uwagi na trudną sytuację materialną skazanego, który od wielu lat przebywa w zakładzie karnym, Sąd, na podstawie art. 624§1 k.p.k., zwolnił go od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, gdyż ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na jego sytuację rodzinną, majątkową i wysokość uzyskiwanych dochodów.