III CZ 31/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-10-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 31/06
POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa E. P.
przeciwko F. Bank
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 czerwca 2006 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 8 marca 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 26 stycznia 2006 r. oddalił wniosek
powoda E. P. o zwolnienie od wpisu od skargi kasacyjnej wskazując w jego
uzasadnieniu, że złożone przez powoda oświadczenie obejmujące dane o jego
stanie rodzinnym, majątku i dochodach (art. 113 § 1 k.c.) jest tak lakoniczne, iż nie
pozwala na ocenę jego faktycznej sytuacji majątkowej. W ocenie Sądu budzi ono
poważne wątpliwości, gdyż wynika z niego, że powód niczego nie posiada i nie ma
żadnego dochodu, podczas gdy oczywistym jest, że musi mieć jakieś źródło
dochodu, którego nie ujawnia. Do obowiązków sądu nie należy natomiast dokładne
badanie sytuacji finansowej strony, a jedynie ocena czy oświadczenie jest
dostateczne do zwolnienia od kosztów.
Postanowieniem z dnia 8 marca 2006 r. Sąd ten odrzucił skargę kasacyjną
powoda, od której mimo wezwania nie została uiszczona należna opłata (art. 16
ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych, Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88).
W zażaleniu na to postanowienie powód wnosił o jego „zmianę uchylenie
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Apelacyjny"
zarzucając, że zostało ono wydane w wyniku uprzedniego całkowicie błędnego
rozstrzygnięcia Sądu w zakresie odmowy zwolnienia go od wpisu od skargi
kasacyjnej, który nie badając nawet dokładnie jego sytuacji finansowej oddalił
wniosek.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z uwagi na znaczenie instytucji zwolnienia od kosztów sądowych dla
zapewnienia prawa do sądu, wniosek strony o udzielnie zwolnienia powinien być
rozpatrzony z należytą starannością, a w razie jego oddalenia uzasadnienie
stanowiska sądu powinno wskazywać przyczyny odmiennej oceny stanu
faktycznego przyjętego wcześniej w tym samum postępowaniu za podstawę
uwzględnienia takiego wnioski.
3
Powód korzystał ze zwolnienia od kosztów w zakresie opłaty od apelacji
(w takiej samej wysokości 43.015,70 zł), które zostało mu udzielone w oparciu
oświadczenie o identycznej treści jak złożone do wniosku o zwolnienie od wpisu do
skargi kasacyjnej. Z oświadczenia wynika, że nie ma majątku, ani żadnych
dochodów i oszczędności.
Uznanie oświadczenia za dostateczne do zwolnienia od kosztów należy do
sądu, który może żądać dodatkowych wyjaśnień pisemnych lub ustnych.
W wypadkach wątpliwych nie jest wyłączone dochodzenie z urzędu, lub żądanie
przedstawienia dokumentów.
Wymóg dołączenia oświadczenia koniecznego do ubiegania się o zwolnienie
od kosztów sądowych, obejmującego dane o stanie rodzinnym, majątku dochodach
i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie sporządzonego według
ustalonego wzoru wynika z art. 102 ust. 2 ustawy o kosztach cywilnych w sprawach
cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 167, poz. 1398). Ustawa weszła w życie
2 marca 2006 r. i nie ma w sprawie zastosowania (art. 149 ustawy). W stanie
prawnym w niej obowiązującym kwestię tę regulował art. 113 § 1 k.p.c., który nie
przewidywał obowiązku złożenia oświadczenia co do źródeł utrzymania, ani też
obowiązku sporządzenia oświadczenia według ustalonego wzoru. Złożone przez
powoda do wniosku o zwolnienie od wpisu od skargi kasacyjnej oświadczenie
sporządzone zostało według wzoru ustalonego przez Sąd Okręgowy w L., który nie
przewidywał podania źródeł utrzymania (k. 404), a dane w nim zawarte okazały się
wystarczające dla udzielenia powodowi zwolnienia od wpisu od apelacji. Brak
wskazania w nim przez powoda źródeł utrzymania uprawniał Sąd Apelacyjny do
powzięcia wątpliwości co tego czy jego oświadczenie jest dostateczne dla
uzyskania zwolnienia jednak nie dawał podstawy, bez uprzedniego ich wyjaśnienia,
do uznania, że powód je ukrywa, ze skutkiem w postaci oddalenia wniosku.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie (art. 386
§ 4 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.).
jc
POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa E. P.
przeciwko F. Bank
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 czerwca 2006 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 8 marca 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 26 stycznia 2006 r. oddalił wniosek
powoda E. P. o zwolnienie od wpisu od skargi kasacyjnej wskazując w jego
uzasadnieniu, że złożone przez powoda oświadczenie obejmujące dane o jego
stanie rodzinnym, majątku i dochodach (art. 113 § 1 k.c.) jest tak lakoniczne, iż nie
pozwala na ocenę jego faktycznej sytuacji majątkowej. W ocenie Sądu budzi ono
poważne wątpliwości, gdyż wynika z niego, że powód niczego nie posiada i nie ma
żadnego dochodu, podczas gdy oczywistym jest, że musi mieć jakieś źródło
dochodu, którego nie ujawnia. Do obowiązków sądu nie należy natomiast dokładne
badanie sytuacji finansowej strony, a jedynie ocena czy oświadczenie jest
dostateczne do zwolnienia od kosztów.
Postanowieniem z dnia 8 marca 2006 r. Sąd ten odrzucił skargę kasacyjną
powoda, od której mimo wezwania nie została uiszczona należna opłata (art. 16
ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych, Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88).
W zażaleniu na to postanowienie powód wnosił o jego „zmianę uchylenie
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Apelacyjny"
zarzucając, że zostało ono wydane w wyniku uprzedniego całkowicie błędnego
rozstrzygnięcia Sądu w zakresie odmowy zwolnienia go od wpisu od skargi
kasacyjnej, który nie badając nawet dokładnie jego sytuacji finansowej oddalił
wniosek.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z uwagi na znaczenie instytucji zwolnienia od kosztów sądowych dla
zapewnienia prawa do sądu, wniosek strony o udzielnie zwolnienia powinien być
rozpatrzony z należytą starannością, a w razie jego oddalenia uzasadnienie
stanowiska sądu powinno wskazywać przyczyny odmiennej oceny stanu
faktycznego przyjętego wcześniej w tym samum postępowaniu za podstawę
uwzględnienia takiego wnioski.
3
Powód korzystał ze zwolnienia od kosztów w zakresie opłaty od apelacji
(w takiej samej wysokości 43.015,70 zł), które zostało mu udzielone w oparciu
oświadczenie o identycznej treści jak złożone do wniosku o zwolnienie od wpisu do
skargi kasacyjnej. Z oświadczenia wynika, że nie ma majątku, ani żadnych
dochodów i oszczędności.
Uznanie oświadczenia za dostateczne do zwolnienia od kosztów należy do
sądu, który może żądać dodatkowych wyjaśnień pisemnych lub ustnych.
W wypadkach wątpliwych nie jest wyłączone dochodzenie z urzędu, lub żądanie
przedstawienia dokumentów.
Wymóg dołączenia oświadczenia koniecznego do ubiegania się o zwolnienie
od kosztów sądowych, obejmującego dane o stanie rodzinnym, majątku dochodach
i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie sporządzonego według
ustalonego wzoru wynika z art. 102 ust. 2 ustawy o kosztach cywilnych w sprawach
cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 167, poz. 1398). Ustawa weszła w życie
2 marca 2006 r. i nie ma w sprawie zastosowania (art. 149 ustawy). W stanie
prawnym w niej obowiązującym kwestię tę regulował art. 113 § 1 k.p.c., który nie
przewidywał obowiązku złożenia oświadczenia co do źródeł utrzymania, ani też
obowiązku sporządzenia oświadczenia według ustalonego wzoru. Złożone przez
powoda do wniosku o zwolnienie od wpisu od skargi kasacyjnej oświadczenie
sporządzone zostało według wzoru ustalonego przez Sąd Okręgowy w L., który nie
przewidywał podania źródeł utrzymania (k. 404), a dane w nim zawarte okazały się
wystarczające dla udzielenia powodowi zwolnienia od wpisu od apelacji. Brak
wskazania w nim przez powoda źródeł utrzymania uprawniał Sąd Apelacyjny do
powzięcia wątpliwości co tego czy jego oświadczenie jest dostateczne dla
uzyskania zwolnienia jednak nie dawał podstawy, bez uprzedniego ich wyjaśnienia,
do uznania, że powód je ukrywa, ze skutkiem w postaci oddalenia wniosku.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie (art. 386
§ 4 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.).
jc