Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PZ 26/10
POSTANOWIENIE
Dnia 29 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gersdorf
SSN Halina Kiryło
w sprawie z powództwa E. Z.
przeciwko Powiatowemu Centrum Medycznemu Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością NZOZ Szpitalowi Powiatowemu w W.
o przywrócenie do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 29 października 2010 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w S.
z dnia 28 maja 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w W. - Sąd Pracy wyrokiem z 25 sierpnia 2009 r., zasądził od
pozwanego Powiatowego Centrum Medycznego Spółki z o.o. NZOZ Szpitala
Powiatowego w W. na rzecz powódki E. Z. kwotę 6.000 złotych tytułem
odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę. Powódka
pierwotnie wniosła o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę, a
następnie zmodyfikowała powództwo, domagając się zasądzenia na jej rzecz
odszkodowania w kwocie 6.000 złotych w miejsce przywrócenia do pracy.
2
W wyniku apelacji strony pozwanej Sąd Okręgowy w S. - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 26 listopada 2009 r., zmienił zaskarżony
wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że oddalił powództwo. Powódka nie
wnosiła apelacji od wyroku Sądu Rejonowego.
Od wyroku Sądu Okręgowego skargę kasacyjną wniósł w imieniu powódki jej
pełnomocnik. W skardze oznaczono wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
15.600 złotych.
Postanowieniem z 14 kwietnia 2010 r., I PK 48/10, Sąd Najwyższy zwrócił
skargę kasacyjną Sądowi Okręgowemu, celem zbadania prawidłowości oznaczenia
wartości przedmiotu zaskarżenia.
Postanowieniem z 28 maja 2010 r. Sąd Okręgowy ustalił wartość przedmiotu
zaskarżenia na kwotę 6.000 złotych, w związku z czym odrzucił skargę kasacyjną
jako niedopuszczalną.
Sąd Okręgowy ustalił, że 25 sierpnia 2009 r. na rozprawie przed Sądem
Rejonowym pełnomocnik powódki, precyzując rozmiar żądanego odszkodowania,
określił jego wysokość na kwotę 6.000 złotych. W skardze kasacyjnej jako wartość
przedmiotu zaskarżenia podał natomiast kwotę 15.600 złotych. Sąd Okręgowy
uznał kwotę oznaczoną w skardze kasacyjnej za nieodpowiadającą rzeczywistej
wartości przedmiotu zaskarżenia. Ponieważ zgodnie z treścią art. 3982
§ 1 k.p.c.
skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach z zakresu prawa pracy i
ubezpieczeń społecznych, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa
niż dziesięć tysięcy złotych, skarga podlegała odrzuceniu na podstawie art. 3986
§
2 k.p.c.
Zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego wniósł w imieniu powódki jej
pełnomocnik, zarzucając naruszenie art. 25 § 1 i 2 k.p. oraz art. 26 k.p.c. poprzez:
sprawdzenie wartości przedmiotu zaskarżenia przez Sąd drugiej instancji w
sytuacji, gdy Sąd pierwszej instancji nie sprawdził wartości przedmiotu sporu;
sprawdzenie wartości przedmiotu zaskarżenia dopiero na etapie kontroli skargi
kasacyjnej; sprawdzenie wartości przedmiotu zaskarżenia bez zarzutu błędnego
wskazania wartości przedmiotu sporu zgłoszonego przez pozwanego jeszcze przed
wdaniem się w spór w przedmiotowej sprawie; dokonanie kontroli wartości
przedmiotu sporu, a tym samym przedmiotu zaskarżenia, po wdaniu się w spór
3
przez pozwanego, mimo że w dalszym toku postępowania wartość przedmiotu
sporu, a tym samym przedmiotu zaskarżenia, nie podlega ponownemu badaniu.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Zdaniem pełnomocnika skarżącej wartość przedmiotu sporu, a tym samym
przedmiotu zaskarżenia, jeżeli wyrok jest zaskarżony w całości, nie ulega zmianie i
wiąże sąd orzekający w danej sprawie w każdej instancji. Sąd traci uprawnienie do
badania z urzędu wartości przedmiotu sprawy po dostarczeniu pozwanemu odpisu
pozwu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione.
Zarzut, że niedopuszczalne było w postępowaniu kasacyjnym sprawdzenie
wartości przedmiotu zaskarżenia oraz dokonanie kontroli oznaczenia przez
skarżącego wartości przedmiotu zaskarżenia pod kątem dopuszczalności skargi
kasacyjnej, jest niesłuszny. Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach stwierdził, że
oznaczenie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia podlega w uzasadnionych
przypadkach sprawdzeniu przez sąd na podstawie art. 25 § 1 k.p.c. w związku z
art. 368 § 2 k.p.c. Również sąd, do którego wniesiono skargę kasacyjną (sąd
drugiej instancji oraz Sąd Najwyższy), jest zobowiązany do kontroli jej
dopuszczalności (art. 3982
k.p.c.), w związku z czym może z urzędu sprawdzić
podaną wartość przedmiotu zaskarżenia. Wartość przedmiotu zaskarżenia
określona przez wnoszącego skargę kasacyjną z naruszeniem reguł wynikających
z art. 19-24 k.p.c. nie jest wiążąca dla oceny dopuszczalności skargi i podlega
sprawdzeniu, zarówno przez sąd drugiej instancji, jak i przez Sąd Najwyższy (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z 2 kwietnia 1998 r., II UZ 24/98, OSNAPiUS
1999, nr 8, poz. 291; z 6 kwietnia 2007 r., II PZ 12/07, OSNP 2008 nr 11-12, poz.
169). Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 27 lutego 2002 r., I PKN
305/01 (OSNP 2004, nr 4, poz. 65), wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczona
przez pełnomocnika skarżącego w uzupełnieniu braków formalnych kasacji
(obecnie skargi kasacyjnej) podlega kontroli i sprawdzeniu przez sąd na podstawie
4
art. 25 k.p.c. według reguł określonych w art. 19-24 k.p.c.
Do takiej właśnie kontroli był uprawniony i zobowiązany Sąd Okręgowy,
decydujący o nadaniu biegu skardze kasacyjnej, albowiem art. 3982
k.p.c. ma
charakter bezwzględny i wyklucza dowolność stron przy oznaczeniu wartości
przedmiotu zaskarżenia tylko w celu uzyskania dostępu do Sądu Najwyższego (por.
uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 13 czerwca 1997 r., I CKN
46/97, PS 1999 nr 10 s. 61, Palestra 1998 nr 1-2, s. 216, postanowienie Sądu
Najwyższego z 18 października 2000 r., II UZ 124/00, OSNAPiUS 2002 nr 12, poz.
294). Wartość przedmiotu zaskarżenia określona przez wnoszącego skargę
kasacyjną z naruszeniem reguł art. 19-24 k.p.c. nie jest wiążąca dla oceny jej
dopuszczalności (por. np. postanowienia Sądu Najwyższego: z 6 czerwca 1997 r.,
II CKN 47/97, OSNC 1997, nr 11, poz. 180; z 20 czerwca 1997 r., II CKN 245/97,
niepublik.; z 9 czerwca 1998 r., III CZ 75/98, niepublik.; z 25 czerwca 1999 r., II CZ
59/99, niepublik; z 27 października 2004 r., IV CZ 125/04, niepublik.; z 3 marca
1997 r., III CZ 5/97, LEX nr 33951; z 7 kwietnia 1997 r., III CKN 71/97, LEX nr
29586). Orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące kasacji pozostaje aktualne
również w obecnym stanie prawnym w zakresie możliwości dokonania sprawdzenia
wartości przedmiotu zaskarżenia wskazanej w skardze kasacyjnej - zarówno przez
sąd drugiej instancji jak i przez Sąd Najwyższy. Wartość przedmiotu zaskarżenia
określona przez wnoszącego skargę kasacyjną z naruszeniem zasad wynikających
z art. 19-24 k.p.c. podlega sprawdzeniu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 6
kwietnia 2007 r., II PZ 12/07, OSNP 2008, nr 11-12, poz. 169, z 10 listopada 2009
r., II PZ 13/09, LEX nr 574535) i jeżeli okaże się - w wyniku tego sprawdzenia - że
wartość ta jest niższa od kwoty granicznej wyznaczającej dopuszczalność skargi
kasacyjnej, podlega ona odrzuceniu. Przyjęcie punktu widzenia skarżącej, że
wartość przedmiotu sporu, determinująca wartość przedmiotu zaskarżenia, podlega
sprawdzeniu tylko na zarzut pozwanego zgłoszony na bardzo wstępnym etapie
postępowania (przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy), oznaczałoby, że w
razie niezgłoszenia takiego zarzutu przez pozwanego sprawa miałaby formalnie
charakter sprawy kasacyjnej (w której skarga kasacyjna formalnie byłaby
dopuszczalna), pomimo minimalnej rzeczywistej wartości zaskarżenia.
Skarżąca domagała się ostatecznie zasądzenia odszkodowania w wysokości
5
trzymiesięcznego wynagrodzenia. Podczas rozprawy poprzedzającej wydanie
wyroku przez Sąd Rejonowy pełnomocnik powódki sprecyzował żądanie, określając
wysokość dochodzonego odszkodowania na kwotę 6.000 zł (k. 115), które zostało
zasądzone przez Sąd Rejonowy wyrokiem z 25 sierpnia 2009 r. (k. 116). Wartość
przedmiotu sporu została potwierdzona w apelacji pozwanego, który zaskarżył
wyrok Sądu Rejonowego w całości - co do zasądzenia na rzecz powódki kwoty
6.000 zł (k. 129). Ogłaszając wyrok Sąd Okręgowy prawidłowo poinformował
strony, że nie przysługuje od niego skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (k.
161).
Zgodnie z art. 19 k.p.c. wartość przedmiotu sporu stanowi dochodzona w
tym postępowaniu kwota pieniężna. Wartość przedmiotu zaskarżenia w
postępowaniu apelacyjnym (art. 368 § 2 k.p.c.) i odpowiednio kasacyjnym (art.
3984
§ 3 i art. 39821
k.p.c.) nie może być wyższa od wartości przedmiotu sporu.
Wartość ta pozostaje ściśle powiązana z przedmiotem postępowania sądowego
jako wypadkowa wartości dochodzonego roszczenia. W rozpoznawanej sprawie
wartość przedmiotu zaskarżenia została właściwie ustalona przez Sąd Okręgowy
na kwotę 6.000 zł. W tych okolicznościach trafnie Sąd Okręgowy zaskarżonym
postanowieniem odrzucił skargę kasacyjną uznając, że wartość przedmiotu
zaskarżenia nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a zatem skarga jest
niedopuszczalna (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z
art. 39814
k.p.c. Sąd Najwyższy oddalił zażalenie.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13