Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie II Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Dariusz Iskra (sprawozdawca)

Sędzia Sądu Okręgowego Przemysław Grochowski

Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Mikołajewski

po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2013 roku w Lublinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. Ż.

z udziałem A. Ż.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji A. Ż. od postanowienia Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 4 października 2011 roku, wydanego w sprawie I Ns 1159/10,

postanawia:

zasądzić od A. Ż.na rzecz M. Ż.kwotę 348,25 zł (trzysta czterdzieści osiem złotych dwadzieścia pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 31/12

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 21 marca 2012 roku, wydanym w sprawie II Ca 31/12, Sąd Okręgowy w Lublinie rozstrzygnął apelację A. Ż. od postanowienia Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 4 października 2012 roku, wydanego w sprawie I Ns 1159/10 (k. 234-235), w ten sposób, że postanowił:

I. zmienić częściowo zaskarżone postanowienie w punkcie III, w części obejmującej rozstrzygnięcie o terminach zasądzonej od A. Ż.na rzecz M. Ż.i płatności na raty kwoty 21500 zł z tytułu dopłaty w ten sposób, że określić płatność pierwszej raty w wysokości 11500 zł w terminie do 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności, zaś drugiej raty w wysokości 10000 zł w terminie do 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności;

II. oddalić apelację w pozostałej części;

III. zasądzić od M. Ż.na rzecz A. Ż.kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

IV. nakazać ściągnąć od M. Ż.na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 400 zł tytułem części opłaty od apelacji, od uiszczenia której A. Ż.była zwolniona;

V. sprostować oczywistą omyłkę w punkcie I podpunkt 3 postanowienia Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 4 października 2011 roku dotyczącą oznaczenia jednego ze składników majątku wspólnego podlegającego podziałowi.

Uzasadniając rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy wskazał, że z uwagi na zasadność apelacji, której przedmiot zaskarżenia wynosił 21500 zł, rozstrzygnięcie to uzasadnione jest brzmieniem art. 98 k.p.c. w zw. z § 6a ust. 1 pkt 10 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Sąd Okręgowy wskazał, że na kwotę zasądzonych kosztów składały się opłata od apelacji w kwocie 600 zł oraz wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego 1200 zł.

*

Na rozstrzygnięcia zawarte w punktach III i IV postanowienia z dnia 21 marca 2012 roku zażalenie do Sądu Najwyższego wniósł M. Ż., reprezentowany przez pełnomocnika, wnosząc o:

a) zmianę postanowienia w punkcie III przez orzeczenie, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie,

b) w punkcie IV poprzez orzeczenie o przejęciu na rachunek Skarbu Państwa kwoty 400 zł tytułem części opłaty od apelacji, od uiszczenia której A. Ż. była zwolniona.

Wnioskodawca wniósł również o zasądzenie od A. Ż. na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego w wysokości 800 zł (k. 249-250v).

W odpowiedzi na zażalenie pełnomocnik A. Ż. wniósł o oddalenie zażalenia w całości oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych (k. 262-264).

*

Postanowieniem z dnia 25 października 2012 roku, wydanym w sprawie IV CZ 102/12, Sąd Najwyższy:

1) uchylił postanowienie zawarte w punkcie III postanowienia Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 21 marca 2012 roku i w tym zakresie przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego;

2) odrzucił zażalenie w pozostałej części (k. 269-270v).

*

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Przedmiotem ponownego rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego jest zagadnienie kosztów postępowania odwoławczego (apelacyjnego). Zasadniczym przedmiotem postępowania odwoławczego było rozpoznanie i rozstzrygnięcie apelacji A. Ż. od postanowienia Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 4 października 2011 roku, wydanego w sprawie I Ns 1159/10, a więc rozstrzygnięcie w przedmiocie tej apelacji stanowi punkt odniesienia dla rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego.

W związku z tym, że postanowienie Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 21 marca 2012 roku, w części obejmującej rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zostało uchylone przez Sąd Najwyższy, a sprawa w tym zakresie została przekazana do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu, koszty postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym podlegają rozliczeniu w ramach kosztów postępowania apelacyjnego.

W rozpoznawanej sprawie podstawą prawną rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego (apelacyjnego) są przepisy art. 520 § 2 k.p.c. art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Przepis art. 520 § 2 k.p.c. stanowi, że jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników.

Przepis art. 520 § 2 k.p.c. na podstawie art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu apelacyjnym.

W pewnym sensie przepis art. 520 § 2 k.p.c. pełni podobną funkcję jak przepis art. 100 k.p.c. w procesie. W każdym razie mechanizm stosunkowego rozdzielenia kosztów postępowania nieprocesowego jest taki sam, jak w procesie.

Zastosowanie przepisu art. 520 § 2 k.p.c. w postępowaniu apelacyjnym w rozpoznawanej sprawie jest uzasadnione tym bardziej, że apelacja uczestniczki obejmowała swoim zakresem wyłącznie rozstrzygnięcie zasądzające należności pieniężne, w zakresie których sprzeczne były interesy wnioskodawcy i uczestniczki. Spór na etapie postępowania apelacyjnego dotyczył zatem wyłącznie istnienia i zakresu roszczeń pieniężnych, a więc funkcjonalnie podobny był do takiego sporu w procesie, którego przedmiotem jest roszczenie o świadczenie podzielne.

W rozpoznawanej sprawie apelacja A. Ż. została uwzględniona w nieznacznej części. Uczestniczka kwestionowała całe rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zawarte w punkcie III postanowienia tego Sądu z dnia 4 października 2011 roku, podnosząc, że nie powinna zostać od niej zasądzona na rzecz wnioskodawcy jakakolwiek kwota tytułem dopłaty.

Apelacja A. Ż. została uwzględniona w nieznacznej części, gdyż zaskarżone rozstrzygnięcie zmienione zostało w niewielkim stopniu, a mianowicie jedynie w zakresie wyznaczenia dłuższych terminów płatności rat zasądzonej należności.

Na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. należało włożyć na A. Ż.obowiązek zwrotu kosztów M. Ż..

Dla rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego (apelacyjnego) w rozpoznawanej sprawie istotne znaczenie ma ostateczne stanowisko wnioskodawcy w przedmiocie żądania zasądzenia zwrotu kosztów tego postępowania od uczestniczki. W zażaleniu na postanowienie z dnia 21 marca 2012 roku M. Ż.wniósł o orzeczenie, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (k. 249). Nie domagał się w istocie ostatecznie zasądzenia na swoją rzecz zwrotu tych wszystkich kosztów postępowania apelacyjnego, które poniósł do czasu wydania przez Sąd Okręgowy postanowienia z dnia 21 marca 2012 roku. Wnosił jedynie o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego w kwocie 800 zł.

Jak już wyżej wyjaśniono, w związku z tym, że postanowienie Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 21 marca 2012 roku, w części obejmującej rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zostało uchylone przez Sąd Najwyższy, a sprawa w tym zakresie została przekazana do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu, koszty postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym podlegają rozliczeniu w ramach kosztów postępowania apelacyjnego, jako jeden z elementów tych kosztów.

Wnioskodawca z omawianego tytułu domagał się zasądzenia kwoty 800 zł. Żądanie wskazanej w zażaleniu kwoty jest jednak zasadne częściowo. W postępowaniu związanym z wniesieniem zażalenia do Sądu Najwyższego M. Ż.poniósł następujące koszty:

a) opłatę od zażalenia – 200 zł (k. 249),

b) opłaty pocztowe za przesłanie przesyłek poleconych zawierających wniosek o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z dnia 21 marca 2012 roku – 3,75 zł (k. 239-240), zażalenie – 3,75 zł (k. 249-251) i pismo z dnia 21 maja 2012 roku – 3,75 zł (k. 254, 257),

c) opłatę skarbową od pełnomocnictwa procesowego – 17 zł (k. 256),

d) wynagrodzenie pełnomocnika procesowego będącego adwokatem – 120 zł, ustalone na podstawie § 7 ust. 1 pkt 10 w zw. z § 6 pkt 2 i w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2 (in fine) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, poz. 461 – tekst jednolity).

§ 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku stanowi, że stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw w postępowaniu zażaleniowym przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym – 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam adwokat – 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.

Z § 7 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 roku wynika, że w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji stawka minimalna w sprawie o podział majątku wspólnego między małżonkami jest stawką obliczoną na podstawie § 6 od wartości udziału, a w wypadku zgodnego wniosku małżonków – 50 % tej stawki.

W postępowaniu przed sądem drugiej instancji i w postępowaniu przed Sądem Najwyższym stawkę, o której mowa w § 6 rozporządzenia, należy odnieść do wartości udziału w zaskarżeniu, a ściślej, w wartości przedmiotu zaskarżenia.

W zażaleniu na postanowienie z dnia 21 marca 2012 roku wskazana została wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 2200 zł. Wartość udziału każdego z małżonków w postępowaniu zażaleniowym wynosiła zatem po 1100 zł.

Dla tej wartości stawka w postępowaniu zażaleniowym przed Sądem Najwyższym wynosi nie mniej niż 120 zł.

Łącznie koszty postępowania odwoławczego należne wnioskodawcy wyniosły 348,25 zł i kwotę tę należało zasądzić od A. Ż..

*

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w postanowieniu.