Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 51/14
POSTANOWIENIE
Dnia 4 września 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z powództwa K. D. i T. D.
przeciwko M. D. i P. D.
o ustalenie umowy darowizny za nieważną,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 4 września 2014 r.,
zażalenia pozwanych
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 stycznia 2014 r.
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od pozwanych na rzecz powodów kwotę 3 600,- zł
(trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną pozwanych od wyroku tego Sądu z dnia 10 września 2013 r., jako
wniesioną po upływie terminu (art. 3986
§ 2 k.p.c.). Stwierdził, że w dniu 4 listopada
2013 r. doręczono pozwanym odpis zaskarżonego wyroku z uzasadnieniem, a w
dniu 4 stycznia 2014 r. pełnomocnik pozwanych wniósł skargę kasacyjną
bezpośrednio do Sądu Najwyższego, który w dniu 14 stycznia 2014 r. przekazał ją
Sądowi Apelacyjnemu. Zgodnie z art. 3985
§ 1 k.p.c., skargę kasacyjną wnosi się
do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia
doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej. Pozwani wnieśli skargę
kasacyjną w ostatnim dniu terminu do niewłaściwego sądu, który otrzymał ją w dniu
13 stycznia 2014 r., kiedy nie było już możliwości wniesienia skargi do sądu
właściwego w terminie określonym w art. 3985
§ 1 k.p.c. Przy wnoszeniu skargi
kasacyjnej nie ma natomiast zastosowania art. 369 § 3 k.p.c. W tej sytuacji,
zgodnie z art. 3986
§ 2 k.p.c., skarga pozwanych ulegała odrzuceniu, jako
wniesiona po upływie terminu.
W zażaleniu na to postanowienie pozwani zarzucili Sądowi Apelacyjnemu
naruszenie art. 369 § 3 w związku z art. 39821
k.p.c. i błędne przyjęcie, że skarga
kasacyjna została wniesiona po upływie terminu. W konkluzji wnieśli o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W art. 3985
§ 1 k.p.c. ustawodawca wskazał sąd, do którego należy wnieść
skargę kasacyjną, oraz termin, w jakim czynność ta powinna być dokonana.
Według tego przepisu, skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał
zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia
z uzasadnieniem stronie skarżącej. Datą wniesienia skargi kasacyjnej jest - wbrew
odmiennym zapatrywaniom skarżących - data, w której skarga została złożona
w sądzie właściwym (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia
1997 r., II UZ 20/96, OSNAPiUS 1997, nr 18, poz. 359).
3
Skarżący nie mają również racji przyjmując, że - na podstawie art. 39821
k.p.c. - przepis art. 369 § 3 k.p.c. ma odpowiednie zastosowanie do wniesienia
skargi kasacyjnej. Art. 369 § 3 k.p.c., dodany przez art. 1 pkt 38 ustawy z dnia
16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381), która weszła w życie
z dniem 3 maja 2012 r. stanowi, że termin, o którym mowa w § 1 i 2, uważa się za
zachowany także wtedy, gdy przed jego upływem strona wniosła apelację do sądu
drugiej instancji. W takim wypadku sąd ten niezwłocznie przesyła apelację do sądu,
który wydał zaskarżony wyrok. Regulacja wprowadzona w tym przepisie zmieniła
utrwalone w orzecznictwie stanowisko, zgodnie z którym wniesienie apelacji
bezpośrednio do sądu drugiej instancji należało traktować jako wniesienie jej
do sądu niewłaściwego z wszelkimi tego konsekwencjami procesowymi
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 r., IV CKN
1420/00, nie publ. oraz uchwałę połączonych Izb: Izby Cywilnej i Administracyjnej
oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada
1987 r., III CZP 33/87, OSNCP 1988, nr 6, poz. 73).
Kwestia dopuszczalności odpowiedniego stosowania art. 369 § 3 k.p.c. do
wnoszenia skargi kasacyjnej była już przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego.
W postanowieniu z dnia 10 października 2013 r., III CZ 43/13 (nie publ.)
Sąd Najwyższy podkreślił, że art. 39821
k.p.c. pozwala na odpowiednie stosowanie
przepisów o apelacji do postępowania przed Sądem Najwyższym tylko wtedy, gdy
nie ma szczególnych przepisów o postępowaniu przed tym Sądem. Tymczasem
szczególny przepis art. 3985
§ 1 k.p.c. jednoznacznie określa sąd oraz termin,
do którego wnosi się skargę kasacyjną, a mianowicie do sądu, który wydał
zaskarżone orzeczenie. Istnienie tego szczególnego przepisu - stwierdził Sąd
Najwyższy – wyłącza dopuszczalność odpowiedniego zastosowania art. 369 § 3
k.p.c. w postępowaniu kasacyjnym. Identyczne stanowisko Sąd Najwyższy zajął
w postanowieniach z dnia 20 lutego 2014 r., I CZ 6/14 (nie publ.) i z dnia 20 marca
2014 r., II CZ 107/13 (nie publ.), podkreślając, że art. 369 § 3 k.p.c. nie określa
ogólnego sposobu postępowania w wypadku wniesienia środka zaskarżenia
do niewłaściwego sądu, lecz jego szczególny wypadek w postaci wniesienia
apelacji bezpośrednio do sądu drugiej instancji.
4
Skład orzekający Sądu Najwyższego podziela stanowisko wyrażone
w powołanych orzeczeniach oraz argumentację przytoczoną dla jego uzasadnienia.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie i orzekł o kosztach postępowania zażaleniowego
zgodnie z art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.
oraz w związku z § 6 pkt 7 i § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 461).