Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SR Maciej Ejsmont (del.)

Protokolant: Alicja Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2013 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z wniosku J. D.

przy udziale E. D.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestniczki postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 28 stycznia 2013 r., sygn. akt I Ns 956/09

postanawia:

oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 421/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy w Kłodzku w sprawie z wniosku J. D. przy udziale E. D. o podział majątku wspólnego:

- ustalił, że w skład majątku wspólnego J. D. i E. D. wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ulicy (...), dla którego w Sądzie Rejonowym w Kłodzku prowadzona jest księga wieczysta (...), o wartości 167.000 zł (pkt I),

- ustalił wartość nakładów uczestnika postępowania E. D. poczynionych z jej majątku osobistego na majątek wspólny – remont i podwyższenie standardu lokalu – w kwocie 11.281 zł (pkt II),

- ustalił wartość nakładów E. D. poczynionych z jej majątku osobistego na majątek wspólny – polegających na wpłacie wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym prawem do lokalu w kwocie 26.780,40 zł (pkt III);

- ustalił wartość nakładów J. D. poczynionych z jego majątku osobistego na majątek wspólny – polegających na wpłacie wkładu mieszkaniowego związanego ze spółdzielczym prawem do lokalu w kwocie 4.463,40 zł (pkt IV);

- dokonał podziału majątku wspólnego uczestników w ten sposób, że E. D. przyznał spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, o jakim mowa wyżej;

- zasądził od E. D. na rzecz J. D. kwotę 58.768,10 zł tytułem spłaty udziału w majątku wspólnym z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności (pkt VI)

- oddalił dalej idący wniosek (pkt VII)

- umorzył postępowanie w części obejmującej podział ruchomości i altany (pkt VIII)

- orzekł o braku uprawnienia J. D. do lokalu socjalnego (pkt IX)

- orzekł o kosztach postępowania (pkt X i XI)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. D. i E. D. zawarli w dniu 25 grudnia 1979 r. związek małżeński, który został rozwiązany przez rozwód z winy obu stron wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 12 października 2000r. Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 8 września 1999 r. zniesiono wspólność ustawową małżeńską stron z dniem 2 lutego 1999r.

W dniu 26 grudnia 1975 r. uczestniczka złożyła deklarację przystąpienia do Spółdzielni Mieszkaniowej w K. oraz wniosek o przyjęcie w poczet członków spółdzielni posiadając książeczkę mieszkaniową wystawioną dnia 26 września 1975 r. z wkładem oszczędnościowym w wysokości 165.000 zł starych złotych. Powyższą książeczkę mieszkaniową założyli rodzice uczestniczki, wpłacając z własnych środków wkład na książeczkę. W dniu 29 listopada 1988 r. uczestniczka otrzymała przydział lokalu mieszkalnego w K. przy ul. (...) o powierzchni 74,80 m2 na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Uchwałą nr (...)Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej w K. z dnia 19 stycznia 1996r uczestniczka E. D. została wykluczona ze Spółdzielni Mieszkaniowej w K. z uwagi na długotrwałe zadłużenie z tytułu opłat wobec spółdzielni za lokal mieszkalny. Decyzją Zarządu Spółdzielni z dnia 20 grudnia 1999 r. E. D. została ponownie przyjęta w poczet członków spółdzielni i decyzją z dnia 20 grudnia 1999 r. przydzielono jej mieszkanie kat. M-5 na warunkach własnościowego prawa do lokalu w budynku przy ul. (...) w K. o powierzchni użytkowej 75,86 m2.

Koszt mieszkania w dniu zasiedlenia tj. 16 grudnia 1988 r. wynosił 550,81 zł po denominacji. W dniu zasiedlenia E. D. wniosła kwotę 199,07 zł (po denominacji) z tytułu likwidacji książeczki mieszkaniowej sprzed małżeństwa, zaś wnioskodawca J. D. kwotę 36,65 zł (po denominacji) z tytułu likwidacji książeczki mieszkaniowej sprzed małżeństwa w Spółdzielni Mieszkaniowej we W.. W okresie od stycznia 1990r do maja 1991r strony wpłaciły kwotę 400,50 zł (po denominacji) tytułem rat i odsetek, a w dniu 21 czerwca 1991r dokonały całkowitej spłaty kredytu wpłacając kwotę 495,06 zł (po denominacji). Powyższe kwoty pochodziły wyłącznie z dochodów wspólnych uczestników (majątku wspólnego).

W przedmiotowym lokalu mieszkalnym wnioskodawca zamieszkiwał do 24 lutego 1996 r., kiedy to wyprowadził się z lokalu, wynajmując mieszkanie w K.. Od tego też czasu w lokalu mieszkała wyłącznie uczestniczka wraz z dziećmi stron oraz swoją matką K. N., ponosząc opłaty związane z lokalem. W 2004 roku uczestniczka wykonała remont lokalu mieszkalnego, przystosowując go do potrzeb osoby niepełnosprawnej - matki uczestniczki a który to remont został dofinansowany ze środków Powiatu (...) - Państwowego Centrum Pomocy Rodzinie w K. - w wysokości 8564,18 zł. Ponadto, po 2000 roku, uczestniczka dokonała nakładów na remont wskazanego wyżej lokalu. Łączna wartość nakładów poniesionych przez uczestniczkę na remont i podwyższenie standardu lokalu po 2000r wynosi 11.281 zł. Aktualna wartość rynkowa spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) wynosi 167.000 zł zaś po pomniejszeniu o wartość wynikającą z podwyższenia wartości prawa z tytułu poniesionych nakładów jest to kwota 148.780 zł.

W dniu 29 grudnia 1994r matka uczestniczki K. N. i uczestniczka sprzedały lokal mieszkalny położony w L. przy ul. (...) za kwotę 186.000.000 starych złotych. Po sprzedaży tego lokalu K. N. zamieszkała w lokalu uczestników w K.. Część pieniędzy pochodzących ze sprzedaży mieszkania matki uczestniczki zostało przekazanych na spłatę kredytów zaciągniętych przez wnioskodawcę z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i była to wspólna decyzja uczestników. Także w późniejszym okresie, do czasu wyprowadzenia się wnioskodawcy z lokalu mieszkalnego, uczestnicy wspólnie przeznaczyli dalsze środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania w L. na spłatę kredytów zaciągniętych w czasie małżeństwa stron a związanych m.in. z działalnością gospodarczą prowadzoną przez wnioskodawcę. Uczestnicy nie zamierzali nabyć w nieruchomości w G..

W okresie od 1984r do 2000r na wnioskodawcę nie było zarejestrowanych samochodów, zaś na uczestniczkę był zarejestrowany pojazd o numerze rejestracyjnym (...)- F. (...) - od dnia 5.06.1996r.

W 1995 roku uczestnicy wspólnie darowali przekazali matce wnioskodawcy kwotę 23 mln starych złotych na wykup lokalu mieszkalnego we W.. Strony nigdy nie domagały się zwrotu powyższej darowizny.

Prawomocnym postanowieniem wstępnym z dnia 25 października 2010 r. oddalono wniosek E. D. o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym uczestników niniejszego postępowania.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Ustalając skład majątku wspólnego, a także dokonując jego podziału, Sąd miał na względzie stanowiska stron, zaprezentowane tak w pismach procesowych jak i wynikające z ich przesłuchania. W zasadzie bezspornym było, iż jedynym składnikiem majątku wspólnego podlegającym podziałowi jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...), które zostało nabyte w czasie trwania małżeństwa stron. Strony nie kwestionowały również wartości rynkowej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na kwotę 167.000 zł, ustaloną w opinii biegłego sądowego J. K., jak również nie kwestionowały wartości nakładów na remont i podwyższenie standardu lokalu poniesionych przez uczestniczkę po 2000 roku na kwotę 11.281 zł. W rozliczeniach przy podziale majątku dorobkowego małżonków obejmującego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przyjmuje się rynkową wartość tego prawa. Strony także wniosły zgodnie o przyznanie uczestnikowi E. D. przedmiotowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu z uwagi, iż w lokalu tym zamieszkuje uczestniczka wraz dziećmi stron - co też Sąd uwzględnił, dokonując podziału majątku wspólnego stron.

Bezspornym jest również w sprawie, iż w dniu 26 września 1975 r. uczestniczka złożyła deklarację przystąpienia do Spółdzielni Mieszkaniowej w K. oraz o przyjęcie w poczet członków spółdzielni posiadając książeczkę mieszkaniową z wkładem oszczędnościowym w wysokości 165.000 starych złotych a którą to książeczkę założyli rodzice uczestniczki, wpłacając z własnych środków wkład na książeczkę. Niewątpliwie, zgromadzone w tym okresie środki pieniężne związane z książeczką, wchodziły do majątku osobistego uczestniczki. Środki z majątku osobistego wniósł także wnioskodawca. Strony przyznały, że zlikwidował on książeczkę mieszkaniową w Spółdzielni Mieszkaniowej we W. a jak wynika z zaświadczenia Spółdzielni Mieszkaniowej w K. z dnia 2 października 2008 r., w dniu zasiedlenia lokalu mieszkalnego z majątku osobistego uczestnika E. D. wniosła kwotę 199,07 zł (po denominacji) zaś wnioskodawca J. D. kwotę 36,65 (po denominacji). Sąd nie dał wiary twierdzeniom E. D., iż pozostałe kwoty tj. 400,50 zł wniesiona od stycznia 1990r do maja 1991r i 495,06 zł uiszczona w dniu 21 czerwca 1991r. jako całkowita spłata kredytu, a wynikająca z w/w zaświadczenia spółdzielni, pochodziły z majątku osobistego uczestniczki - jej rodziców z tytułu darowizny przyjmując, że powyższe kwoty, wniesione przez strony, pochodziły wyłącznie z ich wspólnych dochodów (majątku wspólnego).

W tym zakresie to na uczestniczce, zgodnie z art. 6 k.c., spoczywał ciężar udowodnienia faktu, że środki stanowiące część wkładu mieszkaniowego w w/w wysokości, pochodziły z jej majątku osobistego a nie majątku wspólnego uczestników, zaś zebrany w sprawie materiał dowodowy tego w żaden sposób nie potwierdził. Z zeznań świadków L. P. (k-56 verte), B. Z. (k-106 verte), K. M. (k-106 verte), M. D. (1) (k-107), M. D. (2) (k-108), M. D. (3) (k-234) i T. N. (k-264) nie wynika aby środki na wkład mieszkaniowy, wniesione w okresie 1990-1991r pochodziły od rodziców uczestniczki , w jakiej wysokości oraz by środki te stanowiły majątek osobisty uczestniczki. Świadkowie nie znają żadnych szczegółów finansowania lokalu mieszkalnego stron, zaś część świadków wiadomości takie posiada jedynie z relacji uczestniczki. W świetle zebranego materiału dowodowego, Sąd nie dał im wiary gdyż np. synowie stron M. D. (1) i M. D. (3) w tym okresie byli dziećmi i trudno przyjąć aby zwracali uwagę na aspekty związane z finansowaniem wkładu mieszkaniowego lokalu stron. Zdaniem Sądu, również złożone przez K. N. notarialne oświadczenie z dnia 31 lipca 2009r - o darowiźnie na rzecz uczestniczki wymienionych w tym oświadczeniu kwot pieniężnych - zostało sporządzone wyłącznie na potrzeby niniejszego postępowania, nie znajdując oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Źródłem finansowania wkładu mieszkaniowego nie mogła być również kwota 186 mln starych złotych z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego w L. gdyż sprzedaż miała miejsce dopiero w 1994 roku a więc po 3 latach po całkowitym spłacie kredytu przez strony. Uczestniczka nie wykazała także aby K. N. w okresie 1990-1991 posiadała oszczędności i w jakiej wysokości.

W związku z powyższym Sąd przyjął, że nakłady związane z wkładem mieszkaniowym poczynione przez strony w okresie 1990-1991r, pochodziły wyłącznie z ich majątku wspólnego zaś kwoty 199,07 zł i 36,65 zł pochodziły z majątku osobistego - odpowiednio uczestniczki i wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2004.162.1691) przepisy dotychczasowe stosuje się do podziału majątku wspólnego małżonków i do zwrotu wydatków i nakładów dokonanych z majątku wspólnego na majątek osobisty lub z majątku osobistego na majątek wspólny jeżeli wspólność majątkowa małżeńska ustała przed wejściem ustawy w życie tj. przed 20.01.2005r. Prawomocnym wyrokiem z dnia 8 września 1999 r. zniesiono wspólność małżeńską stron z dniem 2 lutego 1999r a zatem stosuje się w sprawie przepisy dotychczasowe, w tym przepis art.45§1 k.r.o. Przy ustaleniu wartości nakładów stron poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny a polegających na wpłacie na wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym prawem do lokalu, Sąd Rejonowy miał na uwadze m.in. stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 5 października 1990r - III CZP 55/90 (OSNC 1991, nr 4, poz. 48) według której wartość nakładu z majątku odrębnego jednego z małżonków na ich majątek wspólny, polegającego na wpłacie dokonanej przez tego małżonka na wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym prawem do lokalu, odpowiada w chwili podziału tego majątku takiej części wartości spółdzielczego prawa do lokalu, jaka część stanowiła ta wpłata w stosunku do całego wkładu mieszkaniowego wpłaconego przez małżonków, od zgromadzenia którego uzależniony był przydział mieszkania.

Z zaświadczenia Spółdzielni Mieszkaniowej w K. z dnia 2 października 2008 r. wynika, że łącznie wniesiono, w związku z wkładem mieszkaniowym lokalu stron, kwotę 1131,28 zł zarówno z majątku osobistego stron jak z ich majątku wspólnego. Zatem kwota 199,07 zł wniesiona przez uczestniczkę z jej majątku osobistego stanowiła 18% całego wkładu (199,07zł:1131,28zł), zaś kwota wniesiona przez wnioskodawcę z jego majątku osobistego stanowiła 3% całego wkładu (36,65zł: 1131,28zł). Odnosząc te wielkości do obecnej wartości rynkowej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu pomniejszonej o wartość wynikającą z podwyższenia wartości prawa z tytułu poniesionych przez uczestniczkę nakładów a ustalonej w opinii biegłego J. K. na kwotę 148.780 zł, daje to odpowiednio kwotę 26.780.40 zł, (148.780 zł x 18%) która stanowi nakład z majątku osobistego E. D. (pkt III postanowienia), oraz kwotę 4.463,40 zł (148.780 zł x 3%) która stanowi nakład z majątku osobistego J. D. (pkt IV postanowienia). Wobec powyższego wspólne nakłady stron w tym zakresie wynoszą kwotę 117.536,20 zł. Z uwagi na fakt, że udziały uczestników w majątku wspólnym są równe - udział każdej ze stron wynosi 58.768,10 zł a uczestniczce przyznano spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego - mając na uwadze powyższe rozliczenia - należało zasądzić od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy kwotę 58.768,10 zł tytułem spłaty udziału w majątku wspólnym z odsetkami ustawowymi od dnia prawomocności postanowienia (pkt VI postanowienia).

Sąd oddalił wniosek w pozostałym zakresie m.in. co do żądania uczestnika rozliczenia oraz zwrotu połowy zapłaconych czynszów za lokal mieszkalny od marca 1996r do chwili obecnej. Bezspornym jest bowiem, iż od 24 lutego 1996 roku do chwili obecnej wnioskodawca nie zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu w którym mieszkała i z którego korzystała wyłącznie uczestniczka wraz z dziećmi stron oraz swoją matką K. N.. Wprawdzie zgodnie z przepisem art. 207 k.c. współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną w stosunku do wielkości udziałów ale mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, należało żądanie uznać za bezzasadne.

Oddaleniu podlegał również wniosek uczestniczki zwrotu przez wnioskodawcę kwoty 160 mln starych złotych ze sprzedaży lokalu mieszkalnego w L.. Z przesłuchania uczestnika E. D. oraz wnioskodawcy jednoznacznie wynika, że część środków finansowych pochodzących ze sprzedaży tego lokalu strony uczestnicy przeznaczyli na spłatę kredytów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i była to wspólna decyzja stron jak również w późniejszym okresie strony wspólnie przeznaczyły środki z tego tytułu na spłatę kredytów zaciągniętych w czasie małżeństwa stron. Spłata kredytów, ze środków finansowych uzyskanych ze sprzedaży lokalu matki uczestniczki, miała miejsce w czasie małżeństwa stron, zaś uczestniczka na powyższe wyraziła zgodę a zatem brak podstaw do żądania od wnioskodawcy kwoty 160 mln starych złotych tym bardziej, że środki te zostały rozdysponowane gdy strony pozostawały w wspólności majątkowej małżeńskiej zaś w dacie ustania tej wspólności nie mogły stanowić składnika majątku stron.

Brak również podstaw do uwzględnienia w podziale majątku ruchomości w postaci samochodów osobowych gdyż z pisma Starostwa Powiatowego w K. i (...) Ośrodka (...) jednoznacznie wynika, że w okresie 1984-2000 na wnioskodawcę nie było zarejestrowanych samochodów zaś na uczestniczkę był zarejestrowany samochód marki F. (...), natomiast uczestniczka w żaden sposób nie wykazała, by wnioskodawca, w chwili zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej, był właścicielem samochodu osobowego.

Sąd oddalił wniosek uczestniczki dotyczący rozliczenia kwoty 23 mln starych złotych przekazanych matce wnioskodawcy A. D. w 1995 roku na wykup lokalu mieszkalnego we W. gdyż, jak wynika ze zgodnych stanowisk stron i z ich przesłuchania, kwota powyższa stanowiła darowiznę stron na rzecz A. D. i nigdy też strony nie domagały się zwrotu powyższej darowizny. Z tych też względów brak podstaw do rozliczenia powyższej kwoty z tytułu podziału majątku wspólnego stron.

Ponieważ wnioskodawca cofnął wniosek w części obejmującej podział ruchomości i altany (k-289 i k-349 akt) należało w tym zakresie postępowanie umorzyć (pkt VIII postanowienia).

Nadto Sąd orzekł o braku uprawnienia wnioskodawcy do otrzymania lokalu socjalnego, gdyż wnioskodawca nie wykazał przesłanek do otrzymania lokalu socjalnego a brak takich przesłanek do uwzględniania przez Sąd z urzędu (pkt IX postanowienia).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 520§2 kpc stosunkowo rozdzielając te koszty.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła uczestniczka. Zaskarżyła je w całości. Zarzuciła:

1. obrazę art. 227 k.p.c. polegającą na braku zgromadzenia pełnego materiału dowodowego i niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy na skutek:

a) niedopuszczenia dowodu z opinii biegłego ekonomisty, zapytania do towarzystwa ubezpieczeniowego o historię ubezpieczeń komunikacyjnych wnioskodawcy, akt alimentacyjnych wnioskodawcy

b) nie przesłuchanie świadka K. N.

c) błędnego oszacowania majątku małżeńskiego przez

- nieustalenie, że w skład majątku wspólnego wszedł samochód osobowy marki (...), przejęty przez wnioskodawcę

- nieustalenie, że w skład majątku osobistego uczestniczki weszły środki uzyskane ze spadku po ojcu

- brak rozliczenia środków pochodzących ze sprzedaży mieszkania w L. będącego współwłasnością uczestniczki i jej matki

2. obrazę art. 233 § 1 k.p.c. polegającą na braku wszechstronnego rozważenia zgromadzonego materiału dowodowego oraz błędnej jego ocenie poprzez

a) pominięcie w rozważaniach sprzeczności dotyczących stylu życia wnioskodawcy

b) błędnego ustalenia co do zamiaru uczestników odnośnie zakupu nieruchomości w G.

c) błędnego ustalenia, że alimenty były ustalone i płacone dobrowolnie przez wnioskodawcę

d) brak ustalenia struktury własnościowej lokalu mieszkalnego w L. poprzez pominięcie udziału ¼ uczestniczki we własności tego lokalu , który nabyła w drodze dziedziczenia po ojcu

e) odmowę uznania za wiarygodne twierdzeń uczestniczki, że kwoty 400,50 zł wniesiona od stycznia 1990 r. do maja 1991 r. i kwota 495,06 zł uiszczona w dniu 21 czerwca 1991 r. pochodziły z jej majątku osobistego

f) pominięcie w rozważaniach informacji na temat okłamywania przez wnioskodawcę uczestniczki w istotnych kwestiach

g) odmowę rozliczenia opłat stałych wchodzących w skład czynszu

3. obrazę art. 235 §1 w zw. z art. 236 k.p.c. poprzez zaniechanie wydania postanowienia dowodowego w sprawie dowodów zgłoszonych dwoma pismami z dnia 21 stycznia 2013 r.

4. naruszenie art. 9 § 1 k.p.c. polegające na odmowie prawa do wglądu do akt sprawy osobie do tego umocowanej przez uczestniczkę

5. naruszenie art. 266 § 2 k.p.c, poprzez wywieranie presji na przesłuchiwanych w sprawie świadków, nieprotokołowanie ich zeznań o odrzucenie wniosku o korektę zeznań

6. naruszenie zasady równości stron i brak pouczenie uczestniczki o jej prawach i możliwościach procesowych

7. naruszenie art. 49 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie wniosku uczestniczki o wyłączenie sędziego

8. naruszenie art. 117 § 2 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie wniosku o ustanowienie dla uczestniczki pełnomocnika z urzędu.

Uczestniczka wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Rejonowy przeprowadził wnikliwie postępowanie dowodowe, ocenił dowody nie przekraczając granic swobodnej ich oceny i poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Także prawidłowo dokonał Sąd Rejonowy analizy prawnej zebranego materiału dowodowego. Z tej przyczyny nie zachodzi potrzeba powtarzania wniosków, przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Odnosząc się kolejno do zarzutów apelacji, stwierdzić należy, że brak było podstaw do dopuszczenia dowodu z opinii biegłego ekonomisty. Ustalenie i analiza procesu spadku wartości pieniądza w latach 1975 – 1989, nie wymaga wiedzy specjalnej, co stanowi przesłankę dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. Wynika to z art. 278 § 1 k.p.c. Nadto, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy, powołując się na utrwalone orzecznictwo, dokonał obliczenia wartości własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przysługującego uczestnikom oraz wartość nakładów na to prawo dokonanych przez oboje uczestników z ich majątków odrębnych.

Sąd Rejonowy podjął też właściwe działania celem ustalenia składu majątku wspólnego uczestników postępowania – w zakresie dotyczącym samochodów, mających stanowić część tego majątku. Informacje uzyskane ze Starostwa Powiatowego K. oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych stanowiły wystarczającą podstawę do czynienia ustaleń faktycznych w analizowanym zakresie.

Kwestia wywiązywania się przez wnioskodawcę z obowiązku alimentacyjnego - choć sama z siebie istotna – nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Odnośnie zarzutu braku przesłuchania K. N., stwierdzić należy co następuje. Po pierwsze, Sąd Rejonowy podjął próbę przesłuchania tego świadka na rozprawie w dniu 3 marca 2010 r. (k. 56). Z uwagi na problemy z komunikacją ze świadkiem przesłuchanie to okazało się niemożliwe. Co istotniejsze jednak, na rozprawie w dniu 3 marca 2010 uczestniczka cofnęła dowód z zeznań tego świadka. W tej sytuacji, analizowany zarzut apelacji uznać należy za oczywiście niezasadny.

Podkreślić należy, że przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie było jedynie podział majątku wspólnego, przedmiotem badania nie był skład i wartość majątku osobistego uczestników. Z tej przyczyny bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy było ustalenie, czy w skład majątku osobistego uczestniczki weszły środki uzyskane w drodze dziedziczenia po jej ojcu.

Odnosząc się do zarzutu braku rozliczenia środków ze sprzedaży mieszkania w L. będącego współwłasnością uczestniczki i jej matki, wskazać należy, że Sąd Rejonowy przekonująco uzasadnił, dlaczego wykluczył by ze środków tych finansowany mógł być wkład budowlany związany z własnościowym spółdzielczym prawem do wskazanego wyżej lokalu. Lokal w L. został sprzedany już po pokryciu przez uczestników całego wkładu budowlanego. Słusznie wskazał też Sad Rejonowy, że wspólną decyzją uczestników postępowania było przeznaczenie środków otrzymanych przez nich od matki uczestniczki na pokrycie długów związanych z działalnością gospodarczą wnioskodawcy, z której środki były przecież przeznaczane na zaspokojenie potrzeb rodziny. Istotne jest, że po sprzedaży mieszkania w L. matka uczestniczki zamieszkała we wspólnym mieszkaniu uczestników. Racjonalne jest zatem, że uczestnicy zdecydowali się na przeznaczenie analizowanych środków na zaspokojenie długów związanych z działalnością, której celem było zaspokojenie potrzeb rodziny.

Podstawą uwzględnienia apelacji nie mogły być też zarzuty dotyczące stylu życia wnioskodawcy. Okoliczności te mogły mieć ewentualne znaczenia przy rozpoznawaniu wniosku o ustalenie nierównych udziałów uczestników w majątku dorobkowym. Ta kwestia została jednak przesądzona postanowieniem wstępnym z dnia 25 października 2010 r. , którym oddalono wniosek o ustalenie nierównych udziałów.

Znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie miała też kwestia, czy uczestnicy zamierzali zakupić nieruchomość w G.. Do transakcji takiej niewątpliwie nie doszło i brak podstaw do przyjęcia by okoliczność ta stanowiła zdarzenie prawne, z którym związane byłoby powstanie roszczenia ze strony uczestniczki przeciwko wnioskodawcy. Zebrany materiał dowodowy nie pozwala też na przyjęcie by wnioskodawca wydatkował jakiekolwiek środki pieniężne wbrew wiedzy i woli uczestniczki. Teza ta nie znajduje dostatecznego oparcia w którymkolwiek z przeprowadzonych w sprawie dowodów.

Sąd Okręgowy uznał, że zasadnie Sąd Rejonowy ustalił, że kwoty 400,50 zł i 495,06 zł (po denominacji) wpłacone na poczet wkładu budowlanego uiszczone zostały przez uczestników z majątku wspólnego. Wbrew zarzutom apelacji, uczestniczka nie udowodniła by kwoty te stanowiły nakład z jej majątku odrębnego. W oparciu o zeznania świadków nie było możliwe ustalenie przeciwnej tezy. M. D. (2), M. D. (1), M. D. (3), L. P. (2), i K. M. (2) nie wskazali jakie kwoty, kiedy i w jakiej formie przekazywane miały być na wkład budowlany ze środków innych niż majątek wspólny uczestników. Ich relacje w tym przedmiocie były nieprecyzyjne i nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych.

Kwestia „okłamywania” uczestniczki przez wnioskodawcę w istotnych kwestiach nie może stanowić podstawy rozstrzygnięcia sprawy o podział majątku wspólnego.

Odnośnie podnoszonego w apelacji zarzutu braku rozliczenia czynszu, podkreślić należy, że wnioskodawca nie zamieszkuje w lokalu wskazanym w zaskarżonym postanowieniu od 24 lutego 1996 r. Zamieszkiwała tam uczestniczka, jej matka oraz synowie. Wnioskodawca nie uzyskiwał korzyści z tego lokalu. Brak podstaw by pokrywać miał bieżące koszty utrzymania tego lokalu, opłaty eksploatacyjne, czy koszty ubezpieczenia.

Odnosząc się do wniosków dowodowych uczestniczki zawartych w pismach z dnia 21 stycznia 2013 r. wskazać należy, że zostały one rozstrzygnięte postanowieniem Sądu Rejonowego, wydanym na rozprawie w dniu 28 stycznia 2013 r. Uczestniczka nie złożyła w tym przedmiocie zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c., a co za tym idzie, na podstawie tego właśnie przepisu nie może się ona powoływać na ewentualne uchybienia postępowania dowodowego w tym zakresie.

Analiza akt sprawy nie pozwala na przyjęcie by Sąd Rejonowy dopuścił się uchybień w toku przesłuchania czterech świadków wskazywanych w pkt 5 apelacji. Uczestniczka nie składała do protokołu jakichkolwiek oświadczeń co wadliwości przesłuchania. Co więcej, zadawała w toku przesłuchania świadkom pytania, co świadczy o tym, że - w jej ówczesnej ocenie - warunki przesłuchania tych osób spełniały standardy umożliwiające skuteczne prowadzenie postępowania dowodowego. Nadto, analizując choćby pismo M. D. (1) z dnia 18 czerwca 2010 r. będące „uzupełnieniem zeznań”, dostrzec należy, że świadek ten nie podnosi zarzutów co do sposobu przesłuchania go w toku rozprawy.

Odnosząc się do zarzutów odnośnie bezstronności sędziego referenta w niniejszej sprawie w Sądzie Rejonowym, czy też oddalenia wniosku uczestniczki o ustanowienie jej pełnomocnika z urzędu, wskazać należy, że były one już przedmiotem rozpoznania i wydano w toku sprawy postanowienia o oddaleniu wniosków uczestniczki w tym przedmiocie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., orzekł jak w postanowieniu.