Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 76/14
POSTANOWIENIE
Dnia 7 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Owczarek (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku N. Hurtowni Lodów, Mrożonek i Artykułów Spożywczych
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
przy uczestnictwie P. T., J. T. i L. T.
o wpis hipoteki przymusowej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 listopada 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 30 września 2013 r.,
oddala skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Ł. oddalił
wniosek N. Hurtowni Lodów, Mrożonek i Artykułów Spożywczych Spółki z o.o. w W.
o wpis hipoteki przymusowej do kwoty 35 328,18 zł na podstawie nakazu zapłaty
Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt I Nc …/12, oraz
wyroku Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 30 kwietnia 2012 r., sygn. akt I C …/11,
powołując się na przepisy art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 1982 r. o księgach
wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r., Nr 124, poz. 1361 ze zm. - dalej
jako „u.k.w.h.”) i art. 6268
§ 2 k.p.c. W jego uzasadnieniu wskazał, że określona we
wniosku księga wieczysta nr […] prowadzona jest dla nieruchomości, której
właścicielem jest P. T., natomiast nakaz zapłaty został wydany przeciwko L. T., J.
T., E. T. i Z. T., zaś klauzula wykonalności została nadana jedynie przeciwko L. T.
oraz J. T. Z kolei wyrok Sądu Okręgowego w Ł. dotyczy tylko L. T. oraz J. T. Z jego
treści wynika, że „służy ochronie wierzytelności wnioskodawcy w stosunku do
wymienionych małżonków T. nabytej od T. T., a wynikającej z nakazu zapłaty Sądu
Rejonowego w Ł. z dnia 19 listopada 1994 r., sygn. akt I Nc …/94, oraz ochronie
wierzytelności wnioskodawcy w stosunku do małżonków T. nabytej od B. C.,
a wynikającej ze spłaty przez nią długu wobec Banku Polska Kasa Opieki SA,
stwierdzonego bankowym tytułem egzekucyjnym z dnia 15 maja 2002 r. r. i
zaopatrzonym w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Ł. z
dnia 7 czerwca 2002 r., sygn. akt I Co …/02”.
Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z dnia 30 września 2013 r. oddalił
apelację wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego, podzielając jego
motywy oraz wskazał dodatkowo, że prawomocny wyrok uzyskany w sprawie
wszczętej skargą paulińską przeciwko obdarowanemu upoważnia wierzyciela do
prowadzenia egzekucji z przedmiotu darowizny w celu ochrony wierzytelności
przysługującej wobec dłużnika (art. 532 k.c.), której warunkiem jest uzyskanie tytułu
wykonawczego przeciwko dłużnikowi, nie może natomiast stanowić podstawy
wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości osoby trzeciej, także łącznie
z tytułem wykonawczym przysługującym wnioskodawcy wobec dłużnika.
3
W skardze kasacyjnej od postanowienia Sądu Okręgowego wnioskodawca
ponowił podnoszone w apelacji zarzuty naruszenia art.109 ust. 1 u.k.w.h. i art. 532
oraz art. 527 k.c. przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. Wnosił
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania wraz z orzeczeniem o kosztach
postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 109 ust. 1 wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona
tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym,
może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na nieruchomościach dłużnika.
W okolicznościach sprawy nieruchomość objęta wnioskiem o wpis hipoteki nie
stanowi własności dłużników, a wnioskodawca nie wykazał przedłożonymi
dokumentami, że służy mu w stosunku do uczestnika wierzytelność
stwierdzona tytułem wykonawczym. Wnioskodawca legitymuje się natomiast
tytułem wykonawczym stwierdzającym, że przysługuje mu wierzytelność
w stosunku do poprzednich właścicieli nieruchomości oraz wyrokiem
stwierdzającym bezskuteczność w odniesieniu do tej wierzytelności czynności
przeniesienia własności nieruchomości w drodze darowizny na rzecz obecnego jej
właściciela. To pozwala mu na prowadzenie egzekucji (dochodzenia zaspokojenia
wg. art. 532 k.c.) z nieruchomości nie stanowiącej już własności dłużników w celu
wyegzekwowania swojej wierzytelności w stosunku do nich.
Zgodnie z przekonującym poglądem dominującym obecnie w piśmiennictwie
prawniczym i judykaturze (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 maja
2012 r., IV CSK 560/11, OSNC 2013, nr 2, poz. 21, z dnia 21 sierpnia 2013 r.,
II CSK 17/13, OSNC 2014, nr 5, poz. 50, wyrok Sądu Najwyższego z dnia
26 czerwca 2013 r., V CSK 347/12, nie publ.), który podziela Sąd Najwyższy
orzekający w sprawie niniejszej, hipoteka przymusowa nie jest jednak środkiem
egzekucyjnym, jej wpis nie prowadzi do dochodzenia zaspokojenia w rozumieniu
art. 532 k.c., lecz jedynie stanowi środek zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności
(art. 65 ust. 1 u.k.w.h.), ułatwiający wierzycielowi prowadzenie egzekucji z danej
nieruchomości. Ustanowienie hipoteki przymusowej nie powoduje wszczęcia takiej
4
egzekucji i nie przesądza, że w ogóle zostanie ona wszczęta. W konsekwencji tego
- wbrew stanowisku prezentowanemu przez skarżącego - wierzyciel, którego
wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym określonym w przepisach
egzekucyjnych, nie może na podstawie wyroku wydanego w oparciu o art. 527 k.c.
uzyskać wpisu hipoteki przymusowej zabezpieczającego tę wierzytelność na
nieruchomości osoby trzeciej, nabytej przez tę osobę w wyniku czynności prawnej
uznanej za bezskuteczną.
Z tych względów pozbawiona uzasadnionej podstawy skarga kasacyjna
podlegała oddaleniu stosownie do art. 39814
k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13