Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 110/14
POSTANOWIENIE
Dnia 14 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi M. D. o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w W. z dnia 11 grudnia 2013 r.,
wydanym w sprawie z wniosku W. D.
przy uczestnictwie M. D.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 14 stycznia 2015 r.,
zażalenia skarżącej
na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 3 czerwca 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
2
Postanowieniem z dnia 3 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił
skargę M. D. o wznowienie postępowania, ponieważ nie została ona oparta na
ustawowej podstawie wznowienia (art. 410 § 2 k.p.c.).
Z uzasadnienia postanowienia wynika, że M. D. wniosła o wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego z
dnia 11 grudnia 2013 r., wydanym w sprawie z wniosku W. D. przy udziale M. D. o
podział majątku wspólnego, prowadzonej pod sygn. akt IV Ca …/12. Jako
podstawę wznowienia wskazała wykrycie po uprawomocnieniu się przytoczonego
postanowienia środków dowodowych w postaci potwierdzeń wpłaty 8 400 dolarów
amerykańskich i 10 000 zł na rzecz sprzedającego dom w W. przy ulicy W.,
dokonanych przez matkę M. D. tytułem darowizny na jej rzecz (art. 403 § 2 k.p.c.).
Podkreślając, że badanie dopuszczalności skargi o wznowienie
postępowania obejmuje także ustalenie, czy wskazana podstawa – poza
stwierdzeniem, że odpowiada ustawowej podstawie wznowienia – rzeczywiście
istnieje, Sąd uznał, że skarga nie została oparta na ustawowej podstawie
wznowienia, ponieważ przytoczona w skardze podstawa rzeczywiście nie zachodzi.
Zdaniem Sądu M. D. wiedziała o tym, że jej matka dokonała wpłat na rzecz
sprzedającego dom przed wydaniem postanowienia w sprawie o podział majątku i
mogła przytoczyć tę okoliczność w tej sprawie. Istniała także obiektywna możliwość
skorzystania przez nią ze wskazanych środków dowodowych w postępowaniu o
podział majątku, ponieważ znajdowały się one w posiadaniu ojca M. D.
W zażaleniu pełnomocnik M. D. zarzucił naruszenie art. 410 § 2 w związku z
art. 13 § 2 k.p.c., art. 328 § 2 w związku z art. 361 i art. 13 § 2 k.p.c., art. 233 § 1 w
związku z art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 403 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i wniósł o
uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, samo sformułowanie podstawy
wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 401-404 k.p.c. nie oznacza
oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli przytoczona podstawa
3
rzeczywiście nie istnieje (por. postanowienia Najwyższego z dnia 15 czerwca
2005 r., IV CZ 50/05, niepubl., z dnia 15 września 2005 r., II CZ 78/05, niepubl.,
i z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 36/06, niepubl.). Należy jednak zaznaczyć, że
odrzucenie skargi dlatego, że wskazana w skardze podstawa wznowienia nie
występuje, jest możliwe jedynie wtedy, gdy nie zachodzą żadne w tym względzie
wątpliwości. W przeciwnym wypadku sąd powinien zażądać od skarżącego na
podstawie art. 410 § 2 k.p.c. uprawdopodobnienia okoliczności stwierdzających
dopuszczalność wznowienia (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 5 lutego
2009 r., I CZ 4/09, nie publ., z 18 stycznia 2012 r., II CZ 146/11, nie publ. i z dnia
21 lutego 2013 r., IV CZ 179/12, nie publ.).
Rację ma skarżąca, że w rozpoznawanej sprawie nie było podstaw do
uznania, że zachodzi niebudząca wątpliwości sytuacja nieoparcia skargi
o wznowienie na ustawowej podstawie. Oznacza to, że niedopuszczalne było
odrzucenie skargi na podstawie art. 410 § 1 k.p.c., bez wykorzystania
postępowania przewidzianego w art. 410 § 2 k.p.c. Uszło uwagi Sądu, że
z przyznanej przez skarżącą okoliczności, iż wskazane przez nią nowe środki
dowodowe znajdowały się w posiadaniu jej ojca, nie wynika w sposób niebudzący
wątpliwości, że te środki dowodowe były dla niej dostępne przed zakończeniem
postępowania, którego wznowienia domaga się, i mogła z nich już wówczas
skorzystać. Przez wykrycie w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. nowego środka
dowodowego należy bowiem rozumieć nie tylko powzięcie wiedzy o jego istnieniu,
ale także uzyskanie możliwości skorzystania ze środka dowodowego, o którego
istnieniu strona wiedziała, gdy toczyło się zakończone prawomocnym orzeczeniem
co do istoty sprawy postępowanie sądowe, lecz nie mogła się na niego powołać,
gdyż nie wiedziała, gdzie się znajduje (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 7 marca 2007 r., II CZ 5/07, nie publ.). Zarzut wydania zaskarżonego
postanowienia z naruszeniem art. 410 § 1 i 2 k.p.c. należało zatem uznać
za uzasadniony.
Nie można także odeprzeć zarzutu skarżącej, że uzasadnienie
zaskarżonego postanowienia nie odpowiada wymaganiom art. 328 § 2 k.p.c.
Ustalając, że w okresie trwania postępowania, którego wznowienia domaga się
skarżąca, istniała obiektywna możliwość przedstawienia przez nią wskazanych
4
w skardze środków dowodowych, Sąd nie wskazał, na jakiej podstawie dokonał
tego ustalenia. Nie odniósł się także do wszystkich okoliczności - w przekonaniu
skarżącej – uzasadniających wznowienie postępowania. Zasadności żądania
wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. – poza wykryciem
nowych środków dowodowych – M. D. upatrywała także w nieuzyskaniu przez Sąd
Rejonowy w W., w postępowaniu prowadzonym pod sygnaturą I Ns …/11, akt jej
sprawy rozwodowej i dołączonych do niej akt sprawy o alimenty, zawierających
dokumenty stanowiące dowód w sprawie; w konsekwencji doszło – zdaniem
skarżącej – do wydania orzeczenia przez sąd drugiej instancji z pominięciem
części materiału sprawy. W tej sytuacji również zarzut wydania zaskarżonego
postanowienia z naruszeniem art. 328 § 2 w związku z art. 361 i art. 13 § 2 k.p.c.
należało uznać za uzasadniony.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39815
§ 1 w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13