Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 394/14
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Jacek Sobczak
w sprawie J. N.,
o zarządzenie wykonania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej
wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 25 marca 2011r.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 22 stycznia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego,
od postanowienia Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 3 października 2014 r.,
utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w Z
z dnia 22 lipca 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w
mocy postanowienie Sądu pierwszej instancji i na podstawie art.
15§1 k.k.w. umarza postępowanie wykonawcze o zarządzenie
wykonania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej
wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 25 marca 2011r., sygn. II
K …/11.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 25 marca 2011r., sygn. II K …/11,
J. N. został skazany za czyn z art. 224 § 2 k.k. w zb. z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art.
11 § 2 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo
zawieszono na okres 3 lat.
2
Wyrok ten, bez zaskarżenia, uprawomocnił się z upływem dnia 1 kwietnia
2011r.
Postanowieniem z dnia 22 lipca 2014r. Sąd Rejonowy w Z, na podstawie art.
75 § 2 k.k. zarządził wykonanie powyższej kary.
Po rozpoznaniu zażalenia skazanego, Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z
dnia 3 października 2014r. utrzymał w mocy orzeczenie Sądu Rejonowego.
Kasację od postanowienia Sądu Okręgowego, na korzyść J. N., wniósł
Prokurator Generalny. Podniósł w niej zarzut rażącego i mającego istotny wpływ na
treść postanowienia naruszenia przepisów prawa karnego materialnego i karnego
wykonawczego – art. 75 § 4 k.k. i art. 178 § 3 k.k.w. – polegającego na wydaniu
orzeczenia utrzymującego w mocy postanowienie Sądu pierwszej instancji o
zarządzeniu wykonania kary pozbawienia wolności, pomimo tego, że upłynął już
okres próby oraz dalsze 6 miesięcy i nastąpiło zatarcie skazania, co powinno
skutkować uznaniem przez Sąd Okręgowy, iż kara pozbawienia wolności, na którą
został prawomocnie skazany J. N. z powodu zatarcia skazania nie podlega
wykonaniu oraz umorzeniem postępowania wykonawczego w tym zakresie.
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz
utrzymanego nim w mocy postanowienia Sądu pierwszej instancji i umorzenie na
podstawie art. 15 § 1 k.k.w. postępowania wykonawczego.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego była zasadna w stopniu oczywistym,
uzasadniającym jej uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Wyrok skazujący J. N. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem wykonania kary na 3 lata, uprawomocnił się z upływem
dnia 1 kwietnia 2011r., a zatem od dnia 2 kwietnia tego roku rozpoczął bieg okres
próby, który upływał w dniu 2 kwietnia 2014r., a dalsze 6 miesięcy upływało z dniem
2 października 2014r.
Bezspornym jest, że podstawą prawną zarządzenia wykonania kary 6
miesięcy pozbawienia wolności był przepis art. 75 § 2 k.k., przewidujący
fakultatywne zarządzenie wykonania kary. Przepis art. 75 § 4 k.k. stanowi, że
zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później niż w ciągu 6 miesięcy od
zakończenia okresu próby. Wykonalność postanowień w postępowaniu
3
wykonawczym określa co do zasady przepis art. 9 k.k.w., który w § 3 stanowi m.in.,
że stają się one wykonalne z chwilą wydania, „chyba że ustawa stanowi inaczej
(...)”. Zasadnie autor kasacji podniósł, że właśnie w takiej sytuacji procesowej jaka
w tej sprawie wystąpiła, zachodził wyjątek, do którego odsyła zacytowany przepis.
Mianowicie art. 178 § 3 k.k.w. przewiduje, że „postanowienia o zarządzeniu
wykonania kary wydane na podstawie art. 75 § 2 i 3 Kodeksu karnego stają się
wykonalne z chwilą uprawomocnienia”.
Postanowienie o zarządzeniu wykonania kary wobec J. N. zostało przez Sąd
pierwszej instancji wydane w dniu 22 lipca 2014r., a więc niewątpliwie przed
upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Jednak nie mogło być ono
wykonalne do czasu uprawomocnienia, właśnie z uwagi na treść art. 178 § 3 k.k.w.
Uprawomocnienie tego postanowienia nastąpiło w dniu utrzymania go w mocy
przez Sąd odwoławczy, ale to nastąpiło w dniu 3 października 2014r., a więc po
jednym dniu od upływu okresu próby i dalszych 6 miesięcy. Sąd Okręgowy nie
dostrzegł różnicy – wynikającej z art. 9 § 3 k.k.w. oraz art. 178 § 3 k.k.w. –
pomiędzy obligatoryjnym (art. 75 § 1, § 1a i § 2a k.k.) a fakultatywnym (art. 75 § 2 i
§ 3 k.k.) zarządzeniem wykonania kary, a są one w obecnym stanie prawnym
bardzo istotne (por. postanowienie SN z dnia 20 czerwca 2013r., I KZP 3/13).
Skoro Sąd Okręgowy orzekał już po upływie okresu próby i dalszych 6 miesięcy
(rzecz jasna, bez znaczenia jest kwestia czy był to jeden dzień czy dłuższy okres),
powinien dostrzec, że wykonanie postanowienia o zarządzeniu wykonania kary nie
było już prawnie dopuszczalne. Konsekwencją tego stanu prawnego powinno być
zatem uchylenie postanowienia Sądu pierwszej instancji i umorzenie w tym
zakresie postępowania wykonawczego – na podstawie art. 15 § 1 k.k.w. Z upływem
dnia 2 października 2014r. nastąpiło bowiem przedawnienie możliwości
zarządzenia wykonania kary orzeczonej wobec J. N., a co więcej, na podstawie art.
76 § 1 k.k. nastąpiło z mocy prawa zatarcie tego skazania.
W konsekwencji, zaskarżone kasacją orzeczenie o utrzymaniu w mocy
postanowienia Sądu Rejonowego dotknięte było rażącym naruszeniem wskazanych
w zarzucie kasacji przepisów prawa, których istotny wpływ na treść postanowienia
był wręcz zasadniczy.
4
Implikacją tego stanu sprawy było uchylenie zarówno zaskarżonego
postanowienia oraz utrzymanego nim w mocy postanowienia Sądu Rejonowego i
umorzenie – na podstawie art. 15 § 1 k.k.w. – postępowania o zarządzenie
wykonania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wobec J. N. wyrokiem
Sądu Rejonowego w W. z dnia 25 marca 2011r.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak w części
dyspozytywnej postanowienia.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13