Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 304/14
POSTANOWIENIE
Dnia 21 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 21 stycznia 2015 r.,
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
sprawy M. B., A. S., W. O. oraz J. D.
uniewinnionych od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 212 § 1 k.k.,
z powodu kasacji
wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela prywatnego K. H.
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 4 kwietnia 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w T.
z dnia 4 listopada 2013 r.,
p o s t a n a w i a:
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2) obciążyć oskarżyciela prywatnego, K. H.,
kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w T. z dnia 4 listopada 2013 r. M. B., A. S., W.
O., J. D. i M. F. zostali uniewinnieni od zarzuconego im czynu z art. 212 § 1 k.k.
Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 4 kwietnia 2014 r. wyrok ten w części
dotyczącej M. F. został uchylony i na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. umorzono
wobec niego postępowanie. Natomiast w zakresie rozstrzygnięcia wobec
pozostałych oskarżonych wyrok Sądu I instancji został utrzymany w mocy.
2
O od powyższego prawomocnego wyroku kasację wniósł pełnomocnik
oskarżyciela prywatnego, zarzucając przedmiotowemu rozstrzygnięciu rażące
naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na treść
zaskarżonego orzeczenia, tj.:
1. art. 433 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k., polegające na:
a) braku rozważenia przez Sąd Okręgowy wszystkich zarzutów apelacji, tj.
konkretnie zarzutu nr 5 dotyczącego naruszenia art. 169 § 1 k.p.k. oraz zarzutu nr
6 pkt c, do czego Sąd Okręgowy był zdaniem skarżącego bezwzględnie
zobowiązany,
b) braku wskazania i wyjaśnienia przez Sąd Okręgowy dlaczego uznał zarzut
apelacyjny nr 2 dotyczący naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 7 k.p.k. w zw. z art.
410 k.p.k. za bezzasadny,
2. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. wyrażające się w naruszeniu przez
Sąd Okręgowy zasady swobodnej oceny dowodów i zasady obiektywizmu poprzez
zaakceptowanie ustaleń Sądu pierwszej instancji pomimo dokonania przez ten Sąd,
zdaniem skarżącego wybiórczej i dowolnej, a więc w istocie arbitralnej analizy
całokształtu ujawnionych faktów, co skutkowało uznaniem, iż działanie oskarżonych
miało oparcie w okolicznościach faktycznych, w efekcie czego brak było możliwości
potraktowania ich działania za nadużycie wolności słowa pozwalające z kolei na
przypisanie im odpowiedzialności za popełnienie zarzucanego czynu.
Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu,
ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i wyroku Sądu I Instancji oraz o
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
W odpowiedzi na kasację obrońca uniewinnionych J. D., A. S., M. B. i W. O.
wniósł o wydanie zarządzenia o odmowie przyjęcia kasacji przez Prezesa Sądu
Okręgowego w K. w trybie art.530 § 2 k.p.k., a w przypadku jej przyjęcia - o
pozostawienie bez rozpoznania w trybie art.531 § 1 k.p.k. na posiedzeniu
niejawnym przez Sąd Najwyższy, ewentualnie z ostrożności procesowej o
oddalenie jej jako oczywiście bezzasadnej na rozprawie na podstawie art.535 § 3
k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Kasacja pełnomocnika oskarżyciela prywatnego jest bezzasadna w stopniu
umożliwiającym jej rozpoznanie w trybie art 535 § 3 k.p.k.
Zanim omówiona zostanie sama kasacja podkreślić wypada, że kasacja jest
nadzwyczajnym środkiem odwoławczym, przesłanki wniesienia którego są dużo
bardziej restrykcyjnie ukształtowane, niż ma to miejsce w przypadku apelacji.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 523 § 1 k.p.k. kasacja może być wniesiona tylko z
powodu uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. lub innego rażącego naruszenia
prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. O rażącym
naruszeniu prawa w znaczeniu tego przepisu można mówić tylko w odniesieniu do
jego bardzo poważnego naruszenia, zbliżonego w swojej randze do bezwzględnej
przyczyny odwoławczej.
Skarżący zarzucił Sądowi Okręgowemu przede wszystkim wadliwą kontrolę
apelacyjną przejawiającą się w nienależytym, zdaniem skarżącego rozważeniu
części zarzutów apelacyjnych. Podnieść w tym miejscu należy, że wielokrotnie
rekonstruowany przez Sąd Najwyższy standard kontroli apelacyjnej pozwala na
stwierdzenie, że sąd odwoławczy nie musi niejako na nowo przedstawiać pełni
argumentacji potwierdzającej ustalenia sądu I instancji, ale musi skoncentrować się
na konkretnych zarzutach apelacji i odpowiedzieć w uzasadnieniu dlaczego jedne
uznał za uzasadnione, a inne nie (we wszystkich wariantach).
Oczywiście stopień szczegółowości rozważań sądu odwoławczego, w
wykonaniu jego obowiązku wynikającego z art. 457 § 3 k.p.k., uzależniony jest od
jakości wywodów zawartych w uzasadnieniu wyroku sądu pierwszej instancji oraz
we wniesionym środku odwoławczym i w zależności od meritum sprawy może
przybrać bardziej lub mniej rozbudowany wywód. W takim wypadku wystarczające
jest wskazanie głównych powodów niepodzielenia zarzutów apelacji, a następnie
odesłanie do szczegółów uzasadnienia wyroku Sądu pierwszej instancji. Na Sądzie
odwoławczym ciąży obowiązek rozpoznania wszystkich wniosków i zarzutów
wskazanych w środku odwoławczym, nie oznacza to jednak bezwzględnego
wymogu szczegółowego umotywowania każdego argumentu. Jeżeli Sąd
odwoławczy podziela w pełni dokonaną przez Sąd I instancji ocenę dowodów,
może zaniechać szczegółowego odnoszenia się w uzasadnieniu swojego wyroku
do zarzutów apelacji, gdyż byłoby to zbędnym powtórzeniem argumentacji tego
4
sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2009 r., III KK 381/08, Lex
Nr 512100; postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 10 października 2007 r., III
KK 120/07, Lex Nr 322853; z dnia 2 sierpnia 2006 r., II KK 238/05, Lex Nr 193046).
W niniejszej sprawie Sąd dopełnił powyższego standardu. W uzasadnieniu wyroku
Sądu Okręgowego znajduje się odniesienie do stawianych w apelacji zarzutów w
sposób adekwatny do sposobu ich sformułowania i umotywowania. Brak
usatysfakcjonowania skarżącego skalą rozważań w tym przedmiocie rozpatrywać
należy jedynie w kontekście jego subiektywnej opinii.
Gdy zaś chodzi o zarzuty naruszenia art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k., podkreślić
wypada, że sprowadzają się (co wynika z uzasadnienia) jedynie do polemiki z
ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd I instancji (gdyż Sąd odwoławczy
samodzielnych ustaleń nie czynił). Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu
Najwyższego, ogólne deklaracje zawarte w art. 2 k.p.k. lub art. 4 k.p.k., których
realizację stanowią dopiero konkretne normy procesowe regulujące kształt
poszczególnych instytucji, uprawnień stron i obowiązków organów, nie mogą
stanowić wyłącznej podstawy zarzutów kasacyjnych (por. m.in. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 20 listopada 2012 r. V KK 106/12, LEX nr 1231645).
Natomiast, gdy chodzi o zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. należy przypomnieć, że
zarzut ten podnoszony może być w postępowaniu kasacyjnym tylko wówczas, gdy
sąd odwoławczy czynił samodzielne ustalenia faktyczne, co, jak wskazano powyżej
- w niniejszej sprawie nie miało miejsca (por. m.in. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 czerwca 2013 r., V KK 34/13 LEX nr 1331396).
Z uwagi na powyższe należało orzec, jak w sentencji.