Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2013r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Alicja Romanowska

Protokolant: st. sekretarz sądowy Beata Iwanowska

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2013r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania S. N. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 21/12/2012 r. znak: (...)

o emeryturę

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu S. N. (1) prawo do emerytury od 1 stycznia 2013r,

II.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. na rzecz ubezpieczonego S. N. (1) kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt IV U 264/13

UZASADNIENIE

S. N. (1) wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 21.12.2012r., znak (...), którą to decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury.

W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, iż do 31.12.1998r. przepracował 24 lata 2 miesiące i 21 dni w szczególnych warunkach , co zostało przez niego wykazane odpowiednimi dokumentami.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. wniósł o jego oddalenie. Pozwany powołał przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.Nr 153, poz. 1227) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.Nr 8, poz. 43 ze zm.) wskazując, że skarżący wykazał 13 lat 6 miesięcy i 20dni okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach. ZUS nie uwzględnił natomiast jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 5.01.1985r do 1.05.1986r,od 1.07.1988r do 31.12.1986r ,od 1.10.1988r do 30.04.1989r na stanowisku spawacza i lakiernika natryskowego ,okresu od 1.07.1975r do 30.06.1980r na stanowisku spawacza elektrycznego,spawacza gazowego, mechanika napraw pojazdów,od 22.09.1997r do 31.12.1998r ma stanowisku spawacza elektrycznego i spawacza gazowego. Uzasadniając swoje stanowisko organ rentowy wskazał,że z dostarczonej dokumentacji nie wynikaw jakich okresach i w jakim wymiarze ubezpieczony wykonywał pracę na poszczególnych stanowiskach w związku z czym nie można określić czy praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze .

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Wnioskiem z dnia 28.11.2012r. S. N. (1) ur. (...) wystąpił do pozwanego organu rentowego o ustalenie uprawnień do emerytury. Z oświadczenia wnioskodawcy wynikało, iż nie jest on członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz pozostaje w stosunku pracy.

/dowód: wniosek k. 1-4 akt ZUS/

Na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach kapitału początkowego oraz zasiłku przedemerytalnego wnioskodawcy pozwany organ rentowy ustalił, iż wnioskodawca na dzień 01.01.1999r. legitymuje się ponad 25 letnim okresem ubezpieczenia. Nadto pozwany przyjął za udowodniony okres zatrudnienia skarżącego w szczególnych warunkach w wymiarze 13 lat miesięcy 6 miesięcy i 20 dni ,w tym okres :

-od 20.01.1971r do 23.10.1972r i od 7.11.1974r do 30.06.1975r z tytułu zatrudnienia w Zakładach (...) w O. ,

-od 1.07.1980r do 4.01.1985r ,od 1.05.1988r do 30.09.1988r i od 1.05.1989r do 31.08.1995r z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...)w O..

/dowód: raport uprawnień do świadczenia k. 43 akt ZUS,decyzja o ustaleniu kapitału początkowego k-93 /

Zaskarżoną decyzją z dnia 21.12.2012r. pozwany odmówił wnioskodawcy prawa do świadczenia wobec nie rozwiązania stosunku pracy i nie legitymowania się przez niego 15 letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach. Z uzasadnienia decyzji wynikało, iż pozwany nie uwzględnił jako takiej pracy okresu zatrudnienia skarżącego wnioskodawcy od 5.01.1985r do 1.05.1986r,od 1.07.1988r do 31.12.1986r ,od 1.10.1988r do 30.04.1989r na stanowisku spawacza i lakiernika natryskowego ,okresu od 1.07.1975r do 30.06.1980r na stanowisku spawacza elektrycznego,spawacza gazowego, mechanika napraw pojazdów,od 22.09.1997r do 31.12.1998r ma stanowisku spawacza elektrycznego i spawacza gazowego wskazując ,że z dostarczonej dokumentacji nie wynika w jakich okresach i w jakim wymiarze ubezpieczony wykonywał pracę na poszczególnych stanowiskach w związku z czym nie można określić czy praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze .

Wnioskodawca nie zgodził się z powyższą decyzją wnosząc odwołanie, w którym domagał się przyznania mu prawa do świadczenia. Oprócz uwzględnienia jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu od 1.07.1975r do 30.06.1980r,2.05.1986r do 30.06.1986r oraz od 1.01.1987r do 30.04.1988r,5.01.1985r do 1.05.1986r ,od 1.07.1986r do 31.12.1986r,od 1.10.1988r do 30.04.1989r kiedy pracował jako spawacz i mechanik pojazdów w Spółdzielni Pracy (...)w O. i okresu od 22.09.1997r do 31.12.1998r kiedy pracował w Przedsiębiorstwie (...) Sp.z oo w O. na stanowisku spawacza.

W ocenie Sądu odwołanie skarżącego zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184 .

W myśl art. 184 ust. 1 ww. ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ust. 2 Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem./w brzmieniu do 31.12.2012r /

Stosownie do § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.Nr 8, poz. 43) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie zaś z § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.

W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z powyższego wynika, iż skarżący nabyłby prawo do wcześniejszej emerytury w przypadku łącznego spełnienia przesłanek:

- ukończenia wieku 60 lat

- legitymowania się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, przypadającym na dzień 01.01.1999r.;

- legitymowania się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, przypadających na dzień 01.01.1999r.;

- nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego;

- rozwiązania stosunku pracy/dotyczy okresu do 31.12.2012r/

Poza sporem w sprawie było, iż skarżący H. G. w dniu wydania decyzji rozpoznającej jego wniosek o świadczenie emerytalne miał ukończone 60 lat, na dzień 01.01.1999r. legitymował się ponad 25 letnim okresem ubezpieczenia, nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz pozostawał w stosunku pracy. Spornym pozostawało czy skarżący na dzień 01.01.1999r. legitymuje się 15 letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Zdaniem pozwanego organu rentowego skarżący nie wykazał przesłanki 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Faktem jest, iż rozporządzenie RM z 07.02.1983r. w § 2 ust. 2 wymaga by okresy pracy w szczególnych warunkach zostały potwierdzone przez zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub też w „zwykłym” świadectwie pracy z odpowiednią adnotacją. Niemniej jednak należy zauważyć, iż świadectwo pracy nie ma mocy wiążącej zarówno dla pozwanego, jak i dla Sądu. Nie jest ono bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej, a tylko dokumenty wydane przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. W postępowaniu sądowym świadectwo pracy traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej.

Co prawda na okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach w Spółdzielni Pracy (...)w O. skarżący przedłożył pozwanemu świadectwa pracy z dnia 15.11.2012r.i , w którym zawarto adnotację, iż w całym okresie zatrudnienia skarżący wykonywał pracę w szczególnych warunkach w charakterze spawacza i lakiernika oraz mechanika w kanałach wymienione w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 pkt i poz.16pkt.2 oraz świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione przez (...) w O. z 20.11.2012 ,w którym zawarto adnotację, iż okresie zatrudnienia tj od 22.09.1997r do 29.09.2005r i nadal skarżący wykonywał pracę w szczególnych warunkach w charakterze spawacza przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym,gazowym i atomowo-wodorowym wymienione w wykazie A, dziale XIV, poz. 12 pkt 2i 3 /k. 8 plik III akt ZUS/, jednakże pozwany zakwestionował ten okres, gdyż ze świadectwa tego nie wynikało w jakim okresach wykonywał prace na poszczególnych stanowiskach.

Jak jednak wyżej wskazano wnioskodawca posiada uprawnienie do wykazania innymi dowodami, iż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach, tym bardziej, iż zgodnie z utrwalonym w judykaturze poglądem, w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie okresów zatrudnienia także w oparciu o inne dowody niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy (uchwała SN z dnia 21.09.1984r. III UZP 48/84 LEX nr 14630, uchwała SN z dnia 10.03.1984r. III UZP 6/84 LEX nr 14625).

Wnioskodawca domagając się uwzględnienia jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresu jego zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...)w O. od 1.07.1975r do 30.06.1980r,2.05.1986r do 30.06.1986r oraz od 1.01.1987r do 30.04.1988r,5.01.1985r do 1.05.1986r ,od 1.07.1986r do 31.12.1986r,od 1.10.1988r do 30.04.1989r w M. od 15.02.1988r. do 31.12.1998r., wskazywał, iż w tym zakładzie pracował tylko jako spawacz. Skarżący wyjaśnił, iż praca odbywała się w warsztacie naprawczym ,gdzie oprócz spawaczy pracowało kilku mechaników i elektromechaników . Spawacze mieli oddzielone stanowiska. Skarżący podkreślił, iż spawacze nie wykonywali żadnych prac mechanicznych ,a lakierowanie polegało na zabezpieczeniu przed rdzą minią spawów.

Wyjaśnienia skarżącego znalazły odzwierciedlenie w zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, którzy zgodnie zeznali, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia w w Spółdzielni Pracy (...)w O. wykonywał, tylko prace spawalnicze. Świadek K. M. zeznał, iż prace spawalnicze były wykonywane na wydzielonym stanowisku lub w kanale spawalniczym. Świadek był brygadzistą wnioskodawcy i przydzielał mu prace.Spawano wywrotki,przyczepy i elementy naprawianych samochodów.Ubezpieczony nie wykonywał prac mechanika,ubrany był w ubranie ochronne spawacza-skórzany fartuch i buty. S. N. (1) nie wykonywał prac lakierniczych,a jedynie zabezpieczał minią spawy.

/dowód: zeznania świadka 00:15:26-00:19:37nagrania z rozprawy 4.06.2013r/

Z kolei z zeznań świadka J. S. również wynika,że S. N. (1) wykonywał tylko prace spawalnicze w specjalnie wydzielonym kanale spawalniczym .

/dowód: zeznania świadka 00:19:38-00:22:10 nagrania z rozprawy 4.06.2013r/

Świadek K. Z. ,który od 1.09.1980r był zastępcą kierownika warsztatu potwierdził,że ubezpieczony S. N. (1) pracował tylko przy spawaniu.Pracował na wydzielonym do spawania stanowisku.Prace lakiernicze polegały jedynie na zabezpieczeniu spawu przed rdzą np.,minią .

Sąd nie miał podstaw by powyższym zeznaniom odmówić wiarygodności. Były one spójne i logiczne i korelowały z wyjaśnieniami złożonymi przez wnioskodawcę.Wskazać należy przy tym ,że świadkowie K. M. i K. Z. byli przełożonymi ubezpieczonego,nadzorowali jego pracę,a K.M. rozdzielał pracę ,co oznacza,że zapewne mają wiedzę na temat zakresu prac wykonywanych przez ubezpieczonego .

Odnoście pracy w (...) w O. to po pierwsze ze świadectwa pracy w warunkach szczególnych wynika,że ubezpieczony w okresie od 22.09.1997r do 31.12.1998r pracował przy spawaniu elektrycznym i gazowym. Prace polegające na spawaniu generalnie zaliczane są do prac wykonywanych w warunkach szczególnych i nie ma potrzeby wykazywania w jakim wymiarze ubezpieczony wykonywał spawanie elektryczne ,a w jakim gazowe.Dodatkowo świadkowie M. B. i P. Z. zgodnie zeznali,że w w/wym okresie ubezpieczony wykonywał tylko prace spawalnicze. Świadek M. B. ,który na stacji napraw (...) pracował w spornym okresie jako kierownik zeznał,że w stacji jest wydzielone stanowisko spawaczy,gdzie pracował S. N. (1) wykonując jedynie prace spawalnice.

/dowód : zeznania świadka 00:25:01-00:30:05 nagrania z rozprawy 4.06.2013r /

Również świadek P. Z. potwierdził,że S. N. (1) wykonywał w okresie zatrudnienia w (...) tylko prace spawalnicze ,na specjalnie wydzielonym stanowisku,nie wykonywał np. prac mechanicznych.

/dowód : zeznania świadka 00:30:07-00:34:04 nagrania z rozprawy 4.06.2013r

Sąd dał wiarę zeznaniom tych świadków, ponieważ są one spójne i wzajemnie się uzupełniają .Nadto korelują z zeznaniami ubezpieczonego i świadectwem pracy w warunkach szczególnych.

W świetle powyższego nie budziło wątpliwości Sądu, iż w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...)w (...) Sp.z oo w O. w spornych okresach do 31.12.1998r stale i w pełnym wymiarze czasy pracy wykonywał pracę wyłącznie w charakterze spawacza, które to stanowisko jest wymienione w wykazie A, dziale XIV prace różne, poz. 12 prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym, pkt 9 spawacza gazowy i pkt 10 spawacz elektryczny.

Po uwzględnieniu powyższego okresu, należało uznać, iż łącznie z niekwestionowanym przez pozwanego okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach w wymiarze ponad 15 lat .

Wnioskodawca wykazał więc przesłankę 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach i spełnia tym samym kumulatywnie wszystkie przesłanki do nabycia uprawnień do wcześniejszej emerytury. Wnioskodawca do 11.02.2013r pozostawał w zatrudnieniu.W tym miejscu warto wskazać, że z uwagi na zmianę od 1.01.2013r treści art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS do uzyskania prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych nie jest wymagana przesłanka rozwiązania stosunku pracy.

Co prawda w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych naczelną zasadą postępowania jest badanie legalności decyzji na dzień jej wydania .W ocenie Sądu w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest wyłączone stosowanie art. 316 § 1 k.p.c. Odstępstwo od zasady badania legalności decyzji na dzień jej wydania jest w niektórych wypadkach dopuszczalne i uzasadnione, kiedy to np. ostatnia z przesłanek prawa do świadczenia zostanie spełniona w czasie postępowania odwoławczego przed sądem, jednak każdorazowo trzeba rozważyć, czy odstępstwo takie nie doprowadzi w konsekwencji do wypaczenia charakteru postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i całkowitego pozbawienia znaczenia postępowania administracyjnego poprzedzającego postępowanie sądowe. Skoro po wydaniu decyzji od 1.01.2013r,a więc po wydaniu decyzji po nowelizacji przepisu art. 184 ustawy emerytalnej,prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych nie jest uzależnione od rozwiązania stosunku poracy,to zdaniem Sądu nie ma przeszkód do przyznania S. N. (1) emerytury od 1.01.2013r skoro spełnił wszystkie pozostałe przesłanki do jej przyznania.Powyższe staniowisko uzasadnione jest także zasadą ekonomiki procesowej,a także upływem czasu od wydania decyzji do wyrokowania przez Sąd .

Mając powyższe na uwadze, Sąd stosownie do art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał S. N. (1) emeryturę od 1.01.2013r w pkt I wyroku.

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 kpc oraz § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).