Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 grudnia 2013 r. M. W. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) M. W. wystąpił przeciwko Towarzystwo (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. (dalej: (...)) o zapłatę kwoty 2.465,01 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż dochodzona kwota stanowi odszkodowanie należne mu na podstawie umowy cesji wierzytelności od pozwanego, jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody z dnia 17 kwietnia 2013 r. Podniósł, iż ubezpieczyciel stwierdził szkodę całkowitą w pojeździe i wypłacił odszkodowanie w kwocie 729,30 zł, zweryfikował jednak wysokość odszkodowania obniżając czas i stawkę czynszu najmu (pozew, k. 2-28).

W dniu 31 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W., działając w sprawie o sygn. akt XVI GNc 8326/13, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (k. 30).

W dniu 29 stycznia 2014 r. (data nadania) pozwany złożył sprzeciw od ww. nakazu zapłaty i zaskarżając go w całości wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu wskazał, że powód błędnie wskazał, że pozwany wypłacił kwotę 729,30 zł gdyż faktycznie wypłacił odszkodowanie w kwocie 949,01 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego, czym uczynił zadość obowiązkowi odszkodowawczemu. Odnosząc się do roszczenie powoda wskazał, że powód nie wykazał szkody a co za tym idzie nie nabył skutecznie wierzytelności, gdyż strata powstaje dopiero z chwilą poniesienia kosztów najmu. Ponadto wskazał, że poszkodowany dysponował środkami na zakup nowego pojazdu w związku z czym oczekiwanie na wypłatę odszkodowania przez pozwanego nie było niezbędne. Wskazał również na nieuzasadnione doliczenie dodatkowych opłat a także na możliwość wynajmu pojazdu zastępczego we współpracującej z pozwanym wypożyczalnią (...) Sp. z o.o. po stawce preferencyjnej (sprzeciw, k. 37-53).

Strony podtrzymywały swoje stanowiska do zakończenia procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 kwietnia 2013 r. doszło do kolizji drogowej, wskutek której uszkodzony został pojazd marki (...) o nr rej. (...), będący własnością A. B. (dalej także: poszkodowany). Sprawcą zdarzenia był kierujący pojazdem ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów w towarzystwie (...) (okoliczności bezsporne, nadto dowód: notatka o zdarzeniu k. 19).

Po kolizji, w dniu 23 września 2013 r. szkoda została zgłoszona w towarzystwie (...), a poszkodowany oddał pojazd do naprawy w serwisie naprawczym. Wobec niemożności korzystania z uszkodzonego pojazdu, w dniu 17 kwietnia 2013 r. A. B. zawarł z M. W., prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), umowę której przedmiotem było wynajęcie pojazdu zastępczego marki (...) o nr rej (...), na czas oznaczony od 17 kwietnia 2013 r. do 8 maja 2013 r., w zamian za czynsz w wysokości 119,00 zł netto za dobę. Umowa obejmowała również koszty podstawienia pojazdu w wysokości 49 zł netto i odbiór pojazdu poza miastem w wysokości 49 zł netto ( dowód: umowa najmu k. 18, oświadczenie o konieczności korzystania z pojazdu zastępczego k. 17, wyciąg z (...) powoda k.9)

W dniu 8 maja 2013 r. A. B. zawarł z (...) M. W., umowę przelewu wierzytelności - prawa do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego przysługującą poszkodowanemu z tytułu OC sprawcy w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 30 sierpnia 2013 r. zarejestrowaną pod nr (...). (dowód: umowa cesji wierzytelności k. 25).

Pojazd był niezbędny poszkodowanemu celem normalnego funkcjonowania, w tym codziennych dojazdów do pracy. Nadto poszkodowany nie dysponował innym pojazdem mogącym zastąpić pojazd uszkodzony. (dowód: oświadczenie posiadacza pojazdu k. 17,).

Zniszczenie samochodu, spowodowało zakwalifikowanie szkody jako całkowitej, ze względu na fakt, że naprawa pojazdu była ekonomicznie nieuzasadniona. (dowód: okoliczność bezsporna, decyzja (...). k. 45).

Decyzją z dnia 16 maja 2013 r. (...) S.A. przyznał poszkodowanemu kwotę 897,04 zł tytułem odszkodowania za uszkodzony pojazd. Za zasadny czas wynajmu pojazdu zastępczego uznano 13 dni tj. od momentu wynajęcia do poinformowania o kwalifikacji szkody jako całkowitej – 6 dni, czas potrzebny do zagospodarowania uszkodzonego pojazdu – 7 dni. Decyzją z dnia 2 stycznia 2014 r. (...) (...)a poinformował, iż dokonał weryfikacji stawki dobowej za wynajem pojazdu zastępczego do kwoty 59,35 zł. Odszkodowanie zostało wypłacone w dniu 8 maja 2013 r. Nowy pojazd został przez poszkodowanego zakupiony w lipcu 2013 r. (dowód: pismo (...) S.A. z dnia 16 maja 2013r. k.45, pismo (...) S.A. z dnia 2 stycznia 2014 r. k. 46, zeznania świadka k. 95-96, polecenie przelewu k. 24) .

Z tytułu najmu pojazdu zastępczego w dniu 8 maja 2013 r. M. W. wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 2.597 zł netto, tj. 3.194,31 zł brutto. Kwota ta obejmowała czynsz najmu samochodu marki (...) o nr rej. (...) przez 21 dni a także podstawienie auta poza miasto oddziału i odbiór pojazdu poza miastem oddziału w łącznej kwocie 98 zł. Przyjęta na fakturze kwota dziennej stawki czynszu najmu wynosiła 119 zł netto. (dowód: faktura VAT, k. 20).

Pismem z dnia 4 grudnia 2013 r., nadanym na poczcie w dniu 1 grudnia 2013 r. M. W. wezwał ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 2.465,01 zł w terminie do dnia 7 grudnia 2013 r. (dowód: wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania k. 26,27).

(...) (...)a wypłacił z tytułu szkody w pojeździe (...) o nr rej. (...) odszkodowanie z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego w kwocie 949,01 zł (dowód: potwierdzenie przelewu k. 47,48).

Od dnia 1 lutego 2013 r. (...) (...)a oraz (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. łączyła umowa, przedmiotem której było świadczenie usług wynajmu pojazdów zastępczych na rzecz (...) (...)a, dla poszkodowanych przez sprawców posiadających obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu zawarte w (...) S.A. Usługa wynajmu pojazdu na zasadach zaakceptowanych przez W. podlegać miała rozliczeniu pomiędzy stornami umowy pod warunkiem podpisania cesji prawa do odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, której dokonać miał poszkodowany na rzecz (...). (...) pokrywać miała czynsz za czas trwania wynajmu wskazany w (...) o wynajmie pojazdu zastępczego, zgodnie z załącznikiem do umowy, natomiast do uregulowania pozostałych opłat zobowiązany był poszkodowany (dowód: umowa, k. 49-52).

Powyższy stan faktyczny był w przeważającym zakresie między stronami bezsporny, a podstawę ustaleń w tym zakresie stanowiły twierdzenia strony powodowej niezakwestionowane albo wprost przyznane przez pozwanego (art. 230 k.p.c.). Dodatkowo Sąd oparł się na dowodach z dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony. Wiarygodność przedłożonych w toku postępowania dokumentów i ich kopii nie była kwestionowana wzajemnie przez strony postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Sąd nadto za w pełni wiarygodne uznał zeznania świadka A. B., dając im wiarę w pełnej rozciągłości, albowiem był spójne i jasne, a także zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Wniosek dowodowy o zobowiązanie świadka A. B. do przedłożenia wyciągu z rachunku bankowego podlegał oddaleniu jako nieistotny do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Fakt posiadania przez poszkodowanego środków na rachunku bankowym nie jest dowodem na to, iż pieniądze te może on bez szkody dla siebie przeznaczyć na zakup nowego auta.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego powództwo okazało się zasadne w przeważającej części.

Roszczenie dochodzone w niniejszym postępowaniu powód wywodził z umowy cesji zawartej w dniu 8 maja 2013 r. z poszkodowanym, na podstawie której jako cesjonariusz nabył wierzytelność poszkodowanego z tytułu prawa do zwrotu kosztów najmu w (...) M. W. auta zastępczego, przysługującą mu w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 17 kwietnia 2013 r. Nabyta przez powoda wierzytelność była de facto wierzytelnością o zapłatę przez pozwanego odszkodowania za szkodę wyrządzoną poszkodowanemu w ww. kolizji, w postaci kosztów najmu samochodu zastępczego.

Większość okoliczności faktycznych w niniejszej sprawie było bezspornych pomiędzy stronami. W szczególności pozwany nie kwestionował odpowiedzialności sprawcy za zaistniałą kolizję drogową i w konsekwencji swojej odpowiedzialności z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody – posiadacza pojazdu mechanicznego.

Spór koncentrował się w głównej mierze wokół legitymacji procesowej powoda. Pozwany zarzucał także, że poszkodowany dysponował środkami na zakup nowego pojazdu a oczekiwanie na wypłatę odszkodowania przez pozwanego nie było niezbędne i konieczne. Ponadto wskazał, że poszkodowany miał możliwość wynajęcia pojazdu we współpracującej z pozwanym wypożyczalnią po stawkach preferencyjnych.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że niezasadny okazał się zarzut pozwanego, który kwestionował legitymację procesową powoda do występowania w niniejszej sprawie. Pozwany zarzucił, że w niniejszej sprawie po stronie poszkodowanego nie powstała szkoda co skutkowało brakiem wierzytelności i w konsekwencji brakiem istnienia roszczenia z uwagi na to, że szkoda powstaje z chwilą poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego i dopiero wówczas powstaje roszczenie odszkodowawcze, które może być przedmiotem cesji.

Powód wykazał swoją legitymację czynną do wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie, a wynikającą z umowy cesji wierzytelności zawartej w dniu 8 maja 2013 r. z poszkodowanym (art. 509 § 1 k.c.). Przedmiotowa umowa została zawarta przez uprawnione do tego osoby, a więc przez poszkodowanego oraz przez powoda, a nadto zbywana wierzytelność była oznaczona na podstawie analizy stosunku obligacyjnego, z którego wynikała. Umowa ta nie była przez pozwanego podważana, a Sąd nie znalazł żadnych podstaw, aby ją kwestionować z urzędu. Skuteczność przedmiotowej umowy uzależniona jednak była od istnienia wierzytelności będącej przedmiotem przelewu, tj. przedmiotu cesji. Ta natomiast powstała na skutek umowy najmu zawartej przez poszkodowanego z powodem.

Umowę najmu z dnia 17 kwietnia 2013 r. również należało uznać za ważną. Dołączone do pozwu dokumenty bezsprzecznie wykazywały bowiem, iż również ta umowa została zawarta przez uprawnione do tego osoby – poszkodowanego i powoda, a nadto określała elementy przedmiotowo istotne w świetle art. 659 § 1 k.c. umowy najmu, a więc przedmiot najmu i czynsz najmu. Na marginesie tylko wskazać należy, iż w orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, iż czynsz najmu nie musi być ustalony poprzez podanie konkretnej sumy, ale możliwe jest jego dorozumiane określenie, np. poprzez odwołanie się do stosowanych stawek (tak: H. Ciepła, w: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, tom 2, pod red. G. Bieńka, Warszawa 2007, s. 269). Dalej wskazać należy, że umowa została wykonana przez wynajmującego, albowiem samochód został poszkodowanemu wydany do używania przez uprawniony do tego podmiot i następnie – po wykorzystaniu – przez niego zwrócony. Dodatkowo, strony umowy potwierdziły okres, na jaki samochód został wynajęty oraz koszt należnego wynajmującemu czynszu najmu, na jaki najemca wyrażał zgodę. Należy wskazać, że z umowy wynika data odbioru auta przez poszkodowanego (17 kwietnia 2013 r.) oraz data zwrotu auta (8 maja 2013 r.) zatem należało stwierdzić, że faktyczny okres wynajmu pojazdu został określony przez wskazanie dat odbioru i zwrotu auta zastępczego. Świadczenie najemcy wynikające z umowy zostało spełnione nie poprzez zapłatę czynszu najmu, lecz poprzez dokonanie skutecznej cesji przysługującej jej wobec ubezpieczyciela wierzytelności na wynajmującego, co również stanowi formę zapłaty. Umowa cesji z dnia 8 maja 2013 r. stanowiła bowiem klasyczny przypadek przelewu w celu zapłaty (cessio solutionis causa), tj. przelewu następującego dla wykonania określonego zobowiązania zamiast przewidzianego treścią tego zobowiązania świadczenia.

Stosownie natomiast do treści art. 34 ust. 1 ww. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem (…) zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Zgodnie natomiast z brzmieniem przepisu art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Regułą jest zatem zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Co do zasady naprawienie szkody, według wyboru poszkodowanego, polega bądź na przywróceniu stanu poprzedniego, bądź na zapłacie odpowiedniej sumy pieniężnej. Przy dochodzeniu odszkodowania bezpośrednio od ubezpieczyciela, roszczenie poszkodowanego ogranicza się jednak do świadczenia w pieniądzu.

Szkodę majątkową stanowi utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia. Korzystanie z samochodu jest obecnie standardem cywilizacyjnym, a zatem jeżeli osoba pojazd posiadająca utarci możliwość korzystania z niego z uwagi na jego uszkodzenie, ponosi tym samym szkodę. Niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego uznawane jest przy tym za normalne następstwo wypadku komunikacyjnego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c., a zatem jeżeli poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Poszkodowanemu przysługuje wówczas od ubezpieczyciela zwrot wydatków koniecznych, a więc niezbędnych do korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 08.09.2004 r., sygn. akt IV CK 672/03, Lex 146324 oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28). Szkoda równoznaczna jest z uszczerbkiem majątkowym, obejmującym różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym, a stanem majątkowym, jaki zaistniałby, gdyby nie zdarzenie wywołujące szkodę. Pojęcie straty obejmuje zatem także niezaspokojone przez poszkodowanego, ale wymagalne zobowiązania na rzecz osoby trzeciej (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2008 roku sygn. akt III CZP 62/08, opubl. (...) 2009/7-8/106). Tym samym przyjąć należy, że koszty najmu samochodu zastępczego, choć nie pokryte bezpośrednio przez poszkodowanego, mogą wchodzić w skład szkody, jaką poniósł w wyniku zniszczenia lub uszkodzenia pojazdu. Refundacji podlega, zatem czynsz najmu pojazdu zastępczego pokryty przez poszkodowanego lub przez niego nie zaspokojony, ale wymagalny. Zatem wbrew twierdzeniom strony pozwanej do powstania szkody nie jest konieczne poniesienie kosztów najmu przez poszkodowanego.

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, z którego szkoda wynikła, pozostają koszty najmu samochodu zastępczego tylko w okresie koniecznym i niezbędnym do dokonania naprawy pojazdu (por. wyrok SN z 5.11.2004 r., II CK 494/03, Lex nr 145121). Stanowisko takie ma przy tym zastosowanie jedynie przy szkodzie częściowej, albowiem odmiennie należy oceniać sytuację nastąpienia szkody całkowitej, przy której czas koniecznego najmu obejmuje – co do zasady – okres od dnia zniszczenia pojazdu do dnia, w którym poszkodowany może nabyć podobny pojazd, nie dłuższy niż do dnia zapłaty odszkodowania (tak: wyrok SN z dnia 8.09.2004 r., IV CK 672/03, Lex nr 146324). Co jednak istotne, dopuszcza się również wyjątek od tej zasady, iż w sytuacji gdy stwierdzono szkodę całkowitą, odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje również celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego także w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego (tak: wyrok SN z 22.11.2013 r., III CZP 76/13). Przedmiotowe stanowisko Sądu Najwyższego Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w pełni podziela.

Tym samym poszkodowanemu, a w rezultacie zawarcia umowy cesji powodowi, co do zasady należał się zwrot kosztów związanych z wynajęciem samochodu zastępczego.

W niniejszej sprawie sporem została dodatkowo objęta wysokość szkody powstałej w majątku poszkodowanej w związku z najmem pojazdu zastępczego, a zatem i wysokość scedowanej na powoda wierzytelności, albowiem pozwany zakwestionował długość najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego oraz wysokość stawki wynajmu zastosowanej przez powoda.

Zważyć należy, że odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego nie jest roszczeniem za abstrakcyjny okres czasu. Potrzeba najmu musi więc wiązać się z konkretnym przedziałem czasowym. W niniejszej sprawie mieliśmy do czynienia ze szkodą całkowitą. W ocenie Sądu należy uznać, że omawiany przedział czasowy rozpoczął się w dniu zniszczenia samochodu i trwał do dnia wypłaty odszkodowania. Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w B. w wyroku z dnia 11 kwietnia 2014r., sygn. akt I Aca 10/14, w sytuacji, kiedy następuje likwidacja szkody jako całkowitej, okres wynajmowania pojazdu zastępczego powinien być bowiem wyznaczony okresem, w czasie którego poszkodowany mógł nabyć nowy pojazd – taki, jakim dysponował przed wypadkiem. Ponadto, jak wskazał Sąd Apelacyjny w B., w okolicznościach, kiedy szkoda likwidowana jest jako szkoda całkowita, decyzja strony o naprawianiu pojazdu nie może mieć wpływu na zwiększenie zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela. Podstawą ustalenia okresu wynajmowania pojazdu zastępczego przy likwidacji szkody całkowitej nie może być bowiem okres naprawy pojazdu uszkodzonego lecz okres niezbędny do nabycia nowego pojazdu (LEX nr 1623825). Zaznaczyć trzeba, że poszkodowany w przypadku szkody całkowitej, nie ma obowiązku angażowania prywatnych środków finansowych na zakup nowego auta. Jest absolutnie uprawnione oczekiwanie poszkodowanego na wypłatę odszkodowania przez ubezpieczyciela. Zgodnie ze znajdującą się w aktach sprawy decyzją (...) S.A. w W., odszkodowanie w wysokości 897,04 zł, zostało przyznane poszkodowanemu w dniu 15 maja 2013 r. Od dnia zaistnienia szkody całkowitej tj. 17 kwietnia 2013 r. do dnia wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela tj. w dniu 17 maja 2013 r. poszkodowany miał pełne prawo do korzystania z pojazdu zastępczego na podstawie umowy najmu. Jak wynika z zeznań świadka A. B. zakupił on nowy pojazd dopiero w lipcu 2013 r. Świadek zeznał, że na zakup pojazdu przeznaczył środki otrzymane z odszkodowania a także dołożył część środków z własnych oszczędności natomiast w kwietniu 2013 r. posiadał on własne oszczędności, ale nie były one wystarczające na zakup nowego samochodu. Zatem przed datą wypłaty odszkodowania pozwany nie miał możliwości nabycia nowego samochodu ze względu na brak środków na ten cel. Zatem w ocenie Sądu najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego był całkowicie zasadny do czasu wypłaty odszkodowania (8 maja 2013 r.). Zatem okres faktycznego wynajmu pojazdu przez poszkodowanego (17.04.2013 r. – 08.05.2013 r.) tj. 21 dni należało uznać za zasadny.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, iż poszkodowany miał możliwość wynajęcia pojazdu we współpracującej z pozwanym wypożyczalnią która oferuje najem pojazdów zastępczych w wypadku likwidowania szkody przez pozwanego po stawkach preferencyjnych należy wskazać, iż żaden przepis prawa nie nakłada na poszkodowanego konieczności poinformowania ubezpieczyciela o zamiarze skorzystania z najmu samochodu zastępczego, albowiem poszkodowany może dochodzić naprawienia szkody nie tylko od ubezpieczyciela, ale i bezpośrednio od sprawcy szkody, a nadto wybór sposobu naprawienia szkody – zgodnie z treścią art. 363 k.c. – również do niego należy. Pozwany – chcąc zapewnić poszkodowanemu możliwość skorzystania z pojazdu zastępczego po niższych kosztach – sam mógł zaoferować mu inny pojazd zastępczy, zmniejszając tym samym koszty najmu, a zatem i wysokość odszkodowania, jakie miał wypłacić z tego tytułu. W sprawie jednak brak dowodu by to uczynił, ponadto świadek A. B. zeznał, że nie został przez ubezpieczyciela poinformowany o możliwości najmu pojazdu w firmie współpracującej z pozwanym.

Co więcej, również treść dołączonej do sprzeciwu umowy nie pozwala na ustalenie czy ewentualna oferta pozwanego w tym zakresie była ofertą realną, czy też zawarcie umowy przez pozwanego z wypożyczalną (...) podyktowane zostało jedynie możliwością podnoszenia przed sądem zarzutu braku minimalizacji szkody. Otóż z zawartej umowy wynika, iż (...) zobowiązała się do udzielania poszkodowanym informacji m.in. o stawkach za dzień najmu, co może świadczyć o tym, iż to poszkodowani przedmiotowe koszty mieliby wykładać z góry, a następnie dochodzić ich refundacji od pozwanego. Z załączonej do pozwu umowy nie wynika również jaki okres najmu był w ramach umowy dopuszczony – czy cały okres naprawy, czy też zaledwie kilka początkowych dni naprawy. Informacje w tym zakresie zawierać miał Załącznik nr 3a i 3b do umowy, jednak taki do sprzeciwu nie został dołączony. Poszkodowany miał również obowiązek wpłacenia depozytu, który miał być zabezpieczany na karcie płatniczej poszkodowanego, co również stanowiło dla niego dodatkowe obciążenie. Tym samym nawet w oparciu o dołączone do sprzeciwu od nakazu zapłaty dokumenty nie sposób nie uznać, iż skorzystanie z pojazdu zastępczego w ramach umowy łączącej pozwanego z (...) mogło być dla poszkodowanego po prostu niemożliwe – mógł on w chwili zdarzenia nie posiadać wolnych środków czy to na najem, czy to na depozyt. Mógł również nie posiadać odpowiedniej karty płatniczej lub karty kredytowej, celem zabezpieczenia na niej depozytu. W tym zakresie nie można bowiem pomijać okoliczności, iż poszkodowany nie był winny kolizji, nie spodziewał się jej, a wobec nagłości jej wystąpienia, nie musiał posiadać zaoszczędzonych środków, które mógłby choćby tymczasowo spożytkować na najem pojazdu zastępczego. Gdyby do zdarzenia drogowego nie doszło, to poszkodowany mógłby nadal ze swojego pojazdu korzystać i nie musiałby podejmować jakiejkolwiek aktywności celem zastępczego odtworzenia możliwości korzystania z rzeczy. Tym samym nie sposób odbierać mu prawa do najmu pojazdu zastępczego w dogodnej dla niego wypożyczalni, w tym skorzystania z oferty tzw. najmu bezgotówkowego, a więc takiego, w którym spełnienia zobowiązania najemcy do zapłaty czynszu najmu zastąpione zostało cesją wierzytelności przysługującej mu wobec innego podmiotu. Co za tym idzie, nie sposób zarzucić poszkodowanemu, iż nie dopełnił on obowiązku minimalizacji szkody, skoro pozwany nie poinformował go, iż ma możliwość uzyskania samochodu zastępczego u innego podmiotu, a nadto skoro na podstawie złożonych przez pozwanego dokumentów de facto nie można ustalić czy poszkodowany z oferty najmu w (...) byłby w stanie skorzystać. Co za tym idzie, nie może mieć również znaczenia okoliczność, iż koszt najmu u powoda był wyższy niż u przedsiębiorcy współpracującego z pozwanym, albowiem celem ustalenia wysokości należnego poszkodowanemu odszkodowania koniecznym jest jedynie ustalenie czy koszt, do jakiego zapłacenia zobowiązał się poszkodowany ten był kosztem uzasadnionym w świetle obowiązujących na lokalnym rynku stawek czynszu najmu, a także ewentualne odpowiednie jego obniżenie.

Ponadto podkreśla się w orzecznictwie, że poszkodowany nie ma obowiązku zawarcia umowy najmu z podanym przez ubezpieczyciela podmiotem. Poszkodowany ma prawo wynająć samochód tam gdzie jest to dla niego najdogodniejsze – pod warunkiem jednak, że ogólny koszt tego najmu nie będzie rażąco odbiegał od stawek rynkowych stosowanych przez podmioty konkurencyjne. Zarzut stosowania stawek rażąco wygórowanych mógłby być przez pozwanego skutecznie podniesiony, gdyby poszkodowany umyślnie albo przez rażące niedbalstwo wynajął samochód zastępczy po stawce znacznie odbiegającej od obowiązujących na rynku/por. art. 16 w zw. z art. 17 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…)/, czy też działanie poszkodowanego miałoby na celu pokrzywdzenie ubezpieczyciela sprawcy szkody, czyli iż umówiono się na stawkę wyższą od tej, którą normalnie stosuje się przy wynajmie takiego pojazdu, aby zawyżyć wysokość odszkodowania z tego tytułu. Skoro poszkodowany ma prawo do najmu pojazdu zastępczego od podmiotu stosującego stawki rynkowe (zrelacjonowane do klasy pojazdu zbliżonej w stosunku do pojazdu uszkodzonego i obszaru), to stawki powoda mogłyby zostać uznana za zawyżone jedynie w przypadku stwierdzenia, że nie są one stawkami rynkowymi bądź pojazd nie jest pojazdem klasy zbliżonej do pojazdu uszkodzonego. Pozwany nie wykazał, aby stawka najmu zastosowana przez powoda była stawką nierynkową. Nie przedstawił na tę okoliczność żadnych wniosków dowodowych. Wobec czego w ocenie Sądu stawka wskazana w fakturze VAT (...) tj. 119 zł netto, jest stawką adekwatną.

Pozwany nie przedstawił ponadto żadnych dowodów mających uzasadnić jego twierdzenie, że nie jest uzasadnione doliczanie dodatkowej opłaty za podstawienie samochodu poza miasto oddziału oraz odbiór poza miastem oddziału, gdyż poszkodowany mógł bez problemu odebrać i przekazać auto w siedzibie oddziału. Ciężar wykazania powyższych okoliczności – zgodnie z treścią art. 6 k.c. – spoczywał na pozwanym, jako podmiocie wywodzącym z powyższych okoliczności skutki prawne. Należy zaznaczyć, iż strony mają obowiązek dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiać dowody (art.3 k.p.c.). Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają zaś stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku (wyrok Sądu Najwyższego z 15 lipca 1999 r. I CKN 415/99 LEX nr 83805). Obowiązująca w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności zwalnia sąd orzekający z odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są same strony. (wyrok Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1997 r. II UKN 406/97 OSNAPiUS 1998/21/641).

Tym samym uzasadnione było przyznanie poszkodowanemu, a w konsekwencji zawarcia umowy cesji powodowi, odszkodowania stanowiącego równowartość czynszu najmu za okres 21 dni po stawce dziennej 119 zł netto wynikającej z umowy najmu, w łącznej wysokości 2.597 zł netto, tj. 3.194,31 zł brutto. Skoro pozwany przed procesem zapłacił na rzecz powoda z tego tytułu kwotę 949,01 zł, to powództwo należało uwzględnić w zakresie pozostałej części odszkodowania, tj. co do kwoty 2.245,30 zł.

Mając zatem na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku na podstawie art. 509 k.c. i art. 34 ust. 1 ww. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych w zw. z art. 436 § 2 k.c. i w zw. z art. 415 k.c. oraz w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c.

Analizując żądanie pozwu w zakresie odsetek należy zaznaczyć, iż kwestię tą reguluje art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z tymi przepisami, jeżeli nie umówiono się inaczej, ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, przy czym w razie gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń wypłaca bowiem odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia o szkodzie. Powód dochodził od pozwanego odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu tj. 17 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty.

Zgodnie z brzmieniem art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W dniu 15 maja 2013 r. (...) S.A. wydała decyzję w przedmiocie wypłacenia na rzecz poszkodowanemu odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego. Najpóźniej zatem w tym dniu otrzymała wezwanie do zapłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu. Powód nie przedstawił wezwania do zapłaty z wcześniejszej daty ani też dowodu doręczenia takiego wezwania do ubezpieczyciela. 30 – dniowy termin dla ubezpieczyciela na zapłatę należnej powodowi kwoty należy zatem liczyć od dnia 15 maja 2013 r. Termin ten upłynął z dniem 14 czerwca 2013 r. W związku z powyższym zasadne było zasądzenie odsetek ustawowych od dnia 17 grudnia 2013 r. zgodnie z żądaniem pozwu.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując stosunkowego ich rozdzielenia. Sąd uznał, iż pozwany przegrał sprawę w 91,09 %, natomiast powód w 8,91 % i w takim też zakresie każdy z nich powinien ponieść koszty procesu. W toku procesu powód poniósł opłatę od pozwu w wysokości 124 zł, ustaloną na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych /t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm. Dodatkowo zarówno powód, jak i pozwany ponieśli koszty zastępstwa strony przez profesjonalnego pełnomocnika w wysokości 600 zł, ustalone na podstawie § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) i § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Sąd stosunkowo rozdzielając koszty zasądził na rzecz powoda od pozwanego kwotę 619,96 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, orzekając jak w pkt. III sentencji wyroku.

Z/ (...)