Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 295/15

POSTANOWIENIE

Dnia 22 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Paweł Hochman (spr.)

Sędziowie:

SSO Grzegorz Ślęzak

SSO Beata Grochulska

Protokolant:

st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 maja 2015 roku

sprawy z wniosku A. S.

z udziałem K. G.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia wstępnego Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 22 października 2014 roku, sygn. akt I Ns 1126/11

postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Tomaszowie Mazowieckim do ponownego rozpoznania pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 295/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem wstępnym z dnia 22 października 2014 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z wniosku A. S. z udziałem K. G. o podział majątku wspólnego postanowił ustalić, że w skład majątku wspólnego A. S. i K. G., których małżeńska wspólność majątkowa ustała wskutek orzeczenia rozwodu wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 10 czerwca 2008 roku w sprawie sygn. akt I C 1511/07 wchodzą następujące składniki majątkowe:

1. zabudowana nieruchomość położona w S. przy ul. (...), oznaczona w ewidencji gruntów numerem działki (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta numer (...);

2. udział w wysokości (...) części w prawie wieczystego użytkowania działki gruntu położonej w T. przy ul. (...), o powierzchni 0,8792 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta numer (...) wraz z prawem własności posadowionego na tej działce boksu garażowego numer (...);

3. Przedsiębiorstwo Handlowe (...)wraz z:

a) wyposażeniem i środkami trwałymi:

samochód O. (...) o numerze rejestracyjnym (...);

samochód F. (...) o numerze rejestracyjnym (...);

komputer (...);

Komputer (...)skuter(...)

b) środkami obrotowymi, obejmującymi:

towary handlowe o wartości magazynowej brutto 86.856 zł;

środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank S.A. w kwocie 509,11 zł oraz na rachunku bankowym Banku (...) S.A. w kwocie 17,25 zł ;

4. wierzytelność wynikająca z prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Łodzi - Sąd Gospodarczy w dniu 15 listopada 2004 roku w sprawie z powództwa K. G. przeciwko J. M. (1) i P. M. - sygn. akt X GNc 2081/04;

5. środki zgromadzone na Rachunku (...) numer rachunku (...), prowadzonym w (...) Bank S.A. na rzecz K. G. i wynoszące na dzień 2 lipca 2008 roku 88,43 zł;

6. środki zgromadzone na rachunku bankowym (...) numer (...), prowadzonym na rzecz A. G. w (...) Banku (...) S.A. i wynoszące na dzień 2 lipca 2008 roku 8.097,67 zł;

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

A. G. (obecnie nosząca nazwisko A. S.) i K. G. zawali związek małżeński w dniu 10 września 1994 roku. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 10 czerwca 2008 roku, prawomocnym od dnia 2 lipca 2008 roku, związek małżeński A. G. i K. G. został rozwiązany przez rozwód.

Zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w czasie jego trwania A. G. i K. G. nie zawierali małżeńskich umów majątkowych. Nie było również sądowego ustanowienia rozdzielności majątkowej, ani orzeczenia o separacji.

K. G. prowadzi od 2 listopada 1994 roku działalność gospodarczą pod nazwą P.H.(...).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 15 listopada 2004 roku w sprawie z powództwa K. G. przeciwko J. M. (1) i P. M. (sygn. akt X GNc 2081/04) Sąd Okręgowy w Łodzi - Sąd Gospodarczy nakazał pozwanym, aby zapłacili solidarnie na rzecz powoda kwotę 54.997,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania. Zarzuty pozwanego J. M. (2) Sąd Okręgowy odrzucił postanowieniem z dnia 25 stycznia 2005 roku, a zarzuty pozwanego P. M. Sąd ten odrzucił postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2005 roku. Żadna kwota z należności objętej wskazanym powyżej nakazem zapłaty nie została wyegzekwowana.

W trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej A. G. i K. G. zakupili nieruchomość położoną w S. przy ul. (...), oznaczoną w ewidencji gruntów numerem działki (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta numer (...).

Ponadto A. i K. G. zakupili udział w wysokości (...)w prawie użytkowania wieczystego działki gruntu położonej w T. przy ul. (...), o powierzchni 0,8792 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta numer (...) wraz z prawem własności posadowionego na tej działce boksu garażowego numer (...).

W czasie trwania małżeństwa wnioskodawczyni i uczestnika zostały przez nich zakupione cztery samochody: dwa F. (...) — o numerze rejestracyjnym (...) (rok produkcji 2002), O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Wszystkie samochody były uwzględnione jako środki trwałe w prowadzonej przez K. G. działalności gospodarczej.

Spośród tych samochodów jeden F. (...) (nr rej. (...)) został przez K. G. sprzedany w dniu 9 lutego 2009 roku za kwotę 4.000 zł. Z uzyskanych w ten sposób środków K. G. nie rozliczył się z byłą żoną. Samochód S. (...) ze względu na zły stan techniczny nie przeszedł okresowego przeglądu technicznego i został przez wnioskodawcę przekazany na złom.

(...) Bank S.A. prowadził na rzecz K. G. dwa rachunki bankowe. Rachunek (...)numer (...), na którym saldo a dzień 2 lipca 2008 roku wynosiło 88,43 zł oraz rachunek firmowy P.H. (...) o numerze (...), którego saldo na dzień 2 lipca 2008 roku wynosiło 509,11 zł.

Rachunek bieżący (...)na rzecz P.H. (...)prowadził także Bank (...) S.A. Stan środków pieniężnych zgromadzonych na tym rachunku na dzień 2 lipca 2008 roku wynosił 17,25 zł.

A. G. posiadała rachunek bankowy w (...) Banku (...) S.A. (nr rachunku (...)). Stan środków zgromadzonych na tym rachunku na dzień 2 lipca 2008 roku wynosił 8.097,67 zł.

Majątek wchodzący w skład Przedsiębiorstwa Handlowego (...), pod którą to firmą uczestnik prowadzi działalność gospodarczą obejmuje środki trwałe i środki obrotowe.

W skład majątku trwałego firmy na dzień 2 lipca 2008 roku wchodziły: samochód O. (...), komputer O. A., samochód S. (...),

F. (...) zakupiony w 18 kwietnia 2005 roku oraz F. (...) zakupiony 23 maja 2005 roku, komputer (...) oraz skuter (...).

Środki obrotowe Przedsiębiorstwa Handlowego (...)według stanu na dzień 2 lipca 2008 roku obejmowały towary handlowe o wartości magazynowej 86.856 zł brutto oraz środki pieniężne zgromadzone na dwóch podanych już powyżej rachunkach bankowych: E. o numerze (...) i saldzie na dzień 2 lipca 2008 roku 509,11 zł oraz (...)z saldem na dzień 2 lipca 2008 roku wynoszącym 17,25 zł.

Sad Rejonowy zważył, iż stosownie do art. 567 § 3 k.p.c. do postępowania o podział majątku wspólnego, po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku (art. 680 — 689 k.p.c.). Te z kolei przewidują (art. 688 k.p.c.) w kwestiach w nich nieunormowanych odpowiednie stosowanie przepisów o postępowaniu w sprawach o zniesienie współwłasności, a w szczególności art. 618 §§ 2 i 3 k.p.c.

Podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do tego majątku w dacie ustania wspólności majątkowej oraz istniejące w chwili dokonywania podziału. Nie uwzględnia się zatem przedmiotów, które były objęte wspólnością, ale zostały zbyte. Istotne znaczenie ma sposób zbycia tych przedmiotów majątkowych. Przedmioty majątkowe zbyte lub zużyte w sposób prawidłowy nie są uwzględniane przy dokonywaniu podziału, natomiast przedmioty majątkowe, które zostały zbyte lub zużyte bezpodstawnie albo roztrwonione, a także przedmioty, które nie weszły do wspólności z winy jednego z małżonków, są uwzględniane przy dokonywaniu podziału w ten sposób, że ich wartość zaliczana zostaje na poczet udziału tego z małżonków, którego zawinione zachowanie spowodowało uszczuplenie majątku wspólnego (por. E. Skowrońska — Bocian „Rozliczenia majątkowe małżonków w stosunkach wzajemnych i wobec osób trzecich" wyd. LexisNexis, wydanie 5, Warszawa 2010 s. 224 i nast). W postępowaniu o podział majątku wspólnego Sąd rozstrzyga także o wzajemnych roszczeniach małżonków z tytułu posiadania poszczególnych składników majątku wspólnego, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na te składniki majątkowe nakładów i spłaconych długów (art. 567 § 1 k.p.c. i art. 686 k.p.c).

Małżeński ustrój majątkowy wynikający z ustawy regulują przepisy art. 31 — 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W sprawach nieuregulowanych w art. 31 — 45 k.r.o. od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku (art. 46 k.r.o.).

Składniki majątku wspólnego określają przepisy art. 31 i następnych k.r.o. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 31 § 2 k.r.o. do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;

2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;

3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

Zgodnie z ogólną regułą, wyrażoną w art. 31 § 1 k.r.o., wspólność ustawowa powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa. Wejście określonego przedmiotu do majątku wspólnego małżonków nic zależy od sposobu nabycia tego przedmiotu, nabycie musi jednak nastąpić w trakcie trwania wspólności majątkowej. W skład tej wspólności wejdą zatem także przedmioty nabyte w drodze czynności prawnej dokonanej jedynie przez jednego z małżonków. Przedmioty wchodzące w skład majątku osobistego każdego z małżonków określa Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 33 i jest to wyliczenie wyczerpujące.

W okolicznościach sprawy niniejszej bezspornym była przynależność do majątku wspólnego nieruchomości położonej w S. oraz prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z własnością garażu. Dokonując ustaleń faktycznych w zakresie środków trwałych i obrotowych Przedsiębiorstwa (...)Sąd oparł się na pisemnej opinii biegłej w dziedzinie analizy ekonomicznej, księgowości i rachunkowości oraz podatków S. B., uzupełnionej opinią ustną. Dodać trzeba, iż opinia ta nie wyczerpuje wszystkich zagadnień związanych z rozliczeniem wnioskodawczym i uczestnika z tytułu prowadzonej przez uczestnika działalności gospodarczej w trakcie trwania małżeństwa. Z opinii tej wynika, że wartość pojazdów oraz komputera O. uległa umorzeniu, bowiem kwota umorzenia odpowiada wartości początkowej tych składników. jest to jednak wyłącznie zapis ewidencyjno-księgowy, a dla rozliczenia w ramach podziału majątku należy uwzględnić wartość rynkową tych składników majątkowych, co biegła wskazuje w opinii.

Jak już zaznaczono, podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do tego majątku w dacie ustania wspólności majątkowej oraz istniejące w chwili dokonywania podziału. Nie pozwala to uwzględnić jako odrębnych składników majątku podlegających podziałowi tych ruchomości, które zostały przed dokonaniem podziału zbyte — i to niezależnie od okoliczności tegoż zbycia. W tym natomiast zakresie może wchodzić w grę ewentualne rozliczenie ich wartości.

Wnioskodawczyni podnosiła w toku postępowania, iż uczestnik w okresie od 1 stycznia 2008 roku do 2 lipca 2008 roku wyprzedawał majątek firmy nie czyniąc żadnych inwestycji. Środki uzyskane z tej sprzedaży nie znalazły się także na rachunku firmowym, a zatem dochód z tego tytułu powinien zostać między stronami rozliczony. W ustnej opinii uzupełniającej biegła S. B. podała, iż dochód firmy prowadzonej przez uczestnika, uwzględniający wszystkie przychody i wszystkie koszty, w okresie od 1 stycznia 2008 roku do 30 czerwca 2008 roku wyniósł 33.202,01 zł (k. 184). Kwota ta sama w sobie nie jest elementem wartości firmy na datę ustania wspólności majątkowej wnioskodawczym i uczestnika, czyli na dzień 2 lipca 2008 roku, a zatem nie podlega wyodrębnieniu jako osoby składnik majątku istniejący na datę ustania wspólności majątkowej. Odrębną natomiast kwestią jest ewentualne rozliczenie tej kwoty przy dokonywaniu podziału majątku wspólnego.

Zgodnie z treścią art. 45 § 1 zdanie pierwsze k.r.o. każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny (art. 45 § 2 k.r.o.). Z powyższego wynika, że rozliczenia z tytułu nakładów i wydatków dokonuje się przy podziale majątku. Nie uwzględnia się ich zatem jako odrębnych składników przy ustalaniu składu majątku dorobkowego.

Z przytoczonych powyżej względów Sąd ustalił, iż w skład majątku wspólnego wnioskodawczym i uczestnika, których małżeńska wspólność majątkowa ustała wskutek orzeczenia rozwodu wyrokiem Sadu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 10 czerwca 2008 roku w sprawie sygn. akt I C 1511/07 wchodzą następujące składniki majątkowe:

1. zabudowana nieruchomość położona w S. przy ul. (...), oznaczona w ewidencji gruntów numerem działki (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta numer (...);

2. udział w wysokości (...) części w prawie użytkowania wieczystego działki gruntu położonej w T. przy ul. (...), o powierzchni 0,8792 ha, oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...), dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim prowadzona jest księga wieczysta numer (...) wraz z prawem własności posadowionego na tej działce boksu garażowego numer (...);

3. Przedsiębiorstwo Handlowe (...)wraz z:

a) wyposażeniem i środkami trwałymi:

samochód O. (...) o numerze rejestracyjnym (...),

samochód F. (...) o numerze rejestracyjnym (...),

komputer (...),

skuter (...),

b) środkami obrotowymi obejmującymi:

- towary handlowe o wartości magazynowej brutto 86.856 zł,

- środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank S.A. w kwocie 509,11 zł oraz na rachunku bankowym Banku (...) S.a. w kwocie 17,25 zł

4. wierzytelność wynikająca z prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w
postępowaniu nakazowym przez Sąd okręgowy w Łodzi - Sąd Gospodarczy w dniu 15 listopada 2004 roku w sprawie z powództwa K. G.
przeciwko J. M. (1) i P. M. — sygn. akt X GNc 2081/04;

5. środki zgromadzone na Rachunku (...)
(...) numer rachunku (...), prowadzonym w (...) Bank S.A. na rzecz K. G. i wynoszące na dzień 2 lipca 2008 roku 88,43 zł.

6. środki zgromadzone na rachunku bankowym (...) numer (...), prowadzonym na rzecz A. G. w (...) Banku (...) S.A. i wynoszące na dzień 2 lipca 2008 roku 8.097,67 zł.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła wnioskodawczyni, która zaskarżam w/w postanowienie w części tj. w zakresie rozstrzygnięcia o składnikach majątku w punkcie 3, 4 i zarzuciła naruszenie prawa procesowego art. 31 § 1 i 2 krio przez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym rozstrzygnięciu w zakresie wartości przedsiębiorstwa nieuwzględniającego:

- ekwiwalentu pieniężnego uzyskanego za pojazdy marki S. (...) z 1999 r. o wartości 8.000 zł oraz samochodu F. (...) o nr rej (...) o wartości 10.450 zł,

- dochodu ze sprzedaży towarów w okresie od 1.01.2008 r. do 2.07.2008 r. o wartości 46.597,00 zł.

- wierzytelności pieniężnej wynikającej za nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 13 kwietnia 2004 r. sygnatura VGNc 644/04 o wartości 27.674,92 zł na dzień ustania wspólności majątkowej w kwocie oraz pozostałej wierzytelności w kwocie 165.137,58 zł. wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 280.558,57 zł na dzień ustania wspólności majątkowej.

Wniosła o zmianę postanowienia w zaskarżonym zakresie,

ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Skarga apelacyjna skutkuje uchyleniem zaskarżonego postanowienia i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.

Przedmiotem rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie była ocena treści postanowienia wstępnego ustalającego skład majątku dorobkowego uczestników postępowania.

W pierwszej kolejności wskazać należy, na zbędne w ocenie Sądu Okręgowego wydanie w okolicznościach przedmiotowej sprawy postanowienia wstępnego. Nie kwestionując co do zasady dopuszczalności takiego rozstrzygnięcia wskazać należy, że w sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd może wydać postanowienie wstępne, jeżeli uzasadniają to okoliczności sprawy. Okoliczności te wiążą się z koniecznością wydania rozstrzygnięcia gdy dochodzone świadczenie czy prawo są sporne zarówno co do samej zasady, jak i co do wysokości (art. 318 w zw. z art. 13 § 2 KPC). W przedmiotowej sprawie nie zachodziła taka okoliczność. Podkreślić należy, że co do zasady wnioskodawczyni i uczestnik wnosili o dokonanie podziału majątku dorobkowego uznając tym samym potrzebę takiego rozstrzygnięcia. Niesporne miedzy stronami były również składniki majątku podlegającego podziałowi a wiec nieruchomości, środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach osobistych ( nie związanych z działalnością gospodarczą uczestników ) oraz Przedsiębiorstwa Handlowego (...). W tych okolicznościach należało dokonać prawidłowej wyceny powyższych składników majątkowych i rozstrzygnąć wniosek w sposób ostateczny bez uciekania się do wydania postanowienia wstępnego.

W świetle powyższych uwag Sąd Okręgowy uznał, że wydając zaskarżone postanowienie Sąd Rejonowy uchybił przepisowi art. 318 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i uchybienie to miało wpływ na wynik sprawy.

Jak wynika ze stanowisk uczestników wyrażanych w toku postępowania sporną w przedmiotowej sprawie okolicznością było ustalenie wartości Przedsiębiorstwa (...)i wniesiona apelacja w istocie odwołuje się do powyższego zagadnienia.

W ocenie Sądu Okręgowego wydając zaskarżone postanowienie Sąd pierwszej instancji naruszył przepis art. 55 1 k.c. Podnieść należy, że zgodnie z treścią powołanego przepisu, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo w ujęciu art. 55 1 charakteryzuje więc oderwanie od podmiotu, któremu przysługują prawa składające się na to przedsiębiorstwo. Składniki niematerialne oraz materialne tworzą pewien zorganizowany kompleks przeznaczony do realizacji celów gospodarczych, który może być przedmiotem obrotu; przedsiębiorstwo należy więc postrzegać jako samodzielne dobro prawne mogące stanowić przedmiot obrotu cywilnoprawnego. Dokonując próby wyceny majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa Sąd Rejonowy poprzez wycenę poszczególnych jego składników pominął powyższe okoliczności. Podkreślić należy jednocześnie, że przyjęta wycena nie uwzględnia zawartych w powołanym wyżej przepisie art. 55 1 k.c. wskazówek co do składników przedsiębiorstwa które obejmuje w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne…

Ja wynika z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia dokonując ustaleń faktycznych w zakresie środków trwałych i obrotowych Przedsiębiorstwa (...)Sąd oparł się na pisemnej opinii biegłej w dziedzinie analizy ekonomicznej, księgowości i rachunkowości oraz podatków S. B., uzupełnionej opinią ustną. Sąd słusznie podkreślił, że opinia ta nie wyczerpuje wszystkich zagadnień związanych z rozliczeniem wnioskodawczyni i uczestnika z tytułu prowadzonej przez uczestnika działalności gospodarczej w trakcie trwania małżeństwa nie wywodząc jednak z powyższego właściwych wniosków, że wskazana opinia choć w istotny sposób przybliża do ustalenia składników przedsiębiorstwa nie pozwala na ustalenie całej wartości przedsiębiorstwa.

W przedmiotowej sprawie ustalając skład majątku dorobkowego Sąd poczynił więc ustalenia w zakresie wartości przedsiębiorstwa jedynie wybiórczo a co za tym idzie w sposób uniemożliwiający ich weryfikację. Zgodzić się należy tym samym ze skarżącą, że wydając zaskarżone postanowienie Sąd pierwszej instancji pominął przy ustalaniu omawianej wartości przedsiębiorstwa kwestię „ekwiwalentu pieniężnego uzyskanego za pojazdy marki S. (...) z 1999 r. o wartości 8.000 zł oraz samochodu F. (...) o nr rej (...) o wartości 10.450 zł, dochodu ze sprzedaży towarów w okresie od 1.01.2008 r. do 2.07.2008 r. o wartości 46.597,00 zł. wierzytelności pieniężnej wynikającej za nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 13 kwietnia 2004 r. sygnatura V GNc 644/04 o wartości 27.674,92 zł na dzień ustania wspólności majątkowej w kwocie oraz pozostałej wierzytelności w kwocie 165.137,58 zł. wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 280.558,57 zł na dzień ustania wspólności majątkowej”. Kwestie powyższe należy wziąć pod uwagę dokonując oceny wartości przedsiębiorstwa w dacie ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, choć wątpliwość budzi wyrażona w apelacji sugestia jakoby wskazane wyżej kwoty winny zostać zaliczone do wartości przedsiębiorstwa w prosty sposób ją podwyższając.

Powyższe zastrzeżenia dodatkowo uzasadniają wskazane wyżej naruszenie przepisu art. 55 1 k.c.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd pierwszej instancji uwzględniając stanowisko uczestników postępowania dokona wyceny wskazanych wyżej składników majątku dorobkowego stron. W razie potrzeby, przy braku zgodnego stanowiska stron w tym przedmiocie powoła dowód z opinii właściwych biegłych ( w tym biegłych ds. szacowania wartości przedsiębiorstw ).

Ocenę wartości przedsiębiorstwa poprzedzi ustaleniem wierzytelności jakie przysłuchują w związku z jego działalnością. Rzeczywista wartość tych wierzytelności w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie może uwzględniać sumy nominalnej a winna uwzględniać ich przewidywalną ściągalność.

Po przeprowadzeniu powyższych czynności dowodowych Sąd Rejonowy dokona podziału majątku dorobkowego uwzględniając interesy uczestników. Podkreślenia wymaga, że powyższe uwagi odnoszące się do majątku przedsiębiorstwa jako całości gospodarczej nie wykluczają jego podziału poprzez przyznanie poszczególnych składników uczestnikom o ile będzie to zgodne z ich usprawiedliwionym interesem i nie będzie sprzeczne ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem prawa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 386 § 4 k.p.c. orzekł o uchyleniu wyroku wstępnego i przekazaniu sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 108 § 2 k.p.c.

Na oryginale właściwe podpisy