Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2015 r. w Szczecinie

sprawy A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty rodzinnej od 01 listopada 2013r

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 15 kwietnia 2014 r. sygn. akt VII U 2023/13

oddala apelację.

SSO del. Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Barbara Białecka

III A Ua 487/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. decyzją z dnia 1 października 2013 r. odmówił A. M. prawa do wypłaty renty rodzinnej od 1 listopada 2013 r., ponieważ w chwili osiągnięcia 25 roku życia, tj. (...)., ubezpieczona będzie studentką I roku II semestru studiów wyższych II stopnia Akademii (...), a więc przedostatniego, a nie ostatniego roku studiów. Programowo termin zakończenia nauki przypada na sierpień 2014 r., a od marca 2014 r. rozpoczyna się II rok III semestr studiów.

W odwołaniu od powyższej decyzji A. M. wniosła o wznowienie wypłaty świadczenia wskazując, że odbyła studia inżynierskie I stopnia (3,5 roku, czyli 7 semestrów), a aktualnie naukę kontynuuje na studiach magisterskich II stopnia (1,5 roku, czyli 3 semestry). Zdaniem ubezpieczonej jej studia trwają 10 semestrów, zatem kierując się wykładnią językową pojęcia semestr i rok, ostatnim rokiem nauki w jej przypadku są ostatnie dwa semestry, czyli semestr 9 (tj. II semestr I roku studiów II stopnia) i semestr 10 (tj. I semestr II roku studiów II stopnia).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, podtrzymując argumentację, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Nadto organ wskazał, że przebieg studiów jest liczony od ich początku, z uwzględnieniem podziału roku nauki na semestry letni i zimowy, a okres nauki trwający krócej niż pełny rok akademicki, tj. jeden semestr rozpoczynający studia lub je kończący, należy przyjąć za kolejny rok nauki.

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał A. M. prawo do renty rodzinnej po zmarłym ojcu J. M. poczynając od wstrzymania renty (punkt I) oraz stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za niewyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do wydania w sprawie prawidłowej decyzji (punkt II).

Powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

A. M. urodziła się w dniu (...)

Poczynając od 30 kwietnia 2002 r. A. M. uprawniona była do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Organ rentowy przedłużał prawo do tego świadczenia kolejnymi decyzjami, w związku z kontynuowaniem przez ubezpieczoną nauki w szkole, w tym w związku z nauką w szkole wyższej.

Z dniem 21 września 2009 r. A. M. podjęła stacjonarne studia I stopnia, tj. studia inżynierskie o specjalności (...) na kierunku (...) na Wydziale (...) Akademii (...) w S.. Studia te trwały 3,5 roku i obejmowały 7 semestrów. W terminie do 31 stycznia 2013 r. miała złożyć pracę inżynierską. Pracę tę obroniła ona w marcu 2013 r.

A. M. w związku z kontynuowaniem nauki w szkole wyższej w ramach studiów inżynierskich I stopnia otrzymywała rentę rodzinną do 31 marca 2013 r.

Po obronie pracy inżynierskiej i ukończeniu studiów inżynierskich A. M. podjęła w marcu 2013 r. naukę na Akademii (...) na Wydziale (...) (...) (...) w ramach uzupełniających studiów magisterskich II stopnia na kierunku (...) o specjalności (...). Studia te trwają 1,5 roku i obejmują 3 semestry, z czego II semestr w roku akademickim 2013/2014 rozpoczynał się 23 września 2013 r. i trwał do 27 stycznia 2014 r., a III semestr w roku akademickim 2013/2014 rozpoczyna się 24 lutego 2014 r. i trwa do 13 czerwca 2014 r. Ostateczny termin złożenia pracy dyplomowej określono na 11 lipca 2014 r., a termin obrony pracy magisterskiej na sierpień 2014 r.

W związku z odbywaniem studiów magisterskich II stopnia na Akademii (...) w S. rentę rodzinną po zmarłym ojcu A. M. pobierała do 31 października 2013 r.

A. M. ukończyła 25 lat w dniu (...)., kiedy to kontynuowała naukę w szkole wyższej, będąc studentką ostatniego roku magisterskich studiów II stopnia.

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego oraz art. 68 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.; powoływana dalej jako: ustawa emerytalno-rentowa) Sąd Okręgowy uznał odwołanie za w całości uzasadnione.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że z treści powołanych wyżej przepisów wynika, iż bez względu na rodzaj szkoły, do której uczęszcza uprawnione dziecko, ukończenie 25 lat życia prowadzi do ustania prawa do renty rodzinnej, chociażby do osiągnięcia tego wieku nie zakończył się proces zdobywania wykształcenia. Ustawodawca przyjmuje bowiem, że z ukończeniem tej granicy wiekowej prawo do przedmiotowego świadczenia ustaje bez względu na okres, jaki pozostał do ukończenia nauki w szkole, jeżeli jest ona odbywana w szkole nie będącą uczelnią wyższą. Jednakże w odniesieniu do odbywania studiów w szkole wyższej, został ustanowiony jedyny wyjątek, który dopuszcza dalsze przedłużenie pobierania renty przez dziecko, które ukończyło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów, najwyżej do zakończenia tego ostatniego roku studiów.

Następnie Sąd Okręgowy przypomniał, że przedmiotem niniejszego postępowania sądowego było ustalenie, czy renta rodzinna podlega po 31 października 2013 r. przedłużeniu do czasu ukończenia przez A. M. ostatniego roku studiów w szkole wyższej, a w związku z tym, czy w dniu (...)., tj. w dniu ukończenia 25-go roku życia była ona studentką ostatniego roku studiów w szkole wyższej.

Przeprowadzone w tym kierunku postępowanie dowodowe doprowadziło sąd pierwszej instancji do przekonania, że organ rentowy niezasadnie odmówił ubezpieczonej prawa do renty rodzinnej po 31 października 2013 r. W ocenie sądu organ ten dokonał błędnej interpretacji art. 68 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 68 ust. 2, a w konsekwencji błędnie ustalił, że ubezpieczona w dacie ukończenia 25 roku życia nie była studentką ostatniego roku studiów w szkole wyższej.

Stan faktyczny w sprawie sąd meriti ustalił w całości w oparciu o dokumentację z akt rentowych, która nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. W szczególności sąd bazował na treści zaświadczenia Akademii (...) w S. z dnia 2 października 2013 r., obrazującego sposób organizacji nauki na uzupełniających studiach magisterskich II stopnia. Z dokumentu tego bezspornie wynika, że uzupełniające studia magisterskie II stopnia na Wydziale (...) (...) (...) Akademii (...) w S. na kierunku (...) o specjalności (...) trwają 1,5 roku i obejmują 3 semestry, z czego II semestr w roku akademickim 2013/2014 rozpoczynał się 23 września 2013 r. i trwał do 27 stycznia 2014 r., a III semestr w roku akademickim 2013/2014 rozpoczyna się 24 lutego 2014 r. i trwa do 13 czerwca 2014 r. Ostateczny termin złożenia pracy dyplomowej określono na 11 lipca 2014 r., a termin obrony pracy magisterskiej na sierpień 2014 r.

Biorąc pod uwagę wyżej przedstawiony system organizacji nauki na Akademii (...) w S. na studiach magisterskich II stopnia oraz fakt, że A. M. ukończyła wcześniej 3,5-letnie studia inżynierskie na tej samej uczelni, tj. studia I stopnia, a naukę na studiach magisterskich podjęła w marcu 2013 r., tj. w roku akademickim 2012/2013, Sąd Okręgowy przychylił się do interpretacji stanu faktycznego, przedstawionego w odwołaniu przez ubezpieczoną. W ocenie tego Sądu A. M. słusznie wskazała, że jej studia obejmują 10 semestrów, z czego 7 przypada na studia inżynierskie I stopnia, a kolejne 3 na studia magisterskie II stopnia.

W tym kontekście zasadnie ubezpieczona powołała się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 lutego 2003 r., III AUa 1550/02 (LEX nr 79912), w którym wskazano, że studia licencjackie i bezpośrednie studia magisterskie w tej samej szkole wyższej stanowią jedne studia wyższe, przez co ukończenie przez studenta 25 lat życia na ostatnim roku takich studiów uprawnia go do renty rodzinnej zgodnie z przepisem art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej.

W ocenie Sądu Okręgowego, naukę ubezpieczonej na Akademii (...) w S., jako naukę zakończoną tytułem inżyniera i następnie kontynuowanie studiów magisterskich na tej samej uczelni, należy rozpatrywać pod względem czasowym łącznie. Jak słusznie wskazał w uzasadnieniu powołanego wyroku Sąd Apelacyjny w Białymstoku, za taką interpretacją przemawia fakt, że bez uzyskania tytułu inżyniera nie były możliwe studia uzupełniające magisterskie. Bezsporne jest natomiast, że A. M. bezpośrednio po zakończeniu 3,5-letnich studiów inżynierskich rozpoczęła od marca 2013 r. 3-semestralne studia uzupełniające magisterskie II stopnia. Sąd Okręgowy uznał, mając na uwadze system organizacyjny szkolnictwa wyższego oraz system organizacji nauki na studiach II stopnia na Akademii (...) w S., że ubezpieczona od dnia 23 września 2013 r. rozpoczęła ostatni rok studiów, który obejmuje II i III semestr uzupełniających studiów magisterskich II stopnia i trwa do 13 czerwca 2014 r. W świetle powyższego w dacie ukończenia 25 roku życia A. M. jako studentka II semestru I roku studiów II stopnia była w istocie studentką ostatniego roku studiów wyższych na Akademii (...) w S., co uprawniało ją w świetle art. 68 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej do uzyskiwania renty rodzinnej po zmarłym ojcu.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy – na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. - zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i orzekł, jak w punkcie I. sentencji.

Następnie sąd pierwszej instancji przytaczając treść art. 118 ust. 1 i 1a ustawy emerytalno-rentowej wskazał, że art. 118 ust. 1a nakłada na sąd przyznający prawo do świadczenia obowiązek zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno stwierdzającego taką odpowiedzialność, jak i jej brak.

Sąd Okręgowy wyjaśnił, że przepis ten należy rozumieć w ten sposób, iż za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu do organu rentowego prawomocnego orzeczenia sądu tylko w sytuacji, gdy za nieustalenie tych okoliczności we wcześniejszym terminie nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy. W przeciwnym wypadku, gdy opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia było spowodowane okolicznościami, za które odpowiada organ rentowy (np. błędna interpretacja przepisów, zaniechanie podjęcia określonych działań z urzędu, błędne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS w sprawie niezdolności do pracy), termin ten będzie liczony od dnia, w którym organ rentowy, gdyby działał prawidłowo, powinien był ustalić prawo do świadczenia (por. uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r., P 11/07, LEX nr 316047). Z kolei, sąd meriti wskazał, że przez wyjaśnienie ostatniej niezbędnej okoliczności należy rozumieć rozstrzygnięcie ostatniej kwestii koniecznej dla ustalenia uprawnień (braku uprawnień) wnioskodawcy. Przy tym wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, w szczególności, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 159/04, LEX nr 155929).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, Sąd Okręgowy stwierdził, że organ rentowy w dacie wydania zaskarżonej decyzji dysponował wszystkimi dowodami niezbędnymi dla przyznania A. M. prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu na dalszy okres, tj. po 31 października 2013 r. Zdaniem tego sądu błędna interpretacja przepisów oraz zbyt literalne, bezkrytyczne oraz bezrefleksyjne odczytywanie treści dokumentów obciąża organ rentowy. W realiach rozpoznawanej sprawy – wobec spełnienia przesłanek z art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno-rentowej – organ rentowy winien bowiem wypłacić ubezpieczonej należne jej świadczenie wraz z ustawowymi odsetkami (argument z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych).

Mając powyższe na względzie, sąd pierwszej instancji – na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno-rentowej – orzekł, jak w punkcie II wyroku.

Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie w całości nie zgodził się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który w wywiedzionej apelacji zarzucił mu:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej poprzez błędną jego wykładnię polegająca na uznaniu, że studia inżynierskie i bezpośrednie studia magisterskie uzupełniające w tej samej szkole wyższej stanowią jedne studia wyższe, przez co ukończenie przez studenta 25 lat życia na ostatnim roku takich studiów uprawnia go do renty rodzinnej, podczas, gdy studia te stanowią odrębne studia zakończone napisaniem odrębnych prac dyplomowych oraz zdaniem odrębnych egzaminów dyplomowych, przy jednoczesnym pominięciu wykładni ustalonej w orzecznictwie sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego dotyczącej „ostatniego roku studiów”, która polega na ustaleniu go na podstawie dokonania wpisu na ostatni rok studiów dokonanego w oparciu o regulamin obowiązujący daną uczelnię;

2. obrazę przepisu z art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno-rentowej poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż odwołanie winno ulec w całości oddaleniu;

3. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że wnioskodawczyni ukończyła 25 lat będąc studentką ostatniego roku magisterskich studiów II stopnia, podczas gdy z zaświadczenia Akademii (...) w S. z dnia 2 października 2013 r. jednoznacznie wynika, iż w dniu ukończenia 25 lat ((...).) pozostawała ona na II semestrze, tj. I roku studiów dwuletnich (a więc na przedostatnim roku).

Opierając się na powyższych podstawach apelujący wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania w całości,

ewentualnie

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji

- zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację A. M. wniosła o jej oddalenie podzielając w całości rozważania prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się nieuzasadniona.

Analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że ustalenia faktyczne, poprzedzające rozważania sądu pierwszej instancji co do zasadności odwołania są trafne i znajdują pełne odzwierciedlenie w zebranym materiale dowodowym, który sąd ten ocenił nie dowolnie, ale w ramach swobodnej oceny dowodów, o której stanowi przepis art. 233 § l k.p.c. Ustalenia te Sąd Apelacyjny aprobuje, a w konsekwencji przyjmuje za własne. Za trafne i wynikające z tych ustaleń przyjmuje także wywody prawne Sądu Okręgowego, nie widząc w związku z tym potrzeby ponownego ich przytaczania.

Przede wszystkim Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej wykładni pojęcia „ostatniego roku studiów” (art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej) posiłkując się przy tym stanowiskiem wypracowanym w orzecznictwie sądów powszechnych. Pozytywnie należało przesądzić kwestię ukończenia przez wnioskodawczynię 25 lat na ostatnim roku studiów. Wpływa to bezpośrednio na jej prawo do renty rodzinnej na dalszy okres, tj. do czasu ukończenia ostatniego roku studiów.

Z okoliczności sprawy wynika, że ubezpieczona z uwagi na kontynuowanie nauki była uprawniona do renty rodzinnej nieprzerwanie od 30 kwietnia 2002 r. Począwszy od 21 września 2009 r. była studentką studiów stacjonarnych I stopnia, tj. studiów inżynierskich w Akademii (...) w S.. Nauka na tych studiach trwała 3,5 roku i wnioskodawczyni zakończyła ją w marcu 2013 r. obroną pracy inżynierskiej. W tym samym miesiącu A. M. podjęła naukę na Akademii (...) na Wydziale (...) (...) (...) w ramach uzupełniających studiów magisterskich II stopnia. Drugi semestr tych studiów wnioskodawczyni rozpoczęła dnia 23 września 2013 r., trzeci semestr rozpoczynał się 24 lutego 2014 r. Termin złożenia pracy magisterskiej określono na 11 lipca 2014 r.

Z powyższego wynika, że w dacie ukończenia 25 roku życia tj. (...). wnioskodawczyni była studentką kolejnego drugiego semestru studiów II stopnia.

W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze, że głównym celem renty rodzinnej jest dostarczanie osobom wymienionym w art. 68 ustawy emerytalno-rentowej środków utrzymania w czasie, gdy w związku z kształceniem nie wykonują pracy dającej źródło utrzymania (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2006 r., III UK 49/06, OSNP 2007/13-14/205). Chodzi o dostarczenie środków utrzymania tym dzieciom zmarłego pracownika, które w związku z kształceniem się w szkole nie wykonują pracy stanowiącej źródło utrzymania. Słuszny pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 listopada 2013 r., III AUa 296/13, że cytowany wyżej przepis został wprowadzony do porządku prawnego w okresie, kiedy formy edukacji w szkolnictwie wyższym opierały się na systemie roku akademickiego, zaczynającego się w jesieni, a kończącego początkiem lata roku następnego. Jak zasadnie stwierdził tamtejszy Sąd, ustawodawca nie wskazał w powołanym wyżej przepisie, że chodzi o rok akademicki.

Nadto Sąd Najwyższy w wyroku 3 marca 2011 r., II UK 303/10 (LEX nr 1130902) wyjaśnił, że wykładnia celowościowa i funkcjonalna art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej przemawia za możliwością wyjątkowego przedłużenia prawa do renty rodzinnej tylko tym studentom, którym brakuje już niewiele miesięcy do zdobycia dyplomu wyższych studiów, a pozbawienie ich w tym krótkim okresie prawa do renty rodzinnej mogłoby doprowadzić do zaniechania dalszej nauki i zaprzepaszczenia kilkuletnich starań, zmierzających do uzyskania wyższych kwalifikacji zawodowych i możliwości zatrudnienia zgodnej z ich poziomem. Zdaniem sądu odwoławczego taka wykładnia przywołanej normy ma zastosowanie w niniejszej sprawie.

Jednocześnie rozstrzygając sprawę nie można nie uwzględnić faktu, że obecnie formy kształcenia różnią się od uprzednio przyjętego schematu 4 lub 5 letnich jednolitych studiów magisterskich. Stworzono bowiem możliwość ukończenia studiów licencjackich i odrębnych uzupełniających studiów magisterskich.

W takich warunkach, stwierdzić należy, że osiągnięcie 25 lat życia w czasie ostatniego roku pobierania nauki w szkole wyższej stanowi o spełnieniu przesłanki z art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej warunkującej prawo do renty rodzinnej. Tym samym skoro ubezpieczona w dacie (...). była studentką drugiego semestru studiów II stopnia, trwających łącznie 3 semestry, to uznać należało, że w tej dacie była studentką ostatniego roku studiów w szkole wyższej, co potwierdza również treść wystawionego przez uczelnię zaświadczenia z dnia 2 października 2013 r.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za słusznością powyższej argumentacji jest fakt, że łączny czas nauki wnioskodawczyni na studiach I i II stopnia (7 semestrów i 3 semestry) wyniósł 10 semestrów, a zatem tyle co czas trwania jednolitych studiów magisterskich. Kontynuując powyższe rozważania wskazać trzeba, że ostatni rok studiów magisterskich obejmuje 9 i 10 semestr. Tym samym drugi semestr studiów drugiego stopnia odpowiada dziewiątemu semestrowi studiów jednolitych, a w związku z tym jest semestrem ostatniego roku studiów.

Nadto zaakcentować należy, że ubezpieczona realizowała program studiów terminowo, a studia magisterskie rozpoczęła tuż po obronie pracy inżynierskiej. W związku z tym odmienne traktowanie wnioskodawczyni i jej rówieśników, odbywających studia w systemie jednolitych studiów magisterskich, byłoby nieuprawnione stanowiłoby dyskryminację tej pierwszej grupy studentów. Skoro bowiem osoba ubiegająca się o rentę rodzinną, która ukończyła 25 lat w okresie wakacji studenckich po ukończeniu nauki na przedostatnim roku studiów (studiów 5 letnich), a przed rozpoczęciem zajęć na ostatnim roku studiów, na który uzyskała wpis, nie traci uprawnienia do świadczenia w oparciu o art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2007 r., II UK 15/07, OSNP 2008/19-20/295).

Jednocześnie Sąd Apelacyjny podziela stanowisko sądu pierwszej instancji w zakresie stwierdzenia odpowiedzialność organu rentowego za niewyjaśnienie ostatniej okoliczności koniecznej do wydania w sprawie prawidłowej decyzji. Wbrew twierdzeniom apelującego, bez wątpienia przyznać trzeba, że dowody pozwalające na ustalenie uprawnień wnioskodawczyni do renty rodzinnej, a zwłaszcza szczegółowe zaświadczenia wielokrotnie wydawane przez Akademię (...) w S., zostały złożone przez A. M. już na etapie postępowania przed organem rentowym. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, co wynika z akt tego organu, dysponował zatem pełną dokumentacją, która stanowiła o jej prawie do renty rodzinnej. Taka okoliczność dała podstawę do uznania, że organ rentowy odmawiając ubezpieczonej prawa do renty postąpił niezgodnie z prawem. O winie organu rentowego rodzącej odpowiedzialność za nieustalenie prawa do świadczenia (a w zasadzie nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o przyznaniu świadczenia) można bowiem mówić wówczas, gdy już w oparciu o dostępne organowi rentowemu dowody (w szczególności zgromadzone w aktach rentowych) można rozstrzygnąć o przysługiwaniu wnioskowanego świadczenia. W rozpoznawanej sprawie taka sytuacja miała miejsce.

Przy takich ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych konkluzja, że A. M. spełniła warunki do przyznania jej wnioskowanego świadczenia, o którym stanowi art. 68 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej nie nasuwa zastrzeżeń. Natomiast zarzuty apelacji zarówno naruszenia prawa materialnego jak i procesowego należało uznać za nieuzasadnione.

Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego w całości.

SSO del. Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Barbara Białecka