Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2015 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2015 r. w Gdańsku

sprawy Banku (...) III Oddział w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o zwrot nienależnie pobranych świadczeń

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 22 grudnia 2014 r., sygn. akt V U 890/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie;

II.  zasądza od Banku (...) III Oddział w W. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 2.100,00 (dwa tysiące sto 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

Sygn. akt III AUa 293/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 czerwca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., powołując się na przepis art. 138 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), zobowiązał Bank (...) III Oddział w W. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia za okres od dnia 01 lutego 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. w łącznej kwocie 5.884,11 zł z tytułu emerytury przysługującej zmarłemu w dniu (...) F. K. (1).

Odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł Bank (...) III Oddział w W. domagając się jej zmiany. Odwołujący podnosił, iż w okoliczności braku informacji o śmierci F. K. (1) dokonywał sukcesywnych przelewów świadczeń zleceniem stałym na zagraniczny rachunek beneficjenta, albowiem F. K. (1) był dla Banku osobą uprawnioną do uzyskania świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o jego oddalenie i zasadzenie na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych podnosząc, iż zgodnie z treścią art. 55 ustawy Prawo bankowe, bank może zwolnić się z obowiązku zwrotu przekazanych za okres po śmierci posiadacza rachunku kwot przekazanej emerytury tylko wtedy, gdy nie dysponuje już dokonaną przez organ rentowy kwotą świadczenia, gdyż przekazał ja innym podmiotom. Jednakże bank musi wskazać osoby, które pobrały wypłaty z nienależnego świadczenia.

Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2014 r. w sprawie V U 890/14 Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił, iż Bank (...)/W. nie jest zobowiązany do zwrotu kwoty 5.884,11 zł.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

F. K. (1) decyzją z dnia 04 lipca 2000 r. przyznane miał prawo do emerytury, której termin wypłaty przez organ rentowy został ustalony na 25 dzień każdego miesiąca. F. K. (1) był właścicielem rachunku w Banku (...) III Oddział w W.. Na rachunek ten była przekazywana emerytura. Ubezpieczony mieszkał w Kanadzie. Bank dokonywał co miesiąc przelewu świadczenia zleceniem stałym na zagraniczny rachunek F. K. (1).

W dniu 30 kwietnia 2013 r. organ rentowy wysłał do F. K. (1) formularz do wypełnienia „poświadczenie życia i zamieszkania emeryta lub rencisty”. W dniu 14 czerwca 2013 r. organ rentowy uzyskał informację, że F. K. (1) zmarł w dniu (...)

W dniu 21 października 2013 r. córka F. A. K. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o wypłatę zasiłku pogrzebowego, dołączając do wniosku akt zgonu.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia 14 listopada 2013 r. zwrócił się do Banku (...) III Oddział w W. o zwrot przekazanego świadczenia emerytalnego za miesiące od lutego 2013 r. do czerwca 2013 r. w wysokości 5.884,11 zł, z uwagi na ustanie prawa do emerytury za okres po śmierci świadczeniobiorcy. Jednocześnie zobowiązał bank do przekazania danych dotyczących współposiadaczy rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego, na który dokonywana była wypłata świadczenia.

Pismem z dnia 04 grudnia 2013 r. Bank (...) III Oddział w W. poinformował organ rentowy, że kwota 5.884,11 zł przekazana została zleceniem stałym na zagraniczne konto F. K. (1). Bank potwierdził, iż niezwłocznie po otrzymaniu wezwania do zwrotu nienależnych świadczeń wystąpił do banku zagranicznego o ich zwrot.

Pismem z dnia 12 lutego 2014 r. bank poinformował organ rentowy, iż bank zagraniczny nie jest w stanie skontaktować się z rodziną zmarłego F. K. (1) w sprawie zwrotu środków, w związku z tym nie może nadal procedować w tej sprawie i zamyka ją w swoich aktach.

Zaskarżoną decyzją z dnia 18 czerwca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. zobowiązał Bank (...) III Oddział w W. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od dnia 01 lutego 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. w kwocie 5.884,11 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie skarżącego Banku (...) III Oddział w W. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Sąd ten wskazał, że zgodnie z art. 130 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) - dalej ustawy emerytalnej, świadczenia wypłaca się za miesiące kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczeń, z uwzględnieniem ust. 4 i 5, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

Prawo do świadczenia ustaje zgodnie z treścią art. 101 pkt 2 cytowanej ustawy ze śmiercią osoby uprawnionej.

Zgodnie z treścią art. 138 lit. a ustawy emerytalnej bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa są zobowiązane zwrócić organowi rentowemu kwoty świadczeń przekazane na rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy, a przepis art. 144 ust. 1 ustawy emerytalnej stosuje się odpowiednio. Oznacza to, że na banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej ciąży obowiązek zwrotu świadczenia, mającego charakter pobranego nienależnie, za miesiące przypadające po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy, a wpłaconego przez organ rentowy na rachunek bankowy świadczeniobiorcy prowadzony indywidualnie dla niego. Ten obowiązek, wynikający ze wskazanej regulacji ma na celu umożliwienie organowi rentowemu odzyskanie świadczeń, które bez jego winy zostały wypłacone, pomimo ustania do nich prawa, a nie ma podstaw, aby uznać, że pobrała je jakakolwiek osoba, która zobowiązana byłaby do ich zwrotu w myśl zasad zapisanych w art. 138 ustawy emerytalnej (por. uchwała S.N. z dnia 13 czerwca 2006 r., II UZP 7/06, Biul. SN 2006/6/21).

W orzecznictwie sądów powszechnych jak i Sądu Najwyższego przyjmuje się, że art. 138 lit. a ustawy emerytalnej stanowi jedynie podstawę do wydania przez organ rentowy, w przypadku odmowy dobrowolnej wpłaty przez bank, decyzji obciążającej bank zwrotem świadczenia wpłaconego na rachunek bankowy po śmierci jego posiadacza oraz otwiera drogę postępowania egzekucyjnego w administracji, natomiast podstawą obowiązków banku jest art. 55 ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego (por. uchwały S.N.: z dnia 13 czerwca 2006 r., II UZP 7/06 oraz z dnia 06 maja 2009 r., II UZP 2/09).

Jak stanowi przepis art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) w przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków kwotę równą wpłatom na rachunek, jakich dokonał organ wypłacający świadczenie z ubezpieczenia, które nie przysługiwały za okres po śmierci posiadacza rachunku, wskazaną we wniosku organu wypłacającego to świadczenie lub uposażenie, skierowanym do banku wraz z podaniem numerów rachunków, na które dokonano wpłat.

Przepis art. 138 lit. a ustawy emerytalnej reguluje zatem wyłącznie taką sytuację, w której nie ma osoby zobowiązanej do zwrotu świadczenia mającego charakter pobranego nienależnie, a wpłaconego przez organ rentowy na rachunek bankowy świadczeniobiorcy. Odnosi się więc do wpłat dokonanych na rachunek prowadzony indywidualnie dla świadczeniobiorcy, czyniąc bank zobowiązanym do zwrotu organowi rentowemu świadczeń przekazanych za miesiące przypadające po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy. Celem regulacji wynikającej z art. 138 lit. a ustawy emerytalnej jest umożliwienie organowi rentowemu odzyskania świadczeń, które bez jego winy zostały wypłacone pomimo ustania do nich prawa, a nie ma podstaw, aby uznać, że pobrała je jakakolwiek osoba, która zobowiązana byłaby do ich zwrotu w myśl zasad w nim zapisanych (por. uchwała S.N. z dnia 13 czerwca 2006 r., II UZP 7/06, LEX nr 182934). Tego rodzaju rozwiązanie otwiera organowi rentowemu drogę do żądania od banku zwrotu wpłaconych na rachunek bankowy świadczeń, które w inny sposób nie mogłyby być odzyskane.

Sąd I instancji podkreślił jednak - na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 06 maja 2009 r. w sprawie II UZP 2/09, publik. OSNP 2009/19-20/265, LEX nr 492374, że powyższe żądanie jest zasadne jedynie w takiej sytuacji, w której nie ma możliwości wskazania organowi rentowemu przez bank innej osoby uprawnionej, albowiem jak wynika z treści art. 55 ust. 3 prawa bankowego, bank jest zwolniony od wypłaty pełnej lub częściowej kwoty wskazanej powyżej, jeżeli przed otrzymaniem wniosku organu wypłacającego świadczenie dokonał z tych rachunków wypłat innym osobom uprawnionym, które to wypłaty nie pozwalają zrealizować wniosku w całości lub części oraz w terminie 30 dni od otrzymania wniosku poinformuje o tym ten organ wraz ze wskazaniem osób, które pobrały wypłaty.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wskazał, że z analizy akt rentowych dotyczących zmarłego posiadacza rachunku bankowego F. K. (2) jednoznacznie wynika, iż to z pisma organu rentowego z dnia 14 listopada 2013 r., dotyczącego obowiązku zwrotu świadczenia przekazanego za miesiące od lutego 2013 r. do czerwca 2013 r. - zatem za miesiące przypadające po śmierci posiadacza rachunku - bank dowiedział się o śmierci posiadacza rachunku bankowego F. K. (1). Bank w dniu 01 lipca 2013 r. przed uzyskaniem informacji o zgonie posiadacza rachunku, dokonał wypłaty - przekazania środków na konto zagranicznego banku. Bank dokonał przekazania środków wykonując swoje zobowiązania względem posiadacza rachunku, a wynikającego z realizacji stałego zlecenia. Ponadto nie posiadał wówczas informacji o śmierci posiadacza rachunku. Bank podał organowi rentowemu w terminie krótszym niż 30 dni, że z nienależnie wypłaconego świadczenia zrealizowane zostały stałe zlecenia założone na rachunku bankowym wskazując, iż wypłaconą kwotę otrzymał podmiot zagraniczny. Jednocześnie wskazał, że podjął stosowne działania zmierzające do zwrotu nienależnego świadczeń. Następnie pismem z dnia 12 lutego 2014 r. bank poinformował organ rentowy, iż bank zagraniczny beneficjenta nie jest w stanie skontaktować się z rodziną zmarłego w sprawie zwrotu środków.

Sąd I instancji uznał zatem, że skarżący bank zwolnił się z obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, albowiem przekazał środki na rzecz uprawnionego banku, przed otrzymaniem wniosku o jego zwrot oraz w przepisanym terminie poinformował organ rentowy o niemożności dokonania zwrotu i wskazał dane podmiotu, który pobrał wypłatę.

Na marginesie Sąd ten wskazał, że organ rentowy już w dniu 14 czerwca 2013 r. uzyskał informację, że F. K. (1) zmarł w dniu (...), jednakże nie powiadomił banku o tej okoliczności. Nie wezwał niezwłocznie banku do zwrotu świadczenia wypłaconego za okres od stycznia 2013 r. do czerwca 2013 r. Dopiero pismem z dnia 14 listopada 2013 r. poinformował bank o śmierci posiadacza rachunku. Gdyby zatem organ rentowy, niezwłocznie po otrzymaniu informacji o śmierci F. K. (1), wezwał bank do zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia, to zapewne nie doszłoby do przekazania środków na konto banku zagranicznego w dniu 01 lipca 2013 r.

W tak ustalonym stanie faktycznym i prawnym, na mocy art. 477 (14) § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. zaskarżając ten wyrok w całości i zarzucając mu:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 55 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 1376 ze zm.) w zw. z art. 138 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) poprzez przyjęcie, że Bank (...) S.A. nie jest zobowiązany do zwrotu świadczenia emerytalnego przekazanego na rachunek bankowy F. K. (1) za miesiące następujące po miesiącu, w którym uprawniony do tego świadczenia zmarł,

2) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu niezgodnie z wynikami przeprowadzonego postępowania dowodowego, że Bank dokonał z rachunku F. K. (1) wypłat innym uprawnionym osobom, które to wypłaty nie pozwalają zrealizować w całości lub w części wniosku organu rentowego o zwrot kwoty przekazanych na ten rachunek nienależnie świadczeń.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy dokonał streszczenia postępowania sądowego-pierwszoinstancyjnego w niniejszej sprawie, powołał treść przepisu art. 55 ust. 3 Prawa bankowego oraz podniósł, że Sąd Okręgowy bezpodstawnie przyjął, że bank skutecznie zwolnił się z obowiązku wypłaty temu organowi kwoty równej wpłatom na rachunek bankowy prowadzony dla F. K. (1) świadczeń emerytalnych, które nie przysługiwały za okres po śmierci posiadacza rachunku, tj. z obowiązku wynikającego z art. 55 ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego, poprzez poinformowanie organu rentowego, w terminie nie przekraczającym 30 dni od otrzymania przez Bank wniosku w tej sprawie, o przekazaniu tych środków na rachunek zmarłego prowadzony przez bank zagraniczny.

Zdaniem apelującego w ustalonym w sprawie stanie faktycznym nie sposób przyjąć, że bank zagraniczny jest „inną uprawnioną osobą” w rozumieniu cytowanego przepisu. Bank ten prowadził bowiem rachunek którego posiadaczem był zmarły F. K. (1). Doszło zatem jedynie do wykonania transgranicznego przelewu środków z jednego rachunku bankowego prowadzonego dla F. K. (1) na inny rachunek w innym banku prowadzony dla tego samego posiadacza. Był to zatem przelewem środków na inny rachunek bankowy tej samej osoby, a nie z dokonanie z rachunku bankowego prowadzonego przez bank wypłat innym uprawnionym osobom. W tym zakresie ustalenie Sądu Okręgowego, który traktuje bank zagraniczny jako uprawnionego nie jest trafne. Nie został spełniony również drugi warunek zwolnienia banku z obowiązku wynikającego z art. 55 ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego a mianowicie warunek wskazania organowi rentowemu osób, które pobrały wypłaty. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar przeprowadzenia dowodu na tę okoliczność spoczywał na banku. W ocenie organu rentowego bank nie sprostał ciężarowi przeprowadzenia dowodu w tym zakresie. Przesłanki wypłaty innym uprawnionym osobom świadczeń przekazanych przez organ rentowy po śmierci posiadacza rachunku oraz wskazania tych osób muszą być spełnione kumulatywnie.

W konkluzji apelacji organ ten wnosił o zmianę poprzez oddalenie odwołania i zasądzenie od banku na rzecz organu rentowego kosztów procesu za pierwszą instancję w kwocie 1.200 zł oraz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, z uwzględnieniem że w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny.

Pismem procesowym z dnia 16 lutego 2015 r., w odpowiedzi na apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S., Bank (...) S.A. III Oddział w W. wniósł o:

1)  oddalenie apelacji organu rentowego w całości;

2)  zasądzenie od tego organu na rzecz odwołującego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego zasługuje na uwzględnienie w sposób skutkujący zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem odwołania.

Podstawą obowiązków banku do zwrotu temu organowi kwot świadczeń przekazanych na rachunek bankowy świadczeniobiorcy za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła jego śmierć, jest art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 1376 ze zm., nazywanej dalej Prawem bankowym), zaś art. 138 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm., nazywanej dalej ustawą emerytalną) stanowi jedynie podstawę do wydania przez organ rentowy, w przypadku odmowy dobrowolnej wypłaty przez bank, decyzji obciążającej bank zwrotem świadczenia wpłaconego na rachunek bankowy po śmierci jego posiadacza oraz otwiera drogę postępowania egzekucyjnego w administracji (por. uchwały S.N.: z dnia 13 czerwca 2006 r., II UZP 7/06, Biul. S.N. 2006/6/21 i z dnia 06 maja 2009 r., II UZP 2/09, OSNP 2009/19-20/265).

Spór w przedmiotowej sprawie koncentruje się na kwestii, czy zachodzą łącznie wszystkie przesłanki z art. 55 ust. 3 Prawa bankowego do zwolnienia Banku (...) S.A. w W. od wypłaty kwoty 5.884,11 zł, równej wpłatom na rachunek bankowy F. K. (1) dokonanym przez organ rentowy tytułem emerytury za okres od dnia 01 lutego 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r., które nie przysługiwały za okres po śmierci F. K. (1), wskazanej we wniosku tego organu z dnia 11 listopada 2013 r. (k. 263 akt ZUS), skierowanym do w/w banku.

Z treści przepisu art. 55 ust. 3 Prawa bankowego wynika, że bank jest zwolniony od wypłaty pełnej lub częściowej kwoty, o której mowa w ust. 1 pkt 2 pod warunkiem łącznego spełnienia dwóch przesłanek: przed złożeniem przez organ rentowy wniosku o zwrot tego świadczenia bank dokonał wypłat z tego rachunku wypłat „innym uprawnionym osobom”, które to wypłaty nie pozwalają zrealizować tego wniosku w całości lub w części oraz w terminie 30 dni od otrzymania wniosku poinformuje o tym ten organ wraz ze wskazaniem osób, które pobrały wypłaty (por. uchwała S.N. z dnia 06 maja 2009 r., II UZP 2/09, OSNP 2009/19-20/265).

Apelujący kwestionuje przyjęcie przez Sąd I instancji, że w przedmiotowej sprawie spełniony został pierwszy z wymienionych powyżej warunków zwolnienia banku od wypłaty pełnej lub częściowej kwoty, o której mowa w art. 55 ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego, tj. bank dokonał z rachunku F. K. (1) wypłat „innym uprawnionym osobom” w rozumieniu art. 55 ust. 3 Prawa bankowego jeszcze przed otrzymaniem wniosku organu rentowego podnosząc, że bank zagraniczny nie jest „inną uprawnioną osobą” w rozumieniu tego przepisu.

Wbrew stanowisku organu rentowego zarzucane wadliwe przyjęcie przez ten Sąd, że Bank (...) S.A. w W. dokonał z rachunku F. K. (1) wypłat „innym uprawnionym osobom” w rozumieniu art. 55 ust. 3 Prawa bankowego odnosi się w istocie do kwestii prawidłowości: wykładni tego przepisu oraz subsumpcji ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego (w istocie niespornego) pod hipotezę tej normy prawnej. Chybiony jest zatem, podniesiony w apelacji tego organu, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

Za zasadne uznać należy natomiast stanowisko apelującego, zgodnie z którym bank zagraniczny nie jest „inną uprawnioną osobą” w rozumieniu art. 55 ust. 3 Prawa bankowego.

Podkreślenia wymaga, że analiza, czy przed otrzymaniem wniosku organu wypłacającego świadczenie lub uposażenie, bank dokonał wypłat „innym uprawionym osobom” w rozumieniu art. 55 ust. 3 Prawa bankowego, odnosi się do wypłat z rachunków, na które wpłaty dokonywał ten organ, co wynika z treści przepisów art. 55 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 Prawa Bankowego.

Sąd II instancji podziela w pełni stanowisko, że z chwilą śmierci posiadacza rachunku wygasają dokonane przez niego dyspozycje środkami zgromadzonymi na rachunku bankowym oraz pełnomocnictwa, z wyjątkiem dyspozycji dokonanych w trybie art. 56 Prawa bankowego, a więc dyspozycji na wypadek śmierci. W myśl bowiem tego przepisu, posiadacz rachunku, na warunkach w nim przewidzianych, może polecić pisemnie bankowi dokonanie - po swojej śmierci - wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci). Ten przepis (art. 56 Prawa bankowego) ma charakter wyjątku od przedstawionej wyżej zasady i wobec tego uznać należy, iż takie osoby, które zostały wskazane w dyspozycji na wypadek śmierci są osobami uprawnionymi do dokonania na ich rzecz wypłat z rachunku bankowego zmarłego posiadacza rachunku, po dacie jego śmierci. Wszelkie operacje polegające na wypłatach przez bank środków z rachunku bankowego po śmierci posiadacza tego rachunku, zgodnie z dyspozycjami nie spełniającymi wymogów z art. 56 Prawa bankowego, które z chwilą śmierci przestają obowiązywać, uznać należy za nieuprawnione i wobec tego Bank obowiązany jest dokonać zwrotu organowi rentowemu kwot, które tytułem zleceń stałych przekazał po śmierci posiadacza rachunku (por. wyrok S.A. w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2013 r., III AUa 2265/12, LEX nr 1315738).

Nie ulega wątpliwości, że dokonana przez F. K. (1) stała dyspozycja przelewu środków pieniężnych z rachunku prowadzonego w Banku (...) S.A. III Oddział w W. na jego rachunek bankowy prowadzony w banku zagranicznym nie spełnia wymogów z art. 56 Prawa bankowego, a zatem wygasła w dniu (...), tj. z chwilą śmierci F. K. (1).

W konsekwencji dokonane przez Bank (...) S.A. w W. po tej chwili przelewy środków pieniężnych z rachunku F. K. (1) na jego rachunek w banku zagranicznym uznać należy za nieuprawnione.

Nie zachodziły zatem łącznie wszystkie przesłanki z art. 55 ust. 3 Prawa bankowego do zwolnienia Banku (...) S.A. w W. od wypłaty kwoty 5.884,11 zł, równej wpłatom na rachunek bankowy F. K. (1), dokonanym przez organ rentowy tytułem emerytury, za okres od dnia 01 lutego 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r.

Niezasadnie zatem Sąd Okręgowy przyjął, że skarżący bank zwolnił się z obowiązku wypłaty tej kwoty, albowiem przed otrzymaniem wniosku o jej zwrot, przekazał środki na rzecz uprawnionego banku zagranicznego oraz w przepisanym terminie poinformował organ rentowy o niemożności zrealizowania jego wniosku w całości lub części, wraz ze wskazaniem podmiotu, który pobrał wypłaty.

W następstwie wadliwej wykładni i zastosowania przepisu art. 55 ust. 3 Prawa bankowego Sąd ten błędnie uznał, że nie znajduje zastosowania przepis art. 55 ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego i nie zachodzi podstawa prawna z art. 138 lit. a ustawy emerytalnej do wydania przez organ rentowy decyzji w przedmiocie zwrotu kwot świadczeń wpłaconych na rachunek bankowy F. K. (1) za miesiące następujące po miesiącu jego śmierci.

Wobec tego zasadnie apelujący zarzuca naruszenie przez Sąd I instancji prawa materialnego, a w szczególności art. 55 ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego w zw. z art. 138 lit. a ustawy emerytalnej (poprzez ich niezastosowanie).

Uznając, że apelacja organu rentowego zasługuje na uwzględnienie, działając na mocy art. 386 § 1 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach procesu – kosztach zastępstwa prawnego organu rentowego poniesionych w postępowaniu sądowym-pierwszoinstancyjnym i apelacyjnym w niniejszej sprawie, na mocy art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. oraz § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt 4 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), Sąd ten orzekł jak w pkt II sentencji wyroku.