Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 grudnia 2014r. w Suwałkach

sprawy H. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę

w związku z odwołaniem H. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 18 grudnia 2013 r. znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt III U 39/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 18.12.2013r. odmówił H. K. (1) prawa do emerytury.

W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz.1227) w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r., w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), ubezpieczonemu, urodzonemu po dniu 31.12.1948r. emerytura przysługuje, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny, wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego;

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 1.01.1999r., udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszący co najmniej 15 lat.

Zakład odmówił przyznania H. K. (1) prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował on na dzień 1.01.1999r. 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze oraz nie udowodnił okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 25 lat.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku i uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania, przyjął za udowodnione na dzień 1.01.1999r. okresy składkowe w ilości 24 lat, 4 miesiące i 18 dni, zaś nieskładkowe w ilości 27 dni, a okres pracy w szczególnych warunkach w ilości 2 lat, 4 miesięcy i 20 dni.

Zakład nie uznał do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 7.02.1972r. do 28.02.1991r., ponieważ na ten okres odwołujący się nie przedłożył świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych (dokumentacja archiwalna wskazuje, że H. K. (1) był kierowcą, jednak brak jest możliwości ustalenia jaki pojazd obsługiwał), od 2.04.1991r. do 3.12.1991r., ponieważ na ten okres odwołujący się nie przedłożył świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych i od 26.04.1993r. do 20.09.1995r., ponieważ przedłożone świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 10.10.2013r. nie zawiera pieczęci zakładu pracy (korespondencja zaś z byłym pracodawcą okazała się nieskuteczna).

W odwołaniu od tej decyzji H. K. (1) wniósł tylko o skierowanie go do Sądu i wskazał świadków do przesłuchania.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, uzasadniając jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołania nie można było uznać za uzasadnionego.

Odwołujący się urodził się w dniu (...)

Zgodnie z art. 184 ust. 1 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1.01.1999r. osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27.

Ustęp 2 stanowi zaś, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Według natomiast art. 32 ust. 4 tej ustawy, wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Tymi zaś przepisami dotychczasowymi są przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Stosownie do § 1 ust. 1 tego rozporządzenia, stosuje się ono do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 tego rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej ,,wykazami”. Paragraf 2 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, zaś według § 4 ust. 1, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Z powyższego wynika więc, że aby ubezpieczony mógł otrzymać emeryturę na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przy spełnieniu pozostałych warunków, musiała być przez niego wykonywana w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat.

Z artykułu natomiast 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynika, że osoba, która stara się o wskazaną, emeryturę musi w przypadku mężczyzny posiadać okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat.

W sprawie jednak zważywszy na cały zebrany w niej materiał dowodowy, o ile można uznać, że odwołujący się wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 15 lat, o tyle nie można przyjąć aby posiadał on okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat.

Z dokumentacji przedstawionej przez odwołującego się jeszcze przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych wynikało, że był on zatrudniony jako pracownik od 7.08.1972r. do 10.04.1975r. w (...)/S. w charakterze kierowcy (w okresie od 25.10.1972r. do 18.10.1974r. odbywał zasadniczą służbę wojskową); od 16.04.1975r. do 30.11.1976r. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) w S. w charakterze kierowcy, od 17.01.1977r. do 22.04.1977r. w (...) w S. w charakterze kierowcy, od 19.07.1977r. do 28.01.1978r. w Przedsiębiorstwie (...) w S. w charakterze maszynisty, od 7.02.1979r. do 28.02.1991r. w Przedsiębiorstwie (...) w E. w charakterze kierowcy, od 2.04.1991r. do 31.12.1991r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno - Handlowym (...) w S. w charakterze kierowcy, od 26.04.1993r. do 20.09.1995r. w S.C. (...) w S. w charakterze kierowcy, od 2.09.1996r. do 22.07.1997r. w Usługach (...). W. w S. w charakterze kierowcy, od 6.08.1997r. do 31.12.1997r. w (...) w S. w charakterze kierowcy i do 2.02.1998r. do 14.08.2000r. (liczone tylko do 31.12.1998r.) w Usługach (...). A. J. w S. w charakterze kierowcy. W okresie zaś od 11.01.1992r. do 10.01.1993r. i do 8.10.1995r. do 31.08.1996r. pobierał zasiłek dla bezrobotnych. Wszystkie te okresy dały łączny okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 24 lat, 4 miesiące i 18 dni. Do pracy w szczególnych Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył odwołującemu się z uwagi na złożone świadectwa pracy okresy zatrudnienia od 7.08.1972r. do 10.04.1975r. z wyłączeniem służby wojskowej od 2.09.1996r. do 22.07.1997r. i od 2.02.1998r. do 31.12.1998r., co wyniosło 2 lata, 4 miesiące i 20 dni.

W obliczu też pracowniczych akt osobowych i zeznań świadków niewątpliwym również w sprawie winno być, że pracę w szczególnych warunkach odwołujący się wykonywał w okresie czasu od 7.02.1979r. do 28.02.1991r. w Przedsiębiorstwie (...) w E. i od 26.04.1993r. do 20.09.1995r. w S.C. (...) w S.. Będzie to praca określona w Wykazie A Dziale VIII pod pozycją 2 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jako praca kierowcy samochodu ciężarowego.

Świadkowie mianowicie A. M. (1), A. R. (1) i K. S. (1) jednoznacznie zeznali, że odwołujący się podczas zatrudnienia w od 7.02.1979r. do 28.02.1991r. w Przedsiębiorstwie (...) w E. zawsze w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego. Taka też praca odwołującego się za ten okres zatrudnienia wynika również i z akt osobowych odwołującego się za wyjątkiem krótkiego okresu miesiąca czasu lub trochę dłuższego, co potwierdził i sam odwołujący się. Pracę tymczasem odwołującego się w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego w S.C. (...) w S. potwierdził jej współwłaściciel P. K.. Zeznania natomiast tych świadków nie budziły wątpliwości co do swojej wiarygodności. Sąd w bezpośrednim przesłuchaniu nie znalazł żadnych przyczyn, aby tych zeznań nie podzielić. Razem mniej więcej w tym samym czasie pracowali z odwołującym się świadkowie A. M., A. R. i K. S. w Przedsiębiorstwie (...) w E..

Należy też i zaliczyć odwołującemu się do pracy w szczególnych warunkach okres zasadniczej służby wojskowej, gdyż stosownie do orzecznictwa Sądu Najwyższego np. uchwała z dnia 16.10.2013r. II UZP 6/13 (Lex 1385939) i wyrok z dnia 6.04.2006r. (Lex 244005) okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia. Odwołujący się zaś odbył zasadniczą służbę wojskową w czasie trwania pracy w szczególnych warunkach w (...)/S. i w ustawowym miesięcznym terminie wrócił do zatrudnienia w szczególnych warunkach. Odwołujący się będzie więc miał łącznie znacznie ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W sprawie jednak nie można było odwołującemu się uznać łącznego 25- letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Nie można bowiem było przede wszystkim zaliczyć mu do tego okresu na podstawie art.10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS pracy na gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 lat życia oraz w całości dodatkowo wskazanych przez niego okresów zatrudnienia.

Jeżeli chodzi o pracę w gospodarstwie rolnym to odwołujący się wnosił o zaliczenie takiej na gospodarstwie rolnym babci J. K. w K., wykonywanie której potwierdzili świadkowie H. K. (2) i S. B. (1), zwłaszcza w okresie letnim. Nie można jej jednak było zaliczyć odwołującemu się do okresu składkowego, ponieważ odwołujący się nie był domownikiem J. K.. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3.07.2001r. II UKN 466/00 (Lex 76249) tylko bowiem domownikowi można zaliczyć pracę na gospodarstwie rolnym czyli osobie, która zamieszkiwała razem z rolnikiem bądź w bliskim jego sąsiedztwie i gotowa była do wykonywania pracy rolniczej, jeżeli sytuacja tego wymagała. Tymczasem jak wynikało zeznań świadków i co odwołujący się sam przyznał mieszkał na stałe z rodzicami we wsi D. oddalonej o 2 km. W sprawie więc nie można mówić o bliskim sąsiedztwie. Poza tym trzeba i zauważyć, że na gospodarstwie tym, jak wynikało z twierdzeń świadka S. B. i samego odwołującego się, mieszkało jeszcze dwóch synów J. K., a samo gospodarstwo było niewielkie bo kilkuhektarowe. Nie mogło więc być na nim tyle pracy aby uzasadniała ona zaliczenie jej odwołującemu się do okresów składkowych zwłaszcza, że gospodarstwo to zostało w dniu 9.05.1972r. sprzedane P. G., a jak wynikało z aktu notarialnego sprzedaży tego gospodarstwa (...) jego wydanie mu już nastąpiło. Trudno zaś sądzić aby przed sprzedażą gospodarstwa (...) rozwijała je towarowo, co uzasadniałoby większą pracę na nim.

Jeżeli zaś chodzi o dodatkowe okresy zatrudnienia to odwołujący się powołał się na takie w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w A. w okresie czasu od 24.02.1972r. do 26.04.1972r., w (...)w R. od 28.04.1972r. do 12.07.1972r. i w Przedsiębiorstwie (...) w E. od 17.07.1978r. do 25.12.1978r. Jako udokumentowane i udowodnione świadkami można uznać w sprawie dwa pierwsze okresy zatrudnienia od 24.02.1972r. do 26.04.1972r. i od 28.04.1972r. do 12.07.1972r. Okresu natomiast pracy od 17.07.1978r. do 25.12.1975r. odwołujący się nie wykazał żadną dokumentacją pracowniczą, a jedynie powołał się w tym względzie na świadków, co w sprawach jak niniejsza nie może być wystarczające. Ponadto jak sam odwołujący się wskazał i na co przedstawił zaświadczenie Zakładu Karnego w R. w okresie czasu od 5.10.1978r. do 17.01.1979r. był tymczasowo aresztowany. Okresu tego nie można więc mu zaliczyć do wykonywania pracy. Nawet zatem przy zaliczeniu odwołującemu się okresu pracy od 17.07.1978r. do 4.10.1978r. nie będzie on posiadł łącznie co najmniej 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego, gdyż zabraknie mu do tego okresu 8 dni.

Z uwagi na powyższe odwołujący się nie spełnia wszystkich warunków do otrzymania wcześniejszej emerytury i stąd jego odwołanie na mocy art. 477 ¹⁴§ 1 kpc podlegało oddaleniu.

PW/bd