Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Po przeprowadzeniu rozprawy Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

M. B. (1), w maju 2009 roku, posługując się nickiem „maria (...)” zamieścił na portalu Allegro.pl ofertę sprzedaży telewizora marki L. (...) 4000 nr (...). W swoim ogłoszeniu zaznaczył, że jest to ogłoszenie typu „licytacja”. W ogłoszeniu oskarżony podał następujące dane sprzedającego: M. B. (2), zam. (...)-(...) N., ul. (...), nr tel. (...). Cena wywoławcza za powyższy telewizor została ustalona przez oskarżonego na kwotę 1500 zł. Na ofertę oskarżonego odpowiedział pokrzywdzony Z. M. (1), posługujący się nickiem „zyga57”, który przystąpił do licytacji, oferując cenę 1850 złotych. Była to najwyższa oferta w aukcji. Po tym jak Z. M. (1) został poinformowany o wygraniu licytacji, oskarżony wysłał do niego e-mail, w którym podał pokrzywdzonemu numer rachunku na który należy dokonać wpłaty, tj. (...). Rachunek ten prowadzony był przez Bank (...) S.A. na rzecz PHU (...) ul. (...) w G.. Z. M. (1) wpłaty kwoty 1.850 zł dokonał na rachunek bankowy wskazany przez oskarżonego w dwóch ratach. Pierwsza rata w kwocie 1000 zł w dniu 23 maja 2009 r., druga rata w kwocie 850 zł w dniu 24.05.2009 r. Po przelaniu pieniędzy pokrzywdzony kilkakrotnie kontaktował się telefonicznie z oskarżonym odnośnie dostawy telewizora. Oskarżony zapewniał go, że telewizor ten został już do niego wysłany. Ostatnią rozmowę telefoniczną z oskarżonym Z. M. (1) odbył w dniu 28 maja 2009 r. Potem oskarżony nie odpowiadał na e-maile, ani nie odbierał telefonu. M. B. (1) nie wywiązał się z zawartej umowy i telewizora nie przesłał, nie zwrócił też pieniędzy Z. M. (1). Z. M. (1) otrzymał zwrot kwoty 1850 złotych z Programu Ochrony Kupujących.

Oskarżony M. B. (1) ma 43 lata, jest żonaty, ma troje dzieci na utrzymaniu, średnie wykształcenie, był wielokrotnie karany, w tym za przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., obecnie odbywa karę pozbawienia wolności.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o:

1. dowody osobowe: zeznania świadków: Z. M. (1) (k. 2-4, 630), M. B. (3) (k. 40-41, 524-525), M. B. (2) (k. 78v,184, 666-667), M. M. (k.135-136v, 631), częściowo wyjaśnienia oskarżonego (k.125-126, 417-419);

2. dokumenty: e-mail z dnia 23.05.2009 r. (k. 7-8, 9), potwierdzenie przelewu (k. 10, 11), wydruk ze strony wp.pl (k. 12-13), wydruk ze stron Allegro.pl (k. 14, 15) dane przekazane przez portal Allegro.pl (k. 16-31, 444), pismo (...) Sp. z o.o. (k. 55), odpis wyroku w sprawie sygn. akt II K 644/09 (k. 132), odpis wyroku w sprawie sygn. akt II K 574/10 (k. 159), odpis wyroku w sprawie sygn. akt III K 306/14 (k. 579), odpis wyroku w sprawie sygn. akt II K 644/09 (k. 132), odpis wyroku w sprawie II K 702/10 (k. 463), odpis wyroku w sprawie II K 387/12 (k. 464- 470), pismo Urzędu Skarbowego w P. (k. 446), odpis wyroku w sprawie II K 862/09 (k. 456), pismo Prezydenta Miasta P. (k. 460), odpis wyroku w sprawie II K 702/10 (k. 463), odpis wyroku w sprawie II K 387/12 (k. 464- 470), odpis wyroku w sprawie II K 574/10 (k. 548), odpis wyroku w sprawie III K 306/14 (k. 579), odpis wyroku w sprawie II K 53/10 (k. 589), odpis wyroku w sprawie II K 1297/09 (k. 591-593), odpis wyroku w sprawie VII K 157/10 (k. 594-595), odpis wyroku w sprawie II K 1291/09 (k. 596-597), odpis wyroku w sprawie II K 796/09 (k. 598), odpis wyroku w sprawie II K 862/09 (k. 599), odpis wyroku w sprawie II K 578/09 (k. 600-602), odpis wyroku w sprawie II K 644/09 (k. 603-604), odpis wyroku w sprawie II K 439/04 (k. 605-606), odpis wyroku w sprawie VI K 645/03 (k. 607-608), karta karna (k. 381, 549, 617-620).

Oskarżony przesłuchiwany w toku postępowania przygotowawczego przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. Wyraził chęć dobrowolnego poddania się karze.

W toku postępowania sądowego oskarżony oświadczył wprawdzie, że przyznaje się do popełnienia zarzucanego mu czynu, ale złożył wyjaśnienia, w których zaprzeczył, aby wprowadził w błąd pokrzywdzonego Z. M. (1) co do zamiaru wywiązania się z umowy. Wyjaśnił, że w lipcu 2009 roku jego kolega, P. A., zwrócił pieniądze koledze pokrzywdzonego Z. M. (2) w W., gdyż sam pokrzywdzony Z. M. (1) nie mógł odebrać pieniędzy osobiście. Oskarżony ponadto wyjaśnił, że w sumie poszkodowanych przez niego było ok. 10 osób. Podał, że w okresie objętym aktem oskarżenia sprowadzał telewizory z Francji. Zaprzeczył, aby podawał fałszywe dane dotyczące siedziby prowadzonej przez niego firmy, wskazując, że również w G. wynajmował pomieszczenie dla potrzeb swojej firmy. Podał, że działalność gospodarczą prowadził pod adresem rodziców w P. w wynajętym lokalu. Ponadto wynajmował magazyny w P. u P. P., który miał zajmować się wysyłką towaru, gdyż oskarżony w tym czasie przebywał we Francji. Odnośnie prowadzonej działalności gospodarczej oskarżony wyjaśnił, że prowadził działalność pod nazwą Art. (...) O. oraz PHU (...).

Sąd Rejonowy dokonał następującej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego:

Wyjaśnienia oskarżonego nie zasługują na wiarę w części w jakiej twierdził, że miał zamiar wywiązać się z zawartej umowy z pokrzywdzonym Z. M. (1). Zdaniem Sądu oskarżony zamieszczając ogłoszenie na portalu Allegro, działał z zamiarem wprowadzenia w błąd pokrzywdzonego, co do zamiaru sprzedania telewizora. Świadczą o tym następujące okoliczności, ustalone na podstawie uznanych za wiarygodne zeznań Z. M. (1), M. M., treści korespondencji prowadzonej drogą elektroniczną, potwierdzeń przelewu, pisemnych informacji grupy Allegro.pl sp. z o.o.:

1.  oskarżony oferował do sprzedaży telewizor, posługując się kontem swojej partnerki i to jej dane podawał jako sprzedającego, chociaż to nie ona była stroną tej umowy, nie miała nic wspólnego ze sprzedażą telewizora wystawionego na aukcji,

2.  numer rachunku bankowego, na który pokrzywdzony wpłacił pieniądze prowadzony był na rzecz PHU (...); oskarżony miał dostęp do tego rachunku i jako siedzibę tego podmiotu wskazał nieprawdziwy adres: G. ul. (...); jak wynika zaś z treści notatki służbowej (k. 67) w G. nie ma ul. (...); wskazać też trzeba na zbieżność tego adresu z adresem zameldowania oskarżonego w P. (P., ul. (...) lok. 25);

3.  wskazanie przez oskarżonego w ogłoszeniu, że płatność musi nastąpić przed wysłaniem towaru,

4.  częste kontakty oskarżonego z pokrzywdzonym za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz telefoniczne w przedmiocie ustalenia warunków w jakich ma się odbyć przelew pieniędzy oraz sprzedaż i dostawa telewizora;

5.  zapewnianie pokrzywdzonego, że telewizor został wysłany do pokrzywdzonego, po czym zupełny brak kontaktu z pokrzywdzonym, pomimo że oskarżony dysponował numerem telefonu, adresem zamieszkania pokrzywdzonego;

6.  niezwrócenie pokrzywdzonemu wpłaconych pieniędzy.

Oceniając wyjaśnienia oskarżonego w zakresie w jakim twierdził, że miał zamiar wywiązać się z zawartej z pokrzywdzonym umowy, jednak z uwagi na okoliczności od niego niezależne, nie doszło do wysłania zamówionego towaru, trzeba mieć na uwadze także to, że jak wynika z informacji portalu Allegro, oskarżony w maju 2009 roku wystawił na tym portalu, posługując się nickiem „maria (...)”, również inne przedmioty do sprzedaży (k. 17). Oferty te miały następujące numery: (...), (...), (...), (...). Jak wynika z informacji portalu Allegro (k. 444), trzy osoby, które chciały kupić od oskarżonego za pośrednictwem tego portalu przedmioty wystawione na aukcjach (...), (...), (...), zwróciły się do portalu Allegro z żądaniem zwrotu pieniędzy z Programu Ochrony Kupujących. Podnieść trzeba, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 27 stycznia 2011 roku oskarżony został skazany za ciąg przestępstw z art. 286 § 1 k.k. popełnionych w maju 2009 roku w podobnych sposób, w jaki doszło do popełnienia przestępstwa na szkodę Z. M. (1). Zatem wbrew twierdzeniom oskarżonego, przypadek niewysłania zamówionego towaru pokrzywdzonemu M. w maju 2009 roku, nie były jedyny i nie wynikał zdaniem Sądu z tego, że osoba, z którą oskarżony współpracował nie wywiązała się ze swoich obowiązków. Wskazać zresztą trzeba, że w zakresie tego kto miał telewizor wysłać do pokrzywdzonego, oskarżony składał sprzeczne wyjaśnienia. Otóż oskarżony w swoich wyjaśnieniach złożonych na rozprawie w dniu 3 października 2014 r. twierdził, że za wysłanie telewizora odpowiedzialny był jego znajomy P. P., który miał wysłać telewizor w jego imieniu z P., gdzie oskarżony w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej miał wynajęte magazyny. Następnie w toku postępowania twierdził, że osobą odpowiedzialną za przesłanie telewizora był P. A. oraz że telewizor miał być sprzedawany w ten sposób, że oskarżony przesyłał telewizor P. A., a ten z kolei miał wysłać telewizor pokrzywdzonemu.

Oceniając wyjaśnienia oskarżonego, w których zapewniał, że w 2009 roku zajmował się sprzedażą sprowadzonych z Francji telewizorów, trzeba mieć na uwadze, że oskarżony, nie tylko, że nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów (rachunki, umowy, gwarancje) świadczących o tym, że w maju 2009 r. posiadał telewizory sprowadzone z Francji (w tym w szczególności telewizor LG 37 LH 4000), to w samych wyjaśnieniach nie potrafił opisać w jaki sposób sprowadzał telewizory z Francji (czy własnymi środkami transportu, czy też w inny sposób), w jakiej ilości je sprowadził, nie podał z jakiego źródła pochodziły te telewizory, oskarżony miał problemy ze wskazaniem, w jakim konkretnie okresie i jak długo przebywał we Francji. Jego wyjaśnienia w tej części charakteryzuje chaotyczność, wewnętrzne sprzeczności. Jak wynika z zeznań M. B. (2), partnerki oskarżonego, oskarżony miał w 2009 roku problemy finansowe, przez co M. B. (2) zmuszona była zająć się sprzątaniem domów nad morzem. Dlatego w okresie przedwakacyjnym w roku 2009 przebywali w Polsce nad morzem. Wtedy też oskarżony miał ją poprosić, aby przez telefon zapewniła osobę, której nie znała, że telewizor został już wysłany.

Wszystkie powyższe okoliczności, opisane powyżej, zdaniem Sądu jednoznacznie świadczą o tym, że oskarżony zamieszczając ogłoszenie na portalu Allegro wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru sprzedaży telewizora, czym doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

W pozostałym zakresie wyjaśnienia oskarżonego w których przyznał, że to on oferował za pośrednictwem portalu Allegro telewizor marki L. (...) 4000, jako użytkownik „maria (...)”, Sąd uznał za wiarygodne, gdyż korespondują z zeznaniami M. B. (2), która podała, że miała konto na portalu Allegro, że oskarżony znał hasło, login do tego konta, że z niego korzystał.

Zeznania M. B. (2) Sąd uznał za wiarygodne. Są one logiczne, spójne, konsekwentne, Sąd nie znalazł żadnych podstaw, aby odmówić im wiarygodności.

Sąd uznał za wiarygodne również zeznania M. B. (3). Są one logiczne, spójne, konsekwentne. Korespondują z treścią zeznań M. B. (2).

Sąd obdarzył wiarą zeznania Z. M. (1). Jest to osoba obca dla oskarżonego. Dokładnie i wnikliwie przedstawił przebieg wypadków, w których bezpośrednio uczestniczył. Relacjonowane przez niego w sposób jasny i spójny wydarzenia układają się w logiczną całość. Znajdują przy tym potwierdzenie w zgromadzonej na potrzeby niniejszego postępowania dokumentach, których miarodajność nie była kwestionowana w toku postępowania (korespondencji elektronicznej, wydrukach ze stron portalu Allegro.pl., potwierdzeniach przelewu), częściowo w wyjaśnieniach oskarżonego oraz w zeznaniach M. M.. Powyższe przesądza za uznaniem jego zeznań za wiarygodne.

Zeznania świadka P. A. Sąd uznał za niewiarygodne. Oceniając zeznania tego świadka trzeba mieć na uwadze, że jest to kolega oskarżonego, w czasie kiedy składał zeznania, obaj odbywali kary pozbawienia wolności w tym samym zakładzie karnym. Treść zeznań tego świadka, w części w jakiej twierdził, że to on miał w imieniu oskarżonego wysłać Z. M. (1) telewizor oraz w części w jakiej opisał w jaki sposób miało się to odbyć, wskazuje, na to, że świadek nie miał nic wspólnego z tą transakcją. Świadek P. A. oświadczył, że nigdy nie pisał e-maili do klientów, kontaktował się z nimi wyłącznie telefonicznie, stwierdził, że nie kojarzy, aby wystawił rzeczy do sprzedaży na portalu Allegro, posługując się nickiem „maria (...)”, nigdy nie podawał danych M. B. (2), oświadczył, że nie zna adresu adres ul. (...). Zeznania tego świadka nie mogą stanowić dowodu na to, że oskarżony zwrócił pokrzywdzonemu Z. M. pieniądze. Świadek bowiem odpowiadając na pytania oskarżonego, nie potrafił wskazać przyczyn, ze względu na które nie doszło do przesłania telewizorów osobom pokrzywdzonym przez oskarżonego, nie pamiętał też dokładnie komu, w jakiej kwocie miał zwracać pieniądze. Z treści pisma Grupy (...) sp. z o.o. (k.444) oraz z zeznań M. M. wprost zaś wynika, że to nie oskarżony zwrócił pokrzywdzonemu Z. M. (1) pieniądze, lecz że pokrzywdozny zwrócił się do portalu o zwrot pieniędzy z Programu Ochrony Kupujących Allegro.

Sąd obdarzył wiarygodnością wszystkie dokumenty wskazane powyżej w uzasadnieniu, ponieważ nie budziły one wątpliwości co do swej autentyczności i wiarygodności. Dokumenty te nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Uwzględniając zebrany w sprawie materiał dowodowy stwierdzić należy, iż obdarzone przez Sąd wiarą dowody wiążą się w logiczną całość i stanowią wystarczającą podstawę do uznania, iż okoliczności popełnienia przez oskarżonego przypisanego mu czynu i jego wina nie budzą wątpliwości. Oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał przedmiotowe jak i podmiotowe znamiona przypisanego mu czynu. W niniejszej sprawie występują wszystkie przesłanki pozwalające przypisać oskarżonemu winę, a jednocześnie nie występuje żadna z okoliczności ją wyłączająca. Oskarżony jest osobą pełnoletnią, miał pełną zdolność rozpoznawania znaczenia czynu i kierowania swoim postępowaniem.

Sąd uznał zatem, że wina oskarżonego nie budzi wątpliwości, a swoim zachowaniem wyczerpał on dyspozycję art. 286 § 1 k.k.

Artykuł 286 § 1 k.k. określa odpowiedzialność za oszustwo, którym według tego przepisu jest motywowane celem korzyści majątkowej doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie jej w błąd albo wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranej czynności. Istota tego przestępstwa polega więc na posłużeniu się fałszem jako czynnikiem sprawczym, który ma doprowadzić pokrzywdzonego do podjęcia niekorzystnej decyzji majątkowej.

Określone w art. 286 k.k. przestępstwo oszustwa jest przestępstwem umyślnym zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w przypadku oszustwa jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca podejmując działania musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Zamiar bezpośredni winien obejmować zarówno cel, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa.

Wskazać trzeba, że w niniejszej sprawie oskarżony M. B. (1) niewątpliwie działał w celu osiągniecia korzyści majątkowej, która polegała na uzyskaniu zysku. Dążył on do uzyskania korzyści dla siebie. Wszystkie te okoliczności, które Sąd opisał powyżej, omawiając walor dowodowy wyjaśnień oskarżonego wskazują, iż oskarżony od początku działał z zamiarem wprowadzenia w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru sprzedaży telewizora.

Stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego jest znaczny. Oceniając stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu Sąd wziął pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego przez niego dobra, rozmiar wyrządzonej szkody, jak również opisane wyżej: sposób i okoliczności ich popełnienia, postać zamiaru i motywację sprawcy. Oskarżony działał z niskich pobudek, chcąc w łatwy sposób wzbogacić się cudzym kosztem. Jego zachowanie godziło w pewność obrotu gospodarczego.

Przechodząc do rozważań dotyczących wymiaru kary, podnieść należy, że czyn oskarżonego zagrożony jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Przy czym trzeba mieć na uwadze, że poprzedni wyrok skazujący M.B. za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k., został zaskarżony tylko na jego korzyść, zatem w ponownym postępowaniu nie można było wydać orzeczenia surowszego (art. 443 k.p.k.). W tej sytuacji Sąd mógł wymierzyć karę do 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd wymierzając oskarżonemu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności miał na względzie okoliczność obciążającą, którą jest uprzednia karalność. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności łagodzących. Sąd w stosunku do oskarżonego brał pod uwagę możliwość wymierzenia tylko bezwzględnej kary. Zdaniem Sądu okoliczność, że oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną za przestępstwa przeciwko mieniu, w tym za przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., nie pozwala na przyjęcie, że istnieje uzasadniona prognoza, że pomimo niewykonania kary będzie przestrzegać porządku prawnego, że osiągnięte zostaną cele kary, w szczególności nie powróci na drogę przestępstwa.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa. Oskarżony bowiem aktualnie odbywa karę pozbawienia wolności, na utrzymaniu ma troje dzieci.

Wynagrodzenie obrońcy z urzędu określono na podstawie § 14 ust. 2 pkt 1 i § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.