Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Goss-Kokot

Sędziowie: SSA Ewa Cyran

SSA Jolanta Cierpiał (spr.)

Protokolant: insp.ds.biurowości Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2015 r. w Poznaniu

sprawy Z. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę górniczą

na skutek apelacji Z. D.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 12 czerwca 2014 r. sygn. akt III U 38/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Z. D. na rzecz pozwanego kwotę 120 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 07 listopada 2013 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił Z. D. prawa do emerytury górniczej.

Organ rentowy wskazał w uzasadnieniu, że wnioskodawca udowodnił łącznie 10 miesięcy i 3 dni okresów pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą w wymiarze półtorakrotnym, zatem nie została spełniona przesłanka konieczna do przyznania prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50 a ustawy, którą jest udowodnienie co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Z. D., zaskarżając ją w całości i domagając się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że przysługuje mu prawo do emerytury górniczej, ewentualnie uchylenia przedmiotowej decyzji i przekazania ZUS do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu wnioskodawca podkreślił, że zaskarżona decyzja jest niesłuszna, albowiem od 1978 r. wykonywał na rzecz Kopalni (...) prace, które są uznawane za prace górniczą. Pracę rozpoczął na (...) na stanowisku ślusarz spawacz, a następnie od 1.05.2006 r. na (...) jako spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce. Od dnia 1.7.2006 r. pracował w (...) (...) jako spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce natomiast od 1.12.2006 r. na oddziale zabezpieczenia mechanicznego (...) na stanowisku ślusarz spawacz, a od 1.10.2008 r. do chwili obecnej na stanowisku spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce. Pracując na warsztacie jako ślusarz wykonywał prace związane z remontami głównymi maszyn i układu (...), po zmianie stanowiska wykonuje na rzecz kopalni te same prace co poprzednio. Praca odwołującego polegała na wykonywaniu prac ślusarsko – spawalniczych w warunkach warsztatowych m.in. regeneracji bębnów i przekładni, wymianie zużytych części wałów , łożysk, kół zębatych w warunkach szkodliwych dla zdrowia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2014r., sygn. akt IIIU 38/14, Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołanie (punkt 1) i zasądził od odwołującego na rzecz pozwanego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt 2).

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia i rozważania:

Z. D. , ur. (...) złożył w dniu 25.10.2013 r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej. We wniosku oświadczył, że jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym , za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Ponadto oświadczył, że nadal pozostaje w stosunku pracy z (...) SA w T.. Do wniosku ubezpieczony dołączył świadectwo wykonywania pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą z dnia 17.10.2013 r. wystawione przez pracodawcę (...) S.A. w T., w którym to dokumencie stwierdzono, że Z. D. jest zatrudniony w (...) S.A. w T. od dnia 15.07.1978 r. do nadal. W tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą określoną w art. 50 c ustawy o emeryturach i rentach z FUS i wg rozporządzenia MPiPS z dnia 23.12.1994 r. :

- od 01.05.2006 r. do 30.11.2006 r. - rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku wykonujący prace mechaniczne wg zał. 3 cz. III pkt 7.

Pozostałe okresy pracy odwołującego w Kopalni :

- od 15.07.1978 r. do 14.10.1978 r. - ślusarz - staż,

- od 15.10.1978 r. do 25.10.1979 r. - ślusarz , spawacz,

- od 26.10.1979 r. do 15.10.1981 r. – zasadnicza służba wojskowa,

- od 16.10.1981 r. do 11.11.1981 r. – ustawowa przerwa po wojsku,

- od 12.11.1981 r. do 30.04.2006 r. – ślusarz , spawacz,

- od 1.12.2006 r. do 30.09.2008 r. - ślusarz , spawacz,

- od 01.10.2008 r. do nadal - spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce.

Do świadectwa wykonywania pracy górniczej dołączona została ewidencja okresów zatrudnienia na stanowiskach pracy w kopalni węgla brunatnego, na których prace zalicza się w wymiarze półtorakrotnym, w której wpisano liczbę dniówek tzw. „przodkowych” przepracowanych przez ubezpieczonego w okresie od maja 2006 r. do listopada 2006 r. w łącznej liczbie 139 dniówek.

Na podstawie przedłożonych dokumentów i wykazu dniówek organ rentowy wyliczył, że wnioskodawca do dnia złożenia wniosku udokumentował 10 miesięcy i 3 dni okresów pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym.

Odwołujący domagał się w toku postępowania uwzględnienia całego okresu pracy w (...) S.A. jako okresu pracy górniczej i charakter tej pracy był sporny w niniejszym postępowaniu.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd I instancji ustalił, że Z. D. podjął zatrudnienie w Kopalni (...) od dnia 15.07.1978 r. Początkowo zawarto z nim umowę o odbycie wstępnego stażu pracy na okres 3 miesięcy w zawodzie ślusarz na oddziale (...), a po upływie 3 miesięcy na czas nieokreślony. Po zakończeniu stażu tj. od 15.10.1978 r. powierzono ubezpieczonemu stanowisko ślusarz – spawacz.

Odwołujący wykonywał pracę w (...) ( (...)), był to oddział, w którym dokonywano napraw części maszyn podstawowych i innych maszyn pracujących na odkrywce, a pracownicy tego oddziału wykonywali naprawy w hali warsztatowej. Odwołujący jako ślusarz spawacz zajmował się naprawą różnych części i podzespołów maszyn górniczych m.in. naprawiał krążniki do taśmociągów, pracował przy remoncie wagonów. Od dnia 26.10.1979 r. został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej, a po jej zakończeniu od 12.11.1981 r. ponownie podjął pracę na oddziale (...) na stanowisku ślusarz – spawacz jednak od tego czasu pracował w brygadzie zajmującej się regeneracją bębnów i przekładni do koparek i taśmociągów. Prace te wnioskodawca wykonuje na hali warsztatowej oraz na terenie wokół warsztatu. Zdarzało się także, że odwołujący był wysyłany przez przełożonego do wykonania prac remontowych na odkrywce, były to jednak sytuacje sporadyczne, zdarzały się z różną częstotliwością, w zależności od potrzeb, a fakt takiego wyjazdu nie był nigdzie odnotowywany.

Z dniem 1 maja 2006 ubezpieczony został przeniesiony do (...) na stanowisko spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce, a od dnia 1.07.2006 r. wykonywał pracę w (...) (...) także na stanowisku spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce i pracował w tym charakterze do dnia 30.11.2006 r. W tym czasie wnioskodawca pracował w stałej grupie remontowej na odkrywce, bezpośrednio we wkopie i wykonywał naprawy i bieżące remonty części maszyn podstawowych. Za ten okres pracy wnioskodawcy prowadzona była przez pracodawcę ewidencja dniówek przepracowanych we wkopie tzw. dniówek „półtorakrotnych”. Z powyższej ewidencji wynika, że łącznie odwołujący przepracował od maja do listopada 2006 r. 139 dniówek zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym. Okres zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 1.05.2006 r. do 30.11.2006 r. został uwzględniony przez pracodawcę jako okres wykonywania pracy górniczej.

Od dnia 1.12.2006 r. Z. D. został ponownie przeniesiony do pracy w warsztacie mechanicznym na stanowisku ślusarz – spawacz. Odwołujący po przeniesieniu nadal wykonywał pracę na warsztacie mechanicznym przy regeneracji bębnów i przekładni , a charakter jego pracy był taki sam jak przed przeniesieniem do (...). W tym czasie doszło do połączenia oddziału warsztatów mechanicznych ( (...)) z oddziałem zabezpieczenia mechanicznego (...) ( (...)) jednak charakter pracy odwołującego nie uległ zmianie.

Z dniem 1.10.2008 r. doszło do zmiany nazwy stanowiska ubezpieczonego bowiem od tego dnia jego stanowisko określono jako spawacz maszyn i urządzeń na odkrywce. Było to związane ze zmianą taryfikatora obowiązującego w Kopalni, w wyniku której zlikwidowano dotychczasowe stanowisko ślusarz – spawacz. Jednak rodzaj i charakter pracy odwołującego nie zmienił się, nadal zajmował się regeneracją bębnów i przekładni i swoje obowiązki wykonywał na hali warsztatowej. Zdarzało się, że odwołujący był kierowany okazjonalnie do pracy na maszynie podstawowej jednak dochodziło do tego raczej rzadko, w głównie ubezpieczony wykonywał swoje obowiązki na warsztacie. Z prowadzonej ewidencji dniówek tzw. „przodkowych” wynika, że w 2011 r. odwołujący przepracował łącznie 11 dniówek „na wkopie”, w 2012 r. – 3 dniówki, a w 2013 w ogóle nie wyjeżdżał na wkop.

W dniu 15.08.2012 r. Z. D. zwrócił się do Komisji Weryfikacyjnej (...) SA o zaliczenie lat pracy w Kopalni do pracy w górnictwie. We wniosku wskazał, iż pracując na warsztacie jako ślusarz – spawacz wykonywał prace związane z remontami głównymi i podstawowymi maszyn i układu (...) dla górnictwa. W odpowiedzi na ten wniosek Komisja Weryfikacyjna poinformowała, iż odstępuje od rozpatrzenia wniosku bowiem w okresie objętym wnioskiem ubezpieczony wykonywał prace na stanowiskach , które nie są zaliczane do pracy górniczej na odkrywce.

W związku z koniecznością wystawienia odwołującemu świadectwa pracy górniczej kierownik działu kadr zwrócił się do kierownika (...) (...) o wyjaśnienie czy odwołujący w okresie zatrudnienia na stanowisku spawacz maszyn i urządzeń na odkrywce wykonuje prace stale na odkrywce. W odpowiedzi na to kierownik Oddziału – Nadsztygar B. S. wyjaśnił, że Z. D. od dnia 1.12.2008 r. wykonuje prace na odkrywce, ale nie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Okręgowy, analizując treść art. 50a ust. 1 i ust. 2, art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2013r., poz. 1440) oraz obowiązującego na podstawie art. 194 tej ustawy § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995r., nr 2, poz. 8) i załącznika nr 2, uznając za wiarygodne zeznania świadków: G. J., B. S. (2) i D. D. a także powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego doszedł do przekonania, że Z. D. w kwestionowanym okresie, będąc zatrudnionym w Kopalni (...) S.A. w T. na stanowisku ślusarz – spawacz w (...) ( (...), później (...)) nie wykonywał faktycznie pracy na odkrywce w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS. Charakter pracy wnioskodawcy uległ zmianie jedynie w okresie od dnia 1.05.2006 r. do 30.11.2006 r. (praca na odkrywce). Przy tym – w ocenie Sądu I instancji – biorąc pod uwagę, że brak jest dokumentów potwierdzających wyjazdy odwołującego na odkrywkę w pozostałych latach nie sposób na podstawie zeznań Z. D. poczynić jakichkolwiek ustaleń i w związku z tym owe zeznania w tej części nie zasługiwały na uwzględnienie.

W ocenie Sądu I instancji odwołujący nie był zatrudniony przy pracach bezpośrednio łączących się z procesami związanymi z wydobywaniem kopalin, polegającymi na pozyskiwaniu węgla na odkrywce. Z. D. pracował bowiem w (...) a jego praca od dnia 1.12.2006 r. do chwili obecnej polegała na regeneracji bębnów i przekładni; obowiązki wykonywane były przez odwołującego na warsztacie.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy oddalił odwołanie Z. D. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Apelację od wyroku wniósł Z. D., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1.  rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 k.p.c. polegające na dowolnym i sprzecznym z materiałem dowodowym przyjęciu, że Z. D. nie wykonywał pracy górniczej podczas gdy z materiału dowodowego oraz okoliczności sprawy wynikają twierdzenia przeciwne,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niewłaściwym przyjęciu przez Sąd I instancji, że praca na odkrywce to wyłącznie praca w wyrobisku, podczas gdy to nie tylko praca w wyrobisku ale również przy remontach i konserwacji maszyn górniczych oraz urządzeń grzewczych,

3.  niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, w szczególności jak często odwołujący pracował na wyrobisku i jeździł na interwencje związane z konserwacja i naprawą urządzeń,

4.  rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w zw. z załącznikiem nr 2 pkt 11 oraz pkt 32 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty polegająca na błędnej wykładni i uznaniu, że odwołujący nie wykonuje pracy górniczej,

5.  obrazę przepisów postępowania, tj. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie ogólnikowego uzasadnienia wyroku, w którym brak jest oceny wszystkich dowodów w sprawie.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie odwołującemu prawa do emerytury górniczej i zasądzenie kosztów postępowania za I i II instancję ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Sąd II instancji w pełni podziela ustalony stan faktyczny i rozważania prawne przytoczone przez Sąd Okręgowy, stąd nie ma też potrzeby przytaczania ich w całości ( art. 382 k.p.c.).

Istotą niniejszej sprawy było ustalenie czy organ rentowy zasadnie odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury górniczej, nie uznając jako okresu pracy górniczej Z. D. okresu pracy na stanowisku ślusarza – spawacza w (...) (...) w Kopalni (...) S.A. w T..

Na wstępie należy przytoczyć przepisy prawa materialnego mające zastosowanie w sprawie.

W myśl art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. nr 153 poz.1227) górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat ( ust. 2).

Zgodnie z treścią art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Natomiast za pracę równorzędną z pracą górniczą ( art. 50c ust. 2) ustawa uważa :

1) zatrudnienie na stanowiskach wymagających kwalifikacji inżyniera lub technika w zakresie górnictwa w urzędach górniczych, jeżeli zatrudnienie jest związane z wykonywaniem czynności inspekcyjno-technicznych w kopalniach, przedsiębiorstwach i innych podmiotach określonych w ust. 1 pkt 1-4, pod warunkiem uprzedniego przepracowania w kopalniach, przedsiębiorstwach i innych podmiotach określonych w ust. 1 pkt 1-4 co najmniej 10 lat pod ziemią, na odkrywce w kopalniach siarki lub węgla brunatnego, a także w kopalniach otworowych siarki albo na stanowiskach dozoru lub kierownictwa ruchu;

2) zatrudnienie przy innych pracach, nie dłuższe niż 5 lat, do których pracownicy wykonujący prace określone w ust. 1 i w pkt 1 i 2 przeszli w związku z likwidacją kopalni, zakładu górniczego, przedsiębiorstwa lub innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4.

Stosownie do § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995, nr. 2 poz. 8) – który na mocy art. 194 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS zachowuje aktualność, za pracę górniczą w kopalniach węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i w innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla tych kopalń, określoną w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy, uważa się okresy zatrudnienia na stanowiskach wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia. W załączniku nr 2 w punkcie 11 został ujęty mechanik maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce oraz mechanik zatrudniony w stałej grupie remontowej na odkrywce, zaś w punkcie 26 spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce oraz spawacz zatrudniony w stałej grupie remontowej na odkrywce i jego pomocnik, a w punkcie 32 rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: ślusarze, spawacze, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy, automatycy, cieśle.

W analizowanej sprawie nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca ubiega się o przyznanie prawa do emerytury górniczej, w chwili złożenia wniosku Z. D. miał (...) lata; będąc członkiem otwartego funduszu emerytalnego złożył oświadczenie o przekazaniu środków tam zgromadzonych na dochody budżetu państwa i nadal pozostaje w zatrudnieniu w (...) Kopalnia (...) w T.. Sporna była natomiast kwestia wykazania okresu co najmniej 25 lat pracy górniczej i pracy równorzędnej.

Bezspornym między stronami było, iż ubezpieczony wykonywał pracę górniczą przez okres 10 miesięcy i 3 dni na stanowisku rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku wykonujący prace mechaniczne od 1.05.2006 r. do 30.11.2006 r. , przy czym okres ten został przeliczony półtorakrotnie zgodnie z dołączoną ewidencją dniówek. Sporny był natomiast okres zatrudnienia wnioskodawcy w Kopalni na stanowisku ślusarz - spawacz w oddziale warsztatów mechanicznych od 15.07.1978 r. do 30.04.2006 r. (w tym przerwa na odbycie służby wojskowej) oraz od 01.12.2006 r. do chwili obecnej. W tym czasie do 30.09.2008 r. Z. D. pracował na stanowisku ślusarz – spawacz i wykonywał prace związane z naprawą części maszyn podstawowych, a konkretnie zajmował się regeneracją bębnów i przekładni. Prace te wykonywał na hali warsztatowej, a jedynie sporadycznie, w razie awarii maszyny wykonywał także prace poza halą warsztatową - na odkrywce. Nie wykonywał więc pracy stale na odkrywce.

Z dniem 1.10.2008 r. doszło wprawdzie do zmiany nazwy stanowiska wnioskodawcy na spawacz maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce jednak charakter pracy Z. D. nie uległ żadnej zmianie. Nadal bowiem wykonywał swoje obowiązki na hali warsztatowej, gdzie zajmował się regeneracją bębnów natomiast nie pracował stale na odkrywce. Jedynie okazjonalnie był kierowany do pracy przy remontach maszyn podstawowych co odzwierciedla ewidencja dniówek „przodkowych” za lata 2011 – 2013.

Zasadnie Sąd Okręgowy przyjął, iż prace jakie wykonywał wnioskodawca w spornym okresie nie mieszczą się w definicji pojęcia pracy górniczej ani też stanowisko wnioskodawcy (ślusarz – spawacz) nie zostało wymienione w rozporządzeniu z 23.12.1994 r. Za pracę górniczą uważa się bowiem jedynie zatrudnienie na odkrywce przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych.

Z okoliczności sprawy wynika, że Z. D. w okresie od 15.07.1978 r. do 25.10.1979 r., od 12.11.1981 r. do 30.04.2006 r. oraz od 01.12.2006 r. do dnia złożenia wniosku nie wykonywał pracy na odkrywce przy urabianiu, ładowaniu i przewozie nadkładu i złoża. Nie pracował na odkrywce przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, nie pracował też przy pomiarach na odkrywce. Jego praca była wprawdzie związana z naprawą i remontem części urządzeń wydobywczych, ale tą pracę wykonywał poza odkrywką pracując na hali warsztatowej. Nie sposób więc przyjąć, że odwołujący jako ślusarz – spawacz był zatrudniony stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót remontowych. Słuszne jest stanowisko Sądu I instancji, iż praca w warsztacie nie może być zakwalifikowana jako praca na odkrywce. Wprawdzie nie ma legalnej definicji odkrywki, ale nie budzi wątpliwości, że pod pojęciem „zatrudnienie na odkrywce” chodzi o zatrudnienie w terenie, gdzie prowadzone jest wydobycie i transport złoża. Zatrudnienie na hali warsztatowej nie spełnia tych wymogów nawet jeśli jest to praca wykonywana dla potrzeb tego wydobycia.

Trafnie Sąd I instancji podkreślał, przywołując aktualne w tej mierze orzecznictwo, że analiza pracy górniczej powinna koncentrować się ustawowych warunkach pracy górniczej określonych w art. 50c ustawy emerytalnej a nie na samej nazwie stanowiska. Zaakcentować również należy, że przepisy normujące nabywanie prawa do emerytury górniczej muszą być wykładane ściśle, a dla oceny charakteru pracy górniczej nie mogą mieć decydującego znaczenia np. protokoły komisji weryfikacyjnej kwalifikujące określone zatrudnienie jako pracę górniczą (por. wyrok SN z dnia 21 lutego 2012r., sygn. I UK 295/11). W konsekwencji praca wykonywana na stanowisku wymienionym w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty stanowi pracę górniczą uprawniającą do emerytury górniczej tylko wówczas, gdy odpowiada rodzajowi pracy określonemu w art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2012r., sygn. I UK 290/11, publ. OSNP 2013/1-2/16, LEX nr 1170218).

Tymczasem z treści zachowanych dokumentów wynika jednoznacznie, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia do dnia 30.04.2006 r. (z przerwą na odbycie służby wojskowej) był zatrudniony w (...) ( (...), później (...)) na stanowisku ślusarz – spawacz, a swoje obowiązki wykonywał na hali warsztatowej. Także z zeznań samego Z. D. oraz przesłuchanych świadków: G. J., B. S. (2) i D. D. wynika, że poza okresem uwzględnionym jako okres pracy górniczej, wykonywanie przez wnioskodawcę pracy przy remontach maszyn na odkrywce zdarzało się okazjonalnie natomiast zasadniczo apelujący swoje obowiązki wykonywał na hali warsztatowej. Wprawdzie z zeznań tych wynika, że w zależności od potrzeb wnioskodawca był kierowany do pracy na odkrywce przy remoncie maszyn podstawowych, ale brak jest konkretnych informacji dotyczących okresów tych wyjazdów i czasu wykonywania pracy na terenie okrywki. Zeznania w tym zakresie są ogólnikowe i nie mogą stanowić postawy ustaleń stanu faktycznego. Skoro zatem te wyjazdy na odkrywkę miały charakter incydentalny, nie sposób ustalić okresów ani zakresu wykonywanych prac to tym samym należy przyjąć, że nie zmieniały one charakteru pracy wnioskodawcy w okresie zatrudnienia na oddziale (...) (później (...)). Przy tym brak jest jakichkolwiek dowodów w dokumentach na potwierdzenie czy i w jakich okresach wnioskodawca taką pracę na odkrywce wykonywał.

Ustalenia te korelują z treścią art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej, który dla uznania pracy wnioskodawcy jako pracy górniczej uważa pracę na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Dla uznania pracy wnioskodawcy jako pracy górniczej w kwestionowanym okresie, konieczne byłoby zatem łączne ustalenie, że Z. D. wykonywał, będąc zatrudnionym w (...) S.A. w T. pracę na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych i to na stanowiskach określonych w drodze w/w rozporządzenia.

Ustaleń takich z zebranego i prawidłowo ocenionego stanu faktycznego przez Sąd I instancji poczynić nie można. Pomimo tego, że wnioskodawca zajmował się naprawą części urządzeń wydobywczych, to jego obowiązki nie polegały na bieżącej konserwacji i naprawie tych urządzeń a na regeneracji bębnów i przekładni i to nie na odkrywce ale w warsztatach, które mieściły się poza odkrywką. Wnioskodawca był jedynie pracownikiem kierowanym do pracy na odkrywce kiedy zachodziła taka potrzeba.

Taki sam charakter miała praca wnioskodawcy w całym spornym okresie. Faktycznie Z. D. nie wykonywał obowiązków swoich na odkrywce stale a jedynie był tam kierowany w zależności od potrzeby. Swoje obowiązki wykonywał na terenie warsztatów.

Zarzuty apelacji nie podważają powyższych ustaleń. Wbrew bowiem twierdzeniom apelacji, praca wnioskodawca na stanowiskach ślusarza – spawacza (rzemieślnika) dla uznania jej za pracę górniczą musiałaby być wykonywana na odkrywce a takiej pracy Z. D. nie wykonywał w spornym okresie i to co najmniej w połowie czasu pracy.

Za Sądem Okręgowym podkreślić też należy, że w niniejszej sprawie rozpoznaniu podlegał tylko indywidualny wniosek ubezpieczonego o emeryturę górniczą, zaś rozstrzygnięcie pozytywne czy negatywne w sprawie innego ubezpieczonego nie stanowi źródła prawa dla rozstrzygnięcia sprawy wnioskodawcy.

Rację ma przy tym Sąd I instancji podkreślając, że o uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej decyduje rodzaj faktycznie wykonywanej pracy odpowiadający wymaganiom ustawowym (por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2013r., sygn. I UK 128/13, Lex 1455718).

Na marginesie stwierdzić należy, że obraza art. 328 § 2 k.p.c. może być skutecznym zarzutem apelacji tylko wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie posiada wszystkich koniecznych elementów, bądź zawiera tak kardynalne braki, które uniemożliwiają kontrolę instancyjną. Naruszenie przepisu, określającego wymagania, jakim winno odpowiadać uzasadnienie wyroku sądu (art. 328 § 2 k.p.c.), może być ocenione jako mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sytuacjach tylko wyjątkowych, do których zaliczyć można takie, w których braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. W analizowanej sprawie Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się naruszenia art. 328 § 2 k.p.c.

Zarzuty apelacji okazały się chybione.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, o czym orzekł w sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art., 98 i 108 kpc w związku z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U.2013. 490.j.t.).