Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 sierpnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 sierpnia 2015r. w O.

sprawy z odwołania E. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania E. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 18.03.2015r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

E. R. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 18.03.2015r., którą organ rentowy odmówił wznowienia postępowania w sprawie o przeliczenie emerytury. Domagał się wznowienia postępowania i przeliczenia emerytury przez przyjęcie podstawy wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych od 1965r. do 1978r., ewentualnie w inny sposób najbardziej dla niego korzystny oraz uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym i ubezpieczenia społecznego rolników w latach 1960-1996. W toku postępowania wniósł nadto o uwzględnienie zarobków osiąganych w okresie zatrudnienia za granicą w RFN w zakładzie Przedsiębiorstwo Budowlane (...) Sp. z o.o. w W. od 19.07.1992r. do 31.10.1992r.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie podnosząc brak przesłanek do wznowienia postępowania wobec faktu, iż odwołujący nie przedstawił żadnych nowych dowodów ani nowych okoliczności, które miałyby wpływ na prawo do świadczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pismem datowanym na 18.02.2015r. E. R. wniósł po raz kolejny o przeliczenie emerytury przez przyjęcie podstawy wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych od 1965r. do 1978r., ewentualnie w inny sposób najbardziej dla niego korzystny oraz przez uwzględnienie okresu pracy w gospodarstwie rolnym i ubezpieczenia społecznego rolników w latach 1960-1996. Wniosek ten został przez organ rentowy potraktowany jako wniosek o wznowienie postępowania w sprawie o przeliczenie emerytury.

Odwołujący w przeszłości pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy a od dnia 06.11.2008r. na mocy decyzji z dnia 01.11.2008r. przyznano mu prawa do emerytury. Następnie ZUS wydawał kolejne decyzje, przeliczające emeryturę odwołującego, dotyczące stażu pracy, zarobków i podstawy wymiaru.

Sposób ustalania podstawy wymiaru emerytury, wysokość zarobków osiąganych w okresie zatrudnienia za granicą w RFN (w zakładzie Przedsiębiorstwo Budowlane (...) Sp. z o.o. w W.) od 19.07.1992r. do 31.10.1992r. oraz okres pracy w gospodarstwie rolnym i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników był m.in. przedmiotem decyzji ZUS z dnia 19.0.2009r., od której w sprawie IIIU 340/09 było rozpoznawane odwołanie. E. R. w tym postępowaniu kwestionował przyjętą przez ZUS podstawę wymiaru emerytury i domagał się ustalenia jej na nowo, a nie przyjmowania podstawy wymiaru pobieranej wcześniej renty. Nadto domagał się przyjęcia do podstawy wymiaru emerytury dochodów osiąganych w okresie zatrudnienia za granicą w RFN w latach 1991-1992 i uwzględnienia okresu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od 01.04.1980r. do 30.09.1980r. Wyrokiem z dnia 28.01.2010r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce w pkt 1 zmienił częściowo zaskarżoną decyzję i do obliczenia wysokości emerytury E. R. przyjął od 01.12.2008r. kwotę bazową w wysokości 2.275,37zł i (...) w wysokości 21,04% a w pkt 2 od dnia 01.01.2009r. przyjął kwotę bazową w wysokości 2.275,37zł i (...) w wysokości 34,46% ustalony z 20 lat. W pkt 3 wyroku Sąd Okręgowy w Ostrołęce oddalił odwołanie w pozostałym zakresie. Na skutek apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 09.09.2015r. zmienił zaskarżony wyrok w odniesieniu do przyjęcia do obliczenia wysokości emerytury od dnia 01.12.2008r. kwoty bazowej wskazanej w wyroku Sądu Okręgowego i w tym zakresie odwołanie oddalił. Wykonując te wyroki organ rentowy w dniu 05.08.2010r. dokonał przeliczenia emerytury od 01.01.2009r., przyjmując (...) 34,46% oraz kwotę bazową 2.275,37zł.

Kwestia zaliczenia do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym i ubezpieczenia społecznego rolników w latach 1960-1996 była przedmiotem decyzji ZUS 01.11.2008r., z dnia 07.04.2009r., z dnia 22.10.2010r. i z dnia 09.08.2011r. Ostatecznie odwołującemu uwzględniono okres pracy w gospodarstwie rolnym i ubezpieczenia społecznego rolników od 01.07.1977r. do 31.12.1996r. Decyzją z dnia 22.10.2010r. i z dnia 09.08.2011r. E. R. odmówiono zaliczenia do stażu pracy do emerytury okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 06.11.1959r. do 30.06.1977r. Odwołanie od tych decyzji zostało oddalone wyrokami Sądu Okręgowego w Ostrołęce, wydanymi odpowiednio: w dniu 30.06.2011r. w sprawie IIIU 1627/10 i w dniu 26.04.2012r. w sprawie IIIU 689/11.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem badania Sądu była prawidłowość decyzji z dnia 18.03.2015r., którą organ rentowy odmówił wznowienia postępowania w sprawie o przeliczenie emerytury.

Odwołanie E. R. jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Przede wszystkim wskazać trzeba, iż z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych niedopuszczalne jest merytoryczne rozpoznanie żądań, które wykraczają poza podstawę faktyczną zaskarżonej odwołaniem decyzji (wyrok SN z 29 września 2000r., II UKN 759/99, Pal. 2002, nr 11–12, s. 199). Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z art. 476 § 2 kpc, wszczynane jest w rezultacie odwołania od decyzji ZUS, ma charakter odwoławczy i dotyczy weryfikacji i oceny zgodności z prawem decyzji wydanej przez ZUS. Przedmiot sporu jest tu określony tylko ramami zaskarżonej decyzji.

W wyroku z dnia 6 września 2000 r. (II UKN 685/99) Sąd Najwyższy uznał, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot żądania jest określony treścią decyzji organu rentowego, od której odwołanie wszczyna postępowanie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Podobnie w postanowieniu z dnia 13 maja 1999 r. (II UZ 52/99) Sąd Najwyższy stwierdził, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym, skoro zaskarżona decyzja z 18.03.2015r. odmawia wznowienia postępowania, to zadaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie może być wyłącznie analiza przesłanek wznowienia postępowania.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do świadczeń lub ich wysokości ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. W związku z regulacją zawartą w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kwestia wznowienia postępowania została więc ograniczona jedynie do dwóch enumeratywnie wymienionych przypadków. Przesłankami ponownej oceny uprawnień ubezpieczeniowych są "nowe dowody" i "ujawnione okoliczności" istniejące przed podjęciem decyzji organu rentowego i mające wpływ na ustalenie prawa do emerytur i rent.

W ocenie Sądu wniosek E. R. datowany na 18.02.2015r. organ rentowy prawidłowo potraktował jako wniosek o wznowienie postępowania. Z akt ZUS wynika jednoznacznie, iż odwołujący w tym wniosku po raz kolejny domagał się przeliczenia emerytury przez przyjęcie podstawy wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych od 1965r. do 1978r., ewentualnie w inny sposób najbardziej dla niego korzystny oraz uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym i ubezpieczenia społecznego rolników w latach 1960-1996.

Z akt emerytalnych odwołującego jednoznacznie jednak wynika, że w/w kwestie były już przedmiotem decyzji ZUS oraz postępowań sądowych.

Sposób ustalania podstawy wymiaru emerytury, wysokość zarobków osiąganych w okresie zatrudnienia za granicą w RFN od 19.07.1992r. do 31.10.1992r. oraz okres pracy w gospodarstwie rolnym i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników był przedmiotem decyzji ZUS z dnia 19.02.2009r., od której w sprawie IIIU 340/09 było rozpoznawane odwołanie. E. R. w tym postępowaniu kwestionował m.in. przyjętą przez ZUS podstawę wymiaru emerytury. Wyrokiem z dnia 28.01.2010r. (k. 35-57a.e.) Sąd Okręgowy w Ostrołęce w pkt 1 zmienił częściowo zaskarżoną decyzję i do obliczenia wysokości emerytury E. R. przyjął od 01.12.2008r. kwotę bazową w wysokości 2.275,37zł i (...) w wysokości 21,04% a w pkt 2 od dnia 01.01.2009r. przyjął kwotę bazową w wysokości 2.275,37zł i (...) w wysokości 34,46% ustalony z 20 lat. Na skutek apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 09.09.2015r. (k. 3-17a.e.) zmienił zaskarżony wyrok w odniesieniu do przyjęcia do obliczenia wysokości emerytury od dnia 01.12.2008r. kwoty bazowej wskazanej w wyroku Sądu Okręgowego i w tym zakresie odwołanie oddalił. Wykonując te wyroki organ rentowy w dniu 05.08.2010r. dokonał przeliczenia emerytury od 01.01.2009r., przyjmując (...) 34,46% oraz kwotę bazową 2.275,37zł.

E. R. składając do ZUS pismo datowane na 18.02.2015r., ponownie zakwestionował wysokość podstawy wymiaru i (...), domagał się przyjęcia do jego wyliczenia lat 1965-1978, ewentualnie w inny sposób najbardziej dla niego korzystny. Tym samym domagał się wznowienia postępowania, zakończonego już decyzjami ZUS i wyrokami sądowymi. Ponieważ jednak nie przedłożył w ZUS żadnych nowych dowodów na okoliczność wysokości osiąganych zarobków i podstawy wymiaru nie ma podstaw do wznowienia postępowania przed ZUS i ponownego badania wysokości podstawy wymiaru.

To samo stwierdzenie należy odnieść do kwestii zaliczenia do podstawy wymiaru emerytury odwołującego zarobków osiąganych w okresie pracy w RFN w zakładzie Przedsiębiorstwo Budowlane (...) Sp. z o.o. w W. od 19.07.1992r. do 31.10.1992r. i okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Kwestia zarobków osiąganych w RFN w zakładzie Przedsiębiorstwo Budowlane (...) Sp. z o.o. w W. od 19.07.1992r. do 31.10.1992r. i kwestia kwot, od których była odprowadzana składka za ten okres w Polsce była przedmiotem postępowania sądowego w sprawie IIIU 340/09 z odwołania od decyzji z dnia 19.02.2009r. Odwołanie w tym zakresie zostało oddalone przez Sąd Okręgowy w Ostrołęce z dnia 28.01.2010r. (k. 35, 53-57a.e.) a E. R. od tego rozstrzygnięcia nie wywiódł apelacji.

Podobnie przedstawia się kwestia zaliczenia do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym i ubezpieczenia społecznego rolników w latach 1960-1996. Kwestie te były przedmiotem decyzji ZUS 01.11.2008r., z dnia 07.04.2009r., z dnia 22.10.2010r. i z dnia 09.08.2011r. E. R. składał do ZUS zaświadczenie dotyczące podlegania odwołującemu ubezpieczeniu społecznemu rolników od 01.07.1977r. do 31.12.1996r. (k. 13 a.e.) i ten okres został mu uwzględniony (k. 109a.e.). Decyzją z dnia 22.10.2010r. (k. 119a.e.) i z dnia 09.08.2011r. (k. 190a.e.) E. R. odmówiono zaś zaliczenia do stażu pracy do emerytury okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 06.11.1959r. do 30.06.1977r. Odwołanie od tych decyzji (k. 125-126a.e., k. 133a.e., k. 191, k. 197a.e.) zostało oddalone wyrokami Sądu Okręgowego w Ostrołęce, wydanymi odpowiednio: w dniu 30.06.2011r. w sprawie IIIU 1627/10 (k. 188a.e.) i w dniu 26.04.2012r. w sprawie IIIU 689/11 (k. 205a.e.).

Wskazać trzeba, że wniosek o ponowne rozpatrzenie uprawnień do świadczenia lub jego wysokości jest traktowany jako wniosek o wznowienie postępowania, zakończonego wcześniejszą decyzją. Organ rentowy najpierw ocenia, czy są podstawy do wznowienia postępowania (a więc ponownej oceny uprawnień do świadczenia lub jego wysokości) a dopiero pozytywna ocena w tej kwestii powoduje wydanie decyzji przyznającej świadczenie lub wyliczającej jego wysokość, albo też decyzji ponownie odmawiającej świadczenia lub jego przeliczenia.

W niniejszej sprawie ZUS prawidłowo ocenił, iż nie było podstaw do wznowienia postępowania.

E. R., składając w dniu 23.02.2015r. wniosek o wznowienie postępowania, nie dołączył bowiem żadnych nowych dowodów ani nie wykazał żadnych nowych okoliczności, złożył bowiem jedynie sam wniosek o wznowienie.

W tej sytuacji należy uznać, iż odwołujący nie przedstawił nowego materiału dowodowego lub nowych okoliczności, dlatego organ rentowy miałby ponownie oceniać ten sam co wcześniej materiał dowodowy. Ocena zasadności wniosku o ponowne ustalenie prawa do świadczenia musi zaś prowadzić do ustalenia zarówno dowodów czy też okoliczności posiadających przymiot nowości i ujawnionych dopiero po wydaniu uprzedniego wyroku sądowego, czy decyzji ZUS (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11.09.2011r., IIAUa 2146/12, LEX nr 1381344).

Sąd w toku postępowania na podstawie art. 217 § 3 kpc oddalił wniosek pełnomocnika odwołującego o zwrócenie się do Sądu Okręgowego w Warszawie XII Wydziału Gospodarczego KRS o wskazanie, gdzie znajdują się dokumenty spółki Przedsiębiorstwo Budowlane (...) Sp. z o.o. w W.. Odwołujący sam może wystąpić z takim wnioskiem. Nadto Sąd ocenia prawidłowość decyzji ZUS w dacie jej wydawania, dlatego uzyskanie nowych dokumentów już po wydaniu zaskarżonej decyzji nie mogłoby skutkować jej zmianą.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że organ rentowy prawidłowo zaskarżoną decyzją z dnia 18.03.2015r. odmówił prawa do wznowienia postępowania, bowiem nie zaistniała żadna z przesłanek mogących skutkować takim wznowieniem.

Kierując się powyższymi względami Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie E. R. od w/w decyzji ZUS.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.