Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Powód - (...) S.A. w W. domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych: T. M. i W. B. kwot:

1)  861,55 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty,

2)  813,71 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty,

3)  778,47 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty,

4)  735,25 zł

oraz kosztów sądowych w kwocie 40,00 zł i kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 600,00 zł.

W uzasadnieniu powód podał, iż w dniu 28 grudnia 2006 r. (...) sp. z o.o. sp. komandytowa uległa przekształceniu w przedsiębiorstwo (...) S.A. w W.. Powód podniósł, iż pozwani byli członkami zarządu przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o oraz, że nakazem zapłaty z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie o sygn. akt V GNc 270/06 Sąd Rejonowy w Zamościu zasądził od tej spółki na rzecz powoda kwotę 10.172,87 zł tytułem nie spłaconych należności z tytułu świadczonych umów telekomunikacyjnych. Powód nabył te wierzytelności od operatora na mocy przelewu wierzytelności. Powód podał, iż na należność dochodzoną w niniejszej sprawie składają się kwoty:

a) 861,55 zł – tytułem należności głównej z faktury nr (...), objętej nakazem zapłaty przeciwko spółce (...),

b) 813,71 zł – tytułem odsetek od faktury nr (...), objętej nakazem zapłaty przeciwko spółce (...),

c) 3.778,47 zł – tytułem odsetek od faktury (...) od dnia wniesienia pozwu przeciwko spółce do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie,

d) 735,25 zł odsetki od kapitalizowanych odsetek od faktury nr (...) od dnia wniesienia pozwu przeciwko spółce do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie.

Powód podniósł, iż egzekucja prowadzona przeciwko spółce (...) okazała się bezskuteczna (por. postanowienie komornika sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie KM 66586/2010). Powód wzywał pozwanych do zapłaty, jednak bezskutecznie.

Postanowieniem z dnia 10 września 2013 r. w sprawie o sygn. akt VI Nc - e 1696564/13 Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i sprawę przekazał do rozpoznania tut. Sądowi jako właściwemu miejscowo.

W uzupełnionym pozwie powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

Wniesiona przez pozwanego T. M. odpowiedź na pozew została zwrócona.

Na rozprawie pozwany T. M. wnosił o oddalenie powództwa. Pozwany zarzucał, iż wierzytelność powoda przeciwko spółce była przedawniona w chwili wytoczenia powództwa przeciwko spółce (...). Pozwany uważał, iż powód celowo opóźniał prowadzenie postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce. Pozwany podnosił zarzut nadużycia prawa podmiotowego przez powoda w rozumieniu art. 5 k.c.

Pozwany W. B. nie złożył odpowiedzi na pozew ani nie stawiał się na rozprawach.

Wyrokiem z dnia 6 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 1.773,11 zł z ustawowymi odsetkami od 27 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że wyrok względem pozwanego W. B. jest wyrokiem zaocznym. W pozostałej części powództwo oddalono. Ponadto, Sąd Rejonowy obciążył pozwanego na rzecz powoda kwotą 363 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Rejonowy dokonał następujących ustaleń faktycznych. Pozwany T. M. był członkiem zarządu przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. w B. do dnia 20 września 2001 r., kiedy został odwołany z funkcji prezesa zarządu przez zgromadzenie wspólników. Od dnia 20 września 2001 r. funkcję prezesa zarządu tej spółki pełnił pozwany W. B.. W dniu 23 września 2002 r. (...) sp. z o.o. w W. zbył na rzecz (...) sp. z o.o. sp. k. w Z. wierzytelności przysługujące operatorowi telekomunikacyjnemu przeciwko spółce (...) sp. z o.o. w B. z tytułu świadczonych usług telekomunikacyjnych. Nakazem zapłaty z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie o sygn. akt V GNc 270/06 Sąd Rejonowy w Zamościu zasądził od spółki (...) sp. z o.o na rzecz (...) sp. z o.o. sp. k. w Z. kwotę 10.172,87 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 marca 2006 r. do dnia zapłaty. Na przedmiotową kwotę składały się wierzytelności: kwota 344,87 zł tytułem należności z faktury nr (...) z kapitalizowanymi odsetkami w kwocie 300,67 zł za okres od dnia 19 stycznia 2001 r. do dnia 22 marca 2006 r., kwota 5,78 zł tytułem należności z faktury nr (...) z kapitalizowanymi odsetkami w kwocie 4,89 zł za okres od dnia 19 lutego 2001 r. do dnia 22 marca 2006 r., kwota 861,55 zł tytułem należności z faktury nr (...) z kapitalizowanymi odsetkami w kwocie 813,71 zł za okres od dnia 19 października 2000 r. do dnia 22 marca 2006 r., kwota 1.924,05 zł tytułem należności z faktury nr (...) z kapitalizowanymi odsetkami w kwocie 1.773,88 zł za okres od dnia 19 listopada 2000 r. do dnia 22 marca 2006 r., kwota 2.183,88 zł tytułem należności z faktury nr (...).183,88 z kapitalizowanymi odsetkami w kwocie 1.959,59 zł za okres od dnia 19 grudnia 2000 r. do dnia 22 marca 2006 r. Uchwałą z dnia 15 grudnia 2006 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w Z. zdecydowali o przekształceniu tej spółki w spółkę akcyjną (...) S.A. w W.. Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2011 r. w sprawie o sygn. akt KM 66586/10 Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi –K. P. (1) umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko spółce (...) sp. z o.o. w B. ze względu na bezskuteczność postępowania egzekucyjnego. Komornik ustalił koszty prowadzonego postępowania egzekucyjnego na kwotę 81,50 zł. Powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 21.973,29 zł tytułem należności objętej nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2006 r. o sygn. akt V GNc 270/06 w kwocie 10.172,87 zł, kwoty 2.557,40 zł tytułem kosztów procesu w sprawie przeciwko spółce, kwoty 81,50 zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego, kwoty 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym, kwoty 8.561,52 zł tytułem odsetek ustawowych od należności głównej objętej nakazem zapłaty. Pozwany T. M. odebrał wezwanie w dniu 9 stycznia 2013 r. Pozwani nie spełnili żądania powoda. W dniu 27 czerwca 2013 r. powód wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez powoda, które nie budziły wątpliwości co do swej autentyczności i nie były kwestionowane przez strony oraz dokumentów znajdujących się w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Zamościu o sygn. akt V GNc 270/06. Sąd Rejonowy zważył, że w myśl art. 339 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Zgodnie z art. 509 k.c. (...) sp. z o.o. sp. k. w Z. nabył od (...) sp. z o.o. w W. roszczenie operatora telekomunikacyjnego wobec przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. w B. na podstawie umowy przelewu tej wierzytelności, co skutkowało wstąpieniem (...) sp. z o.o. sp. k. w Z.. w prawa i obowiązki wierzyciela. Uchwałą z dnia 15 grudnia 2006 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w Z. zdecydowali o przekształceniu tej spółki w spółkę akcyjną (...) S.A. w W.. W związku z powyższym, zgodnie z art. 553 k.s.h. powód miał, w ocenie Sądu I instancji, wobec pozwanych roszczenie wynikające z art. 299 k.s.h. Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z art. 299 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, natomiast członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Podkreślono, że odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 k.s.h. ponoszą osoby, które były członkami zarządu, kiedy wierzytelność stała się wymagalna (tak M. W.: Cywilnoprawna odpowiedzialność..., s. 88), a jednocześnie były członkami zarządu w czasie właściwym do ogłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego, i to niezależnie od tego, czy były wpisane do rejestru (por. wyr. SN z dnia z dnia 28 września 1999 r., II CKN 608/98, OSNC 2000, nr 4, poz. 67). Pozwany T. M. był członkiem zarządu przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. w B. do dnia 20 września 2001 r., kiedy został odwołany z funkcji prezesa zarządu przez zgromadzenie wspólników. Od dnia 20 września 2001 r. funkcję prezesa zarządu tej spółki pełnił pozwany W. B.. Pozwani pełnili więc funkcję członków zarządu spółki (...), kiedy powstały i stały się wymagalne wierzytelności powoda wobec tej spółki. Sąd Rejonowy zważył także, iż egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jeżeli nie ma żadnego majątku, z którego wierzyciel mógłby się zaspokoić. Prawomocne postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu jego bezskuteczności jest wystarczającym dowodem wykazania wystąpienia materialnoprawnej przesłanki odpowiedzialności określonej w art. 299 § 1 k.s.h. (por. wyrok SN z 2008-05-09 III CSK 364/07 Legalis). W ocenie Sądu Rejonowego, niniejszej sprawie powód wykazał bezskuteczność postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko spółce (...) przedkładając postanowienie Komornika z dnia 30 czerwca 2011 r. o umorzeniu postanowienia egzekucyjnego. W ocenie tego Sądu, zarówno powstanie szkody, jak i inne przesłanki odpowiedzialności, tj. wina i związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zachowaniem członków zarządu spółki funkcjonują na zasadzie domniemania ustawowego. Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, chcący uniknąć odpowiedzialności wynikającej z art. 299 § 1 k.s.h., powinien wykazać, iż zaistniały okoliczności ekskulpujące jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki (por. wyrok NSA z dnia 22 czerwca 2006 r. I FSK 575/05, Lex nr 250335). W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu Rejonowego, pozwany nie przedstawił żadnych wniosków dowodowych, nie wykazał zaistnienia w/w przesłanek. Odnosząc się do zarzutu pozwanego, iż roszczenie operatora komunikacyjnego (...) było przedawnione w chwili wnoszenia powództwa przeciwko spółce (...), to Sąd I instancji uznał, iż pozwany nie może bronić się tym zarzutem. W procesie, w którym powód dochodzi roszczenia na podstawie art. 299 § 1 k.s.h., przedstawiając prawomocny wyrok (analogicznie nakaz zapłaty), będący źródłem zobowiązania spółki wobec powoda, Sąd nie ma możliwości badania, czy określone nim zobowiązanie istnieje, a jeśli tak, to w jakim rozmiarze (por. wyrok SN z dnia 7 lutego 2007 r., III CSK 227/06, Glosa 2007, nr 4, poz. 8 z glosą K. Osajdy). Członek zarządu spółki z o.o. nie może podnosić także zarzutu przedawnienia roszczenia objętego tytułem wykonawczym przeciwko spółce, lecz wyłącznie zarzut przedawnienia roszczenia z art. 299 k.s.h. (por. uchwała SN z dnia 19 listopada 2008 r. III CZP 94/08). Sąd I instancji zważył także, iż w judykaturze rozstrzygana była również kwestia możliwości powoływania się na art. 5 k.c. w sprawach dotyczących odpowiedzialności członków zarządu na podstawie komentowanej regulacji. W wyroku z 19 grudnia 2007 r. (V CSK 315/07, LEX nr 381109) Sąd Najwyższy słusznie, zdaniem Sądu Rejonowego, stwierdził, że stosowanie art. 5 k.c. w sprawach dotyczących odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. nie jest wyłączone, trzeba jednak uwzględnić to, że przepis art. 5 k.c. ma charakter wyjątkowy oraz że domniemywa się, iż korzystający ze swojego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego i dopiero istnienie szczególnych okoliczności może obalić to domniemanie oraz pozwolić na zakwalifikowanie określonego zachowania jako nadużycia prawa, niezasługujące na poparcie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (podobne stanowisko zajął SN w wyroku z 17 marca 2010 r., II CSK 506/09, LEX nr 584728). W ocenie Sądu Rejonowego, podniesiony przez pozwanego zarzut nadużycia przez powoda prawa podmiotowego z art. 5 k.c. był bezzasadny, albowiem powód nie miał obowiązku wszczynania postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce niezwłocznie po uzyskaniu klauzuli wykonalności, zwłaszcza, że roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem Sądu przedawnia się po upływie 10 lat (art. 125 k.c.). Sąd zważył również, iż odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 k.s.h.. obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej (por. uchwałę SN z dnia 7 grudnia 2006 roku, III CZP 118/06 OSNC 2007/9/136, Prok.i Pr.-wkł. 2008/4/45, Biul.SN 2006/12/7). Sąd Rejonowy odwołał się ponadto do treści przepisu art. 481 § 1 k.c. oraz art. 455 k.c, wskazując, że odsetki należą się wierzycielowi od członków zarządu zgodnie z art.481 k.c., od chwili wymagalności ustalonej stosownie do treści art.455 k.c., a termin spełnienia takiego świadczenia odszkodowawczego nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania wobec czego wymagalność należy określić zgodnie z art.455 k.c. a zatem niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia. W niniejszej sprawie powód domagał się od pozwanych kwoty 861,55 zł – tytułem należności głównej z faktury nr (...), objętej nakazem zapłaty przeciwko spółce (...), kwoty 813,71 zł – tytułem odsetek od faktury nr (...), objętej nakazem zapłaty przeciwko spółce (...), kwoty 3.778,47 zł – tytułem odsetek od faktury (...) od dnia wniesienia pozwu przeciwko spółce do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie i kwoty 735,25 zł tytułem odsetek od kapitalizowanych odsetek od faktury nr (...) od dnia wniesienia pozwu przeciwko spółce do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie. Sąd Rejonowy uznał, iż zasadne były odsetki od kwoty 1.675,26 zł od dnia 9 stycznia 2013 r. do dnia 27 czerwca 2013 r. albowiem wtedy pozwany T. M. odebrał wezwanie do zapłaty. Reasumując, na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Sąd Rejonowy zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 1.773,11 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 482 k.c. z uwagi na fakt, że pozwany W. B. nie stawił się na rozprawie i nie złożył odpowiedzi na pozew, więc wyrok w stosunku do pozwanego W. B. zgodnie z art. 339 k.p.c. był wyrokiem zaocznym (pkt. I wyroku). Natomiast na podstawie art. 455 k.c. w zw. a art. 481 § 1 k.c. Sąd Rejonowy oddalił powództwo ponad kwotę 1.773,11 zł. Sąd Rejonowy przyjął, że skoro powód wezwał pozwanych do zapłaty w dniu 9 stycznia 2013 r. to roszczenie stało się wtedy wymagalne wobec pozwanych i dopiero od tego dnia powód mógł naliczać odsetki za zwłokę i dokonać ich kapitalizacji aż do dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Reasumując Sąd I instancji wskazał, że wymagalność roszczenia skierowanego przeciwko członkom zarządu spółki z o.o. nie jest tożsama z wymagalnością roszczenia względem spółki. Termin spełnienia roszczenia przez osoby, o których stanowi przepis art. 299 k.s.h., nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania. Mamy tu zatem do czynienia ze zobowiązaniem bezterminowym, które spełnione być powinno niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela dłużnika do wykonania świadczenia (pkt. II wyroku). O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł w pkt. III wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów. Sąd I instancji uznał, iż pozwani przegrali sprawę w 56 %, a powód uległ pozwanym w 44 %. Wobec powyższego, pozwani powinni zwrócić powodowi koszty procesu w kwocie 363,00 zł. Na podstawie art. 333 § 1 pkt. 3 k.p.c. Sąd nadał wyrokowi zaocznemu w stosunku do pozwanego W. B. rygor natychmiastowej wykonalności (pkt. IV wyroku).

Pozwany T. M. zaskarżył w/w wyrok w części, tj. co do rozstrzygnięcia zawartego w pkt I i III wyroku, zarzucając naruszenie:

1/ przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. wadliwe rozpoznanie sprawy według przepisów o postępowaniu uproszczonym, pomimo tego, że powód nie wystąpił wobec pozwanego ad 2 z żadnym z roszczeń określonych w art. 505 ¹ pkt 1 i 2 kpc;

2/ przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 kpc, poprzez wybiórczą i sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego polegają na pominięciu w tej ocenie dowodu z dokumentów - uchwał Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) sp. z o.o. z dnia 20 września 2001 r. oraz adnotacji na tytule wykonawczym przeciwko dłużnej spółce o umorzeniu egzekucji prowadzonej z wniosku powoda przeciwko niej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy Rewiru III w sprawie sygn. akt KM 2799/06, przedłożonych wraz z pozwem przez powoda, z których wynika, że powód miał wiedzę o złym stanie finansowym dłużnej spółki i bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko niej na długo przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi - Widzewa w Łodzi P. P. w sprawie KM 66586/10, a w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na ustaleniu, że powód powziął wiedzę o bezskuteczności egzekucji przeciwko dłużnej spółce dopiero z chwilą umorzenia postępowania w sprawie sygn. akt KM 66586/10;

3/ w konsekwencji powyższego wadliwe zastosowanie przepisów prawa materialnego, tj. 442 ¹ § 1 k.c, poprzez przyjęcie, że roszczenie powoda wobec pozwanego ad 2 nie uległo przedawnieniu z dniem 18 grudnia 2010 r. lub ewentualnie

4/ w konsekwencji powyższego wadliwe zastosowanie przepisów prawa materialnego, tj. art. 299 § 1 ksh, poprzez przyjęcie, że pozwany ad 2 ponosi odpowiedzialność za dług dłużnej spółki, w części, w której Sąd pierwszej instancji uwzględnił powództwo.

W tych okolicznościach skarżący - pozwany ad. 2 domagał się:

1/ zmiany wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie w całości powództwa wobec

pozwanego ad 2;

2/ zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych za postępowanie przed

Sądem pierwszej i drugiej instancji, w tym opłaty od apelacji;

3)  rozpoznanie sprawy na rozprawie;

4)  rozpoznanie wniosków dowodowych wskazanych w uzasadnieniu apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego T. M. zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, podniesione w apelacji zarzuty są trafne i wykazujące wadliwość wydanego rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy poczynił nieprawidłowe, ustalenia faktyczne, wyrażając oceny dowodów, które nasuwają zastrzeżenia, gdyż wykraczają poza uprawnienia wynikające z przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Podkreślić należy, iż dla skuteczności zarzutu dokonania błędnych ustaleń faktycznych będących wynikiem oceny dowodów, konieczne jest wskazanie przyczyn, dla których ta ocena dowodów nie spełnia kryteriów określonych w ustawie. Sąd drugiej instancji może bowiem zakwestionować dokonaną ocenę materiału dowodowego sprawy jedynie wtedy, gdy jest ona nielogiczna i sprzeczna z pozostałym w sprawie materiałem dowodowym.

W ocenie Sądu Okręgowego, na gruncie sprawy niniejszej skarżący skutecznie zarzucił naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c., podnosząc, że Sąd I instancji błędnie przyjął, iż powód powziął wiedzę na temat bezskuteczności egzekucji skierowanej przeciwko spółce (...) dopiero z chwilą umorzenia postępowania w sprawie o sygnaturze akt KM 66586/10. Sąd Rejonowy pominął bowiem istotną z punktu widzenia przedmiotowego rozstrzygnięcia adnotację, znajdującą się na tytule wykonawczym - nakazie zapłaty z dnia 28 marca 2006 r. wydanym w sprawie V GNc 270/06, z której w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie o sygnaturze akt KM 2799/06 przeciwko spółce (...) zostało umorzone na podstawie art. 823 kpc już w grudniu 2007 r. (k.28 akt verte). Powód dysponował zatem wiedzą odnośnie złej kondycji (...) spółki (...) i bezskuteczności prowadzonej przeciwko niej egzekucji na długo przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Łodzi – Widzewa w Łodzi – P. P. w sprawie KM 66586/10, co miało miejsce w roku 2011, której to okoliczności powód nie ujawnił przed sądem w trakcie przedmiotowego procesu.

Wcześniej natomiast, bo w lutym 2006 r. powód zwracał się do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy – Krajowego Rejestru Sądowego o udzielenie informacji kto i w jakim okresie był członkiem zarządu spółki (...) i jakie są adresy tych członków zarządu, która to informacja była powodowi niezbędna do dochodzenia roszczeń z art. 299 KSH (por. k. 152). Można zatem domniemywać, że powód już w 2006 r. wzywał pozwanych, jako członków zarządu spółki (...), do zapłaty dochodzonej należności, najpewniej posiadając już wiedzę odnośnie niewypłacalności samej spółki.

Ponadto, zarówno w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Zamościu w sprawie V GNc 270/06, w którym wydany został nakaz zapłaty z dnia 28 marca 2006 r. (z powództwa (...) sp. z o.o. spółka komandytowa w Z.), jak i w przedmiotowym postępowaniu z powództwa (...) SA w W., reprezentacja prawna pozostała bez zmian, powoda w obu procesach reprezentował bowiem ten sam radca prawny – K. P. (2). Powyższa okoliczność przemawia, w ocenie Sądu Okręgowego, za uznaniem, że powód, wbrew swoim twierdzeniom, musiał posiadać wiedzę na temat prowadzonego postępowania w sprawie KM 2799/06, zwłaszcza, że obie wskazane wyżej spółki były powiązane kapitałowo.

Należy wskazać, że zgodnie z zasadą, że postępowanie apelacyjne nie jest wyłącznie postępowaniem o charakterze kontrolnym, ale jest również kontynuacją postępowania merytorycznego, zaś sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym - Sąd Okręgowy uzupełnił materiał dowodowy zgromadzony przez Sąd pierwszej instancji poprzez dopuszczenie dowodu z dokumentów załączonych przez powoda do pisma z dnia 27 lipca 2015 r., tj. z pisma powoda do Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 6 lutego 2006 r. (k.152). W ocenie Sądu Okręgowego, ad quem przedmiotowy dowód w chwili jego zgłoszenia nie był spóźniony (por. art. 381 kpc). W ocenie Sądu Okręgowego, potrzeba przedstawienia owego dowodu zaktualizowała się dla skarżącego dopiero po lekturze pisma powoda z dnia 24 czerwca 2015 r., stanowiącego odpowiedź na apelację pozwanego J. M. (k.142-143). Ponadto, w związku z treścią zarzutów apelacji, Sąd Okręgowy ponownie dopuścił dowód z dokumentu - nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Zamościu z dnia 28 marca 2006 r. Nadto, Sąd Okręgowy zwrócił się do komornika sądowego przy SR w Bydgoszczy - S. J. o udostępnienie akt o sygn. KM 2799/06, gdzie uzyskano jednak informację, że akta te zostały przekazane do składnicy akt i nie nadesłano ich do terminu rozprawy. W ocenie Sądu Okręgowego, przeprowadzenie powyższego dowodu (z akta komorniczych) nie było konieczne dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, gdyż istotne okoliczności zostały już wyjaśnione. Ponadto, w ocenie Sądu Okręgowego, przeprowadzenie powyższego dowodu spowodowałoby przedłużenie postępowania.

W konsekwencji za oczywiście uzasadniony Sąd Okręgowy uznał zarzut apelacji dotyczący naruszenia przepisu prawa materialnego - art. tj. 442 ¹ § 1 k.c, którego skarżący pozwany upatruje w przyjęciu przez Sąd Rejonowy, że nie doszło w przedmiotowej sprawie do przedawnienia roszczenia powoda względem pozwanego T. M..

Wypada wskazać, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, przyjęty przez Sąd Okręgowy, upatrujący w art. 442 ¹ § 1 k.c. unormowanie początku i długości terminu przedawnienia roszczenia opartego na przepisie art. 299 § 1 k.s.h. (dawniej art. 298 k.h.). Pogląd ten jest zgodny z wyraźnie reprezentowaną w orzecznictwie kwalifikacją roszczenia wierzycieli wobec członków zarządu spółki jako odszkodowawczego i umożliwia - jak stwierdził to Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 28.01.2004 r., IV CK 176/02, Wokanda 2004/9/7 - racjonalne rozwiązanie problemu przedawnienia roszczenia wierzyciela spółki wobec członków zarządu.

Artykuł 442 ¹ § 1 k.c. w sposób odmienny niż przepisy części ogólnej określa początek biegu terminu przedawnienia, przyjmując jako zasadę dzień dowiedzenia się uprawnionego o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Szkoda, o której mowa w art. 299 § 1 k.s.h. (dawniej - art. 298 k.h.) nie jest tożsama ze szkodą w znaczeniu przyjętym w art. 361 § 2 k.c., chodzi tu bowiem nie o stratę wierzyciela, lecz o takie obniżenie potencjału spółki dłużnej, w którym egzekucja okazuje się bezskuteczna (wyrok SN z 14.06.2005 r., sygn. V CK 719/04, LEX nr 152455).

Z przepisów części ogólnej wynika zasada, że rozpoczęcie biegu przedawnienia jest niezależne od świadomości uprawnionego co do przysługującego mu roszczenia. Jeżeli jednak art. 442 ¹ § 1 k.c. wyjątkowo takiej świadomości wymaga, świadomością tą, ocenianą na podstawie obiektywnych kryteriów, muszą być objęte wszystkie elementy konstytutywne roszczenia. Tym samym trzyletni termin przedawnienia roszczenia deliktowego może rozpocząć swój bieg dopiero wówczas, gdy poszkodowanemu (także osobie prawnej) znany jest zarówno sam fakt powstania szkody, jak i osoba obowiązana do jej naprawienia. Należy więc przyjąć, iż do istoty terminów liczonych a tempore scientiae należy to, że ich bieg rozpoczyna się nie od dnia, w którym poszkodowany (także osoba prawna) otrzymał jakąkolwiek wiadomość na temat tych okoliczności, ale dopiero od momentu otrzymania takich informacji, które obiektywnie oceniając, w pełni je uprawdopodobniają (por. wyrok SN z dnia 14 lipca 2010 r. w sprawie V CSK 30/10).

W ocenie Sądu Okręgowego, na gruncie sprawy niniejszej brak jest podstaw do przyjęcia, że dopiero moment, w którym powód dowiedział się o treści postanowienia komornika sądowego z dnia 30 czerwca 2011 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego względem spółki (...) (k. 33) stwarzało dla wierzyciela (powoda) podstawy do przyjęcia, że jego roszczenia nie zostaną zaspokojone z majątku tej spółki i jednocześnie stanowiło moment, od którego winien być liczony początek biegu przedawnienia. W ocenie Sądu Okręgowego, powód dowiedział się o „szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia” w rozumieniu art. 442 ¹ § 1 k.c. po uzyskaniu odpowiedzi na swoje pismo do KRS z 6 lutego 2006 r., a najpóźniej w roku 2007, w którym to umorzone zostało postępowanie egzekucyjne wobec spółki (...) w sprawie KM 2799/06. Wystąpienie już wówczas przeciwko członkowi zarządu dłużnej spółki z roszczeniem opartym na przepisie art. 299 k.s.h. nie byłoby przedwczesne.

Reasumując, Sąd I instancji błędnie, w ocenie Sądu Okręgowego, nie uwzględnił podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia. Ponadto, w ocenie Sądu Okręgowego, zachowanie powoda, jako nabywcy wierzytelności, mającego świadomość przedawnienia roszczenia i występującego do komornika sądowego o wszczęcie kolejnej egzekucji, zakwalifikować należy jako nadużycie prawa niezasługującego na ochronę (por. art. 5 kc). Ubocznie jedynie wskazać należy, że wierzyciel, mając wpływ na sposób i zakres prowadzenia egzekucji, jako gestor postępowania egzekucyjnego, musi tak nią pokierować aby uzyskać zaspokojenie od swojego dłużnika, a nie z majątku członka zarządu.

Uwzględniając zarzuty apelacji, Sąd Okręgowy zmienił zatem zaskarżony wyrok w jego punkcie I i oddalił powództwo względem pozwanego T. M., o czym orzekł na mocy art. 386 § 1 k.p.c (pkt 1 sentencji wyroku).

W ocenie Sądu Okręgowego skoro w punkcie III zaskarżonego wyroku Sąd I instancji zasądził koszty procesu jedynie od pozwanego (w liczbie pojedynczej) na rzecz powoda, a następnie w punkcie IV nadał temu postanowieniu rygor natychmiastowej wykonalności wobec pozwanego W. B., to Sąd Rejonowy wyjaśnił, że orzeczenie z punktu III dotyczy jedynie tego pozwanego, a nie orzekł o kosztach procesu pomiędzy powodem a pozwanym T. M.. W konsekwencji brak było podstaw do zmiany przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia o kosztach postępowania pierwszo-instancyjnego wobec apelującego.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono natomiast na mocy art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania i dlatego zasądzono od powoda na rzecz skarżącego kwotę 89 zł stanowiącą opłatę sądową od apelacji.