Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Anna Ogińska - Łągiewka

Protokolant Paweł Szczepański

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2015 roku w Warszawie

sprawy z powództwa E. D., K. D.

przeciwko miastu (...) W.

o ustalenie

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powodów E. D.i K. D.na rzecz miasta (...) W.solidarnie kwotę 600, 00 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 2074/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21.07.2014 r. powodowie E. D. i K. D. wnieśli przeciwko m.st. W. o ustalenie, że powodom przysługuje prawo najmu lokalu użytkowego nr (...) w budynku przy ul. (...) w W. oraz o zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu powodowie wskazali, że przedmiotowy lokal oddany był w najem A. D. (1) z przeznaczeniem na pracownię artystyczną, bez aneksu mieszkalnego, przy czym w czasie dokonania przydziału A. D. (1) pozostawał w związku małżeńskim z powódką E. D. i łączył ich ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej. W dniu 16.12.2012 r. A. D. (1) zmarł, spadek po nim nabyła powódka oraz syn – K. D.. Po śmierci A. D. (1) wystąpił spór co do istnienia stosunku najmu przedmiotowego lokalu. W ocenie powódki w związku ze śmiercią A. D. (1) prawo najmu lokalu nie wygasło, lecz weszło do spadku na zasadach ogólnych (pozew- k. 1-4).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu podniósł, że brak jest podstaw do uregulowania tytułu prawnego powodów do lokalu. Wskazał, że ani kodeks cywilny, ani uchwała nr LVIII/1751/2009 Rady m.st. W. z dnia 9.07.2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących skład mieszkaniowego zasobu m.st. W. nie przewiduje możliwości wstąpienia spadkobierców najemcy w stosunek najmu pracowni twórczej. Nadto powódka nie spełnia wymagań do wynajęcia przedmiotowego lokalu, albowiem zameldowana jest pod innym adresem (odpowiedź na pozew – k. 52-53).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 30.04.1976 r. Zastępca Naczelnika Dzielnicy (...) przydzielił A. D. (1) lokal użytkowy nr (...) położony w budynku nr (...) przy ul. (...) w W., o powierzchni użytkowej 57, 16 m ² (decyzja o przydziale lokalu użytkowego - k. 7).

Przedmiotowy lokal wykorzystywany był przez A. D. (1) oraz jego żonę E. D. na pracownię plastyczną (okoliczność bezsporna). W dniu 9.12.2002 r. E. D. i A. D. (2) złożyli do (...) D. Ś. m.st. W. Wydziału Lokali Mieszkaniowych wniosek o przekwalifikowanie pracowni plastycznej na lokal mieszkalny, w którym zamieszkają wraz z synem K. D. (podanie o wynajęcie mieszkania – k. 7 akt lokalowych). Uchwałą nr 2617/2005 z dnia 25.10.2005 r. Zarząd D. Ś. m.st. W. odmówił zatwierdzenia wniosku E. D. i A. D. (1) o dokonanie zmian w umowie najmu zajmowanej pracowni nr 7 przy ul. (...) w W. na lokal mieszkalny (uchwała nr 2617/2005 - k. 45).

A. D. (1) zmarł w dniu 16.12.2012 r. (okoliczność bezsporna).

Pismem z dnia 28.03.2014 r. Zakład (...) w D. Ś. m.st. W. wobec śmierci najemcy pracowni plastycznej wezwał E. D. do przekazania opróżnionego lokalu nr (...) przy ul. (...), zajmowanego bez tytułu prawnego w terminie 30 dni od daty otrzymania pisma (k. 91 akt lokalowych).

W odpowiedzi na przedmiotowe wezwanie E. D. wskazała, iż nie zgadza się z twierdzeniem co do braku tytułu prawnego do przedmiotowego lokalu. Podniosła, że przydział lokalu nastąpił w czasie, kiedy pozostawała już z A. D. (1) w związku małżeńskim, zaś lokal służyć miał wspólnej pracy twórczej małżonków. Lokal został przez małżonków wspólnie wyposażony, przy czym poczynili oni znaczne nakłady w celu doprowadzenia go do stanu pozwalającego na wykonywanie pracy. Ponadto E. D. wskazała, iż nawet gdyby uznać, że prawo najmu nie stanowiło majątku dorobkowego małżonków, to skoro nie jest to lokal mieszkalny, którego najem przechodzi po śmierci najemcy na podstawie art. 691 k.c. na określone osoby niezależnie od tego czy są spadkobiercami, to już jako prawo najmu lokalu użytkowego wchodzi do spadku. Z uwagi na fakt, iż E. D. jest spadkobierczynią A. D. (1) przysługuje jej zatem prawo najmu lokalu (pismo – k. 8).

Pismem z dnia 3.06.2014 r. Urząd m.st. W. Urząd D. Ś. poinformował E. D., iż lokal nr (...) w budynku przy ul. (...) w W. został przydzielony wyłącznie A. D. (1) na pracownię artystyczną, bez aneksu mieszkalnego, w związku z czym z dniem jego śmierci umowa najmu wygasła. Jednocześnie w przedmiotowym piśmie wskazano, iż art. 691 k.c. odnosi się do lokali mieszkalnych. Również uchwała nr LVIII/1751/2009 Rady m.st. W. z dnia 9.07.2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego W., regulująca najem lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu m.st. W. (w tym pracowni plastycznych) nie przewiduje możliwości wynajęcia pracowni plastycznej po śmierci najemcy (k. 9-10).

Pismem z dnia 10.06.2014 r. E. D. ponownie wezwana została przez Zakład (...) w D. Ś. m.st. W. do opróżnienia lokalu i przekazania kluczy w terminie 14 dni, a także do uregulowania wszelkich należności związanych z lokalem (k. 11).

Przedmiotowy lokal nie został przez E. D. opróżniony i przekazany do dyspozycji Zakładu (...) w D. Ś. m.st. W. (okoliczność bezsporna).

Zarówno E. D., jak i K. D.zajmują się malarstwem i korzystają z lokalu nr (...)położonego przy ul. (...)w W.. Na podstawie umowy darowizny z dnia 28.11.2002 r. E. D.i A. D. (1)darowali synowi K. D. lokal mieszkalny nr (...)położony w W.przy ul. (...)wraz z udziałem wynoszącym (...)części w prawie użytkowania wieczystego działki gruntu, na której usytuowany jest budynek oraz w tych samych częściach prawo współwłasności wszelkich części wspólnych budynku i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali. E. D.jest zameldowana w lokalu przy ul. (...)w W.i tam zamieszkuje (akt notarialny – k. 10-14 akt lokalowych; zeznania powódki E. D.– k. 60).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt sprawy dokumentów, a także dokumentów zgromadzonych w aktach lokalu nr 7 położonego w budynku przy ul. (...) w W., których prawdziwość i wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania oraz na podstawie zeznań powódki E. D.. Sąd dał wiarę zeznaniom powódki, były one bowiem spójne, logiczne, spontaniczne, a nadto korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W toku niniejszego postępowania powodowie domagali sie ustalenia, że przysługuje im prawo najmu lokalu użytkowego nr (...) w budynku przy ul. (...) w W.. Swoje roszczenie opierali na treści art. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Przesłanką zastosowania wskazanej regulacji jest wykazanie przez powoda interesu prawnego w ustaleniu przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Wobec tego, że pomiędzy stronami niniejszego postępowania zaistniał spór co do istnienia stosunku najmu lokalu po śmierci A. D. (1), nie ulegało wątpliwości, iż powodowie posiadali interes prawny w ustaleniu stosunku prawnego na podstawie art. 189 k.p.c.

Przede wszystkim wskazać należało, iż w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie znalazł zastosowania art. 691 k.c., dotyczący wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym najemcy lokalu mieszkalnego. Zgodnie z treścią § 1 i 2 przedmiotowej regulacji w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci. W niniejszej sprawie bezspornym pozostawało, że lokal nr (...)usytuowany w budynku przy ul (...)w W.jest lokalem użytkowym, przy czym Uchwałą nr 2617/2005 z dnia 25.10.2005 r. Zarząd D. Ś.m.st. W.odmówił zatwierdzenia wniosku E. D.i A. D. (1)o dokonanie zmian w umowie najmu zajmowanej pracowni (...) przy ul. (...)w W.i przekwalifikowania ww. lokalu na lokal mieszkalny. Wskazać należy, iż wprawdzie definicja lokalu zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego obejmuje także lokal będący pracownią służącą twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki, jednakże należy mieć na uwadze, iż odnosi się ona jedynie do lokali, o których mowa w tej ustawie. Oznacza to tylko tyle, że prawa i obowiązki lokatorów wynikające z tej ustawy dotyczą nie tylko osób zajmujących lokale mieszkalne, ale także korzystających z tego rodzaju pracowni. W żaden sposób nie wpływa to jednak na wykładnię art. 691 k.c., dotyczącego niewątpliwie jedynie lokali mieszkalnych. Odmienne stanowisko w tym zakresie mogłoby być uzasadnione jedynie w sytuacji, gdyby w art. 691 k.c. wskazano jedynie przesłanki do wstąpienia – w razie śmierci najemcy – w najem lokalu, bez dookreślenia, iż chodzi o lokal mieszkalny (por. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14.01.2013 r., sygn. akt V Ca 2684/12).

W dalszej kolejności Sąd zważył, iż niezasadne były twierdzenia powodów, iż jako spadkobiercom zmarłego najemcy przysługuje im prawo najmu spornego lokalu na podstawie art. 922 § 1 k.c., zgodnie z którym prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, a to z uwagi na brzmienie § 2 tej regulacji, który stanowi, że nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Nie ulega bowiem wątpliwości Sądu, iż prawo najmu pracowni twórczej jest prawem ściśle związanym z osobą najemcy - w okolicznościach niniejszej sprawy prawo to połączone było z przymiotami twórcy jakim był A. D. (1), przy czym bez znaczenia pozostawało, czy powódka pomagała najemcy w realizacji projektów, ani też, czy sama zajmuje się pracą artystyczną. W tym miejscu wskazać należy, że jak wynika z treści § 38 uchwały nr LVIII/1751/2009 Rady m.st. W.z dnia 9.07.2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta (...) W., pracownie służące do prowadzenia przez twórców działalności w dziedzinie kultury i sztuki mogą być wynajmowane twórcom profesjonalnym, którzy są członkami związków i stowarzyszeń twórczych o zasięgu ogólnopolskim lub uzyskali uprawnienia zawodu artysty plastyka i faktycznie wykonują tę działalność twórczą (ust. 2), przy czym najemcą pracowni może zostać twórca, którego warunki mieszkaniowe lub specyfika jego działalności twórczej nie pozwalają na prowadzenie tej działalności w lokalu, w którym zamieszkuje, a nadto, gdy jego sytuacja materialna nie pozwala na zabezpieczenie lokalu do pracy twórczej we własnym zakresie (ust. 3). Burmistrz dzielnicy lub osoba przez niego upoważniona przed rozpatrzeniem wniosku o zawarcie umowy najmu pracowni zwraca się do komórki organizacyjnej (...)m.st. W.właściwej w sprawach kultury o wydanie opinii na temat działalności twórczej wnioskodawcy. Z powyższego w ocenie Sądu jednoznacznie wynika, iż umowa najmu pracowni twórczej może być zawarta po spełnieniu ściśle określonych przesłanek, dotyczących osoby twórcy, a zatem nie ulega wątpliwości, iż jest prawem powiązanym z konkretnym twórcą. W świetle powyższego brak było podstaw do uznania, że prawo wynikające z umowy najmu podlegało dziedziczeniu na podstawie art. 922 § 1 k.c.

Mając na uwadze powyższe okoliczności w ocenie Sądu brak podstaw do uznania, iż powodom przysługuje prawo najmu lokalu użytkowego nr (...) w budynku przy ul. (...) w W., a zatem powództwo na podstawie art. 189 k.p.c. podlegało oddaleniu (pkt 1 wyroku).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Z uwagi na fakt, iż Sąd oddalił powództwo w niniejszej sprawie, to strona powodowa jako strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 600, 00 zł (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 98 § 1 k.c. orzeczono jak w punkcie 2 wyroku.