Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2015 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Daria Ratymirska

Protokolant Daria Paliwoda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2015 w Kłodzku

sprawy z powództwa A. B.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 73.428,48 zł

I.  zasądza od strony pozwanej (...) Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki A. B. kwotę 73.428,48 zł (siedemdziesiąt trzy tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych 48/100) z odsetkami ustawowymi:

od kwoty 60.000 zł od dnia 12 września 2014r. do dnia zapłaty;

od kwoty 280 zł od dnia 18 listopada 2014r. do dnia zapłaty;

od kwoty 1695,79 zł od dnia 26 lipca 2014r. do dnia zapłaty;

od kwoty 2000 zł od dnia 26 lipca 2014r. do dnia zapłaty;

od kwoty 360,75 zł od dnia 18 listopada 2014r. do dnia zapłaty;

od kwoty 604,11 zł od dnia 18 listopada 2014r. do dnia zapłaty;

od kwoty 577,83 zł od dnia 7 stycznia 2015r. do dnia zapłaty;

od kwoty 100 zł od dnia 12 września 2015r. do dnia zapłaty;

od kwoty 4982 zł od dnia 18 listopada 2014r. do dnia zapłaty;

od kwoty 2828 zł od dnia 12 września 2015r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w dalszej części;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 7789 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 785,22 zł, tytułem wydatków poniesionych w postępowaniu tymczasowo przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Kłodzku w dniu 6.10.2014r. przeciwko (...) SA w W., A. B. wniosła o zasądzenie zadośćuczynienia i odszkodowania, w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 28 stycznia 2014r., w tym:

- kwoty 35000 zł, tytułem uzupełnienia zadośćuczynienia za krzywdę, będącą następstwem wypadku drogowego z dnia 28.01.2014r., w którym uczestniczyła, jako pasażer, z odsetkami ustawowymi od dnia 21.08.2014r.,

- kwoty 4940,65 zł, jako odszkodowania, tytułem zwrotu wydatków na leczenie, z odsetkami ustawowymi:

od kwoty 280 zł od dnia 26 marca 2014r.

od kwoty 1695,79 zł od dnia 4 lipca 2014r.

od kwoty 2000 zł od dnia 1 lipca 2014r.

od kwoty 250 zł od dnia 3 czerwca 2014r.

od kwoty 200 zł od dnia 18 lipca 2014r.

od kwoty 360,75 zł od dnia 4 sierpnia 2014r.

od kwoty 154,11 zł od dnia doręczenia pozwu – do dnia zapłaty;

- Kwoty 4982 zł, jako odszkodowania, tytułem dopłaty do kosztów opieki na powódką w okresie od 28.01.2014r. do 31.06.2014r., z odsetkami ustawowymi

od kwoty 2232 zł od dnia 24 kwietnia 2014

od kwoty 2430 od dnia 20 maja 2014r.

od kwoty 320 zł od dnia 1 lipca 2014r. – do dnia zapłaty.

W piśmie procesowym z dnia 19.12.2014r. (k-141-142) powódka rozszerzyła powództwo z tytułu odszkodowania, domagając się zapłaty – w miejsce kwoty 4940,65 zł – kwoty 5518,48 zł, tytułem zwrotu kosztów leczenia. Podniosła, że po wniesieniu pozwu, poniosła koszty leków i okładów borowinowych, zleconych przez neurologa, w kwocie 107,83 zł, na konsultacje ortopedyczną i neurologiczną w łącznej kwocie 350 zł, na badanie EMG w kwocie 120 zł. Łącznie poniosła dodatkowe koszty w kwocie 577,83 zł. Podniosła, że faktem powszechnie znanym jest długi czas na uzyskanie dostępu do specjalisty w ramach NFZ – ok. 6-9 miesięcy, to samo dotyczy specjalistycznych badań diagnostycznych.

W piśmie procesowym z dnia 8 września 2015r. (k-267) powódka rozszerzyła powództwo, wnosząc ostatecznie o zapłatę:

kwoty 60.000 zł, tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia 21 sierpnia 2014r. do dnia zapłaty;

kwoty 5618,48 zł, tytułem odszkodowania, z odsetkami ustawowymi od kwoty 4940,65 zł jak w pozwie, od kwoty 577,83 zł od dnia 7 stycznia 2015r. (data pisma strony pozwanej w odpowiedzi na poprzednią modyfikację powództwa); od kwoty 100 zł od dnia doręczenia tego pisma stronie pozwanej (pismo zostało nadane przesyłką poleconą na adres pełnomocnika pozwanej w dniu 10.09.2015r.),

kwoty 7810 zł (tytułem zwrotu kosztów opieki) z odsetkami ustawowymi od kwoty 4982 zł jak w pozwie, od kwoty 2828 zł od daty doręczenia tego pisma stronie pozwanej.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Zarzuciła, że dotychczas wypłacona kwota 15.000 zł, tytułem zadośćuczynienia, jest adekwatna do rozmiarów krzywdy, bowiem charakter urazu nie był na tyle poważny, aby trwale ograniczyć powódce dotychczasowy sposób życia.

Wniosła o oddalenie roszczenia odsetkowego od żądanej kwoty zadośćuczynienia za czas poprzedzający wyrokowanie.

Odnośnie żądania odszkodowania, tytułem zwrotu kosztów zabiegu operacyjnego z dnia 11.06.2014r., pozwany zarzucił, że powódka mogła wykonać ten zabieg w ramach NFZ, np. w szpitalach we W.. Pozwana zakwestionowała także zasadność prywatnych wizyt neurologicznych i ortopedycznych w K., podnosząc, że okres oczekiwania na wizyty u tych specjalistów ramach NFZ wynosił od 0 do 24 dni. Pozwany zarzucił, że powódka odbywała te wizyty niezwykle często i w sposób dowolny. Wizyty te nie stanowiły istotnego elementu procesu leczenia. Pozwana podniosła, że za koszty leczenia może ponosić odpowiedzialność tylko wtedy, gdy nie mogły one być świadczone w ramach NFZ (np. z powodu braku ubezpieczenia zdrowotnego).

Odnośnie odszkodowania, z tytułu zwrotu kosztów opieki, pozwana zarzuciła, że spełniła już to świadczenie, w zakresie, w jakim opieka ta miała medyczne uzasadnienie, wypłacając powódce kwotę 2304 zł, tj. co do 228 godzin, licząc po 8 zł za godzinę. Zarzuciła ponadto, że żądanie za okres pobytu powódki w szpitalach jest bezzasadne, skoro wówczas opieka była sprawowana przez pracowników tych placówek.

Odnośnie odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów dojazdów na zabiegi i badania, pozwana zarzuciła, że przede wszystkim kwestionuje zasadność przeprowadzenia licznych konsultacji neurologicznych i ortopedycznych i tym samym zasadność ponoszenia kosztów dojazdów na te wizyty. Pozwana zarzuciła, że powódka nie wskazała sposobu wyliczenia kwoty 1695,79 zł z tego tytułu, zakwestionowała wskazaną drogę, tj. 2028 km, oraz zastosowanie przelicznika 0,8358 zł za 1 km, o jaki mowa w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25.03.2002r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów, niebędących własnością pracodawcy, które to rozporządzenie nie ma zastosowania przy ustalaniu faktycznie poniesionych kosztów przejazdu na zabiegi lecznicze, które mają być zwrócone w ramach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody komunikacyjnej.

Bezspornym było, że po zgłoszeniu szkody i przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, pozwana uznała odpowiedzialność co do zasady, przyznała powódce rentę, z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 600 zł miesięcznie, w okresie od lipca do końca 2014r., z czego wypłaciła powódce kwotę 1800 zł (za trzy miesiące – w tym zakresie pozwany nie zaprzeczył twierdzeniom powódki) oraz, tytułem zadośćuczynienia, wypłaciła powódce łącznie 15.000 zł, a nadto, w ramach odszkodowania, kwotę: 1808,78 zł, tytułem kosztów leczenia i kwotę 2304 zł, tytułem kosztów opieki.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka została poszkodowana w wypadku drogowym z dnia 28 stycznia 2014r., na skutek którego doznała wieloodłamowego złamania nasady dalszej kości ramiennej prawej, urazu stawu łokciowego prawego, uszkodzenia nerwu łokciowego prawego. W dniu 30.01.2014r. wykonano u niej zabieg operacyjny – metalosynteza, zespolenie nasady dalszej prawej kości ramieniowej.

Dowód:

Karty informacyjne leczenia szpitalnego (k-9-13);

Opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii E. T. (k-202-209).

W dniu 16.05.2014r. powódka przeszła badanie neurograficzne nerwu łokciowego prawego. Za badanie EMG powódka zapłaciła 150 zł.

Dowód: wynik badania (k-43), rachunek (k-59)

Powódka została skierowana do pilnego leczenia operacyjnego, w tym celu powódka udała się do szpitala w T.. W dniu 11 czerwca 2014 powódka przeszła zabieg usprawniający rękę – zabieg neurolizy nerwu łokciowego prawego z transpozycją, przeprowadzony przez chirurga ręki A. D., za co zapłaciła 2000 zł. Zabieg ten musiał być wykonany w trybie pilnym, odkładanie tego zabiegu spowodowałoby znacznie cięższe i nieodwracalne zmiany nerwu łokciowego z całkowitym jego porażeniem. Teoretycznie zabieg ten mógł być wykonany w ramach NFZ, jednakże w tym systemie obowiązują limity, więc okres oczekiwania na tego typu zabieg jest wielomiesięczny. Powódka poniosła też koszt zakupu aparatu usprawniającego - korygującego wyprost palców (orteza Bunnell), zaleconego przez chirurga, w kwocie 360,75 zł. Z informacji uzyskanych przez powódkę, brak było na rynku aparatów tego rodzaju, dostępnych w ramach refundacji NFZ.

Dowód:

karta informacyjna (k-21), zaświadczenie lekarskie z 14.07.2014r. (k-20); historia zdrowia i choroby (k-22, 33, 41), faktura (k-58), faktura z dnia 11.06.2014r. (k-64); fotografie (k-96-98)

opinia medyczno – ubezpieczeniowa L. S. z dnia 7.07.2014 (k- 79 akt szkody);

odpowiedź specjalisty A. D. (k-96 akt szkody);

opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii E. T. (k-202-209);

opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. J. (k-216-219, 247-248);

zeznania powódki (k-277).

W dniach 16.05.2014r., 2.07.2014, 15.10.2014r. i 13.05.2015r. powódka była konsultowana przez lekarza ortopedę T. M., za co zapłaciła 4 x 100 zł.

Dowód:

karta konsultacyjna (k-23 i 143-144), rachunki (k-60, 158, 62, 270);

zeznania powódki (k-277).

W dniach 25.04.2014r., 3.07.2014r., 28.08.2014r. i 15.10.2014 powódka była konsultowana przez lekarza neurologa D. P., za co zapłaciła 3 x 100 zł.

Dowód:

zaświadczenie lekarskie (k-16, 18, 42, 154), faktury (k-61 i 65, 157); zeznania powódki (k-277).

W dniu 14.07.2014r. odbyła wizytę kontrolną po zabiegu u chirurga A. D..

Dowód:

Zaświadczenie lekarskie z 14.07.2014r. (k-20), historia zdrowia i choroby (k-22).

W dniu 13.10.2014r. powódka odbyła badanie EMG, za co zapłaciła 120 zł.

Dowód: wynika badania EMG (k-149-150), faktura (k-156).

W dniu 13.10.2014 powódka była konsultowana przez chirurga A. D., za co zapłaciła 150 zł.

Dowód: historia zdrowia i choroby (k-148); faktura (k-155).

W dniu 2.04.2015r. powódka przeszła trzecią operację remetalosyntezy wyrostka łokciowego prawej kości ramieniowej płytką LCP.

Dowód:

skierowanie do szpitala (k-237), karta informacyjna leczenia szpitalnego (k-238);

opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii E. T. (k-202-209).

Na skutek wypadku, powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 20% (w aspekcie neurologicznym). Stan zdrowia powódki nie rokuje poprawy. Upośledzenie sprawności ręki prawej ma charakter trwały (powódka jest osobą praworęczną), co utrudnia podstawowe czynności życia codziennego, np. związane z przygotowaniem posiłków, krojeniem nożem, odkręcaniem słoików, przytrzymywaniem jakiegoś przedmiotu w prawej ręce, czy samoobsługą, jak zapinanie, odpinanie guzików, przekręcanie klucza, pranie itp. Podawane przez powódkę dolegliwości mają związek z uszkodzonym w wyniku wypadku nerwem łokciowym. Powódka była systematycznie poddawana rehabilitacji. Rehabilitacja ta była niezbędna, by poprawić funkcjonowanie uszkodzonego nerwu łokciowego i zmniejszyć skutki tego uszkodzenia. Wszystkie zabiegi rehabilitacyjne zlecane były przez ortopedę lub lekarza rehabilitanta, były konieczne i niezbędne. Powódka nadal wymaga leczenia rehabilitacyjnego, jednakże rokowania nie są pomyślne. Rehabilitacja będzie potrzebna do utrzymania uzyskanego dotychczas wyniku leczenia.

Dowód:

opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii E. T. (k-202-209);

zeznania powódki (k-277).

Na skutek wypadku, powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 20% (w aspekcie ortopedycznym). Pomimo zastosowanego leczenia operacyjnego do chwili obecnej utrzymują się u powódki dolegliwości bólowe stawu łokciowego prawego z ograniczeniem ruchomości biernej i czynnej oraz parastezjami palców tej ręki. Zmiany te powodują znaczne ograniczenie funkcji nie tylko ręki, ale całej kończyny górnej prawej, nasilają się przy zmianach pogodowych, podczas prób dźwigania nawet niewielkich ciężarów i w sposób zasadniczy utrudniają czynności życia codziennego. Rokowania co do powrotu do zdrowia są niepomyślne. Powódka wymaga systematycznego leczenia usprawniającego, co jest niezbędne do utrzymania efektów przeprowadzonego leczenia.

Dowód:

opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. J. (k-216-219, 247-248);

zeznania powódki (k-277).

Podczas badania biegli z zakresu neurologii i ortopedii nie stwierdzili u powódki postawy roszczeniowej lub skłonności do agrawacji.

Dowód:

opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii E. T. (k-202-209);

opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. J. (k-216-219, 247-248).

W dniach 5.09.2014r. i 17.10.2014r. powódka kupiła leki i plaster borowinowy, płacąc 54,11 zł i 107,83 zł.

Dowód: faktury (k-63 i 159).

Powódka wymagała pomocy i opieki osób trzecich w codziennych czynnościach, jak ubieranie się, rozbieranie, przygotowywanie posiłków, jedzeniu, toaleta, sprzątanie, robienie zakupów – przez 10 tygodni po wypadku w wymiarze 8 godzin dziennie, przez następne 4 tygodnie przez 3 godziny dziennie. Po przebytym zabiegu operacyjnym w dniu 11.06.2014r. powódka wymagała opieki przez 5 tygodni przez 8 godzin dziennie, a następnie przez 2 tygodnie przez 3 godziny dziennie. Po zabiegu operacyjnym z dnia 2.04.2015r. powódka wymagała opieki przez 5 tygodni przez 8 godzin dziennie, a następnie przez 2 tygodnie przez 3 godziny dziennie. Opiekowały się nią synowe D. B. i V. B.

Dowód:

Zeznania świadka D. B. (k-170), zeznania świadka V. B. (k-171), zeznania świadka T. B. (k-171);

opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. J. (k-216-219, 252);

zeznania powódki (k-277).

Godzina usług opiekuńczych niespecjalistycznych w miejscu zamieszkania powódki (K.) wynosiła w 2014r. - 9 zł, w 2015r. – 10 zł.

Dowód:

wydruk ze strony internetowej BIP – OPS w K. (k-95); uchwała Rady Miejskiej K. z dnia 6 lutego 2015r. (k-271-272).

Od wypadku pozwana odczuwa lęk przed jazdą samochodem, boi się przechodzić obok ulicy, ze strachu przed najechaniem przez samochód. Z tego powodu konsultowała się u psychiatry w maju 2014r. Z uwagi na niesprawność prawej ręki, nie pracuje na działce i nie zajmuje się wnukami, tak jak przed wypadkiem, ma problemy z wykonywanie codziennych czynności, jak ubieranie, rozbieranie, zapinanie guzików, myciem, przygotowywanie posiłków, odkręcanie butelek itp. Nadal odczuwa dolegliwości bólowe w obrębie łokcia prawego, przez co ma problemy ze snem.

Dowód:

Zeznania świadka D. B. (k-170), zeznania świadka V. B. (k-171), zeznania świadka T. B. (k-171);

zeznania powódki (k-277).

Powódka była dowożona samochodem do lekarzy specjalistów, na zabieg neurolizy, na rehabilitację przez syna T. B., synowe D. B. i V. B., z K. (gdzie mieszka) do W., P. i T..

Dowód:

oświadczenie T. B. (k-24), specyfikacja dojazdów (k-34, 45), oświadczenie V. B. (k-35), oświadczenie powódki (k-37-40), paragony fiskalne (k-46), zeznania świadka D. B. (k-170), zeznania świadka V. B. (k-171), zeznania świadka T. B. (k-171);

zeznania powódki (k-277).

Na skutek wypadku uległy zniszczeniu ubrania powódki: kurtka o wartości 200 zł i sweter o wartości 80 zł.

Dowód:

oświadczenie powódki z dnia 12.04.2014r. (k-48), paragon fiskalny (k-52), fotografie (k-99-102); zeznania powódki (k-277).

Powódka zgłosiła szkodę pismem z dnia 28.02.2014r., wniosła o zapłatę zadośćuczynienia w kwocie 25.000 zł, odszkodowania w kwocie 195,47 zł, jako zwrot kosztów leków, w kwocie 280 zł, tytułem odszkodowania za zniszczoną odzież, i w kwocie 1920 zł, tytułem zwrotu kosztów opieki. Pismem z dnia 17.03.2014r. pozwana potwierdziła przyjęcie szkody.

Dowód:

pismo - zgłoszenie szkody, pismo pozwanej z dnia 17.03.2014r. (k-217-220 akt szkody).

W pismach skierowanych do pozwanej, z dnia 11.04.2014r., 14.04.2014r., 24.04.2014r., 29.04.2014r., 8.05.2014r., 21.05.2014r., 28.05.2014r., 3.06.2014r., 18.06.2014r., 23.06.2014r., 4.07.2014r., 15.07.2014r., 30.07.2014r. powódka wnosiła o zwrot kosztów i wydatków, poniesionych w związku z leczeniem, dojazdami do placówek medycznych, domagała się wypłaty odszkodowania za zniszczoną odzież i wypłaty renty. W piśmie z dnia 18.06.2014r. powódka wniosła o zwrot kosztów poniesionych na zabieg operacyjny w kwocie 2000 zł. Pismem z dnia 7.08.2014r. powódka ostatecznie sprecyzowała swoje żądania z tytułu odpowiedniego zadośćuczynienia, wnosząc o zapłatę z tego tytułu kwoty 85.000 zł. W piśmie z dnia 11.09.2014r. pozwana zawiadomiła powódkę o uznaniu roszczenia, z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 15.000 zł.

Dowód:

pisma powódki (k-76-90); pismo powódki z dnia 7.08.2014r. z potwierdzeniem nadania listem poleconym (k-91-92), pismo pozwanej (k-94).

Sąd zważył, co następuje:

Okoliczności i skutki wypadku na zdrowiu powódki ustalono w oparciu o spójne i wzajemnie zgodne opinie w.w. biegłych lekarzy z zakresu neurologii, ortopedii, dokumentację medyczną z leczenia powypadkowego oraz zeznania przesłuchanych w sprawie świadków i powódki. Twierdzenia powódki co do obrażeń ciała, będących następstwem wypadku z dnia 28.01.2014r., znalazły potwierdzenie w zgromadzonych dowodach. Na skutek wypadku powódka doznała wieloodłamowego złamania kości ramiennej prawej, urazu stawu łokciowego prawego i uszkodzenia nerwu łokciowego, co wywołała trwały uszczerbku na jej zdrowiu, nie rokujący poprawy. Upośledzenie sprawności prawej (dominującej) ręki utrudnia podstawowe czynności życia codziennego, które wcześniej powódka wykonywała samodzielnie bez żadnych ograniczeń (np. związane z przygotowaniem posiłków, krojeniem nożem, odkręcaniem słoików, przytrzymywaniem jakiegoś przedmiotu w prawej ręce, czy samoobsługą, jak zapinanie, odpinanie guzików, przekręcanie klucza, pranie itp.). Powódka była systematycznie poddawana rehabilitacji i nadal wymaga tego rodzaju leczenia, po to, by utrzymać uzyskany dotychczas wynik leczenia. Pomimo zastosowanego leczenia operacyjnego do chwili obecnej utrzymują się u powódki dolegliwości bólowe stawu łokciowego prawego z ograniczeniem ruchomości biernej i czynnej oraz parastezjami palców tej ręki. Zmiany te powodują znaczne ograniczenie funkcji nie tylko ręki, ale całej kończyny górnej prawej, nasilają się przy zmianach pogodowych, podczas prób dźwigania nawet niewielkich ciężarów i w sposób zasadniczy utrudniają czynności życia codziennego. Istotnym jest przy tym, że biegli lekarze – wbrew stanowisku pozwanej - nie stwierdzili u powódki postawy roszczeniowej lub skłonności do agrawacji, wskazując na przyczynę dolegliwości powódki, leżącą w urazach, doznanych w przedmiotowym wypadku.

Strona pozwana ponosi odpowiedzialność za szkodę, powstałą u powódki, będącą bezpośrednim następstwem wypadku z dnia 28.01.2014r., jako ubezpieczyciel sprawcy wypadku, z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, na podstawie art. 436§1 kc w zw. z art. 822 § 1 i 2 kc.

Zgodnie z przepisem art. 822 § 1 i 2 kc, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

Przepis art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c. stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, odpowiednią sumę, tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową), ujmowaną, jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości, oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia, przeżywane w związku z wypadkiem. Zadośćuczynienie, przyznawane jednorazowo, stanowić ma rekompensatę za całą krzywdę. Ma na celu przede wszystkim złagodzenie doznanych cierpień, a jego wysokość musi uwzględniać stopień doznanej krzywdy, rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, czas trwania cierpień, wiek pokrzywdzonego, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, rokowania na przyszłość (tak: wyrok SN z dnia 20.04.2006r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 8.02.2006r., I A Ca 1131/05, LEX nr 194522).

Sąd podzielił stanowisko powódka, że dotychczas wypłacona z tego tytułu kwota 15.000 zł była stanowczo za niska i nieodpowiednia do rozmiaru krzywdy. Niewątpliwie krzywda, która dotknęła powódkę na skutek przedmiotowego wypadku była duża, co uzasadnia przyznanie jej zadośćuczynienia w żądanej kwocie 60.000 zł, w sumie 75.000 zł. Suma ta uwzględnia rodzaj naruszonego dobra, jakim jest zdrowie człowieka, wiek powódki ((...) lata), rozmiar cierpień, odczuwanych przez nią w związku z niesprawnością prawej (dominującej) ręki, związanymi z tym ograniczeniami w życiu codziennym, koniecznością korzystania z pomocy osób trzecich, dolegliwościami bólowymi, długotrwałym procesem leczenia i koniecznością ciągłej, systematycznej rehabilitacji oraz niepomyślne rokowania co do odzyskania zdrowia. Powódka doznała urazu w podeszłym już wieku, jej ciało nie ma już takiej zdolności regeneracji, jak u osób młodszych, a z opinii biegłych lekarzy jednoznacznie wynika, że nie odzyska już pełnej sprawności w porównaniu do stanu sprzed wypadku.

Miarkując zadośćuczynienie, Sąd miał na uwadze także fakt, że w wyniku wypadku powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu - w wysokości 20 % w aspekcie neurologicznym i 20% w aspekcie ortopedycznym, przy czym oceniona przez lekarza wysokość doznanego uszczerbku jest tylko kryterium pomocniczym dla ustalania wysokości zadośćuczynienia i sama w sobie nie decyduje o należnej z tego tytułu kwocie.

Odsetki ustawowe od kwoty 60.000 zł zasądzono od dnia 12 września 2014r., tj. od dnia następnego po dacie pisma pozwanej, w którym uznała roszczenie powódki w tym zakresie jedynie do kwoty 15.000 zł, odmawiając wypłaty dalszego zadośćuczynienia. Powódka zgłosiła szkodę w piśmie z dnia 28.02.2014r., domagając się zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 25.000 zł. Następnie w piśmie z dnia 7.08.2014r. (nadanym pocztą na adres pozwanej w dniu 9.08.2014r., k. 91) skonkretyzowała swoje roszczenie, domagając się zapłaty kwoty 85.000 zł. Mając na uwadze ustawowy okres 30 dni na likwidację szkody, pozwana była w opóźnieniu w zapłacie odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia od dnia 12 września 2014r., co powoduje obowiązek zapłaty odsetek ustawowych (art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 455 kc i art. 817§1 kc w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych). Domaganie się przez powódkę odsetek od daty wcześniejszej (tj. od 21.08.2014r.) nie ma uzasadnienia w powołanych przepisach.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 444§1 kc, naprawienie szkody obejmuje także zwrot wszelkich wydatków, poniesionych przez poszkodowanego w związku z leczeniem i rehabilitacją oraz inne dodatkowe koszty, związane z doznanym uszczerbkiem. Wobec powyższego, uwzględniając treść przepisu art. 361§2 kc, Sąd zasądził na rzecz powódki odszkodowanie w kwocie 13.148,48 zł, tytułem zwrotu kosztów opieki (7810 zł), tytułem zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych (1695,79 zł), tytułem zwrotu kosztów konsultacji lekarskich, zabiegu operacyjnego, ortezy, lekarstw (3642,69 zł) oraz tytułem odszkodowania za zniszczoną w wypadku odzież (280 zł).

W oparciu o dowody z opinii biegłych z zakresu ortopedii, zeznań świadków i powódki, Sąd ustalił, że powódka wymagała pomocy i opieki ze strony innych osób praktycznie we wszystkich czynnościach życia codziennego w następującym wymiarze: w okresie pierwszych 10 tygodni po wypadku w wymiarze 8 godzin dziennie, przez następne 4 tygodnie przez 3 godziny dziennie. Po przebytym zabiegu operacyjnym w dniu 11.06.2014r. powódka wymagała opieki przez 5 tygodni przez 8 godzin dziennie, a następnie przez 2 tygodnie przez 3 godziny dziennie. Po zabiegu operacyjnym z dnia 2.04.2015r. powódka wymagała opieki przez 5 tygodni przez 8 godzin dziennie, a następnie przez 2 tygodnie przez 3 godziny dziennie. Sąd przyjął, zgodnie ze stanowiskiem powódki oraz na podstawie przedłożonych przez nią w.w. dokumentów (k-95, 271-272), że koszt takiej opieki w miejscu jej zamieszkania wynosił w 2014r. - 9 zł, w 2015r. – 10 zł za godzinę. Okoliczność ta nie była kwestionowana przez pozwaną, przy czym na podstawie doświadczenia życiowego należy uznać, iż stawka ta nie jest wygórowana. Zatem, koszt opieki został ustalony na łączną kwotę 11.914 zł. Wskazać przy tym należy, że prawo poszkodowanego do odszkodowania z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności korzystania z opieki osoby trzeciej, nie jest uzależnione od wykazania, że efektywnie wydał on odpowiednie kwoty na opiekę. Prawa do odszkodowania nie pozbawia go również fakt, że opiekę nad nim sprawowali najbliżsi członkowie rodziny czy pracownicy szpitala, w którym przebywał. Zasądzając odszkodowanie z tego tytułu w kwocie 7810 zł uwzględniono, że dotychczas pozwana wypłaciła powódce kwotę 2304 zł oraz rentę w łącznej kwocie 1800 zł, którą zaliczono, zgodnie ze stanowiskiem powódki na poczet należnego odszkodowania (11.914 – 2304 – 1800). Odsetki ustawowe od kwoty 4982 zł (zgłoszonej w pozwie) zasądzono od dnia 18.11.2014r., tj. dnia następnego po doręczeniu pozwu, oraz od kwoty 2828 zł – od dnia 12.09.2015r., tj. dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu pisma powódki z dnia 8.09.2015r. (k-267). Powódka wprawdzie wcześniej zgłaszała pozwanej roszczenie z tytułu kosztów opieki – w piśmie, zawierającym zgłoszenie szkody wnosiła o zapłatę kwoty 1920 zł, jednakże w postępowaniu likwidacyjnym pozwana – co bezsporne – wypłaciła powódce z tego tytułu kwotę 2304 zł. Powódka nie wykazała, aby ponadto wzywała pozwaną do zapłaty z tytułu zwrotu kosztów opieki przed wniesieniem pozwu.

Poniesione przez powódkę koszty leczenia: wizyty u neurologa, ortopedy, chirurga, koszty operacji i zakupu ortezy, były wywołane potrzebą leczenia skutków przedmiotowego wypadku. Pozwana nie zgłosiła zarzutu zapłaty w zakresie roszczeń zgłoszonych w pozwie, nie kwestionowała wysokości sumy, potrzebnej na pokrycie kosztów tego leczenia. Zarzuciła jedynie co do zasady, że konsultacje lekarskie, badania, rehabilitacja, operacja i zakup kortezy, są świadczeniami refundowanymi przez NFZ i osoba poszkodowana nie jest zobowiązana pokrywać wskazanych kosztów własnymi środkami pieniężnymi, chyba, że nie ma możliwości skorzystania z nieodpłatnych świadczeń medycznych, finansowanych w ramach NFZ, co nie miało miejsca w tej sprawie i zdaniem pozwanej powinno skutkować oddaleniem powództwa w tym zakresie. Co do zasady można zgodzić się ze stanowiskiem pozwanej, że powódka mogła skorzystać z bezpłatnej państwowej służby zdrowia, jednakże biorąc pod uwagę jaki jest rzeczywisty dostęp do bezpłatnych usług medycznych w kraju, zwłaszcza w zakresie konsultacji lekarzy specjalistów, uzasadnionym i celowym było skorzystanie przez powódkę z prywatnych wizyt u lekarzy neurologa i ortopedy, której koszt powinna zwrócić jej strona pozwana, jako odpowiedzialna za skutki wypadku. Ponadto, wbrew stanowisku pozwanej, przepis art. 444§ 1 zd. 2 kc nie uzależnia przewidzianych w nim roszczeń od istnienia potencjalnej możliwości pokrycia kosztów leczenia ze środków publicznych. To zobowiązany do naprawienia szkody musi wykazać, że koszty leczenia poszkodowanego zostaną w całości pokryte z takich właśnie środków (art. 6 kc). To pozwaną obciążał zatem ciężar dowodu, że zgłoszona przez powódkę suma nie była jej potrzebna na koszty leczenia, ponieważ mogły być one pokryte ze środków publicznych ( por. wyrok SA w Lublinie z dnia 7.11.2013r., I ACa 145/13, LEX nr 1400380). Skoro pozwana w niniejszej sprawie okoliczności tych nie wykazała, Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 3642,69 zł, tytułem zwrotu kosztów leczenia, z odsetkami ustawowymi:

- od kwoty 2000 zł (tytułem zwrotu kosztów operacji neurolizy, przeprowadzonej u powódki w czerwcu 2014r.) od dnia 26 lipca 2014r. do dnia zapłaty. Powódka zgłosiła roszczenie w tym zakresie w piśmie z dnia 18.06.2014r. (k-85) – przyjmując za powódką, że pismo zostało nadane pocztą w dniu 21.06.2014r. oraz, że dotarło do pozwanej w dniu 26.06.2014r. (co powódka podała w uzasadnieniu pozwu, a pozwana tego nie kwestionowała), pozwana powinna spełnić świadczenie w terminie 30 dni, a więc do 25.07.2014r., zatem odsetki należą się powódce dopiero od 26.07.2014r. (a nie jak chciała do 1.07.2015r.);

- od kwoty 360,75 zł (tytułem zwrotu kosztów zakupu aparatu Bunnella) od dnia 18 listopada 2014r. do dnia zapłaty. Powódka zgłosiła roszczenie w tym zakresie w piśmie z dnia 30.07.2014r. (k-90), jednakże nie przedłożyła dowodu doręczenia, ani nadania pocztą, a więc odsetki mogą być tu liczone dopiero od dnia następnego po dręczeniu pozwanej odpisu pozwu;

- od kwoty 604,11 zł od dnia 18 listopada 2014r. do dnia zapłaty. Na kwotę tę składa się odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów leczenia (poniesionych przed wniesieniem pozwu do Sądu) na badanie EMG w dniu 16.05.2014r. w kwocie 150 zł, na konsultację ortopedyczną w dniu 16.05.2014r. i w dniu 2.07.2014r. w kwotach po 100 zł, na konsultację neurologiczną w dniu 16.05.2014r. (k-61) i w dniu 28.08.2014r. (k-65) w kwotach 100 zł, na lekarstwa w kwocie 54,11 zł w dniu 5.09.2014r. Odsetki zasądzono od dnia następnego po doręczeniu pozwu, bowiem powódka nie wykazała, że wcześniej wzywała pozwaną do zapłaty z tego tytułu, roszczenie odsetkowe nie zostało w tym zakresie sprecyzowane i uzasadnione w pozwie, a z dołączonych do pozwu pism powódki skierowanych do pozwanej w postępowaniu przedsądowym trudno wywnioskować, jakich konkretnie świadczeń dotyczą, przy czym powódka nie dołączyła dowodów doręczenia tych pism, czy choćby nadania ich przesyłką poleconą;

- od kwoty 577,83 zł od dnia 7 stycznia 2015r., tj. od daty pisma procesowego pozwanej, wniesionego w odpowiedzi na pismo powódki z dnia 19.12.2014r.;

- od kwoty 100 zł od dnia 12 września 2015r., tj. od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu pisma powódki z dnia 8.09.2015r. (k-267) – pismo to zostało nadane przesyłką poleconą na adres pełnomocnika pozwanej w dniu 9.09.2015r., uwzględniając obrót pocztowy, można przyjąć, że doręczenie nastąpiło w dniu 11.09.2015r.

W dalszej części co do roszczenia odsetkowego Sąd oddalił powództwo (art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 455 kc i art. 817§1 kc).

Sąd oddalił wniosek pozwanej o przeprowadzenie dowodu z dokumentu (k-287-295), ponieważ nie nadawał się do ustalenia okoliczności istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy. Za pomocą tego dokumentu pozwana chciała udowodnić, że zabieg neurolizy mógł być wykonany u powódki w trybie pilnym w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ w szpitalach we W.. Okoliczność ta w żadnym razie nie wynika z przedłożonego dokumentu, tym bardziej, że dotyczy on stycznia 2015r., podczas, gdy zabieg ten musiał być wykonany u powódki w trybie pilnym w czerwcu 2014r.

Uwzględniając treść przepisu art. 361§2 kc w zw. z art. 444 § 1 kc i art. 322 kpc, Sąd zasądził na rzecz powódki odszkodowanie w kwocie 280 zł. Na skutek wypadku zniszczeniu uległa odzież powódki, kurtka i sweter, co ustalono w oparciu o zeznania powódki i przedłożone przez nią fotografie. Odsetki od tej kwoty zasądzono od dnia 18.11.2014r., tj. od dnia następnego po doręczeniu pozwu. Wcześniej powódka co prawda wnosiła o zapłatę odszkodowania z tego tytułu w powyższej kwocie - w piśmie z dnia 14.04.2014r. (k.77), jednakże brak jest dowodu doręczenia lub nadania pocztą, co uniemożliwia ustalenie wcześniejszego terminu wymagalności roszczenia z tego tytułu.

W związku z koniecznością dojazdów do placówek medycznych do innych miejscowości, powódka poniosła koszt 1695,79 zł. Ustaleń w tym zakresie Sąd dokonał na podstawie dowodów z zeznań świadków i powódki, w oparciu o wykazy przejechanych kilometrów, dołączone do pozwu, mając na uwadze przepis art. 322 kpc, który zwalnia Sąd od obowiązku zachowania drobiazgowej dokładności przy ustalaniu wysokości odszkodowania. Twierdzenia powódki w tym zakresie korespondowały z dokumentacją medyczną, z której wynika, że powódka w istocie korzystała ze świadczeń medycznych poza swoją miejscowością, w celu leczenia skutków wypadku. Prawo powódki, jako poszkodowanej, do zwrotu wydatków w tym zakresie nie było uzależnione od wykazania, że pokryła te koszty z własnego majątku. Dlatego okoliczność, że koszty dojazdów ponosił faktycznie syn powódki (używając do tego swojego samochodu i płacąc za paliwo) nie była przeszkodą do zasądzenia odszkodowania, skoro powódka, ze względu na stan zdrowia, wywołany wypadkiem, wymagała niezwłocznej, specjalistycznej pomocy medycznej, świadczonej w miejscach oddalonych od jej miejsca zamieszkania, a sama, z uwagi na niskie dochody ze świadczenia emerytalnego, nie dysponowała wystarczającymi środkami do pokrycia tych kosztów. Dla ustalenia wysokości odszkodowania w tym zakresie pomocnym i dopuszczalnym było zastosowanie przelicznika 0,8358 zł za 1 km, o jakim mowa w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25.03.2002r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów, niebędących własnością pracodawcy, które to rozporządzenie nie ma zastosowania przy ustalaniu faktycznie poniesionych kosztów przejazdu na zabiegi lecznicze, które mają być zwrócone w ramach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody komunikacyjnej.

Orzeczenie o kosztach w punkcie III wyroku oparto na przepisie art. 98 § 1 i 3 kpc, przyjmując, że pozwana przegrała sprawę (powódka uległa nieznacznie co do swojego żądania, tylko w zakresie częściowego roszczenia odsetkowego – art. 100 zd. 2 kpc), powinna zwrócić powódce koszty procesu, w skład których wchodzi: opłata sądowa od pozwu – 2247 zł, opłata uzupełniające od rozszerzonego powództwa – 1425 zł, wynagrodzenie pełnomocnika, będącego adwokatem 3.600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa - 17 zł, zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego – 500 zł.

Orzeczenie w pkt IV wyroku oparto na przepisie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W postępowaniu zostały poniesione wydatki, związane ze stawiennictwem świadka (20 zł k.174) oraz na wynagrodzenie biegłych (85,43 zł k.256, 639,40 zł k.261, 40,39 zł k. 262), które zgodnie z wynikiem procesu obciążają pozwaną.