Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w G. – Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2013 r. w G. na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – Ministra Skarbu Państwa

przeciwko (...) Towarzystwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

z udziałem Prokuratora Okręgowego w G.

o stwierdzenie nieważności uchwał

i sprawy z powództwa Banku (...) w W.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

z udziałem Prokuratora Okręgowego w G.

o stwierdzenie nieważności uchwał ewentualnie o uchylenie uchwał

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 14 listopada 2012 r. sygn. akt IX GC 205/11

I.  prostuje oznaczenie firmy pozwanej w rubrum i w sentencji zaskarżonego wyroku w ten sposób, że miejsce (...) wpisuje każdorazowo (...);

II.  oddala obie apelacje;

III.  zasądza od powoda Skarbu Państwa – Ministra Skarbu Państwa na rzecz pozwanej (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

IV.  zasądza od powoda Banku (...) w W. na rzecz pozwanej (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt I ACa 145/13

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w G. wyrokiem z dnia 14 listopada 2011 r. w sprawie IX GC 205/11 z powództwa Skarbu Państwa – Ministra Skarbu Państwa przeciwko (...) Towarzystwu (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w G. uchylił wyrok zaoczny z dnia 21 czerwca 2011 r. oraz oddalił powództwo o stwierdzenie nieważności uchwał o numerach od 1 do 22 podjętych przez Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników w dniu (...) kwietnia 2011 r. (punktI.1 wyroku), zasądził od powoda na rzecz pozwanej spółki kwotę 1.457 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych (punkt I.2) oraz orzekł o nieuiszczonych kosztach sądowych przejmując je na rachunek Skarbu Państwa (punkt I.3).

Sąd Okręgowy wyrokiem z tej samej daty w punkcie II. 1. oddalił także powództwo wytoczone przez Bank (...) w W. przeciwko (...) Towarzystwu (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w G., zarejestrowane uprzednio pod sygnaturą IX GC 226/11, która to sprawa została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą IX GC 205/11.

Roszczenie w sprawie IX GC 226/11 obejmowało żądanie stwierdzenia nieważności lub uchylenia uchwał o numerach 2 i 3 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników podjętych w dniu (...) kwietnia 2011 r.

W części wyroku dotyczącej rozstrzygnięcia w sprawie IX GC 226/11 Sąd Okręgowy zasądził także od powoda Banku (...) na rzecz pozwanej kwotę 30 zł tytułem kosztów sądowych oraz kwotę 1.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, oraz kwotę 800 zł tytułem kosztów postępowania zażaleniowego i obciążył powoda kosztami sądowymi w kwocie 4.000 zł (punkt II.2, 3 i 4).

Sąd Okręgowy rozpoznając powyższą sprawą ustalił i zważył, co następuje:

(...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialności z siedzibą w G. wpisana została do rejestru handlowego (...) (...) (obecna sygnatura akt Archiwum Państwowego (...)/G (...)/ (...) (...)).

W dniu 30 kwietnia 1937 r. obyło się Zgromadzenie Wspólników firmy (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., na którym doszło do zmiany statutu spółki i przyjęcia jego nowego brzmienia. Zgodnie z § 3 statutu kapitał zakładowy spółki wynosi 500.000, 00 starych złotych i został podzielony na 1000 udziałów po 500 starych złotych każdy. Zbycie udziałów osobom z poza grona udziałowców zostało uzależnione od zezwolenia Rady Nadzorczej. W myśl § 6 statutu powołanie i odwoływanie Członków Zarząd spółki należy do kompetencji rady nadzorczej.

Zgodnie ze spisem udziałowców znajdującym się rejestrze handlowym (...) (...) sporządzonym w roku 1937 udziałowcami (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością byli:

-

(...) and (...) Bank (...) - 225 udziałów,

-

Polskie Kopalnie (...) na G., (...) Spółka (...) -175 udziałów,

-

W. P. -120 udziałów,

-

B. N. - 60 udziałów,

-

A. N. - 20 udziałów,

-

J. E. - 179 udziałów,

-

J.S. H., L. (...) udziałów

-

D. D. - 65 udziałów,

-

W.. W. - 26 udziałów,

-

A. A/B. T. - 21 udziałów,

-

E. M..Y. A/B - 14 udziałów,

-

(...)/B. L. -12 udziałów,

-

(...)/B. L. - (...) udziałów.

W dniu 23 grudnia 1955 r. został zawarty pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej układ dotyczący likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych. W artykule l przedmiotowego układu wskazano, że R. Norweski i R. Polski zgadzają się, że norweskie składniki majątkowe w Polsce ujęte w wykazie (...) i polskie składniki majątkowe w Norwegii zostaną nawzajem zużyte i że roszczenia dotyczące tych składników majątkowych będą uważane za ostatecznie zlikwidowane. W myśl postanowień art. 5 układu R. Norweski podjął się dostarczyć R. polskiemu nie później niż dnia 31 grudnia 1955 r. dokumentów stwierdzających, że roszczenia norweskie wygasły lub dokumentów koniecznych do przeniesienia norweskich praw własności.

W wykazie (...) norweskich składników majątkowych w Polsce, będącego częścią układu indemnizacyjnego z dnia 23 grudnia 1955 r. , wskazano jako składnik majątkowy interesy w przedsiębiorstwach znacjonalizowanych lub dotkniętych przez podobne przepisy w Polsce w D. D. i W.. W. do B. w G. i w G..

Zawarty w dniu 23 grudnia 1955 r. pomiędzy (...) R. Norweskim i R. Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej układ dotyczący likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych nie został opublikowany w żadnym polskim oficjalnym publikatorze.

Odnosząc się do wykonania art. 5 układu Ministerstwo Finansów podało, iż jest jedynie w posiadaniu wykazu podmiotów norweskich, które posiadały składniki majątkowe w Polsce, jednakże precyzyjne dane dotyczące mienia, będącego przedmiotem roszczeń nie są podane we wszystkich sprawach.

Na mocy Orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej
w G. z dnia 18 października 1954 r. oraz decyzji Odwoławczej Komisji Wywłaszczeniowej z dnia 27 listopada 1954 r. Nr (...) nastąpiło przejęcie na własność Państwa siedziby budynku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przy ul. (...). Na mocy Decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 14 sierpnia 2008 r. Nr (...)-R-15/08 stwierdzono nieważność ww decyzji.

Postanowieniem z dnia 22 maja 2003 r. Sąd Rejonowy w Gdyni ustanowił dla (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. kuratora w osobie P. B., zobowiązując go do podjęcia czynności w celu powołania organów spółki.

Kurator P. B. rozpoczął działania zmierzające do ustalenia aktualnych wspólników (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością celem powołania organów spółki i doprowadzenia do przerejestrowania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego.

Udziałowiec pozwanej spółki (...) jest wpisana do Rejestru Handlowego pod numerem (...) i nie została przerejestrowana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Udział Skarbu Państwa w spółce (...) wynosił 50% kapitału zakładowego spółki (pieniądze na pokrycie udziałów R. Polskiego pochodziły z pożyczki przyznanej na ten cel specjalnie przez rząd francuski). Kapitał akcyjny spółki wynosił 17.630.000,00 zł i podzielony był na akcje imienne o wartości 172 zł każda akcja. Zgodnie z § 4 statutu spółki przedmiotem działalności spółki była eksploatacja górnośląskich kopalń węgla kamiennego, będących własnością Skarbu Państwa i wydzierżawionych spółce, a także obrót węglem i produktami z niego uzyskanymi.

Wobec umieszczenia zarządzeniem Ministra Przemysłu z dnia
30 sierpnia 1946 r. przedsiębiorstwa (...) Spółka (...) na (...) S.A. w K. w drugim wykazie przedsiębiorstw przechodzących na własność państwa w trybie art. 3 ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej ogłoszonym w Monitorze Polskim z dnia 30 września 1946 r. akcjonariusz francuski zgłosił sprzeciw wobec planowanej nacjonalizacji majątku spółki, argumentując, że od początku powstania spółki (...) S.A. stanowił własność Skarbu Państwa. Ostatecznie decyzja o nacjonalizacji majątku spółki (...), nie została podjęta.

W dniu 19 marca 1948 r. został podpisany z rządem francuskim układ indemnizacyjny, w którym uregulowano m.in. kwestię odszkodowania dla akcjonariusza francuskiego za unieważnienie koncesji (art. 4). Art. 10 układu wprowadzał jako warunek jego wejścia w życie – podpisanie kontraktu na podstawie protokołu, dotyczącego dostawy francuskich dóbr wyposażeniowych jako odpowiednika za węgiel polski. W orzeczeniu Komisji ds. podziału z dnia 7 grudnia 1956 r. wydanym na podstawie układu indemnizacyjnego zawartego przez R. Rzeczpospolitej Polskiej i R. Republiki Francuskiej w dniu 19 marca 1948 r. wskazano, iż powyższym układem została objęta Spółka (...) na G. (...) w K..

Zawarty w dniu 19 marca 1948 r. pomiędzy R. Republiki Francuskiej i R. Rzeczypospolitej Polskiej układ dotyczący udzielenia przez Polskę odszkodowania dla interesów francuskich dotkniętych przez ustawę polską z dnia 3 stycznia 1946 r. o nacjonalizacji nie został ratyfikowany ani ogłoszony w Dzienniku Ustaw, nie mógł też stanowić samodzielnej podstawy przejścia na własność Skarbu Państwa nieruchomości obywateli państw obcych. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie dysponuje wiedzą na temat ewentualnych roszczeń dochodzonych w stosunku do Skarbu Państwa przez obywateli Republiki Francuskiej. MSWiA nie dysponuje także listami osób, które odebrały już odszkodowania na mocy tychże układów ani materiałami, które pozwalałyby na występowanie do innych państw o pełne listy.

Postanowieniem z dnia (...) stycznia 2010 r. Sąd Rejonowy Katowice – Zachód w Katowicach w sprawie zmienił postanowienie z dnia 30 kwietnia 1963 r. sygn. akt II Ns 842/62 powołując w zamian za S. K. jako kuratora spółki (...) M. W.

Postanowieniem z dnia 18 maja 2010 r. Sąd Rejonowy Katowice – Zachód w Katowicach w sprawie II (...) zatwierdził sprawozdanie M. W. - kuratora spółki (...) za okres od (...) stycznia 2010 r. do 31 marca 2010 r., uchylił kuratelę ustanowioną dla spółki (...) i zwolnił M. W. z funkcji kuratora.

Postanowieniem z dnia 08 lutego 2011 r. Sąd Rejonowy Katowice - Wschód w Katowicach w sprawie o sygn. akt KA VIII Ns –Rej. KRS (...) na podstawie art. 42 k.c. ustanowił dla spółki (...) kuratora w osobie L. P., zobowiązując go do niezwłocznego powołania organów osoby prawnej oraz upoważniając do reprezentowania podmiotu przed sądami i organami administracji państwowej.

Postanowieniem z dnia 23 marca 2011 r. Sąd Rejonowy w Katowicach oddalił wniosek Skarbu Państwa o ustanowienie kuratora dla spółki (...) Spółka (...) na górnym (...) S.A. w K..

Postanowieniem z dnia 31 marca 2011 r. Sąd Rejonowy Katowice – Wschód w Katowicach uchylił kuratelę ustanowioną dla spółki (...) Spółka (...) na (...) S.A.
w K. i zwolnił L. P. z funkcji kuratora

Na powyższe orzeczenie referendarza pozwana spółka (...) złożyła skargę, na skutek której postanowienie z dnia31 marca 2011 r. utraciło moc.

Spółka (...) z siedzibą w B. została zarejestrowana w norweskim Rejestrze Handlowym w dniu 23 marca 1891 roku. Na nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników, które odbyło się w dniu 12 listopada 1984 podjęto decyzję o rozwiązaniu spółki i o przeniesieniu aktywów i pasywów spółki na spółkę (...) z siedzibą w S.. W związku z powyższym spółka (...) została rozwiązana i wykreślona z rejestru. W aktach rejestrowych spółki (...) z siedzibą w S. znajduje się adnotacja o podwyższeniu kapitału zakładowego, który został wpłacony poprzez przejęcie wszystkich aktywów i pasywów w D. D. z datą 18 marca 1985 r.

Spółka (...), numer rejestru (...) została przeniesiona do (...) Business (...) w dniu 3 sierpnia 1988 r. W dniu 17 grudnia 1996 r. spółka (...) została rozwiązana poprzez przejęcie przez (...), numer rejestru (...). W rezultacie (...) została wykreślona z rejestru przedsiębiorców w dniu 17 kwietnia 1997 r. Następnie na zgromadzeniu wspólników spółki (...) w dniu 22 czerwca 2004 roku zapadły uchwały o podziale spółki, numer w rejestrze (...),
w ten sposób, że aktywa, prawa i zobowiązania będą podzielone pomiędzy następujące spółki przejmujące przedsiębiorstwo: (...) oraz (...) (...)S. W rezultacie podziału spółka (...) numer w rejestrze (...) została wykreślona z rejestru przedsiębiorców, a nowo powstałe spółki zostały zarejestrowane pod numerami (...), numer (...) i (...) (...)S, numer (...).

Zgodnie z wyjaśnieniami udzielonymi przez (...) w liście z dnia 17 września 2010 r., wszystkie aktywa które nie zostały dokładnie wymienione w dokumentach o podziale spółki (...), zostały przeniesione do nowej (...), co oznacza, że następcą prawnym D. D. w stosunku do udziałów w Spółce (...) sp. z o.o. jest nowa (...), numer rejestru (...). Według dokumentu F. (plan podziału spółki - pkt 4.2. - Nieznane aktywa spółki) „Jeżeli okaże się, że w dniu podziału spółka (...) posiadała znaczące aktywa lub pasywa, które nie zostały uwzględnione przy podziale między „nową" E. i B. A. (...)S, takie aktywa lub prawa przypadną „ nowej (...).

(...) spółka (...).W. A. z siedzibą w O. został wpisany do rejestru przedsiębiorców w dniu1 października1861r., a następnie został przeniesiony do rejestru przedsiębiorców pod numerem (...) z dniem (...) lipca 1988 r. ale już z siedzibą w L.. Następnie spółka (...).W. A. została przejęta przez spółkę (...) wpisaną do norweskiego rejestru przedsiębiorców pod numerem (...). W konsekwencji spółka (...).W. A. numer (...) została wykreślona z rejestru w dniu 22 czerwca 2010 r. Następnie spółka (...) zmieniła nazwę na W..W. A.. Obecnie (...) Spółki (...) jest spółka (...).W. A. z siedzibą w L. o numerze (...)

Postanowieniem z dnia 03 sierpnia 2010 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy- Mokotowa w W. w sprawie sygn.akt I Ns539/10 z wniosku pozwanej spółki ustanowił kuratora nieobjętego spadku po A. N. w osobie Z. P..

Postanowieniem z dnia 06 sierpnia 2010 r. Sąd Rejonowy w Sopocie
w sprawie sygn. akt III RNs 73/10 z wniosku pozwanej spółki ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu J. E. kuratora w osobie adwokata Z. P., zamieszkałego w K. przy ul. (...), do udziału w zgromadzeniach wspólników pozwanej spółki, których przedmiotem będzie przerejestrowanie spółki z rejestru handlowego do Krajowego Rejestru Sądowego

Postanowieniem z dnia 09 grudnia 2010 r. Sąd Rejonowy w Gdyni
w sprawie sygn. akt VII Ns 2074/10 z wniosku pozwanej spółki ustanowił kuratora spadku po J. S. H. w osobie adwokata L. P..

Kurator P. B., zwołał na dzień 14 marca 2011 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników, na którym powołano członków rady nadzorczej pozwanej spółki. Ustanowiona w ten sposób rada nadzorcza w dniu 15 marca 2011 r. powołała dla pozwanej spółki zarząd w osobie P. P.. Uchwały, które zapadły na zgromadzeniu z dnia 14 marca 2011 r. zostały zaskarżone do Sądu Okręgowego w G. przez Skarb Państwa- Ministra Skarbu Państwa oraz Bank (...) w W. Sprawy w tym przedmiocie toczą się pod sygnaturami IX GC 175/11 i IX GC 564/10.

P. P. działając jako zarząd (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zwołał na dzień (...) kwietnia 2011 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników w celu podjęcia uchwały o dalszym istnieniu spółki i kontynuowaniu jej działalności. Zaproszenie zostało skierowane do aktualnych udziałowców spółki (w większości do następców wspólników ujawnionych na liście wspólników z 1937 r.) lub do ustanowionych sądownie kuratorów. W sumie o Zgromadzeniu zawiadomiono:

-

Bank (...) jako przedstawiciela ustawowego (...) Bank S.A.

-

(...) Bank S.A.

-

L. P. jako kuratora (...) Spółki Akcyjnej (...)

-

(...) Spółkę Akcyjną (...)

-

P. P.

-

J. P.

-

A. U.

-

C. N.

-

B. W.

-

Z. P. jako kuratora spadku po A. N.

-

Z. P. jako kuratora J. E.

-

L. P. jako kuratora spadku po S. H.

-

(...)

-

W.. W. A.

-

B. A.

-

N. A.

-

N. A.

Zaproszenia wysłano listami poleconymi.

Treść zaproszenia obejmowała datę ((...) kwietnia 2011 r.) godzinę (godz.11.00), miejsce (G., ul. (...) w Kancelarii Notarialnej - I. K., E. M.), porządek obrad obejmujący m.in. podjęcie uchwały o dalszym istnieniu spółki i kontynuowaniu jej działalności, podjęcie uchwały o zatwierdzeniu bilansu spółki, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej za okres od dnia 01 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., podjęcie uchwały o zatwierdzeniu bilansu spółki, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej za okres od dnia 31 grudnia 2010 r. do dnia 31 marca 2011 r. wraz z proponowaną treścią uchwał będących przedmiotem Zgromadzenia Wspólników w dniu 08.04.2011 r. oraz jednolitym tekstem umowy spółki. Zaproszenie zawierało m.in. propozycje uchwał w przedmiocie utworzenia kapitału rezerwowego,
o zmianie dotychczasowych udziałów niepodzielnych na udziały pojedyncze
o nierównej wartości o podwyższeniu kapitału zakładowego, o zmianie umowy spółki.

Na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu (...) kwietnia 2011 r. podjęto uchwały od nr 1 do nr 22, w przedmiocie dalszego istnienia spółki i prowadzenia przez nią działalności, zatwierdzenia bilansu spółki rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej za okres od dnia 01 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., o zatwierdzeniu bilansu spółki, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej za okres od dnia 31 grudnia 2010 r. do dnia 31 marca 2011 r. o utworzeniu kapitału rezerwowego na cel podwyższenia kapitału zakładowego, o zmianie dotychczasowych udziałów niepodzielnych o równej wartości na udziały pojedyncze o nierównej wartości, o podwyższeniu kapitału zakładowego oraz o zmianie par 1- 15 umowy spółki i dodania par 16 .

W zgromadzeniu brali udział, jako uprawnieni do głosowania :

-

(...) and (...) Bank (...) S.(...). reprezentowany przez Bank (...) w imieniu którego występowała A. W. - (225 głosów),

-

P. P., jako następca prawny W. P. reprezentowany przez pełnomocnika Ł. P., na podstawie pełnomocnictwa z dnia 21 września 2010 r. - (40 głosów) ,

-

A. U. jako następca prawny W. P. reprezentowana przez pełnomocnika Ł. P. - (40 głosów)

-

J. P. jako następca prawny W. P. reprezentowana przez pełnomocnika Ł. P. - (40 głosów),

-

C. N. jako następca prawny B. N. reprezentowana przez pełnomocnika Ł. –P. - (30 głosów) ,

-

B. W. jako następca prawny B. N. reprezentowana przez pełnomocnika Ł. P. - (30 głosów) ,

-

masa spadkowa nieobjętego po A. N. spadku reprezentowana przez kuratora sądowego adwokata Z. P. - (20 głosów),

-

J. E. reprezentowany przez kuratora sądowego adwokata Z. P. (179 głosów) ,

-

L. P. jako kurator reprezentujący masę spadkową nieobjętego po J. S. H. spadku,

-

E. A. z siedzibą w O. jako następca prawny D. D. reprezentowany przez pełnomocnika Ł. P. (65 głosów)

-

W.. W. A. z siedzibą w L. reprezentowany przez pełnomocnika Ł. P. (26 głosów) ;

-

(...) z siedzibą w T.
(G.) jako następca prawny A. A/B. T. , (...) (G.) reprezentowany przez pełnomocnika Ł. P. ( 21 głosów)

-

N. A. z siedzibą w G. jako następca prawny (...)/B. S. ameryka Mexico L. i (...)/B. S. Ameryka L., reprezentowany przez pełnomocnika Ł. P. (17 głosów).:

Nadto jako obserwator obecna była E. S., pełnomocnik Skarbu Państwa -Ministra Skarbu Państwa, poinformowanego w sposób nieformalny o Zgromadzeniu przez Bank (...)

Na Zgromadzeniu A. W. - pełnomocnik Banku (...) zgłosiła sprzeciw oświadczając, iż Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników zostało zwołane sposób nieprawidłowy, to jest sprzecznie z art. art. 231 Kodeksu spółek handlowych a nadto, że zachodzi sprzeczność sprawozdaniu finansowego oraz sprawozdania Zarządu Spółki z art. 49 ustawy o rachunkowości. Ponadto wskazała, że nie zawiadomiono Skarbu Państwa - Ministra Skarbu Państwa w sposób formalny jako udziałowca Spółki w stosunku do którego istnieje domniemanie iż wstępuje w miejsce norweskiej osoby prawnej: W.. W. A. z siedzibą w L. oraz w miejsce Spółki: (...) Spółka Akcyjna (...) z siedzibą
w K..

Za podjęciem uchwał będących przedmiotem Zgromadzenia oddano - 811, przy 586 głosach „za", 225 głosach „przeciw" i braku głosów „wstrzymujących się". W związku z powyższym Przewodniczący stwierdził, że uchwały 1-22 zostały podjęte. :

A. W. - pełnomocnik Banku (...) wniosła sprzeciw co do podjętych uchwał.

W dniu 21 września 2010 r. P. P., A. M. G. U., J. P. udzielili pełnomocnictwa adwokatowi P. B. do uczestnictwa i wykonywania prawa głosu we wszystkich zwyczajnych i nadzwyczajnych zgromadzeniach wspólników (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. ( (...) (...) (...)), do wyrażania zgody na głosowanie pisemne lub do powzięcia uchwały bez odbycia zgromadzenia w trybie art. 227 k.s.h. , do głosowania na walnych zgromadzeniach w sprawie zmian umowy spółki, do glosowania w sprawach rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za każdy kolejny rok obrotowy oraz do udzielenia absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków, do głosowania w sprawach wyrażania zgody przez Zgromadzenie Wspólników (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością do nabycia i zbycia nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, do podejmowania uchwał o powołaniu i odwoływaniu członków zarządu i prezesa zarządu , członków rady nadzorczej, do wytoczenia powództw o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników o do podejmowania wszelkich innych uchwał o których mowa w kodeksie spółek handlowych, składania oświadczeń w swoim imieniu o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym lub składania oświadczeń o objęciu podwyższenia wartości istniejących udziałów lub udziału. Umocowano też pełnomocnika do udzielania dalszych pełnomocnictw .

W dniu 10 marca 2011 r. analogicznych pełnomocnictwa P. B. udzielili C. N. oraz B. W.

W dniu 31 marca 2011 r. L. P. jako kurator spadku po J. S. H. udzielił pełnomocnictwa Ł. P. do uczestnictwa i wykonywania prawa głosu w zgromadzeniu wspólników (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu (...) kwietnia 2011 r. , w tym do głosowania w sprawie zmiany umowy spółki, do glosowania w sprawach rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego, podwyższenia kapitału zakładowego i zmiany struktury udziałów i do podejmowania wszelkich innych uchwał o których mowa w kodeksie spółek handlowych, składania oświadczeń o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym lub składania oświadczeń o objęciu podwyższenia wartości istniejących udziałów lub udziału.

W dniu 22 września 2010 r. spółka (...) z siedzibą w O. oraz (...) (...)S z siedzibą w O. udzieliły P. B. pełnomocnictwa do reprezentowania we wszystkich sprawach związanych
z przerejestrowaniem spółki (...) Rejestru Przedsiębiorców KRS, w szczególności do : uczestnictwa i wykonywania prawa głosu we wszystkich zwyczajnych i nadzwyczajnych zgromadzeniach wspólników (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. ( (...) (...) (...)), do wyrażania zgody na głosowanie pisemne lub do powzięcia uchwały bez odbycia zgromadzenia w trybie art. 227 k.s.h. , do głosowania na walnych zgromadzeniach w sprawie zmian umowy spółki, do glosowania w sprawach rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za każdy kolejny rok obrotowy oraz do udzielenia absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków, do głosowania w sprawach wyrażania zgody przez Zgromadzenie Wspólników (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do nabycia i zbycia nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, do podejmowania uchwał o powołaniu i odwoływaniu członków zarządu i prezesa zarządu , członków rady nadzorczej, do wytoczenia powództw o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników o do podejmowania wszelkich innych uchwał o których mowa w kodeksie spółek handlowych, składania oświadczeń w swoim imieniu o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym lub składania oświadczeń o objęciu podwyższenia wartości istniejących udziałów lub udziału. Umocowano też pełnomocnika do udzielania dalszych pełnomocnictw .

W dniu 24 lutego 2011 r. analogicznego pełnomocnictwa P. B. udzieliła spółka (...). W. A. w L., a w dniu 6 maja 2008 r. B. A. z siedziba w T.. W dniu 20 września 2010 r. pełnomocnictwa P. B. udzieliła (...) w G.

W dniu 31 marca 2011 r. P. B. na podstawie pełnomocnictw udzielonych mu przez: A. U., J. P., P. P., C. N., B. W., E. A. w O., W.. W. z L., B. A. w T., N. A. w G. udzielił pełnomocnictwa dalszego Ł. P. do uczestnictwa i wykonywania prawa głosu
w zgromadzeniu wspólników (...) Towarzystwa (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w G. w dniu (...) kwietnia 2011 r. , w tym do głosowania w sprawie zmiany umowy spółki, do głosowania w sprawach rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego, podwyższenia kapitału zakładowego i zmiany struktury udziałów i do podejmowania wszelkich innych uchwał o których mowa w kodeksie spółek handlowych, składania oświadczeń o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym lub składania oświadczeń
o objęciu podwyższenia wartości istniejących udziałów lub udziału

W dniu 3 lutego 2010 r. A. G. - Minister Sprawiedliwości udzielił pełnomocnictwa H. W. do reprezentowania Skarbu Państwa. W dniu 30 września 2010 r. H. W. upoważnił J. B. do występowania w dniu 30 września 2010 r. w charakterze obserwatora na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.. W dniu 14 marca 2011 r. H. W. upoważnił J. B. do występowania w dniu 14 marca 2011 r. w charakterze obserwatora na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G..

W dniu 7 kwietnia 2011 r. H. W. upoważnił J. B. do występowania w dniu (...) kwietnia 2011 r. w charakterze obserwatora na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G..

W dniu (...) kwietnia 2011 r. Bank (...) udzielił A. W. pełnomocnictwa do uczestniczenia i glosowania w imieniu Banku (...) na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników pozwanego zwołanym na dzień (...) kwietnia 2011 r.

W związku z zarzutem braku legitymacji procesowej czynnej powodów, to w odniesieniu do Skarbu Państwa, Sąd Okręgowy wskazał, iż powód wywodził ją
z twierdzenia, jakoby jest wspólnikiem pozwanej spółki. Za podstawę prawną tego żądania należało uznać art. 250 pkt. 4) k.s.h., zgodnie z którym prawo wytoczenia powództwa o uchylenie (a w związku z art. 252 k.s.h. – o stwierdzenie nieważności) uchwały wspólników przysługuje wspólnikowi, który nie był obecny na zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia wspólników lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad.

Dla rozstrzygnięcia tej kwestii konieczną stała się ocena skutków prawnych układów indemnizacyjnych - z dnia 23 grudnia 1955 r. zawartego pomiędzy (...) R. Norweskim i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych („układ norweski”) i układu z dnia 3 stycznia 1946r. zawartego między R. Republiki Francuskiej i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczący udzielenia przez Polskę odszkodowania dla interesów francuskich dotkniętych przez ustawę polską z 3 stycznia 1946 o nacjonalizacji („układ francuski”). Sąd Okręgowy
w tym zakresie podzielił w pełni stanowisko Sądu Apelacyjnego wyrażone
w sprawie IX GC 564/10, który już takiej oceny dokonał dla tego samego stanu prawnego.

W konsekwencji, za Sądem Apelacyjnym, Sąd Okręgowy miał na uwadze, iż powołane układy indemnizacyjne zostały zawarte w czasie obowiązywania Konstytucji z 1952 r. Konstytucja ta nie odnosiła się wyraźnie do zagadnienia stosunku prawa międzynarodowego do prawa wewnętrznego.

Problematykę tę natomiast poruszano w piśmiennictwie prawniczym oraz w orzecznictwie sądów, a zwłaszcza Sądu Najwyższego, podejmując próby określenia faktycznego wpływu norm prawa międzynarodowego na organy państwowe oraz prawa i obowiązki jednostek. W okresie obowiązywania Konstytucji z 1952 r. występowała wyraźna tendencja do upraszczania trybu zawierania umów międzynarodowych,
a znaczna część umów międzynarodowych nie była poddawana formalnej procedurze ratyfikacyjnej. W doktrynie przyjmowano, że umowy międzynarodowe jedynie wtedy mogą mieć skuteczność wewnętrzną w dziedzinach stanowiących materię zastrzeżoną dla ustawodawcy albo ustawodawczo już uregulowaną, gdy są należycie ogłoszone w Dzienniku Ustaw, albowiem takie ogłoszenie jest niezbędnym warunkiem skuteczności ustaw i rozporządzeń wykonawczych, a więc aktów regulujących te dziedziny.

Nie budził natomiast wątpliwości Sądu Okręgowego pogląd, iż porozumienia rządowe, to jest akty umowne prawa międzynarodowego niepodlegające ratyfikacji, nie mogą być źródłem prawa w dziedzinach zastrzeżonych dla ustawy albo uregulowanych ustawowo, tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie. Układy indemnizacyjne nie nacjonalizowały mienia prywatnego, a służyły jedynie likwidacji wzajemnych roszczeń mienia już znacjonalizowanego na podstawie obowiązujących przepisów, takich jak np. ustawa z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz. U. Nr 3, póz. 17) czy też dekrety, bądź np. uchwały Rady Ministrów, na podstawie przyznanej jej w tym zakresie delegacji z mocy art. 3 pkt C ust. 4 w/w ustawy.

Odnosząc się natomiast do argumentacji podniesionej przed zamknięciem rozprawy przez Prokuratora Okręgowego Sąd Okręgowy wskazał, że dowodu na to, że pozwana została przejęta na własność Skarbu Państwa na podstawie art. 2 dekretu z dnia (...) marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U. Nr 13, póz. 87 - zwanego dalej "dekretem") nie stanowi postanowienie Sądu Grodzkiego w G. z dnia 29 listopada 1947r. przywracające pozwanej posiadanie nieruchomości i przedsiębiorstwa, co wynika choćby
z treści uzasadnienia tego postanowienia, zgodnie z którym "zarzut, że przedmiotowe przedsiębiorstwo uległo nacjonalizacji okazał się nieuzasadnionym".

Brak było też danych umożliwiających chociażby uprawdopodobnienie, że majątek pozwanej spółki przeszedł na własność Skarbu Państwa na mocy art. 2 dekretu. Nie zostało uprawdopodobnione, by majątek pozwanej spółki został przejęty na własność Skarbu Państwa na podstawie art. 2 ust. l pkt c. i d. powołanego dekretu, w świetle którego
z mocy samego prawa przechodzi na własność Skarbu Państwa wszelki majątek niemieckich i gdańskich osób prawnych z wyłączeniem osób prawnych prawa publicznego (pkt c) oraz majątek spółek kontrolowanych przez obywateli niemieckich lub gdańskich albo przez administrację niemiecką lub gdańską (pkt d). Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości
z dnia 21 maja 1946r. wydane w porozumieniu z Ministrami: Obrony Narodowej, Administracji Publicznej, Bezpieczeństwa Publicznego, Skarbu, Oświaty, Rolnictwa i Reform Rolnych, Leśnictwa, P., Żeglugi i Handlu Zagranicznego, Aprowizacji i Handlu, Komunikacji, Poczt i Telegrafów, Odbudowy oraz Ziem Odzyskanych - o określeniu osób, których majątek przechodzi na własność Państwa (Dz. U Nr 28, póz. 182) w §2 ust. l za niemieckie i gdańskie osoby prawne prawa prywatnego uznaje spółki handlowe (z wyjątkiem spółek jawnych i komandytowych), których bądź siedziba w dniu l września 1939 r. znajdowała się na obszarze Rzeszy Niemieckiej (pkt l a), bądź więcej niż połowa kapitału zakładowego w czasie między dniem l stycznia 1939 r. a dniem 19 kwietnia 1946 r. stanowiła chociażby przejściowo własność niemieckich lub gdańskich osób prawnych, obywateli Rzeszy Niemieckiej albo b. Wolnego Miasta G. nie należących do narodowości polskiej lub innej przez Niemców prześladowanej (pkt 3 b).

Brak danych co do spełnienia warunku określonego w pkt. 3 b uniemożliwiało konstatację, że nacjonalizacja nastąpiła na podstawie art. 2 ust. l pkt c. dekretu. W świetle zaś § 3 ust. l cyt. rozporządzenia za spółki kontrolowane przez obywateli niemieckich lub gdańskich uznaje się spółki, w których obywatele niemieccy lub gdańscy, niebędący narodowości polskiej lub innej przez Niemców prześladowanej, albo administracja niemiecka lub gdańska mieli decydujący wpływ na zarząd lub działalność przedsiębiorstwa, chociażby udział ich w kapitale spółki był mniejszy, aniżeli przewidziany w § 2, ust. l pkt 3) lit. b). Dopełnienie przepisu § 3 stanowi jego ust. 2 wskazujący, że decydujący wpływ na zarząd lub działalność przedsiębiorstwa poza udziałem w jego organach zachodzi zwłaszcza w przypadkach zależności w zakresie kredytu, dostawy surowców, własności przemysłowej (patenty, licencje).

Z załączonego przez Prokuratora Okręgowego dokumentu będącego aktem nominacji nr 209 dla zarządców wynika, że w dniu l kwietnia 1940r. ustanowiono dla spółki zarządcę komisarycznego, co miało związek z konfiskatą jej mienia uwiarygodnioną opracowaniem pt. "Wyniszczyć -Wypędzić - Wynarodowić" traktującego o przejęciu przez okupanta niemieckiego pozwanej spółki (k. 1000v.- (...)). Nie ma jednak żadnych podstaw, by treść powyższych dokumentów pozwalała uznać za uprawdopodobnioną ocenę, że doszło do nacjonalizacji spółki na mocy art. 2 ust. l pkt d dekretu. Decydująca bowiem jest w tym zakresie regulacja zawarta w art. 2 ust. (...) dekretu o majątkach opuszczonych i poniemieckich, zgodnie z którym z mocy przepisu niniejszego artykułu nie przechodzi na własność Skarbu Państwa lub osób prawnych prawa publicznego majątek określony w ust. l który został zajęty lub skonfiskowany przez b. władze okupacyjne, chyba że majątek ten stanowił przedtem własność Skarbu Państwa lub wspomnianych osób prawnych, albo zajęcie lub konfiskata dotyczyły mienia osób lub spółek, wskazanych w ust. l i 4. Tak więc ustanowienie przez okupacyjne władze niemieckie zarządu komisarycznego wyłącza przejście z mocy samego prawa majątku i spółki na rzecz Skarbu Państwa.

Sąd Okręgowy podzielił również stanowisko Sądu Apelacyjnego, że nie doszło do przejęcia przez Skarb Państwa praw z udziałów należących do kolejnego wspólnika pozwanej spółki - Spółki (...) na (...) Spółki Akcyjnej (...). Wprawdzie sam fakt, że spółka jest wpisana do Rejestru Handlowego pod nr (...) (709) automatycznie nie przesądza o tym, że nie została znacjonalizowana, z uwagi na wzruszalność wynikającego z art. 17 ust. l ustawy z dnia o 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym domniemanie prawdziwości danych wpisanych do rejestru.

Brak było jednak zdaniem Sądu Okręgowego podstaw do oceny, że dowodem wystarczająco uwiarygodniającym nacjonalizację tej spółki jest art. 4 pkt 3 układu z dnia 19 marca 1948 r. dotyczącego udzielenia przez Polskę odszkodowania dla interesów francuskich dotkniętych przez ustawę polską z dnia 3 stycznia 1946r., w świetle którego za uregulowane uważane będą również odszkodowania należne Towarzystwu (...) za ostateczne unieważnienie koncesji, a także pismo Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej
w P., z którego wynika, że spółka otrzymała odszkodowanie na postawie umowy polsko - francuskiej z dnia 19 marca 1948 r.

Nie można bowiem wykluczyć, że odszkodowanie zostało wypłacone wyłącznie za unieważnienie koncesji, a dokument stanowiący załącznik do pisma Ambasady RP w P. w postaci decyzji nr (...) z 7 grudnia 1956r. nie został w niniejszej sprawie złożony.

Decydujące jednak znaczenie miało okoliczność, że stosownie do art. 2 ust 7 ustawy z dnia 3 stycznia 1946r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej o przejściu przedsiębiorstwa na własność Państwa lub polskich osób prawnych prawa publicznego (ust. 3 zd. 1) orzeka właściwy ze względu na rodzaj przedsiębiorstwa minister, którego orzeczenie jest ostateczne i nie ulega zaskarżeniu do Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Rozporządzenie Rady Ministrów określi tryb postępowania, w którym nastąpi przejście przedsiębiorstwa na własność Państwa.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie uznaje się, że zgodnie z § 75a ust. 2 zdanie drugie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1947r. w sprawie trybu postępowania przy przejmowaniu przedsiębiorstw na własność Państwa, zatwierdzony orzeczeniem właściwego ministra protokół zdawczo-odbiorczy przedsiębiorstwa objętego właściwą decyzją nacjonalizacyjną (orzeczeniem o przejściu lub przejęciu na własność Państwa albo osób prawnych prawa publicznego, wydanym na podstawie art. 2 ust. 7 ustawy z 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej) stanowi integralną część tej decyzji. Zatem z samym orzeczeniem zatwierdzającym protokół zdawczo-odbiorczy nie można łączyć skutków przejścia lub przejęcia własności przedsiębiorstwa na rzecz Państwa. Ustawa z 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej skutki takie wiąże w sposób jednoznaczny wyłącznie z orzeczeniem właściwego ministra o przejściu albo przejęciu przedsiębiorstwa na podstawie art. 2 lub art. 3 tej regulacji. Orzeczeniu zatwierdzającemu protokół zdawczo-odbiorczy można zate przypisać jedynie funkcję procesową, określającą prawną formę uznania, że protokół ten został sporządzony zgodnie z normatywnymi wymogami. Stwierdzenie nieważności tego orzeczenia niewątpliwie uzasadnia stwierdzenie nieważności właściwej decyzji nacjonalizacyjnej, jednakże nie powoduje tego skutku automatycznie .

Sąd Okręgowy podkreślił, iż powodowie nawet nie twierdzili, by taka decyzja została przez właściwego ministra wydana, nie mówiąc o udowodnieniu takiego twierdzenia. W tym stanie rzeczy Sąd I instancji uznał, że nie wykazano także, aby majątek spółki (...), w tym jej udziały w pozwanej spółce zostały znacjonalizowane.

Za Sądem Apelacyjnym Sąd Okręgowy podzielił też stanowisko Naczelnego Sadu Administracyjnego wyrażone w wyroku składu siedmiu sędziów z dnia 17 maja 1999 r. (sygn. akt OSA 2/98, (...)), że skuteczność zawartego dnia 16 lipca 1960 r. w W. układu między R. Stanów Zjednoczonych Ameryki a R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - który w art. VIII przewidywał, iż wchodzi w życie
z dniem jego podpisania, nie był więc ani ratyfikowany, ani też ogłoszony
w Dzienniku Ustaw - uzależniona była od zapłaty odszkodowania obywatelom USA za utracony w Polsce majątek. Niewątpliwie, układ norweski ma nieco odmienną treść niż będący przedmiotem analizy Naczelnego Sądu Administracyjnego układ amerykański, jednak rozbieżności redakcyjne nie przesadzają o zupełnej odmienności układu norweskiego od innych układów indemnizacyjnych. Z tych samych względów, co przedstawione w ww. wyroku skuteczności układu z dnia 23 grudnia 1955r. zawartego pomiędzy (...) R. Norweskim i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej nie można wywodzić z jego art. 7, stanowiącego o tym, że układ wchodzi w życie z dniem podpisania.

Skuteczność obu układów zależała zatem od ich wykonania, przy czym odpowiednikiem sposobu wykonania przewidzianego przez układ amerykański w postaci zapłaty rekompensaty była przewidziana w układzie norweskim wymiana składników majątkowych pomiędzy rządami obu państw przy jednoczesnym spełnieniu warunków zawartych w art.5układu, w świetle którego R. Norweski podjął się dostarczyć R. Polskiemu nie później niż dnia 31 grudnia 1955 r. dokumentów stwierdzających, że roszczenia norweskie wygasły lub dokumentów koniecznych do przeniesienia norweskich praw własności.

Do dokumentów takich należała wyrażona na piśmie z zgoda Rady Nadzorczej spółki (...) na przeniesienie udziałów podmiotów norweskich na inny podmiot (§ 4 statutu spółki w związku z art. 182 § l ksh - art. 181 kh, a nadto oświadczenie w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi o przeniesieniu udziałów . Niezależnie od tego Skarb Państwa nigdy nie zawiadomił spółki (...) o nabyciu udziałów
w spółce, do czego był zobligowany z mocy art. 187 ksh (art. 187 kh).

Odnośnie „układu francuskiego” Sąd I instancji wskazał, iż art. 10 również wprowadzał warunek jego wejścia w życie – podpisanie kontraktu na podstawie protokołu, dotyczącego dostawy francuskich dóbr wyposażeniowych jako odpowiednika za węgiel polski. Spełnienie tego warunku także nie wynika z żadnego z zaoferowanych przez strony dowodów.

Sąd I instancji podzieli również stanowisko pozwanego, iż status akcjonariusza spółki będącej udziałowcem pozwanej spółki nie legitymuje tego akcjonariusza do reprezentowania udziałowca na zgromadzeniu, a tym bardziej do zaskarżania uchwał podjętych na takim zgromadzeniu. Nawet więc gdyby powód wykazał więc, iż jest jedynym akcjonariuszem (...), to i tak z tego tytułu nie posiadałby statusu wspólnika pozwanej spółki.

Słusznie podnosił więc pozwany, że (...) spółki (...) nadal pozostaje Spółka (...) Polskie Kopalnie (...) na (...) Spółka Akcyjna w K., niezależnie od tego, kto jest jej udziałowcem. Krąg podmiotów posiadających legitymację czynną do zaskarżania uchwał spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi katalog zamknięty, i nie ma wśród podmiotów tam wymienionych akcjonariusza wspólnika spółki pozwanej .

Pozwany podnosił też, że Sąd Rejonowy Katowice-Wschód
w K. ustanowił dla spółki (...) kuratora na podstawie art. 42 k.c, co oznacza, że spółka ta nadal formalnie istnieje i nie posiada organów zdolnych do jej reprezentacji. Sąd Okręgowy uznał jednak za bezprzedmiotowy wniosek Skarbu Państwa o ustanowienie kuratora dla spółki.

Po pierwsze, dla tej spółki był już ustanowiony kurator. Kuratela została wprawdzie uchylona postanowieniem wydanym przez referendarza w dniu 31 marca 2011 roku, sygn. akt KA.VIII Ns-Rej.KRS (...), ale postanowienie to zostało zaskarżone skargą na referendarza, a w związku z czym utraciło ono moc zgodnie z art. 398 ²² § 2 kpc . Fakt ten stanowił podstawę do oddalenia wniosku Skarbu Państwa o ustanowienie kuratora postanowieniem z dnia 23 marca 2011 roku, sygn. akt KA. (...) Ns-Rej.KRS (...). Zatem na dzień zawiadamiania wspólników o zgromadzeniu, skuteczne było zawiadomienie L. P. jako ówczesnego kuratora (...) Spółki Akcyjnej (...). Późniejsze ewentualne uchylenie tej kurateli pozostaje bez wpływu na ocenę skuteczności zawiadomienia udziałowców pozwanej spółki o terminie zgromadzenia (...) kwietnia 2011 r.

Ustaliwszy powyższe okoliczności Sąd I instancji uznał, że powód Skarb Państwa nie posiada legitymacji procesowej czynnej do występowania w niniejszym procesie, a tym samym bezprzedmiotowa stała się analiza pozostałych argumentów powoda powołanych w celu uzasadnienia powództwa i zarzutów pozwanego skierowanych przeciwko twierdzeniom pozwu w sprawie IX GC 205/11. Nawet bowiem gdyby okazały się one słuszne, brak legitymacji czynnej Skarbu Państwa uniemożliwiałby uwzględnienie powództwa.

Odnosząc się natomiast do legitymacji czynnej Banku (...), której istnienie pozwany również zakwestionował, Sąd Okręgowy wskazał, iż legitymacja ta również została poddana ocenie Sądu Apelacyjnego w G., który postanowieniem z dnia (...) września 2011 r. oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia roszczenia w niniejszej sprawie.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w przywołanym postanowieniu, powód powołuje się na punkt 2 przepisu art. 250 ksh, w świetle którego legitymacja czynna przysługuje wspólnikowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu. Powód przyznaje przy tym, że sam nie jest wspólnikiem pozwanej, lecz wykonuje prawa takiego wspólnika - spółki (...) z siedzibą w G.. B. and (...) został postawiony w stan likwidacji uchwałą Rady Ministrów z dnia 24 lipca 1948 r., wydaną na podstawie art. 100 rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 17 marca 1928 r.
o prawie bankowym (Dz. U. Nr 34, poz. 321), a jej likwidatorem ustanowiono Bank (...) (k. 15 akt IX GC 226/11).

Zdaniem Sądu Okręgowego, powód nadal pełni powyższą funkcję, co wynika przede wszystkimzpismasamegopowodazdnia4 marca 2005 r., w świetle którego zakończył on czynności likwidacyjne. Oświadczenie to pozwala przy tym uznać za wiarygodny dokument
z archiwum Państwowego w G. obrazujący przebieg likwidacji i fakt zgłoszenia w dniu 29 czerwca 1960 r. do Sądu Powiatowego dla miasta G. wniosku o wykreślenie B. and (...) z rejestru handlowego Powyższe uzasadnia z kolei domniemanie utraty zdolności prawnej przez ten podmiot, co pociąga za sobą wniosek, że sprawowana przez powoda funkcja likwidatora wygasła.

Legitymacja powoda wynika jednak wprost z przepisów prawa. Kluczowa w tym zakresie okazała się wykładnia art. (...) ust. 1 pkt 4 lit. „a" oraz art. (...) ust. 2 ustawy
z dnia 14 marca 2003 r. o Banku (...) (Dz. U. Nr 65, poz. 594 ze zm. -„ustawa o (...)").

Pierwsza z tych norm stanowi, że do zadań (...) należy wykonywanie czynności dotyczących instytucji kredytowych zlikwidowanych lub uznanych za zlikwidowane na podstawie dekretu z dnia 25 października 1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych przedsiębiorstw bankowych - Dz. U. Nr 52, poz. 410, z 1949 r. Nr 35, poz. 256 oraz z 1951 r. Nr 31, poz. 240 (po wejściu w życie tego aktu prawnego likwidacja B. and (...) była bowiem kontynuowana na podstawie jego przepisów) .

W świetle zaś drugiej z nich, szczegółowy zakres czynności, o których mowa w ust. 1, określają odrębne przepisy lub umowy zawarte z właściwymi ministrami.

W ocenie Sądu Okręgowego, kolejne powtórzenie treści powyższych przepisów w art. (...) ust. 1 pkt 4 ustawy o (...) daje podstawę do twierdzenia, że intencją ustawodawcy nie było odstępowanie od tych sprawdzonych regulacji. Incydentalny charakter problemu nie pozwala także utrzymywać, że wprowadzenie art. (...) ust. 2 ustawy o (...) miało zapowiadać wydanie kolejnych ustaw i zawarcie umów regulujących w tym zakresie, w celu wypełnienia „blankietowej" normy art. (...) ust. 1 pkt 4. Przeciwnie, mając na względzie wagę omawianego zagadnienia, oczekiwanie dalszych prac legislacyjnych w tym zakresie jawi się jako bezcelowe i trudno przyjąć, że taki był zamiar ustawodawcy przy wprowadzaniu do art. (...) ustępu 2. Powyższa analiza przemawia zatem za poglądem, że mimo braku przepisów określonych w ust. 2 ustawy, (...) może wykonywać czynności dotyczące B. and (...). Chodzi tu niewątpliwie o całokształt zarządu mieniem przysługującym ten spółce mimo jej likwidacji, a zatem także prawami udziałowymi w innych podmiotach.

W konsekwencji Sąd Okręgowy przyjął, że powód Bank (...) w świetle brzmienia art. (...) ust. 1 pkt 4 ustawy o (...) ex lege wykonuje uprawnienia zarządcze dotyczące majątku tej spółki działając we własnym imieniu. Powód ten zatem miał prawo do wykonywania praw udziałowych w spółce (...), przysługujących zlikwidowanemu B. and (...), a tym samym był uprawniony do uczestniczenia
w zgromadzeniu wspólników z dnia (...) kwietnia 2011 r. Ponieważ zgłosił sprzeciw przeciwko uchwałom, których dotyczy powództwo, ma legitymację czynną w niniejszym procesie.

Przechodząc natomiast do merytorycznej oceny zarzutów powoda podniesionych przeciwko zaskarżonym uchwałom Sąd Okręgowy ponownie wskazał, iż wobec niepodzielenia poglądu powoda, jakoby Skarb Państwa był udziałowcem pozwanej spółki, bezprzedmiotowe są wszelkie zarzuty związane z nienależytym zawiadomieniem Skarbu Państwa o zgromadzeniu z dnia (...) kwietnia 2011 r.

Natomiast odnośnie zaproszeń skierowanych do pozostałych udziałowców, wskazać należy, iż pozwany, na żądanie powoda, przedstawił odpisy wszystkich zawiadomień z dowodami wysłania ich aktualnym wspólnikom pozwanej spółki, bądź kuratorom ustanowionym w postępowaniach spadkowych. Pozwany przedstawił również odpisy wszystkich pełnomocnictw udzielonych osobom reprezentującym wspólników na zgromadzeniu w dniu (...) kwietnia 2011 r. Ponadto pozwany złożył dokumenty obrazujące następstwo prawne aktualnych wspólników po poprzednich udziałowcach. Po zapoznaniu się z nimi powód nie zgłosił żadnych konkretnych zarzutów ani co do aktualnego składu osobowego wspólników spółki (z wyjątkiem podmiotów, których udziały przejął zdaniem pozwanego Skarb Państwa), ani co do sposobu zawiadomień wspólników
o zgromadzeniu, ani co do udzielenia pełnomocnictw przez wspólników reprezentującemu ich pełnomocnikowi.

Z pozostałych zarzutów skierowanych przeciwko ważności zaskarżonych uchwał najistotniejszym do rozstrzygnięcia był zarzut naruszenia art. 231§2 ksh, , zgodnie z którym przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 ksh sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników, udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków. W ocenie powoda głosowanie odbyło się nad nie spełniającym wymogów ustawowych sprawozdaniem finansowym. Zatem zwołanie zgromadzenia jako nadzwyczajne, podczas gdy było ono zwyczajnym, oraz niekompletność sprawozdania finansowego powoduje nieważność uchwał podjętych na przedmiotowym zgromadzeniu.

Jak jednak podnosił pozwany w niniejszej sprawie, przedmiotem zaskarżonych uchwał nie było zatwierdzenie sprawozdania finansowego w rozumieniu ustawy o rachunkowości i podlegającego ujawnieniu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Uchwałami zatwierdzano jedynie część elementów, które wchodzą w skład sprawozdania finansowego, a tym samym zatwierdzane sprawozdanie nie spełnia wymogów sprawozdania finansowego. Należy tu zwrócić uwagę na treść zaskarżonych uchwał zatwierdzających „bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową” za okresy od 1.01.2010 do 31.12.2010 oraz od 1.01.2011 do 31.03.2011r. w kontekście art. 45 i 49 ustawy o rachunkowości, zgodnie
z którymi sprawozdanie finansowe składa się z: bilansu; rachunku zysków
i strat; informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia, przy czym w przypadku spółek kapitałowych, kierownik jednostki sporządza, wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki.

Jeśli więc z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że przedmiotem zgromadzenia z dnia (...) kwietnia2012 r. nie było sprawozdanie finansowe w rozumieniu ustawy o rachunkowości, a ponadto na zgromadzeniu nie decydowano o podziale zysku albo pokryciu straty ani o udzieleniu członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków, to zgromadzenie to nie miało charakteru zgromadzenia zwyczajnego.

W tej sytuacji zarzuty powoda o braku podstaw do zwołania zgromadzenia nadzwyczajnego stają się bezprzedmiotowe. Mając to na uwadze oraz faktyczny cel zwołania zgromadzenia z dnia (...) kwietnia 2011 r., czyli podjęcie przez wspólników decyzji o kontynuacji działalności spółki, która nie funkcjonowała od kilkudziesięciu lat i dostosowaniu umowy tej spółki do aktualnie obowiązujących przepisów prawa uznać należało, iż słusznie określono przedmiotowe zgromadzenie jako „nadzwyczajne”. Przesądza o tym, zdaniem Sądu Okręgowego, jego cel.

Wobec powyższego, podniesione przez pozwanego z ostrożności procesowej dalsze zarzuty merytoryczne przeciwko zaskarżeniu przedmiotowych uchwał, stają się bezprzedmiotowe. Na marginesie jedynie Sąd I instancji przychylł się do stanowiska pozwanego, iż brak jest jakichkolwiek różnic pomiędzy zwyczajnym zgromadzeniem wspólników a nadzwyczajnym zgromadzeniem wspólników mogących wpływać na treść podjętych na nim uchwał, czy też na proces jego zwoływania. Z art. 231 ksh wynika tylko, że spółka ma obowiązek na zgromadzeniu zwyczajnym raz w roku powziąć uchwały wymienione w tym przepisie. Naruszenie tego obowiązku nie powoduje jednak nieważności innych uchwał, choćby były one podjęte na zgromadzeniu zwołanym w terminie przewidzianym dla zgromadzenia zwyczajnego (nazwanym zwyczajnym czy nadzwyczajnym).

Stojąc na stanowisku, iż oba powództwa nie zasługują na uwzględnienie z przedstawionych powyżej względów, Sąd Okręgowy uznał za zbędne odnoszenie się także do zarzutów pozwanego jakoby zaskarżenie tych uchwał było działaniem sprzecznym z zasadami współżycia społecznego, zasadą prymatu słusznego interesu spółki nad partykularnym, nieuzasadnionym interesem wspólnika, a w konsekwencji stanowiło nadużycie prawa
w rozumieniu art. (...) k.c.

Ponieważ powództwo Banku (...) obejmowało także roszczenie ewentualne o uchylenie zaskarżonych uchwał, Sąd Okręgowy przypomniał, że sąd orzeka o nim tylko wtedy, jeżeli oddala pierwsze żądanie . Zdaniem Sądu Okręgowego, powództwo w zakresie żądania ewentualnego również nie zasługiwało na uwzględnienie, choćby z tego względu, że powód nie powołał się na żadną konkretną przesłankę uchylenia uchwały zgromadzenia wspólników, wynikającą z art. 249 ksh, zgodnie z którym uchwała wspólników sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i godząca
w interesy spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły przepisy art. 252§1 ksh w związku z art. 250 ksh a contrario oraz 249 ksh a contrario.

Sąd Okręgowy zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wynikającą z art. 98 kpc obciążył powodów kosztami zastępstwa procesowego pozwanego i uwzględniając stopień skomplikowania zagadnień prawnych występujących w obu sprawach i nakład pracy poświęcony przez pełnomocnika pozwanego Sąd przyznał pozwanemu koszty zastępstwa procesowego w wysokości czterokrotności stawki minimalnej. Wysokość stawki minimalnej, to jest 260 zł jest stanowczo nieadekwatna do nakładu pracy i czasu, jaki pełnomocnik pozwanego musiał poświęcić w celu należytego ustosunkowania się do żądania obu pozwów i udokumentowania twierdzeń zarzutów pozwanej spółki ,przemawiała także za tym wielowątkowość i stopień skomplikowania zagadnień prawnych. Wszystko to, zdaniem Sąd daje podstawy do przyznania pełnomocnikowi pozwanego za każde z postępowań czterokrotność stawki minimalnej z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd Okręgowy w sprawie IX GC 226/11 dodatkowo uwzględnił także czynności pełnomocnika związane z zastępstwem procesowym w dwukrotnym postępowaniu zażaleniowym, wynoszące 50 % stawki minimalnej.

Apelację od powyższego wyroku wywiedli powodowie.

Powód - Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Skarbu Państwa zaskarżył wyrok w sprawie pod sygnaturą IX GC 205/11 całości zarzucając mu:

1.  nierozpoznanie istoty sprawy, będące konsekwencją błędnej wykładni art. 1 i (...) układu z dnia 23 grudnia (...). pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych prowadzącej do uznania, iż Skarb Państwa - Minister Skarbu Państwa nie jest wspólnikiem spółki pod firmą (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a w konsekwencji brak jest po jego stronie legitymacji czynnej do wystąpienia z powództwem o stwierdzenie nieważności uchwał Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia (...) kwietnia 2011 r.;

2.  naruszenie prawa materialnego, a to:

a.  art. 1 układu z dnia 23 grudnia (...). pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych, w związku z punktem II ust. 2 wykazu (...) – ‘Norweskie składniki majątkowe w Polsce”, stanowiącym załącznik do niniejszego układu poprzez ich niezastosowanie, a w konsekwencji uznanie, iż Skarb Państwa – Minister Skarbu Państwa nie przejął udziałów po B. D. i W.. W. w spółce pod firmą (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

b.  art. (...) układu z dnia 23 grudnia (...). pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do uznania, iż do przejęcia przez Skarb Państwa – Ministra Skarbu Państwa udziałów udziałowców norweskich konieczne było dokonanie przez rządy umawiających się państwa dodatkowych czynności wykonawczych,

c.  art. 250 pkt 4 ksh w związku z art. 252 §1 ksh poprzez błędne uznanie, iż Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa nie przysługuje legitymacja czynna do zaskarżania uchwał Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Towarzystwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o zmianę wyroku w sprawie pod sygnaturą IX GC 205/11 poprzez utrzymanie w mocy wyroku zaocznego z dnia 21 czerwca 2011 r. o raz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów postępowania, ewentualnie o uchylenie wyroku w tej sprawie w całości i przekazanie jej do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego

Natomiast powód Bank (...) zaskarżył wyrok w sprawie pod sygnaturą IX GC 205/11 całości zarzucając mu:

1.  nierozpoznanie istoty sprawy, poprzez błędną wykładnię art. 1 i (...) układu z dnia 23 grudnia (...). pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych prowadzącą do uznania, iż Skarb Państwa - Minister Skarbu Państwa nie jest wspólnikiem spółki pod firmą (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, i w konsekwencji nie musiał być powiadamiany o zgromadzeniach wspólników tej spółki;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest:

a.  art. 1 układu z dnia 23 grudnia (...). pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych, w związku z punktem II ust. 2 wykazu (...) – ‘Norweskie składniki majątkowe w Polsce”, stanowiącym załącznik do niniejszego układu poprzez ich niezastosowanie, a w konsekwencji uznanie, iż Skarb Państwa – Minister Skarbu Państwa nie przejął udziałów po B. D. i W.. W. w spółce pod firmą (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a tym samym brak jest obowiązku zawiadamiania go o Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników tej spółki;

b.  art. (...) układu z dnia 23 grudnia (...). pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do uznania, iż do przejęcia przez Skarb Państwa – Ministra Skarbu Państwa udziałów udziałowców norweskich konieczne było dokonanie przez rządy umawiających się państwa dodatkowych czynności wykonawczych;

c.  art. 42 kc poprzez przyjęcie, że zawiadomienie o Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników (...) Towarzystwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością kuratora spółki (...) Polskie Kopalnie (...) Skarbu Państwa o Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników pozwanej spółki nastąpiło w sposób prawidłowy;

d.  art. 231 ksh poprzez przyjęcie, że zgromadzenie w przedmiocie przewidzianym przez kodeks spółek handlowych dla zwyczajnego zgromadzenia wspólników mogło się odbyć w trybie art. 232 ksh, to jest nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników.

3.  naruszenie przepisów postępowania:

a.  art. 233 kpc poprzez dowolne uznanie, iż powód nie wykazał iż zaskarżone uchwały miały na celu pokrzywdzenie wspólnika;

b.  art. 232 kpc poprzez przyjęcie, że sąd jest zwolniony od powoływania dowodów z urzędu oraz dopuszczenie dowodu niewskazanego przez stronę;

c.  art. 227 kpc poprzez przyjęcie, że o rodzaju zgromadzenia wspólników decyduje jego cel;

e.  art. 233 kpc poprzez dowolne przyjęcie, że zawiadomienie doręczone kuratorowi spółki (...) Polskie Kopalnie (...) Skarbu Państwa jest prawidłowym powiadomieniem tego podmiotu o nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników.

4.  naruszenie § 2 ust. 2 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa oraz o zasądzenie kosztów postępowania od pozwanej na rzecz powoda , ewentualnie o uchylenie wyroku w tej sprawie w całości i przekazanie jej do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Pozwana wniosła o oddalenie obu apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Żadna z apelacji nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszym rzędzie , przed oceną poszczególnych zarzutów podniesionych przez skarżących Sąd Apelacyjny pragnie wskazać, iż w pełni podziela ustalenia faktyczne poczynione w toku postępowania przed Sądem I instancji czyniąc je podstawą własnego rozstrzygnięcia. W takim wypadku Sąd Apelacyjny zwolniony jest z obowiązku ponownego ich przytaczania.

Ustalenia te zostały uzupełnione na rozprawie w dniu 7 maja 2013 r. na skutek przeprowadzenia dowodów zawnioskowanych przez powoda Bank (...) w piśmie z dnia 6 maja 2013 r. , to jest: postanowień Sądu Okręgowego w Gdyni z dnia 15 maja 1948 r., z dnia 20 stycznia 1949 r. i z dnia 15 lutego 1949 r. , sprawozdania kuratora sądowego pozwanej spółki z dnia 29 października 1963 r. i wniosku kuratora z dnia 29 grudnia 1966 r. o likwidację pozwanej spółki , postanowienia Sądu Powiatowego w G. z dnia 24 kwietnia 1968 r. (...) (...) (...) o powołaniu likwidatora pozwanej spółki, rozwiązaniu jej i przeprowadzeniu likwidacji (k. 1180-1196).

Uzupełnione one zostały także dokumentami z akt RHB (...) pozwanej spółki, których zażądano na skutek wniosku powoda Banku (...) z dnia 6 maja 2013 r. Z akt tych sporządzone kserokopie niezbędnych kart, jako że akta (...) na stałe wykorzystywane są w innym postępowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym w G. (k. 1233). Dokumenty z akt RHB (...) znajdują się natomiast na kartach 1234 – 1263 niniejszej sprawy.

Dowody te – jak wynika z pisma Banku (...) z dnia 6 maja 2013 . –odnalezione dopiero na etapie postepowania apelacyjnego – miały wykazać następstwo prawne Skarbu Państwa w miejsce dotychczasowych wspólników mających siedzibę za granicą.

Z dokumentów tych wynika, że na skutek wniosku z dnia 13 maja 1948 r. dotyczącego odtworzenia wpisów w rejestrze handlowym (...) (...) (...), Sąd Okręgowy w Gdyni w dniu 15 maja 1948 r. dokonał wpisu (...) Towarzystwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. do rejestru handlowego (...) pod numerem (...) (k. 1180, k. 1234). Jej kuratorem ustanowiono G. P., którego jedną z czynności było sporządzenie sprawozdania z dnia 29 października 1963 r. wraz z załączoną lista wspólników (k. 1188- 1193). W sprawozdaniu tym kurator między innymi powoływał się na zawartą ugodę z udziałowcami szwedzkimi w dniu 17 sierpnia 1962 r. i wskazując, że obecnie udziałowcem spółki w miejsce spółek norweskich jest Skarb Państwa.

Kolejną czynnością było zgłoszenie przez G. P. wniosku w dniu 2 stycznia 1967 r. o otwarcie likwidacji pozwanej spółki zgodnie z uchwałą wspólników z dnia 15 listopada 1963 r. (k. 1260-1262) oraz wpisanie w dniu 24 kwietnia 1968 r. przez Sąd Powiatowy w G. do rejestru handlowego postanowienia o likwidacji i osobie likwidatora - G. P. (k. 1194-1196).

Akta rejestrowe RHB (...) nie zawierają jednak żadnych dalszych wpisów, z których wynikałoby, że istotnie likwidacja pozwanej spółki została przeprowadzona(k. 1233). Tym samym spółka ta nadal istnieje, a fakt prowadzenia dla niej dwóch różnych rejestrów ( (...) (...) (...) i (...)) nie wpływa na jej podmiotowość prawną i nie może rodzić dla niej negatywnych konsekwencji procesowych w niniejszym postępowaniu.

Niewątpliwie bowiem pozwana spółka przedstawiła w niniejszym postępowaniu odpis z rejestru handlowego H/B nr (...) datowany na 27 maja 2013 r. i wydany przez Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w G. VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego (k. 1272 – 1274), gdyż tylko danymi co do tego rejestru Sąd ten dysponuje, co wynika z informacji nadesłanej przez ten Sąd w dniu 1 sierpnia 2013 r. (k. 1320). Natomiast prawidłowość postępowania dotyczącego dokonywania wpisów w rejestrze handlowym nie jest przedmiotem niniejszego procesu.

Uzupełnione postępowanie dowodowe nie dało jednak podstaw do zmiany rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego, które Sąd Apelacyjny uznaje za prawidłowe, a co zostanie omówione dalszej części uzasadnienia.

Zarzuty obu apelacji w znacznej części pozostają tożsame, stąd zostaną one omówione łącznie w dalszym toku uzasadnienia.

Obie apelacje zarzucają naruszenie art. 1 i 5 układu z dnia 23 grudnia (...). pomiędzy (...) R. (...)m i R. Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dotyczącego likwidacji wzajemnych roszczeń finansowych wskazując, iż wskutek ich błędnej wykładni doszło do nierozpoznania istoty sprawy.

Ze stanowiskiem takim nie sposób się zgodzić. Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał się w przedmiocie rozumienia pojęcia „istoty sprawy”. Otóż Sąd Najwyższy podkreśla przede wszystkim, że jest to pojęcie węższe niż samo rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy w ogóle i oznacza ono zbadanie materialnej podstawy żądania pozwu oraz merytorycznych zarzutów pozwanego. Z kolei nierozpoznanie istoty sprawy to zaniechanie przez sąd badania tych właśnie elementów, na przykład na skutek braku legitymacji czynnej powoda czy też uwzględnienia zarzutu przedawnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1998 r. II CKN 897/97, OSNC 1999/1/22,wyrok z dnia 2 października 2002 r. I PKN 482/01, LEX nr 577445, postanowienie z dnia 26 listopada 2012 r. III SZ 3/12, LEX nr 1232797).

W niniejszej sprawie przyczyną oddalenia powództwa wytoczonego przez Skarb Państwa – Ministra Skarbu Państwa był brak po jego legitymacji czynnej, zatem w świetle przytoczonych wyżej poglądów orzecznictwa w przypadku niepodzielenia tego poglądu należałoby uznać, że rzeczywiście istota sporu nie została rozpoznana, z uwagi na zaniechanie poprzez sąd meriti analizy pozostałych twierdzeń pozwu. Jednakże Sąd Apelacyjny przychyla się do stanowiska Sądu I instancji, iż Skarb Państwa nie nabył udziałów wspólników norweskich w pozwanej spółce, a tym samym nie jest on legitymowany do wystąpienia z żądaniem stwierdzenia nieważności uchwał nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników.

Tym samym Sąd Apelacyjny podziela wykładnię art. 1 i 5 wspomnianego wyżej układu, a w konsekwencji zarzut naruszenia prawa materialnego odnoszący się do tych dwóch norm podniesiony w obu apelacjach – nie zasługuje na uwzględnienie, podobnie jak zarzut naruszenia art. 250 §1 pkt 4 ksh w związku z art. 252 §1 ksh podniesiony przez Skarb Państwa.

Słusznie bowiem Sąd Okręgowy przyjął, że dla skuteczności wykonania układu z dnia 23 grudnia 1955 r. zawartego z (...) R. (...)m konieczne było jego wykonanie, co wprost wynika z literalnego brzmienia jego art. 3 i (...).

Skarżący podkreślają, że nabycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w przeciwieństwie do nabycia akcji w spółce akcyjnej, nie wymagało wydania żadnych dokumentów. Kwestionują także analogię pomiędzy niniejszym stanem faktycznym a roszczeniami na tle układu zawartego z R. Stanów Zjednoczonych w dniu 16 lipca 1960 r. , które były przedmiotem orzekania przez Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 17 maja 1999 r. sygn. akt OSA 2/98, (...)).

Taka argumentacja pomija jednak, iż R. (...)i zobligowany był do dnia 31 grudnia 1955 r. do dostarczenia R. (...)u dokumentów stwierdzających wygaśnięcie roszczeń norweskich lub dokumentów koniecznych do przeniesienia norweskich praw własności. W przypadku udziałów w (...) Towarzystwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością dokumentami tymi była zgoda Rady Nadzorczej tej spółki o przeniesieniu udziałów na inny podmiot oraz oświadczenie w formie pisemnej o przeniesieniu udziałów. To, że taki warunek istniał i wynikał z § 4 statutu spółki oraz art. 180 i art. 181 § 3 ówcześnie obowiązującego kodeksu handlowego, nie było kwestionowane w sprawie. Nie było również kwestionowane, iż wymóg ten nie został spełniony. Zatem tylko po spełnieniu warunków wskazanych w art. 5 mógł nastąpić skutek przewidziany art. 1 układu, to jest ostateczna likwidacja wzajemnych roszczeń stron układu co do swoich składników majątkowych na terytorium drugiego państwa.

Zatem konstatacja Sądu Okręgowego o braku legitymacji czynnej Skarbu Państwa w niniejszej sprawie jest prawidłowa.

Jak wyżej wskazano, dokumenty pozyskane w postępowaniu apelacyjnym nie obalają trafności tego stanowiska. W szczególności sprawozdanie kuratora pozwanej z dnia 29 października 1966 r. , w którym powołuje się on na ugodę z dnia 17 sierpnia 1962 r. zawartą z wierzycielami i udziałowcami szwedzkimi, nie może być uznane za dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 kpc, sama zaś ugoda nie została dołączona do sprawozdania i nie znajduje się w aktach RHB (...).

Co zaś najistotniejsze, sprawozdanie kuratora jednoznacznie wskazuje, iż przywoływana w nim ugoda z dnia 17 sierpnia 1962 r. dotyczy rozliczeń z tytułu pożyczki udzielonej przed wojną pozwanej spółce na kwotę 18.000 zł i zabezpieczonej hipoteką, wpisaną już w czasie okupacji. Nie ma więc ona żadnego związku z rozliczeniem z tytułu udziałów spółek norweskich w spółce (...) , a wywody zawarte w sprawozdaniu kuratora, jakoby od tej chwili Skarb Państwa wstąpił w miejsce dotychczasowych wspólników zagranicznych, nie są niczym nie poparte, podobnie jak dołączona do sprawozdania lista wspólników pozwanej spółki. Tym samym wbrew twierdzeniom powoda Banku (...) zawartym w piśmie z dnia 6 maja 2013 r., okoliczności ujawnione we wspomnianym sprawozdaniu G. P. nie dają podstaw do postawienia tezy o legitymacji czynnej Skarbu Państwa w niniejszej sprawie.

Natomiast apelacja powoda Banku (...) oprócz omówionych wyżej zarzutów dotyczy także naruszenia art. 42 kc, a to w kwestii prawidłowości powiadomienia (...) Polskie Kopalnie (...) Skarbu Państwa o terminie zgromadzenia wspólników. Pogląd Sądu Okręgowego o prawidłowości zawiadomienia tego podmiotu jest słuszny. Niezależnie bowiem od tego, czy kurator spółki był uprawniony do odbioru zawiadomienia o terminie zgromadzenia, to pamiętać trzeba, iż zawiadomienie to zostało także wysłane na adres spółki widniejący w rejestrze (k. 654), a skuteczności tego doręczenia skarżący nie podważa.

Niezależnie zaś od powyższych rozważań, wątpliwym się wydaje, czy Bank (...) wnosząc o stwierdzenie nieważności uchwał może powoływać się na ewentualne wadliwości dotyczące powiadomienia innego wspólnika - innymi słowy, czy w takim wypadku ma on legitymację czynną do zgłoszenia takiego żądania.

Skoro przepis art. 250 ksh w związku z art. 252 ksh wskazuje kilka legitymowanych podmiotów do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały, a Bank (...) niewątpliwie nie jest podmiotem wymienionym w art. 250 pkt 4 ksh, to tym samym w oparciu o przesłankę dotyczącą legitymacji innego wspólnika nie może domagać się stwierdzenia nieważności uchwały.

Zarzut skarżącego Banku (...) o naruszeniu art. 231 ksh jest również bezzasadny.

Wbrew twierdzeniom apelacji, porządek obrad wskazany w zaproszeniu z dnia 16 marca 2011 r. na Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników w dniu (...) kwietnia 2011 r. nie jest tożsamy z treścią art. 231 §2 ksh.

Przepis ten w punkcie 2 stanowi, iż przedmiotem takiego zgromadzenia powinno być zatwierdzenie sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, gdy tymczasem punkt 5 i 6 zaproszenia przewidywał podjęcie uchwały w przedmiocie zatwierdzenia bilansu spółki, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej - wszystko w odniesieniu do okresu styczeń – grudzień 2010 oraz styczeń – marzec 2011. Oprócz tego zaproszenie przewidywało podjęcie uchwał w szeregu innych spraw, dla których ustawa nie wymaga podjęcia ich na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników, zatem zgodnie z art. 232 ksh dopuszczalne było zwołanie w tym celu nadzwyczajnego zgromadzenia.

Natomiast odnośnie zapisów z punktu 5 i 6 porządku obrad w zaproszeniu z dnia 16 marca 2011 r. wskazać należy, na co zwrócił uwagę Sąd Okręgowy, iż dokumenty w nich wymienione nie są sprawozdaniem finansowym w takim rozumieniu jak definiuje je art. 45 ustawy z dnia 29 września 29 września 1994 r. (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 330), lecz jedynie dokumenty te wchodzą w skład takowego sprawozdania, to jest bilans, rachunek zysków i strat oraz informacja dodatkowa.

Ponadto w przypadku pozwanej jako spółki kapitałowej, zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, koniecznym jest także sporządzenie przez kierownika jednostki sprawozdania z jej działalności dołączanego do sprawozdania finansowego (por. (...). Kidyba, komentarz do art. 231 ksh , System informacji Prawnej LEX 2013), które jednak w tym wypadku nie zostało sporządzone i nie było przedmiotem obrad zgromadzenia w dniu 8 kwietnia 2011 r.

Dodatkowo tylko Sąd meriti wskazał na cel zgromadzenia, jakim było w jego ocenie podjęcie decyzji przez wspólników o dalszym istnieniu spółki i kontynuowaniu jej działalności (punkt 4 porządku obrad w zaproszeniu z dnia 16 marca 2011 r. ) Ponieważ art. 232 ksh zezwala osobom uprawnionym do zwoływania zgromadzeń na zwołanie zgromadzenia nadzwyczajnego w sytuacjach, gdy uznają to za wskazane, przyjąć należy zdaniem Sądu Apelacyjnego, iż nadanie takiego charakteru zgromadzeniu z dnia 8 kwietnia 211 r. – biorąc pod uwagę przewidziany porządek obrad - nie naruszało dyspozycji art. 231 ksh.

Zarzuty naruszenia prawa procesowego podniesione przez skarżący Bank (...) w zasadzie nie zostały bliżej uzasadnione, poza zarzutem dotyczącym art.232 kpc . Został on podniesiony w kontekście stanowiska Sądu meriti, iż powód nie wykazał pokrzywdzenia wspólnika, którym wedle twierdzeń skarżącego jest Skarb Państwa.

Skarżący nie wskazał jednak, jakiego rodzaju dowód powinien był przeprowadzony przez Sąd meriti z urzędu celem wykazania tej okoliczności; poszukiwanie dowodów, o które upomina się skarżący w apelacji, miałoby sens jedynie wówczas, gdyby było wiadomym, jaki konkretnie środek dowodowy może być przydatny w wykazywaniu spornej okoliczności. Sam natomiast wyjątkowy charakter sprawy, co podkreśla skarżący w apelacji, nie jest wystarczającą podstawą od odstąpienia od zasady kontradyktoryjności. Tym samym nie jest również trafny argument o naruszeniu w tym zakresie art. 233 kpc, skoro skarżący nie zaoferował żadnego dowodu mogącego świadczyć o przesłance pokrzywdzenia wspólnika.

Nie może także ujść uwadze, iż skarżący stawiając zarzut naruszenia art. 233 kpc w kontekście prawidłowości zawiadomienia (...) Polskie Kopalnie (...) Skarbu Państwa o terminie zgromadzenia wspólników w istocie polemizuje nie z oceną dowodów, lecz z wywodami prawnymi Sądu Okręgowego, poczynionymi w tej kwestii.

Dodatkowo zaznaczyć trzeba, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 kpc nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona ((por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r. sygn. II CKN 572/99, Lex nr 53136, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r. sygn. II CKN 817/00, Lex nr 56906).

Sytuacja taka w odniesieniu do omawianej okoliczności nie zachodzi. Jak wyżej wskazano, argumentację Sądu Okręgowego w tej kwestii Sąd Apelacyjny w całości podziela , dodatkowo uznając, iż powód nie był uprawniony do wytoczenia powództwa w oparciu o okoliczności dotyczące wadliwości powiadomienia innego wspólnika.

Za nietrafny Sąd Apelacyjny uznaje kolejny zarzut natury procesowej dotyczący naruszenia art. 227 kpc, podniesiony w kontekście ustalonego przez Sąd I instancji celu zgromadzenia wspólników dniu (...) kwietnia 2011 r.

Zarzut ten – nierozwinięty w żaden sposób w uzasadnieniu apelacji - wydaje się być nieadekwatny do okoliczności, którą skarżący kwestionuje. Przepis art. 227 kpc stanowi bowiem, że przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie, a skarżący nie wyjaśnił, na czym miałby polegać uchybienia procesowe Sądu I instancji w tym zakresie. O ile zaś w ten sposób skarżący zamierzał podważyć wykładnię art. 231 ksh dokonaną przez Sąd meriti, to jak wyżej wskazano, zarzuty te mają charakter wyłącznie polemiczny, a rozważania Sądu Okręgowego i w tej kwestii zasługują na aprobatę.

Natomiast co do ostatniego zarzutu podniesionego przez Bank (...), to jest dotyczącego naruszenia § 2 ust. 2 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd Apelacyjny uznaje również ten zarzut za bezzasadny. Okoliczność, iż materia sporna w obu sprawach (IX GC 205/11 i IX GC 226/11) częściowo pokrywała się, w tym wypadku nie wpływa w znaczącym stopniu na nakład pracy pełnomocnika przy prowadzeniu danej sprawy, zważywszy że w każdej z nich koniecznym było odniesienie się także do innych kwestii stricte związanych z danym procesem.

Ponadto okoliczność, że materia niniejszej sprawy była uprzednio znana pełnomocnikowi pozwanej z uwagi na szereg prowadzonych od lat innych postępowań nie umniejsza nakładu pracy pełnomocnika przy prowadzeniu danej sprawy. Każde bowiem postępowanie wymaga uporządkowania argumentacji pod kątem zagadnień spornych w danym procesie, zebrania i zaprezentowania dokumentów sądowi w sposób czytelny. Ponadto zaangażowanie pełnomocnika pozwanego znacznie przyczyniło się do wyjaśnienia sprawy, zatem i w tym zakresie Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje motywy, jakimi kierował się Sąd Okręgowy ustalając wysokość zastępstwa procesowego jako czterokrotność stawki minimalnej.

Mając powyższe okoliczności na uwadze i nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 kpc oddali obie apelacje i obciążył każdego z powodów kosztami postępowania apelacyjnego zgodnie z art. 98 kpc i art. 108 §1 kpc.