Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 25 listopada 2014 roku (koperta k.18) powód – S. (...)w W. – dochodził od pozwanej zapłaty należności z tytułu różnego rodzaju opłat związanych ze studiami jakie odbywała pozwana.

Na dochodzoną pozwem należność składało się:

- 159,56 zł tytułem odsetek naliczonych od wpłaty części czesnego dokonanej przez pozwaną 19 listopada 2012 roku w kwocie 1600 zł, podczas gdy termin płatności określony był na 13 lutego 2012 roku – wraz z dalszymi ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu,

- 166,99 zł tytułem odsetek naliczonych od wpłaty części czesnego przez pozwaną 18 stycznia 2013 roku w kwocie 1379 zł podczas gdy termin płatności określony był na 13 lutego 2012 roku – wraz z dalszymi ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu,

- 2,54 zł tytułem odsetek naliczonych od wpłaty części czesnego przez pozwaną 18 stycznia 2013 roku w kwocie 21 zł, podczas gdy termin płatności określony był na 13 lutego 2012 roku – wraz z dalszymi ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu,

- 16,67 zł tytułem odsetek naliczonych od wpłaty części należności za powtarzanie przedmiotu przez pozwaną 18 stycznia 2013 roku w kwocie 200 zł, podczas gdy termin płatności określony był na 29 maja 2012 roku – wraz z dalszymi ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu,

- 250 zł tytułem pozostałej do zapłaty należności za powtarzanie przedmiotu – wraz z ustawowymi odsetkami od 30 maja 2012 roku,

- 2925 zł tytułem opłaty za powtarzanie semestru – wraz z ustawowymi odsetkami od 14 października 2012 roku.

Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa, podnosząc m.in. zarzut przedawnienia.

Przedawnienie:

Zarzut ten jest zasadny jedynie w odniesieniu do należności w kwocie 250 zł, której termin płatności został określony na 30 maja 2012 roku.

Zgodnie bowiem z art.751 pkt 2 kc, z upływem tego terminu przedawniają się roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.

Powód bez wątpienia stanowił podmiot utrzymujący zakład przeznaczony do nauki – taka jest bowiem istota szkoły wyższej.

Równocześnie powołany przepis znajduje zastosowanie do dochodzonego pozwem roszczenia bez względu na to, czy do zawartej przez strony umowy, będącej umową o świadczenie usług, zastosowanie znajdą, z mocy odesłanie zawartego w art.750 kc, przepisy o zleceniu. Umiejscowienie art.751 kc w części kodeksu cywilnego poświęconej zleceniu nie oznacza, że pkt 2 tego przepisu stanowi „przepisy o zleceniu” w rozumieniu art.750 kc. Przeciwnie – treść art.751 pkt 2 oraz art.734§1 kc jednoznacznie przesądza, że nie jest to „przepis o zleceniu” a jedynie przepis regulujący w sposób szczególny termin przedawnienia roszczenia o wynagrodzenie za świadczenie określonych usług. Żadna z kategorii usług wymieniona w tym przepisie (roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki) nie stanowi zlecenia w rozumieniu kodeksu cywilnego, gdyż nie stanowi wykonywania czynności prawnych dla dającego zlecenie. A przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art.734§1 kc).

Okoliczność, że świadczenie usług polegających na udzielaniu nauki w szkole wyższej zostało uregulowane w odrębnych przepisach ustawy z 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym nie ma zatem żadnego wpływu na zastosowanie art.751 pkt 2 kc, gdyż nie jest to przepis o zleceniu stosowany do umowy o świadczenie usług nieuregulowanej innymi przepisami, a samodzielny przepis dotyczący przedawnienia roszczeń o wynagrodzenie za określone w nim usługi, niedotyczący w ogóle umowy zlecenia.

Nie są natomiast przedawnione należności odsetkowe. Zgodnie bowiem z art.118 kc roszczenia o świadczenia okresowe przedawniają się z upływem trzech lat. Równocześnie w sytuacji, w której dochodzone są jedynie należności odsetkowe – po dokonaniu przez dłużnika zapłaty należności głównej i jej wygaśnięciu – nie znajdzie zastosowania zasada, zgodnie z którym należność odsetkowe ulegają przedawnieniu wraz z roszczeniem głównym. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale w składzie 7 sędziów z 26 stycznia 2005 r., sygn. II CZP 42/04: (…) przedawnienie się roszczeń ubocznych wraz z przedawnieniem się roszczenia głównego przyjmuje się dlatego, żeby przy okazji sporów o roszczenia uboczne nie dochodziło do przekreślenia znaczenia przedawnienia się roszczenia głównego. (…) Na czoło wysuwa się nie upływ terminu przedawnienia roszczenia głównego, lecz następujące przed upływem tego terminu zdarzenie powodujące wygaśniecie roszczenia głównego, np. uczynienie zadość temu roszczeniu (wykonanie świadczenia głównego). Wspomniane zdarzenie potwierdza, że roszczenie główne istniało i tym samym daje podstawę do uznania, iż pozostałe w mocy roszczenia uboczne uległy z chwilą tego zdarzenia niejako przekształceniu w roszczenia główne. W związku z tym przedawnienie ich powinno być odtąd rozpatrywane samodzielnie.

Dlatego też wniesienie pozwu przerwało bieg przedawnienia (art.123§1 pkt 1 kc) biegnący dla najwcześniej wymagalnych należności odsetkowych od 14 lutego 2012 roku.

Nie jest również przedawnione żądanie zapłaty kwoty 2925 zł, które stało się wymagalne 14 października 2012 roku. Dwuletni termin przedawnienia upływałby bowiem 14 października 2014 roku, zaś od 1 października 2014 roku obowiązuje art.160a ust.7 ustawy z 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, zgodnie z którym roszczenia wynikające z umowy dotyczącej warunków pobierania opłaty za usługi edukacyjne zawartej między uczelnią a studentem przedawniają się z upływem lat trzech. Zgodnie z art.32 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw, do umów w sprawie warunków odpłatności za studia lub usługi edukacyjne, o których mowa w art. 99 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 1, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepis art. 160a ust. 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu nadanym ustawą z 11 lipca 2014 roku.

O ile zatem nie sposób przyjąć by powołany przepis mógł wywrzeć skutek wobec roszczeń, które były już przedawnione 1 października 2014 roku, w dacie wejścia w życie powoływanych przepisów, to dla roszczeń jeszcze nieprzedawnionych doprowadził do wydłużenia terminu przedawnienia do trzech lat. Zatem wniesienie pozwu przerwało biego terminu przedawnienia.

Powyższa sytuacja rodzi konieczność odniesienia się do pozostałych zarzutów pozwanej, która w szczególności podnosiła, że zgoda na powtarzanie semestru była warunkowa – uzależniona od zaliczenia przez nią egzaminu w sesji letniej, co nie nastąpiło. Następnie nie uczestniczyła w zajęciach.

Stan faktyczny:

1.  Powódka zawarła 6 września 2011 roku z pozwaną umowę dotyczącą odpłatności za studia niestacjonarne drugiego stopnia (k.21-23).

2.  Następnie powódka rozpoczęła studia w semestrze zimowym 2011/2012 roku, uiszczając 30 września 2011 roku i 15 listopada 2011 roku należne opłaty w łącznej kwocie 3000 zł (wydruk operacji na koncie k.25).

3.  14 marca 2012 roku pozwana wniosła o warunkowy wpis na semestr letni w roku akademickim 2011/2012 i warunkowy wpis na semestr II. Przedmiotem powtarzanym był „zarządzanie logistyczne” za 3 punkty (...) (k.18).

4.  2 kwietnia 2012 roku została wydana decyzja o skreśleniu pozwanej z listy studentów (k.106). Została ona doręczona pozwanej 18 kwietnia 2012 roku (k.108).

5.  Egzemplarz decyzji pozostający w dokumentacji powoda został przekreślony i została na nim umieszczona adnotacja „błąd techniczny anulowano” podpisana przez pracownika administracyjnego M. Ś. (k.107).

6.  Przyczyn i okoliczności umieszczenia adnotacji nie udało się ustalić (zeznania M. Ś., zeznania M. M., U. S.).

7.  15 maja 2012 roku wniosek pozwanej z 14 marca 2012 roku został zaakceptowany przez Prodziekana Studium (...) (k.18).

8.  Zgodnie z punktem 9 tabeli opłat stanowiącej załącznik do umowy z 6 września 2011 roku za powtarzanie przedmiotu naliczana jest opłata w wysokości 150 zł za 1 pkt (...).

9.  3 października 2012 roku pozwana złożyła wnioski o:

a.  przedłużenie terminu letniej sesji egzaminacyjnej w roku akademickim 2011/2012 do 28 października 2012 roku. Prodziekan Studium (...) wyraził zgodę, następnie wydłużając termin do 3 listopada 2012 roku (k.46).

b.  powtarzanie II semestru w roku akademickim 2012/2013 bez możliwości jednoczesnego studiowania programu kolejnego semestru. 6 października 2012 roku na podaniu podpisał się Prodziekan Studium (...), jednak poza jego podpisem dokument nie zawiera określenia decyzji (k.16).

10.  Pozwana nie zaliczyła przedmiotu, którego dotyczyło podanie o przedłużenie terminu letniej sesji egzaminacyjnej.

11.  W semestrze zimowym 2012/2013 roku pozwana nie uczestniczyła w zajęciach.

12.  1 lutego 2013 roku pozwana złożyła wniosek o skreślenie jej z listy studentów (k.77)

13.  4 lutego 2013 roku została wydana kolejna decyzja o skreśleniu pozwanej z listy studentów z powodu rezygnacji ze studiów (k.14).

14.  Dokonywane przez pozwaną płatności obrazuje wydruk operacji na koncie znajdujący się na karcie 21 i pozostawały one bezsporne.

Pozostałe okoliczności faktyczne powoływane przez strony i będące przedmiotem dowodów okazały się nieistotne dla rozstrzygnięcia.

Rozstrzygnięcie:

Powództwo podlegało oddaleniu albowiem przyjąć należy, że od 3 maja 2012 roku pozwana nie była studentką S. (...). Zgodnie z art.110 kodeksu postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. W konsekwencji decyzja wydana 2 kwietnia 2012 roku, a doręczona pozwanej 18 kwietnia 2012 roku, pozostaje wiążąca. Wobec niewniesienia przez pozwaną odwołania od decyzji (w terminie 14 dni), stała się ona ostateczna z dniem 3 maja 2012 roku.

Przypadki w jakich może nastąpić uchylenie ostatecznej decyzji administracyjnej są ściśle określone w kodeksie postępowania administracyjnego. Między innymi zgodnie z art.154§1 kpa, decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. W takim przypadku właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji.

Brak jednak twierdzeń i dowodów aby taka decyzja została wydana. W szczególności nie można uznać za decyzję administracyjną adnotacji o anulowaniu naniesionej przez pracownika administracyjnego – a nie organ wydający decyzję – na poprzednio wydanej decyzji.

W konsekwencji wszystkie czynności podejmowane zarówno przez pozwaną, jak i przez (...) wobec pozwanej po dacie 3 maja 2012 roku pozostają bezskuteczne, gdyż stron nie łączył stosunek prawny na podstawie którego pozwana byłaby poddana władztwu administracyjnemu pozwanego. Do takie zaś władztwa zaliczyć należy podejmowanie czynności i decyzji dotyczących toku studiów.

Nie można również podzielić argumentacji powoda, zgodnie z którą pomimo wydania decyzji o skreśleniu pozwanej z listy studentów, miałoby dojść do dorozumianego nawiązania przez strony nowej umowy. Pomijając niemożność ustalenia na jakich warunkach miałoby nastąpić nawiązanie nowej umowy, zwrócić należy uwagę, że zgodnie z §2 Regulaminu Studiów w Szkole Głównej Handlowej (treść regulaminu k.47-55), studentem jest osoba kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia w (...), która uzyskała ostateczną decyzję o przyjęciu na studia oraz została immatrykulowana i złożyła ślubowanie. Z §3 Regulaminu wynika, że prawa i obowiązki studenta nabywa się z chwilą immatrykulacji i złożenia ślubowania. §12 przewiduje, że prawa i obowiązki studenta wygasają z dniem ukończenia studiów albo skreślenia z listy studentów. Również wznowienie studiów w trybie określonym w §65 wymaga ponownego złożenia ślubowania. Przy czym wskazać należy, że pozwana nie zaliczyła I semestru studiów, zatem zgodnie z §65 ust.1 Regulaminu tryb wznowienia studiów nie znajdował do niej zastosowania.

Niezachowanie wymogów formalnych wynikających z Regulaminu powoduje, że nie można uznać aby pozwana ponownie stała się studentką (...).

Zgodnie z §4 ust.4 łączącej strony umowy, jej rozwiązanie następuje w przypadku skreślenia Studenta z listy studentów zgodnie z postanowieniami Regulaminu studiów. W takim przypadku za dzień rozwiązania umowy uznaje się koniec miesiąca, w którym Dziekan podjął decyzję o skreśleniu z listy studentów. Z kolei ust.7 przewiduje, że w przypadku rozwiązania umowy na podstawie ust.4, Uczelnia dokona zwrotu opłaty za miesiące kalendarzowe następujące po miesiącu, w którym została rozwiązania opłata, do końca okresu, za który Student wniósł opłatę z góry, przy uwzględnieniu zasady, że każdy semestr liczy 5 miesięcy.

W konsekwencji przyjąć należy, że pozwana zobowiązana była do dokonania opłaty za drugi semestr studiów wyłącznie za miesiące luty – kwiecień (3 miesiące). Całość opłaty wynosiła 3000 zł, zatem opłata za 3 miesiące wynosić będzie 1800 zł (3000 zł x 3/5). Poczynając od 1 maja 2015 roku łącząca strony umowa uległa rozwiązaniu.

Pozwana nie może być też zobowiązana do zapłaty opłaty za powtarzanie semestru w kwocie 2925 zł, jak również opłaty za powtarzanie przedmiotów (450 zł). Decyzja o wyrażeniu zgody na powtarzanie przedmiotów została bowiem podjęta gdy pozwana nie była już studentką (...).

Tymczasem w okresie od lutego 2012 roku pozwana dokonała płatności na rzecz powódki w łącznej kwocie 3200 zł (wydruk operacji k.25).

Uiszczona została więc nie tylko należna opłata w kwocie 1800 zł, ale też pozostałe zasadne należności odsetkowe, na które składało się:

- odsetki od 1600 zł za okres od 14 lutego 2012 roku do 19 listopada 2012 roku (159,56 zł),

- odsetki od 200 zł za okres od 14 lutego 2012 roku do 18 stycznia 2013 roku (24,22 zł).

W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek nie było uzasadnione. Dotyczy to w szczególności odsetek od pozostałej kwoty z tytułu opłaty za II semestr studiów (1200 zł) oraz odsetek od kwoty 200 zł wpłaconej za powtarzanie przedmiotów (skoro sama opłata nie była należna).

Przyjęta powyżej podstawa rozstrzygnięcia czyni zbędnym odnoszenie się do pozostałej części argumentacji stron. Należy jednak zauważyć, że bez względu na prawdziwość wersji przedstawianej przez pozwaną, twierdzenie jakoby podpis dziekana na złożonym podaniu stanowił samodzielnie o wyrażeniu zgody na powtarzanie II semestru studiów, budzi poważne wątpliwości. Tym bardziej że nie wykazano, aby pozwana faktycznie uczestniczyła w zajęciach od października 2012 roku, zatem aby kontynuowała studia.

Wobec powyższego sąd orzekł jak w sentencji wyroku.