Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2015r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2015 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa J. R.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Augustowie

z dnia 23 czerwca 2015r., sygn. akt I C 233/14

1)  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. I o tyle, że kwotę 35.000 zł (trzydzieści pięć tysięcy złotych) zasądzoną na rzecz powódki J. R. obniża do kwoty 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) oraz w pkt. III o tyle, że kwotę 1875 zł (jeden tysiąc osiemset siedemdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu obniża do kwoty 1000 zł (jednego tysiąca złotych);

2)  oddala apelację w pozostałej części;

3)  koszty procesu przed Sądem II – giej instancji wzajemnie znosi.

SSO Elżbieta Iwona Cembrowicz SSO Cezary Olszewski (spr.) SSO Antoni Czeszkiewicz

Sygn. akt: I. Ca. 530/15

UZASADNIENIE

Powódka J. R. wystąpiła przeciwko (...) S.A. w W. z pozwem o zapłatę kwoty 75.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 lipca 2013 roku do dnia zapłaty tytułem uzupełniającego zadośćuczynienia za krzywdy w wypadku komunikacyjnym, w wyniku którego doznała obrażeń ciała. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany (...) S.A. w W. w odpowiedzi na pozew nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2015 r. w sprawie o sygn. akt: I. C. 233/14 Sąd Rejonowy w Augustowie I Wydział Cywilny zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 35.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty; oddalił powództwo w pozostałym zakresie; zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.875 zł tytułem zwrotu połowy uiszczonej przez nią opłaty sądowej, nakazując pobrać od powódki kwotę 405,04 zł i od pozwanego kwotę 24,78 zł tytułem brakujących wydatków, wyłożonych przez Skarb Państwa na opinię biegłych i na rzecz Skarbu Państwa, a pozostałe koszty procesu zniósł wzajemnie między zainteresowanymi.

Z poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń wynikało, że dnia 19 lipca 2010 roku, na trasie krajowej między A. a S., powódka będąc pasażerką własnego samochodu marki O. (...), siedząc z tyłu za kierowcą i mając zapięte pasy bezpieczeństwa, na którym pierwszeństwo przejazdu wymusił kierowca samochodu marki V. – E. S., w wyniku tego zdarzenia odniosła liczne obrażenia ciała i po zdarzeniu była leczona w szpitalu w A. w okresie od dnia 19 lipca 2010 roku do dnia 22 lipca 2010 roku. W wyniku tego zdarzenia powódka doznała następujących obrażeń ciała: stłuczenia klatki piersiowej skręcenia stawu śródręczno-palcowego lewego kciuka, ogólnych potłuczeń oraz podokostnego złamania w dystalnym odcinku lewej kości promieniowej oraz negatywnych następstw także w obszarze zdrowia psychicznego, w postaci urazu psychicznego, a dolegliwości powypadkowe odczuwała do 1 lipca 2011 roku. Sąd Rejonowy ustalił również, że w wyniku tego zdarzenia powódka nie doznała urazu kolana prawego.

W świetle powyższych okoliczności Sąd Rejonowy uznał, że „kwotą odpowiednią” zadośćuczynienia, o której mowa w art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c. stanowi kwota 35.000,00 zł, przy uwzględnieniu 4.000,00 zł wypłaconych powódce przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym z ustawowymi odsetkami od daty wyrokowania. W tym aspekcie Sąd Rejonowy miał na uwadze, że zadośćuczynienie pieniężne spełnia przede wszystkim funkcję kompensacyjną, ale jest z natury rzeczy niewymierne. Pierwszoplanowe znaczenie Sąd Rejonowy przypisał zakresowi cierpień fizycznych i psychicznych powódki, okresowi jej rekonwalescencji, jak też okoliczności, że powódka nie przyczyniła się do powstania u niej obrażeń.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie pkt I – co do kwoty 29.000,00 zł i pkt III wniósł pozwany (...) S.A. w W.. Powyższemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego – art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. polegające na uznaniu, iż odpowiednia suma tytułem zadośćuczynienia przyznana w wyroku kompensuje w całości doznaną przez powódkę krzywdę w sytuacji, gdy jest ona niewspółmiernie wysoka, zważywszy na fakt, iż powódka na skutek wypadku nie doznała poważnych obrażeń ciała, a powołani w sprawie biegli z zakresu chirurgii ogólnej, ortopedii i psychiatrii nie stwierdzili u powódki trwałego uszczerbku na zdrowiu,

2.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie oceny dowodów w sposób nie wszechstronny, uchybiający zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów poprzez:

a.  nieuwzględnienie przez Sąd faktu, iż biegli sądowi nie stwierdzili u powódki trwałego uszczerbku na zdrowiu, a także nie stwierdzono u niej szeregu urazów, jakie podawała w pozwie, a uraz kolana prawego okazał się, że nie miał związku ze szkodą,

b.  nie wzięciu pod uwagę, iż według biegłego psychiatry Z. O. zaburzenia u powódki wynikają z działania czynnika stresowego, mają charakter pozamaterialny i prezentowane są głównie w oparciu o skargi subiektywne, nie uwzględniane w zapisach tabel odszkodowawczych.

Wskazując na powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie zasądzonej na rzecz powódki kwoty 35.000,00 zł na kwotę 6.000,00 zł i oddalenie powództwa w pozostałej części wraz ze zmianą dotyczącą kosztów postępowania przed Sądem I instancji (pkt III) poprzez stosunkowe ich rozdzielenie według norm przepisanych oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, z uwzględnieniem wyodrębnionych kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego jej rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach II instancji.

W odpowiedzi na apelacje, powódka J. R. wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów zastępstwa prawnego zgodnie ze spisem kosztów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację pozwanego częściowo należy uznać za uzasadnioną albowiem zadośćuczynienie przyjęte zostało przez Sąd pierwszej instancji w zbyt wysokim rozmiarze nieadekwatnym do dyspozycji art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c.

Sąd Okręgowy zasadniczo podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy. Nie ulega wątpliwości, że pozwany zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 19 lipca 2010 r., a roszczenie powódki o zadośćuczynienie przed wytoczeniem niniejszego powództwa pozwany zrekompensował w kwocie 4.000,00 zł. Zdaniem Sądu Okręgowego, zakres obrażeń fizycznych i psychicznych, które powódka doznała w wypadku komunikacyjnym, nie pozwala jednak na przyznanie jej zadośćuczynienia w wysokości 39.000,00 zł (z uwzględnieniem kwoty 4.000,00 zł wypłaconej w postępowaniu likwidacyjnym), tak jak przyjął to Sąd Rejonowy.

Zgodnie z treścią art. 445 § 1 k.c., w wypadkach przewidzianych w art. 444 k.c., sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przyznanie pieniężnego zadośćuczynienia za krzywdę jest możliwe także wówczas, gdy poszkodowany dozna w wypadku samochodowym uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

To, że powódka w wyniku wypadku któremu uległa, doznała uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia jest w sprawie bezsporne. Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wyrażające się w zapłacie określonej kwoty, powinno więc uwzględniać wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne zarówno już doznane przez poszkodowaną, jak i te, które będzie ona z pewnością odczuwać w przyszłości, a które w chwili wyrokowania dadzą się przewidzieć z dużym stopniem prawdopodobieństwa. Przyznanie powódce pieniężnego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zależy od oceny i uznania sądu, opartego na wszystkich okolicznościach konkretnej sprawy.

Powyższy przepis nie wskazuje żadnych kryteriów, którymi należy się kierować przy określeniu wysokości zadośćuczynienia. Uczyniła to przede wszystkim judykatura, z poglądów której wynika, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Z drugiej strony wysokość ta nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” to znaczy utrzymana w odpowiednich granicach. Wszystkie te okoliczności muszą być analizowane indywidualnie w związku z osobą poszkodowanego.

Kalkulacja sumy „odpowiedniej” w znaczeniu przypisanym temu słowu przez ustawodawcę w art. 445 § 1 k.c. zakłada uwzględnienie takich okoliczności sprawy jak: rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń, długotrwałość i uciążliwość procesu leczenia i rehabilitacji, nasilenie dolegliwości bólowych, konieczność korzystania z pomocy osób drugich, zakres trwałych następstw wypadku w sferze psychicznej i fizycznej poszkodowanego oraz ich wpływ na dotychczasowe życie wyżej wymienionego. Ferowana na tej podstawie ocena winna uwzględniać również jego dotychczasowy tryb życia, mobilność oraz intensywność kontaktów towarzyskich, rodzinnych i zawodowych, co częstokroć pozostaje w związku z wiekiem pokrzywdzonego (por. SA w Ł. w wyroku z dnia 11 czerwca 2014 r., I ACa 1593/13, Lex nr 1480479, SA w S. w wyroku z dnia 17 czerwca 2014 r., I ACa 172/14, Lex nr 1527210 oraz SA w B. w wyroku z dnia 21 marca 2014 r., I ACa 837/13, Lex nr 1451592).

W ocenie Sądu Okręgowego, istotnie Sąd Rejonowy nie wziął pod uwagę, ustalając należne powódce zadośćuczynienie, pełnego wymiaru doznanej przez nią szkody. Zauważyć należy, że materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie pozwala stwierdzić, że powódka doznała stłuczenia klatki piersiowej, skręcenia stawu śródręczno-palcowego lewego kciuka, ogólnych potłuczeń oraz złamania podokostnowe kości promieniowej lewej. Następstwem tego wypadku była także ostra reakcja na stres, zaburzenia stresowe pourazowe (powódka odczuwała lęk przed podróżą samochodem). Nie ulega również wątpliwości, że u powódki przez okres 14 dni zastosowano unieruchomienie gipsowe kciuka lewego i po tym czasie mogła odczuwać ból o niewielkim natężeniu przez okres około 2-3 tygodni. W związku z doznanymi obrażeniami powódka pozostawała na kilkumiesięcznym zwolnieniu lekarskim. Brak jednak dowodów, które potwierdziłyby, iż uraz kolana prawego skutkujący leczeniem artroskopowym i jego rekonwalescencją powstał na skutek wypadku komunikacyjnego. zauważyć należy, że powódka dopiero po upływie 7 miesięcy od dnia zdarzenia zgłaszała dolegliwości bólowe stawu kolanowego prawego. W konsekwencji brak jest związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy tą dolegliwością a zdarzeniem z dnia 19 lipca 2010 r. Opinie biegłych sądowych sporządzone dla potrzeb niniejszego postępowania w tej kwestii nie pozostawiają żadnych wątpliwości.

W przekonaniu, Sądu Okręgowego powyższe okoliczności nie zostały w sposób dostateczny wyeksponowane i w tym zakresie zarzuty apelacyjne pozwanego zasługują na uwzględnienie.

Uwzględniając wszystkie wskazane okoliczności należało dojść do wniosku, że kwotą adekwatną rekompensującą w całości doznaną krzywdę powódki jest kwota 24.000,00 zł, którą należało pomniejszyć o dotychczas wypłaconą przez pozwanego kwotę 4.000,00 zł.

Wobec uwzględnienia powództwa jedynie w zakresie 57 %, opłatę sądową od pozwu uiszczoną przez powódkę w całości należało stosunkowo rozdzielić na podstawie art. 100 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego, w związku z tym, że na rzecz powódki zasądzono kwotę 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, pozwanego należało obciążyć kwotą 1.000,00 zł (20.000,00 zł x 5% = 1.000,00 zł) tytułem częściowego zwrotu opłaty sądowej.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt 1, a w pozostałym zakresie, z mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako niezasadną, o czym orzeczono jak w pkt 2.

O kosztach procesu przed Sądem Okręgowym orzeczono na mocy art. 100 k.p.c.