Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Janina Kacprzak

Sędziowie: SSA Jacek Zajączkowski

SSA Dorota Rzeźniowiecka (spr.)

Protokolant: stażysta Weronika Skalska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2015 r. w Ł.

sprawy S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o waloryzację emerytury

na skutek apelacji S. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 17 października 2014 r. sygn. akt V U 823/14,

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1489/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 marca 2014 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. dokonał waloryzacji przysługującej wnioskodawczyni S. S. emerytury od dnia 1 marca 2014 roku.

W odwołaniu od powyższej decyzji, S. S. podniosła jej uchybienia merytoryczne, wskazując iż wysokość emerytury została zaniżona, a co za tym idzie wyższa powinna być kwota waloryzacji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 października 2014 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

S. S., urodzona w dniu (...), złożyła w dniu 5 sierpnia 1992 roku wniosek o przyznanie emerytury. Decyzją z dnia 30 sierpnia 1992 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w T. M.. przyznał wnioskodawczyni prawo emerytury wcześniejszej od dnia 4 października 1992 roku, tj. od dnia ustania zatrudnienia. Podstawę wymiaru wyliczono z 3 lat kalendarzowych, tj. lat 1984-1986. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosił 103,79 %.

Decyzją z dnia 19 lutego 2007 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w T. M.. przyznał S. S. prawo do emerytury w związku
z ukończeniem 60 roku życia. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ZUS przyjął podstawę wymiaru dotychczas pobieranego świadczenia. Podstawę wymiaru wyliczono poprzez pomnożenie (...) 103,79% przez „starą” kwotę bazową 666,96 złotych. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 30 maja 2007 roku, wydanym w sprawie V U 649/07, oddalił odwołanie wnioskodawczyni od powyższej decyzji. Apelacja wnioskodawczyni od powyższego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 września 2008 roku.

Wnioskodawczyni odwoływała się od kolejnych decyzji waloryzacyjnych z dnia 1 marca 2007 roku, 1 marca 2008 roku, 1 marca 2009 roku, 1 marca 2010 roku, 1 marca 2011 roku, 1 marca 2012 roku i 1 marca 2013 roku.

Odwołania wnioskodawczyni od powyższych decyzji zostały oddalone przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wyrokami z dnia 26 stycznia 2009 roku w sprawie VU 852/07, z dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie VU 893/08, z dnia 14 września 2009 roku w sprawie VU 812/09, z dnia 3 listopada 2010 roku w sprawie VU 405/10, z dnia 11 stycznia 2012 roku w sprawie VU 407/11, z dnia 16 stycznia 2013 roku w sprawie VU 425/12 oraz dnia 13 grudnia 2013 roku w sprawie VU 742/13.

Oddalając wyrokiem z dnia 16 stycznia 2013 roku, w sprawie VU 425/12, odwołanie wnioskodawczyni od decyzji waloryzacyjnej z dnia 1 marca 2012 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. przekazał jednocześnie wniosek S. S. o ustalenie okresu stażu pracy w wymiarze 35 lat oraz wadliwości wyliczonej przez organ rentowy kwoty podatku dochodowego od wypłacanej ubezpieczonej emerytury do rozpoznania ZUS. Wnioskodawczyni wniosła apelację od powyższego wyroku do Sądu Apelacyjnego w Łodzi. Wyrokiem z dnia 13 lutego 2014 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelacje wnioskodawczyni.

Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia l marca 2014 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w T. M.. dokonał waloryzacji przysługującej wnioskodawczyni emerytury, poprzez pomnożenie kwoty świadczenia ustalonego na dzień 28 lutego 2014 roku, tj. 1.456,83 złotych przez wskaźnik waloryzacji – 101,60 %. Emerytura po waloryzacji od dnia 1 marca 2014 wyniosła 1.480,14 złotych. Wydając decyzję ZUS ustalił ponadto, że od dnia 1 marca 2014 roku podstawę opodatkowania stanowi miesięcznie kwota 1.480 złotych, zaliczka na podatek dochodowy wynosi miesięcznie 105 złotych, składka na ubezpieczenie zdrowotne 133,21 złotych, w tym odliczana od podatku 114,71 złotych, a odliczana od świadczenia 18,50 złotych. W związku z powyższym wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 1.241,93 złotych. Dokonując waloryzacji emerytury organ rentowy zwaloryzował jednocześnie podstawę wymiaru emerytury (2.123,04 złotych x 101,60 % = 2.157,01 złote).

Czyniąc rozważania prawne Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim przywołał pogląd Sądu Najwyższego zgodnie, z którym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot i zakres rozpoznania sądu wyznacza treść zaskarżonej decyzji (por. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 maja 1999 roku, II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601). Zaskarżona przez wnioskodawczynię decyzja z dnia 1 marca 2013 roku dotyczy waloryzacji emerytury a zatem przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy waloryzacja została dokonana w sposób zgodny z prawem.

Wskazując na treść art. 88 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późno zm.) Sąd Okręgowy wskazał, że waloryzacja emerytur i rent dokonywana jest corocznie od dnia l marca i polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. W myśl ust. 3 waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację. Waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji (ust. 4). Stosownie do art. 89 ust. 1 wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. W myśl ust. 2 wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych, o którym mowa w ust. l jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów.

W ocenie Sądu Okręgowego organ rentowy prawidłowo dokonał waloryzacji przysługującego wnioskodawczyni świadczenia. Wysokość zwaloryzowanej emerytury została ustalona według obowiązujących przepisów prawa, na podstawie prawidłowego wskaźnika waloryzacji. Jak wynika z komunikatu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 lutego 2014 roku w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2014 roku (M. P. z 2014r., poz. 150) wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2014 roku wynosi 101,60 % i taki też wskaźnik został zastosowany przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji. Nadto wskaźnik ten, stosownie do powołanych wyżej przepisów, został pomnożony przez kwotę świadczenia ustalonego na ostatni dzień lutego 2014 roku, tj. 1.456,83 złotych. W ocenie Sądu Okręgowego w świetle treści art. 88-89 ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy w sposób prawidłowy dokonał waloryzacji emerytury wnioskodawczyni.

Sąd Okręgowy w sposób pozytywny wyraził się jednocześnie odnośnie dokonanych przez ZUS wyliczeń składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy. Wyliczenia te zostały dokonane w oparciu o art. 79 ust. 1 i art. 95 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) oraz art. 27b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012r., poz. 361 ze zm.).

Sąd pierwszej instancji wskazał ponadto, iż poza zakresem rozpoznania w sprawie znalazły się podniesione przez wnioskodawczynię i jej pełnomocnika zarzuty dotyczące nieprawidłowego ustalenia przez ZUS stażu pracy, które w ich ocenie spowodowało zaniżenie wysokości emerytury, a tym samym także wpłynęło na sposób przeprowadzenia waloryzacji. Jednocześnie Sąd wskazał, że wniosek S. S. o ustalenie okresu stażu pracy w wymiarze 35 lat oraz wadliwości wyliczonej przez organ rentowy kwoty podatku dochodowego od wypłacanej ubezpieczonej emerytury, wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 16 stycznia 2013 r. w sprawie VU 425/12 został przekazany ZUS do rozpoznania. Apelacja od powyższego rozstrzygnięcia wniesiona, do Sądu drugiej instancji, została oddalona wyrokiem z dnia 13 lutego 2014 roku.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego złożyła ubezpieczona reprezentowana przez pełnomocnika L. S., wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że poprzednio złożone odwołanie nie zostało rozpoznane pod względem merytorycznym i prawnym. Ponadto w treści apelacji skarżąca przedstawiła swój sposób wyliczenia waloryzacji emerytury, wskazując jednocześnie, iż Sąd pierwszej instancji nie wziął pod uwagę zarzutów dotyczących zaniżenia stażu pracy przez organ rentowy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, Sąd Okręgowy wydał bowiem trafne rozstrzygnięcie, które znajduje uzasadnienie w całokształcie bezspornych okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów prawnych. Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy znajdują oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, które Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne. Skarżąca nie postawiła w apelacji takich zarzutów, które pozwalałyby na podważenie poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych oraz dokonanej przez ten Sąd oceny prawnej zgromadzonych dowodów.

Podkreślić należy, na co słusznie uwagę zwrócił również Sąd Okręgowy, iż zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego, określonego zakresem odwołania od tej decyzji. /por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r., sygn. II UZ 52/99, opubl. OSNAPiUS rok 2000 nr 15, poz. 601; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r. sygn. II UZ 4/08, opubl: OSNAPiUS rok 2009, Nr 11-12, poz. 163, str. 520). Przedmiotem merytorycznego rozstrzygnięcia sądu była zatem ocena zgodności z prawem – zarówno w aspekcie formalnym jak i materialnym - wydanej przez organ rentowy decyzji o waloryzacji świadczenia.

Unormowania art. 88-94 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przewidują coroczną (od 1 marca), cenowo-płacową waloryzację automatyczną emerytur i rent przyznanych przed terminem waloryzacji. Polega ona na pomnożeniu kwoty świadczenia oraz jego podstawy wymiaru (w wysokości przysługującej w ostatnim dniu lutego roku przeprowadzenia waloryzacji) przez wskaźnik waloryzacji. W stosunku do emerytur i rent pobieranych waloryzację przeprowadza się z urzędu (na bieżąco).

W złożonej apelacji skarżąca kwestionuje sposób wyliczenia waloryzacji, przedstawiając jednocześnie autorski sposób ich liczenia, który nie znajduje oparcia w obecnie obowiązujących przepisach. W ocenie Sądu organ rentowy prawidłowo dokonał waloryzacji przysługującego ubezpieczonej świadczenia. Wysokość zwaloryzowanej emerytury została ustalona według obowiązujących przepisów prawa, na podstawie prawidłowego wskaźnika waloryzacji. Jak wynika z komunikatu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 lutego 2014 r. (M. P. z 2014 r. poz. 150) wskaźnik waloryzacji wynosi aktualnie 101,60% i taki też wskaźnik został zastosowany przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji. Nadto, wskaźnik ten, stosownie do powołanych wyżej przepisów, został pomnożony przez kwotę świadczenia ustalonego na ostatni dzień lutego 2014 r. W świetle treści art. 88-89 ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy w sposób prawidłowy dokonał obliczenia świadczenia emerytalnego, co skutkuje koniecznością uznania złożonej apelacji za bezzasadną.

Sąd Apelacyjny zgodnie z przytoczonym na wstępie poglądem judykatury nie odniósł się do podnoszonych przez ubezpieczoną w treści złożonej apelacji twierdzeń i argumentów dotyczących zaniżenia okresu stażu pracy, jako niedotyczących kwestii prawidłowości waloryzacji świadczenia dokonanej przez organ rentowy. Nadto jak wskazywał też Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 16 stycznia 2013 r. w sprawie V U 425/12 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim przekazał wniosek ubezpieczonej o ustalenie okresu stażu pracy w wymiarze 35 lat oraz wadliwości wyliczonej przez organ rentowy kwoty podatku dochodowego od wypłacanej ubezpieczonej emerytury do rozpoznania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Niniejsze rozstrzygnięcie poddane zostało również kontroli instancyjnej, na skutek której Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację ubezpieczonej.

Mając na uwadze całość poczynionych na gruncie przedmiotowej sprawy rozważań Sąd Apelacyjny, podzielając argumentację Sądu I instancji, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.