Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jolanta Cierpiał

Sędziowie: SSA Iwona Niewiadowska-Patzer (spr.)

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

Protokolant: insp.ds.biurowości Agnieszka Perkowicz

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2015 r. w Poznaniu

sprawy A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę

na skutek apelacji A. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 26 września 2014 r. sygn. akt III U 318/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 oraz poprzedzającą go decyzję
i przyznaje wnioskodawczyni prawo do emerytury poczynając od 21 lutego 2014 r.

2.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 i zasądza od pozwanego na rzecz wnioskodawczyni kwotę 60 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz wnioskodawczyni kwotę 150 zł tytułem kosztów procesu w instancji odwoławczej.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 lutego 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił A. W. prawa do emerytury.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła A. W. domagając się zmiany decyzji i przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym przy uwzględnieniu, że posiada co najmniej 20 lat pracy, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wyrokiem z dnia 26 września 2014r., sygn. akt III U 318/14, Sąd Okręgowy w Koninie oddalił odwołanie (pkt 1) i zasądził od odwołującej na rzecz organu rentowego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt .

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:

A. W., ur. (...), złożyła w dniu 23.01.2014 r. wniosek w ZUS o przyznanie prawa do emerytury. We wniosku oświadczyła, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i obecnie pobiera zasiłek chorobowy. Do wniosku dołączyła dokumenty potwierdzające fakt pracy w gospodarstwie rolnym rodziców oraz świadectwa pracy potwierdzające okresy zatrudnienia.

Wśród złożonych dokumentów znajduje się świadectwo pracy z dnia 30.04.2001 r. wystawione przez (...) Spółka Akcyjna w K., w którym stwierdzono, że A. W. była tam zatrudniona od 3.08.1979 r. do 30.04.2001 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i w okresie tego zatrudnienia wykonywała pracę stażysty, kontrolera jakości – laboranta. W punkcie 4 ppkt 8 świadectwa pracodawca stwierdził, że pracownica wykonywała pracę w szczególnych warunkach jako kontroler jakości – laborant od 3.08.1979r. do 30.04.2001 r. Dz. XIV poz. 24 pkt 1 zał. nr 1 wyk A do zarz. Nr 3 MHiPM z dnia 30.03.1985 r. Oprócz tego ubezpieczona dołączyła kopie angaży i oświadczenia świadków dotyczące charakteru pracy kontrolera jakości – laboranta. Wśród złożonych dokumentów znalazło się także pismo (...) Sp. z.o.o z dnia 9.01.2014r., którym poinformowano odwołującą, że zakład nie ma podstaw prawnych do potwierdzenia pracy na stanowisku, na którym pracowała ubezpieczona jako pracy, która może być zakwalifikowana do warunków szczególnych w świetle rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r.

Organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawczyni okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia, bowiem w tym czasie odwołująca uczęszczała do Technikum (...) w T. i mieszkała w internacie, natomiast uwzględnił do stażu pracy okres zatrudnienia w S. A. od 3.08.1979 r. do 31.12.1998 r. ustalając, że wnioskodawczyni udowodniła 18 lat, 3 miesiące i 3 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 2 miesiące i 3 dni okresów nieskładkowych. Nie uwzględnił też żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołująca ukończyła (...) lat w dniu (...) r., w tym czasie uczyła się w Technikum(...) w T. i mieszkała w internacie.

W okresach wolnych od nauki – ferie, wakacje, dni wolne – przyjeżdżała do domu w G. i mieszkała z rodzicami. Rodzice odwołującej od 1964 byli właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni 1,69 ha położone w G.. Hodowali kury, kaczki, świnie, uprawiali zboże, ziemniaki, warzywa. Gospodarstwo nie było zmechanizowane i wszystkie prace w polu i przy inwentarzu trzeba było wykonywać ręcznie. Rodzice odwołującej pracowali poza rolnictwem, a po godzinach pracy wykonywali prace w gospodarstwie. Odwołująca, kiedy tylko przyjeżdżała do domu to też pomagała rodzicom w tych pracach. Szczególnie w okresie wakacji, kiedy to odwołująca przez okres 2 miesięcy (lipiec, sierpień) stale przebywała w domu rodziców, mogła też w sposób ciągły wykonywać różne niezbędne prace w gospodarstwie. Od rana przygotowywała paszę dla świń, kur, kaczek i karmiła inwentarz, zajmowała się pieleniem i zbieraniem chwastów. W tym też okresie rozpoczynały się sianokosy, po skoszeniu traw odwołująca przetrząsała i grabiła siano, układała w kupki. W okresie żniw wykonywała wspólnie z rodzicami prace w polu, ojciec odwołującej kosił zboże kosą a ona odbierała skoszone zboże, wiązała w snopki, układała. Ponadto pomagała przy zwożeniu snopków z pola do stodoły i przy omłotach. W okresie wakacji odwołująca nie wyjeżdżała z miejsca zamieszkania, cały czas przebywała w gospodarstwie rolnym i w każdej chwili była gotowa do wykonywania wszelkich potrzebnych prac w gospodarstwie rolnym. Prace te wykonywała wówczas codziennie co najmniej przez 4 godziny, a często także dłużej. Później też rodzice przekazali jej gospodarstwo rolne, w którym odwołująca zamieszkuje do chwili obecnej. Taka sytuacja miała miejsce w każde wakacje w okresie, kiedy odwołująca uczyła się w szkole średniej przez co najmniej 2 miesiące w roku tj. lipiec - sierpień 1975 r., lipiec – sierpień 1976 r., lipiec – sierpień 1977 r., oraz lipiec – sierpień 1978 r. Naukę w Technikum (...) w T. ubezpieczona ukończyła 31 maja 1979 r. Po zakończeniu nauki wróciła do miejsca zamieszkania w G. i do czasu podjęcia pracy w (...) w K. (tj. do 3.08.1979 r.) pomagała w prowadzeniu gospodarstwa rolnego.

A. W. podjęła pracę w Fabryce (...) w K. od dnia 3.08.1979 r. Początkowo została zatrudniona na stanowisku stażysty – laboranta w Dziale (...) – laboratorium. Po ukończeniu wstępnego stażu pracy, który trwała 3 miesiące powierzono jej obowiązki laboranta, a od dnia 1.05.1980 r. jej stanowisko zostało określone jako kontroler jakości – laborant. Praca ubezpieczonej polegała na tym, że pobierała próbki do badań na hali produkcyjnej tj. na wydziale tarcz ściernych, a następnie wykonywała analizy tych próbek w laboratorium. Zakład zajmował się produkcją tarcz ściernych z węglika krzemu i elektrokorundu, znajdowały się tam dwa laboratoria, jedno znajdowało się na hali produkcyjnej (...), a drugie było w odrębnym od tej hali budynku. W obu tych laboratoriach dokonywane były analizy materiałów wykorzystywanych w procesie produkcyjnym jak i analizy produktów wytworzonych. Odwołująca pracowała w obu laboratoriach, w zależności od potrzeb, wykonywała różne analizy składu ilościowego, jakościowego próbek. Odwołująca pobierała próby na wydziale produkcyjnym, czasem przynosił te próby inny pracownik, następnie przygotowywała próby do analiz, mieląc, krusząc na prasie, rozdrabniając w młynkach, wykonywała też analizy chemiczne pobranych próbek. Ponadto okresowo pracowała przy spektografie, przy obsłudze rentgena. Odwołująca wykonywała bardzo różne analizy w różnych pomieszczeniach laboratorium. Pobieranie próbek na hali (...) najczęściej odbywało się raz dziennie, czasem częściej, zajmowało różną ilość czasu w zależności od okoliczności i ilości materiałów jakie był do pobrania. Zasadnicze obowiązki związane z prowadzeniem analiz tych próbek odwołująca wykonywała w pomieszczeniach laboratorium. Na halę produkcyjną, gdzie odbywała się produkcja tarcz ściernych pracownice laboratorium chodziły pobierać surowce potrzebne do produkcji tarcz ściernych takie jak sproszkowane żywice, węgliki, elektrokorundy, żywice ciekłe, inne surowce. W zależności od tego ile ton przyszło danego surowca to z tylu worków trzeba było pobrać surowca. Po przyniesieniu tych próbek do laboratorium próby były uśredniane, a później badało się właściwości fizyczne i chemiczne. W przypadku badania właściwości chemicznych próbkę zalewało się kwasami, następnie było to wypalane w temp. 750 stopni, poddawane obróbce kwasów. Badanie właściwości fizycznych polegało na analizie sitowej, badano ciężar nasypowy. Odwołująca jakiś czas pracowała w laboratorium na (...), a później wykonywała też pracę w drugim laboratorium, gdzie zajmowała się badaniem tarcz ściernych, wówczas pracowała na rentgenie. Praca ta polegała na tym, że najpierw laborant musiał stopić próbki, a później je prześwietlał na rentgenie. Prace te były wykonywane w specjalnym pomieszczeniu. Po zakończeniu analizy odwołująca sporządzała odpowiednie dokumenty tzw. atesty. Przez cały okres zatrudnienia w (...) odwołująca pracowała jako laborantka, charakter jej pracy nie ulegał zmianie, nie korzystała z urlopów bezpłatnych ani wychowawczych, pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na koniec zatrudnienia pracodawca wystawił odwołującej świadectwo pracy, w którym zaznaczył, że wykonywała pracę w szczególnych warunkach Rodzaj pracy odwołującej został zakwalifikowany do prac wymienionych w wykazie A, dział XIV poz. 24. Również inni pracownicy laboratorium zatrudnieni na stanowisku kontroler jakości – laborant takie zaświadczenia otrzymali. Organ rentowy w przypadku zatrudnionych w tym samym czasie co odwołująca pracownic laboratorium J. B. i A. G.nie rozważał czy wykonywały pracę w szczególnych warunkach bowiem podstawą przyznania im prawa do emerytury po ukończeniu 55 lat był przepis art. 29 w związku z art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy powołując art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wskazał że, okolicznością sporną było to, czy do dnia wejścia w życia ustawy tj. do dnia 1.01.1999 r. ubezpieczona posiada co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych i czy legitymuje się okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Jeśli chodzi o wymagane okresy składkowe i nieskładkowe Sąd Okręgowy przyjął, że odwołująca udowodniła co najmniej 20 lat takich okresów. Nie było sporne, że z tytułu zatrudnienia w Fabryce (...) odwołująca do dnia 1.01.1999 r. posiada 18 lat, 3 miesiące i 3 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 2 miesiące i 3 dni okresów nieskładkowych. Do powyższych okresów winny zostać jednak doliczone okresy przerw w nauce przypadających w czasie wakacji, kiedy to odwołująca stale przebywała i zamieszkiwała w gospodarstwie rolnym rodziców, wykonują stale prace w tym gospodarstwie, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej. W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości, że wnioskodawczyni po ukończeniu 16 roku życia tj. od 21.02.1975 r. w okresie wakacji tj. lipiec - sierpień 1975 r., lipiec – sierpień 1976 r., lipiec – sierpień 1977 r., oraz lipiec – sierpień 1978 zamieszkiwała w gospodarstwie rolnym rodziców i wykonywała w tym czasie stałą pracę w tym gospodarstwie. Tym samym przyjąć, należy, że ubezpieczona posiada do dnia 1.01.1999 r. wymagane okresy składkowe i nieskładkowe.

Jeśli natomiast chodzi o okresy pracy w szczególnych warunkach, to zdaniem Sądu Okręgowego brak było wystarczających podstaw by przyjąć, że A. W. w okresie zatrudnienia w (...) w K. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace w szczególnych warunkach. Odwołująca wywodziła, że wykonywała prace w szczególnych warunkach polegającą na kontroli jakości produkcji. Zauważyć jednak należy, że w wykazie A, który stanowi załącznik nr 1 do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w dziale XIV (prace różne) pod pozycją 24 wymienione są jako prace w szczególnych warunkach: kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Jak wynika z treści powyższego wykazu praca polegająca na kontroli jakości produkcji może być uznana za pracę w szczególnych warunkach tylko wtedy, gdy pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku sprawował taką kontrolę na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Takie rozumienie omawianej pracy potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca 2011 r. III UK 3/11 oraz Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 15 maja 2013 r. sygn.. III AUa 1574/12.

Sąd Okręgowy wskazał, że odwołująca pracowała głównie w laboratorium, a na wydziale (...), gdzie odbywała się produkcja tarcz ściernych spędzała jedynie czas potrzebny na pobranie próbek, który mógł wynosić, w zależności od potrzeb, maksymalnie do 2 godzin. Pozostałe swoje obowiązki odwołująca wykonywała poza produkcją, w laboratorium, gdzie przeprowadzała analizy materiałów i gotowych produktów. Wprawdzie jedno z tych laboratoriów znajdowało się fizycznie na hali (...) w końcowej części tej hali, to jednak było od niej oddzielone i stanowiło odrębne, zamknięte pomieszczenie natomiast drugie laboratorium umiejscowione było w odrębnym budynku. Nie sposób więc przyjąć, by w spornym okresie zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy odwołująca zajmowała się bezpośrednią kontrolą procesu pracy na stanowiskach pracy wykonywanej w szczególnych warunkach bowiem nie była wykonywana stale przy stanowiskach produkcyjnych, a w przeważającej części ubezpieczona wykonywała swoją pracę w laboratorium. Tym samym, zdaniem Sądu Okręgowego nie można zakwalifikować czynności wykonywanych przez wnioskodawczynię w ramach zatrudnienia w spornym okresie do prac wymienionych pod poz. 24 działu XIV wykazu A.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy stwierdził, że A. W. nie spełnia wszystkich warunków koniecznych do przyznania emerytury na warunkach określonych w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych bowiem nie legitymuje się wymaganym okresem pracy w szczególnych warunkach.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako nieuzasadnione.

Apelację od powołanego rozstrzygnięcia w całości wniosła odwołująca, domagając się zmiany wyroku i poprzedzającej go decyzji poprzez przyznanie jej prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych a także zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującej kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego w I i II instancji wg norm przepisanych.

Apelująca zarzucała naruszenie art. 233 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów; naruszenie art. 228 k.p.c. poprzez pominięcie faktów wynikających ze sprawy prowadzonej w Sądzie Okręgowym w Koninie o sygn. akt III U 398/09; naruszenie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez uznanie, że odwołująca nie spełnia przesłanki 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku, zgodnie z art. 386 § 1 k.p.c.

Trafny był zarzut naruszenia powołanych przepisów prawa materialnego art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez uznanie, że odwołująca nie spełnia przesłanki 15 lat pracy w warunkach szczególnych, co skutkowało odmowa przyznania jej prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 184 ust. 1 - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 cyt. ustawy - za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Wiek emerytalny oraz rodzaje prac lub stanowisk i warunki uprawniające do świadczenia ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, czyli według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W myśl § 4 ust.1 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący dla mężczyzn 60 lat, oraz ma wymagany okres zatrudnienia (25 lat dla mężczyzn) w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W niniejszej sprawie sporne było jedynie ustalenie tego, czy odwołująca spełniła warunek uzyskania co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, co warunkowało przyznanie prawa do emerytury w obniżonym wieku. Na obecnym etapie postępowania pozostałe przesłanki nie były kwestionowane, bowiem odwołująca uzyskała wymagany wiek 55 lat, nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego, a także uzyskała wymagane co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, po zaliczeniu do nich okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia, przypadających w okresie wakacji (lipiec-sierpień) w latach 1975-1978 – Sąd Apelacyjny w pełni podzielił ustalenia Sądu I instancji w tym zakresie.

Odnośnie okresów pracy w szczególnych warunkach – Sąd Okręgowy podzielając pogląd organu rentowego, nie uznał natomiast okresu zatrudnienia odwołującej w zakładzie (...) od 3.08.1979 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku stażysty laboranta a następnie kontrolera jakości laboranta.

Zakład pracy (...) S.A. w K. w świadectwie z dnia 30 kwietnia 2001r. potwierdził, że odwołująca pracowała w warunkach szczególnych jako kontroler jakości – laborant, wskazując, że była to praca wymieniona w wykazie A dziale XIV poz. 24 pkt 1 do zarządzenia Nr 3 MHiPM z dnia 30 marca 1985r. Oprócz tego ubezpieczona dołączyła kopie angaży dotyczące charakteru pracy kontrolera jakości – laboranta. W związku z zakwestionowaniem świadectwa pracy przez organ rentowy oraz wobec twierdzeń odwołującej się, iż w spornym okresie wykonywała pracę w warunkach szczególnych - Sąd Okręgowy dopuścił dowód z zeznań świadków: A. G., J. J., H. R., M. S. i J. B., które pracowały razem z odwołującą w celu ustalenia powyższych okoliczności. Zważyć należy, że zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie spornych okoliczności także w oparciu o inne dowody, w tym z zeznań świadków na okoliczność wykonywania przez odwołującą pracy w szczególnych warunkach.

Za pracę w szczególnych warunkach uznać należy taką pracę, która spełnia kryteria określone w przepisach w/w rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. – a mianowicie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowiskach wymienionych w wykazie A lub B stanowiących załącznik do rozporządzenia. Cytowane rozporządzenie w dziale XIV poz. 24 wskazuje, iż pracami w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, są m.in. prace kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego wymienione wyżej dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie pozwalają na ustalenie, że odwołująca w okresie zatrudnienia w zakładzie (...) od 3.08.1979 r. do 31.12.1998 r. wykonywała pracę kontrolera jakości - laboranta, to jest pracę polegającą na kontroli jakości produkcji tarcz ściernych z węglika krzemu i elektrokorundu, tj. kontroli zarówno materiałów używanych do produkcji jak i gotowego produktu. Odwołująca pobierała próbki surowców, takich jak żywice, węgliki, czy elektrokorundy na wydziale produkcyjnym, a następnie przygotowywała próbki do analiz mieląc je, krusząc, rozdrabniając w młynkach lub wykonując analizy chemiczne. W przypadku badania właściwości chemicznych, odwołująca zalewała próbkę kwasami, a następnie wypalała w wysokiej temperaturze. Pracowała także przy spektrografie i przy rentgenie. Odwołująca badała również właściwości fizyczne próbek. Produkt był zatem badany przez odwołującą pod kątem zgodności z normami, a po zakończeniu analizy odwołująca sporządzała stosowny atest.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego praca odwołującej była bez wątpienia pracą wskazana w wykazie A dziale XIV poz. 24 cyt. wyżej rozporządzenia. Fakt, iż stanowisko laboranta nie zostało wymienione wprost w rozporządzeniu nie przekreśla możliwości zaliczenia tej pracy do zatrudnienia w szczególnych warunkach, w sytuacji, gdy była wykonywana w warunkach odpowiadających kontroli jakości produkcji, tak jak w niniejszej sprawie.

Nie można również uznać za zasadne argumentów, iż odwołująca nie przebywała stale w środowisku pracy, w którym zatrudnieni byli pracownicy produkcyjni, co wyklucza uznanie, że pracowała stale i w pełnym wymiarze w warunkach szczególnych. Co prawda znaczną cześć obowiązków wykonywała także w laboratorium (jedno z laboratoriów nie znajdowało się na hali produkcyjnej), jednak dokonując kontroli jakości produkcji stale miała do czynienia z próbkami produkowanych substancji, a zatem była ona narażona na działanie szkodliwych substancji (wielu jednocześnie), tak jak pracownicy produkcyjni. Co więcej, do swej pracy używała wielu substancji chemicznych, na które pracownicy produkcyjni nie byli narażeni.

Ubocznie dodać należy, że podobny pogląd jak zaprezentowany wyżej, wyraził Sąd Okręgowy w Koninie w sprawie o sygn. akt III U 398/09, dotyczącej prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych H. R., która pracowała na takim samym stanowisku jak odwołująca, w tym samym zakładzie.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że odwołująca pracowała stale i w pełnym wymiarze w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w zakładzie (...) od 3.08.1979 r. do 31.12.1998 r.

Reasumując - wobec wykazania przez odwołującą spornej przesłanki 15 lat pracy w warunkach szczególnych, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję i przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, zgodnie z art. 386 § 1 k.p.c. Zmiana orzeczenia w pkt 1 co do meritum, skutkowała także zmianą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, bowiem to odwołującej jako stronie wygrywającej, należy się od pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 60 zł, zgodnie z art. art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., art. 36 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.