Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Zabrocka

Protokolant: st.sekr.sądowy Alina Bastuba

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2013 r. w Gdańsku

sprawy H. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 25 czerwca 2012 r. nr (...)

oddala odwołanie.

/ na oryginale właściwy podpis/

Sygn. akt VII U 2371/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 czerwca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu H. K. (1) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153 poz. 1227 ze zm.), dalej: ustawa, tj. nie rozwiązania stosunku pracy oraz nie udokumentowania 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy podał, iż nie uwzględnił ubezpieczonemu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w okresie od dnia 15 czerwca 1970 r. do dnia 30 kwietnia 1991 r. w ramach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Usługowym (...) w G. z uwagi na fakt, iż w przedłożonym świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 kwietnia 1991 r. przywołano załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43 ze zm.), dalej: rozporządzenie, w postaci wykazu C (zamiast wykazu A) – wskazane w którym stanowiska uprawniają jedynie do wzrostu emerytury, a nie do obniżonego wieku emerytalnego z tytułu pracy w warunkach szczególnych (k. 22 akt rentowych).

Odwołanie z dnia 13 lipca 2012 r. od powyższej decyzji pozwanego organu rentowego wniósł ubezpieczony H. K. (1), wskazując, iż w spornym okresie był zatrudniony w warunkach szkodliwych w pełnym wymiarze czasu pracy, nie korzystał również z urlopów bezpłatnych (k. 2 akt sprawy).

W odpowiedzi z dnia 30 lipca 2012 r. na odwołanie ubezpieczonego pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji (k. 3-4 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony H. K. (1), urodzony dnia (...), z zawodu malarz, w dniu 21 maja 2012 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Ubezpieczony pozostawał w stosunku pracy do dnia 30 czerwca 2012 r. (tj. na dzień wydania spornej decyzji). Wymagany wiek 60 lat ubezpieczony ukończył w dniu 30 stycznia 2012 r. Ubezpieczony nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

okoliczności bezsporne, vide: wniosek ubezpieczonego o emeryturę – k. 1-2 akt rentowych, świadectwo pracy z dnia 02 lipca 2012 r. – k. 25 akt rentowych

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r. staż sumaryczny 30 lat, 2 miesiące i 16 dni, w tym 29 lat, 10 miesięcy i 20 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 26 dni okresów nieskładkowych, jednakże nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

dowód: karta przebiegu zatrudnienia ubezpieczonego – k. 21 akt rentowych

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 25 czerwca 2012 r. pozwany organ rentowy odmówił ubezpieczonemu H. K. (1) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie rozwiązania stosunku pracy oraz nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

d owód: decyzja pozwanego o odmowie prawa do emerytury z dnia 25 czerwca 2012 r. – k. 22 akt rentowych

Następnie, po wniesieniu odwołania, niezaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 25 lipca 2012 r. pozwany organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnych warunkach - wobec wykazania rozwiązania stosunku pracy z dniem 30 czerwca 2012 r.

dowód: decyzja pozwanego o odmowie prawa do emerytury z dnia 25 lipca 2012 r. – k. 28 akt rentowych, świadectwo pracy z dnia 02 lipca 2012 r. – k. 25 akt rentowych

W spornym okresie od dnia 15 czerwca 1970 r. do dnia 30 kwietnia 1991 r. ubezpieczony H. K. (1) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno Usługowym (...) w G. na stanowisku malarza.

Zakład pracy kilkakrotnie podlegał przekształceniom – m.in. w latach 60. nosił nazwę (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego w G., w latach 80 Kombinat Budowlany w G., w dniu 01 maja 1991 r. przekształcił się w Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe (...) sp. z o.o., zaś w latach 1994-1996 funkcjonował jako (...) sp. z o.o.

Wnioskodawca najpierw od dnia 02 września 1968 r. był zatrudniony u pracodawcy w celu nauki zawodu malarza. Następnie zatrudniony został w zakładzie pracy w dniu 15 czerwca 1970 r. w charakterze malarza.

Ubezpieczony zajmował się m.in. malowaniem różnych elementów farbami antykorozyjnymi, balustrad zewnętrznych, balkonowych, słupków ogrodzeniowych, ogrodzeń z płaskowników, drzwi zewnętrznych do wejścia do bloków, malował daszki zabezpieczające wentylację na dachach. Malował te elementy najpierw farbami antykorozyjnymi, potem olejnymi. W ramach tej pracy pracował przy budowie osiedli (...) – W., C., O., Ś..

W ramach pracy w ślusarni ubezpieczony zajmował się miniowaniem (malowaniem minią) elementów stalowych. W zależności od aktualnych potrzeb pracodawcy pracował na budowach lub w ślusarni w G. przy ul. (...) (był tam również warsztat naprawczy). Na budowie wykonywał on wszystkie roboty budowlane. Gipsował również ściany, gruntował posadzki. Ze specyfiki pracy ubezpieczonego wynikało, iż raz pracował w ślusarni, raz na budowie, i wykonywał różne prace, nie tylko przy malowaniu farbami antykorozyjnymi(minią ) . W ślusarni wykonywano prace malarskie balustrad, drzwi wejściowych, elementów konstrukcyjnych.

Prace związane z malowaniem elementów minią wykonywane były w ślusarni oraz na poszczególnych budowach (ręcznie oraz pistoletem do malowania), przy czym żaden pracownik nie wykonywał ich jako jedynego zadania tj stale i w pełnym wymiarze czasu pracy .

Poszczególne brygady w zakładzie pracy liczyły po 10-12 osób, pracowały zarówno w ślusarni, jak i na budowach. W spornym w latach ok. 1970-1980 okresie ubezpieczony, przydzielony do brygady świadka R. B., pracował w przy budowie kotłowni w T., K., P. i H. , gdzie znajdowały się olbrzymie konstrukcje kotłów i lejów, które należało pokryć minią, a następnie dwukrotnie zamalować farbą olejną. Prace wykonywane były ręcznie oraz pistoletami do malowania. Malowano również ściany tych kotłowni – pokrywano je najpierw wapnem na surowym tynku, potem dwukrotnie malowano farbą. Używano farb emulsyjnych, klejowych i lateksowych. Brygada pracowała również przy budowie fabryki domów w G., nie ukończonej, gdzie znajdowały się pojemniki na cement, suwnice, taśmociągi i stalowa konstrukcja hali – całość należało pokryć minią i trzykrotnie pomalować antykorozyjną farbą. Pracę wykonywano także w Muzeum (...) w G., dwa poziomy poniżej poziomu morza, gdzie gruntowano betonowe zbiorniki specjalną farbą, później szpachlowano na gładko i malowano farbami antykorozyjnymi. W okresie letnim brygada pracowała przy budowie osiedli mieszkaniowych na (...) P., (...) L., C., P. – gruntowano ściany, malowano i tapetowano, malowano farbami olejnymi lamperie, balustrady, okna i drzwi. Wszystkie te prace wykonywali wszyscy członkowie brygady, w tym ubezpieczony. Nie było tak, aby jedna osoba zajmowała się jednym rodzajem pracy – każdy robił wszystko.

W trakcie wykonywanej pracy ubezpieczony otrzymywał mleko, jednakże nie dostawał dodatków za pracę w warunkach szczególnych.

W okresie od dnia 18 czerwca 1987 r. do dnia 17 czerwca 1988 r. ubezpieczony wykonywał pracę eksportową w K. (ówczesne ZSRR) w ramach urlopu bezpłatnego od dnia 18 czerwca 1987 r. do dnia 03 sierpnia 1988 r. W tym okresie wykonywał prace różne.

dowód: świadectwo pracy z dnia 06 maja 1991 – k. 7 akt rentowych, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 września 1991 r. – k. 6 akt rentowych, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 27 maja 2003 r. – k. 12 akt KPU, legitymacja ubezpieczeniowa – koperta na k. 18 akt rentowych, dokumentacja zatrudnienia – koperta na k. 10 akt sprawy, zeznania ubezpieczonego – k. 25-26,28, 33-34 akt sprawy, zeznania świadka R. B. – k. 26-27 i 47-50 akt sprawy, zeznania świadka J. D. – k. 27-28 akt sprawy, akta osobowe – koperta na k. 45 akt sprawy, akta osobowe świadka R. B. – koperta na k. 57 akt sprawy

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, aktach rentowych pozwanego organu oraz aktach osobowych ubezpieczonego ze spornego okresu, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków R. B. i J. D., bowiem jako osoby obce, nie zainteresowane wynikiem postępowania, a jednocześnie zatrudnieni w spornych okresie w tych samych zakładach pracy, w ocenie Sądu zasługują na walor wiarygodności, tym bardziej, że ich zeznania razem z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym tworzą zwartą i logiczną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego H. K. (1) nie jest zasadne i z tego tytułu nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca nie legitymuje się 15–letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 nr 153 poz. 1227 ze zm.), dalej: ustawa, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;

Podkreślenia wymaga, iż art. 184 ust 2 powyższej ustawy zmieniony został przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. nr 637) z dniem 01 stycznia 2013r., co skutkuje tym iż od 01 stycznia 2013 r. celem uzyskania uprawnienia do emerytury w warunkach szczególnych nie ma konieczności spełniania przez ubezpieczonych przesłanki rozwiązania stosunku pracy.

Stosownie do dyspozycji art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27. Dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony legitymuje się świadectwem pracy w warunkach szczególnych , wskazującym , że wykonywał pracę malarza tj. pracę określoną w wykazie C załącznika do Rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r.

Do emerytury w obniżonym wieku kwalifikują prace wymienione w wykazie A i B . W dziale V (W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) pod pozycją 6 wskazano prace malarskie konstrukcji na wysokości.

Malowanie minią jako praca w warunkach szczególnych kwalifikowana jest praca określona w Wykazie A dział III (w hutnictwie i przemyśle metalowym) pod poz. 72 .

Zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony w dniu 30 stycznia 2012 r. osiągnął 60 rok życia, udowodnił przeszło 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, jak również na dzień wyrokowania przez Sąd nie pozostawał w stosunku pracy – który rozwiązał z dniem 30 czerwca 2012 r. (k. 25 akt rentowych), zatem po wydaniu spornej decyzji.

W ocenie Sądu Okręgowego, zgromadzony w aktach sprawy oraz dokumentacji pozwanego dotyczącej ubezpieczonego materiał dowodowy pozwala w sposób jasny, precyzyjny i nie budzący wątpliwości interpretacyjnych przyjąć za udowodnione twierdzenia pozwanego dotyczące kwestionowanych okresów pracy ubezpieczonego. Wynika z nich niewątpliwie, iż decyzja pozwanego odmawiająca ubezpieczonemu prawa do emerytury była prawidłowa, biorąc pod uwagę konieczność spełnienia przez ubezpieczonego na dzień 01 stycznia 1999 r. kumulatywnie m.in. warunku posiadania wykazanych 15 lat pracy w warunkach szczególnych (wynikający z art. 184 ust. 1 ustawy w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia), których ubezpieczony niewątpliwie nie udowodnił.

Sąd Okręgowy pragnie podkreślić, iż w powyższym stanie rzeczy kluczowe jest ustalenie w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego, iż ubezpieczony nie spełnił jednego z kryteriów, wynikających z art. 184 ustawy w wymaganych dla uzyskania jakiegokolwiek świadczenia emerytalnego przez osobę urodzoną po dniu 31 grudnia 1948 r., nie tylko emerytury w obniżonym wieku związanej z pracą w warunkach szczególnych – tj. nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

W powyższych okolicznościach bez znaczenia pozostał fakt, czy zostały spełnione przez ubezpieczonego pozostałe przesłanki wynikające z przepisów ustawy i rozporządzenia: osiągnięcia odpowiedniego wieku emerytalnego, nie przystąpienia przez ubezpieczonego do otwartego funduszu emerytalnego oraz (również początkowo spornego) rozwiązania stosunku pracy. Brak spełnienia choćby jednej z przesłanek wyłącza bowiem i wyklucza możliwość przyznania ubezpieczonemu świadczenia w postaci emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Stąd też, wobec ustalenia braku udokumentowania przez wnioskodawcę 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych – Sąd Okręgowy odstąpił od badania zagadnienia posiadania wymaganego stażu 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Na wstępie rozważań wskazać należy, iż mając na względzie specyfikę postępowania w sprawach ubezpieczeń społecznych oraz fakt, iż w przedmiotowej sprawie pomiędzy wnioskodawcą a organem ubezpieczeń społecznych powstał spór dotyczący obowiązku ubezpieczeń społecznych – Sąd Okręgowy uznał, że przy rozstrzygnięciu niniejszej sprawy zasadnicze znaczenie winna znaleźć zasada wyrażona w art. 6 k.c., zastosowana odpowiednio w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Sama zasada skonkretyzowana w art. 6 k.c., jest jasna. Ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza, część ogólna. Stanisław Dmowski i Stanisław Rudnicki, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2005 r., wydanie 6). Również judykatura stoi na takim stanowisku, czego wyrazem jest wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, w którym wyrażono pogląd, iż „Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa”.

Przenosząc powyższą regułę na grunt niniejszej sprawy przyjąć należy, iż skarżący decyzję pozwanego organu, zaprzeczając jego twierdzeniom, który na podstawie przeprowadzonego postępowania kontrolnego dokonał niekorzystnych dla ubezpieczonego ustaleń, winien był w postępowaniu przed Sądem nie tylko podważyć trafność poczynionych w ten sposób ustaleń dotyczących obowiązku ubezpieczeń społecznych, ale również, nie ograniczając się do polemiki z tymi ustaleniami, wskazać na okoliczności i fakty znajdujące oparcie w materiale dowodowym, z których możliwym byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych z jego stanowiskiem reprezentowanym w odwołaniu od decyzji.

Sąd Okręgowy pragnie podkreślić, iż ubezpieczony H. K. (1)nie wykazał i nie udowodnił swoich twierdzeń w zakresie posiadanych wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony nie wykonywał na pewno prac malarskich konstrukcji na wysokości . Twierdzenie o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych ubezpieczony opierał na tym , że przez sporny okres pracował jako malarz zajmujący się malowaniem elementów minią. W wykazie A dział V (budownictwo i przemysł materiałów budowlanych ) brak zaliczenia takiej pracy do prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Rozważał jednakże Sąd możliwość uznania , iż ubezpieczony wykonywał pracę o takim charakterze, skoro jest ona zaliczana do pracy w warunkach szczególnych dla grup zawodowych pracujących w przemyśle metalowym i hutnictwie. Brak bowiem racjonalnych przesłanek , dla których praca malarza minią w tej branży miałaby być kwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych , zaś praca malarza minią w budownictwie już nie.

Warunkiem takiego zaliczenia było wykazanie , że praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Postępowanie dowodowe nie potwierdziło jednakże tego .

Ubezpieczony wskazał na wiarygodność (powołanych przez niego samego) świadków, podając, iż „widzieli, co ja robię” (k. 21 akt sprawy).

Świadek J. D. (k. 27-28 akt sprawy) zeznał , iż ubezpieczony pracując w warsztacie malował minią . Wskazał, że wiedzę tę posiada na podstawie własnych obserwacji. Równocześnie świadek ten jednoznacznie podał, iż „raczej to robił” – co oznacza, iż nie był pewien, iż były to jedyne obowiązki i zadania ubezpieczonego w jego pracy. Co więcej, nie mógł tego stwierdzić w sposób jednoznaczny, bowiem – jak wskazał – bazował na obserwacjach gdy sam – co do zasady pracujący na budowach jako specjalista robót wykończeniowych – wymieniał w bazie pracodawcy w G. sprzęt, i tylko wówczas miał możliwość obserwacji ubezpieczonego. Mógł więc opisać jedynie te momenty i sytuacje, kiedy przyjeżdżał do bazy – podczas gdy większość czasu niewątpliwie pracował na budowach. Sąd dał wiarę zeznaniom tego świadka w całości, biorąc jednakże pod uwagę, iż posiadał on jedynie częściową wiedzę na temat rodzaju pracy ubezpieczonego, na podstawie pojedynczych obserwacji a nie stałej współpracy lub pracy w jednym miejscu, wspólnie.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadka R. B. wobec faktu, iż przez ok. 10 lat był on brygadzistą ubezpieczonego (lata 1970/72-1980/82), zatem niewątpliwie posiadał dokładną, pewną i wiarygodną wiedzę na temat tego, jakie zadania w spornym okresie i w jakim wymiarze czasu wykonywał wnioskodawca. Fakt piastowania stanowiska brygadzisty przez świadka Sąd uznał za niewątpliwy (angaże w tym zakresie z lat 1969-1992 – koperta na k. 57 akt sprawy). Znaczenie ma również okoliczność, iż świadek także był zatrudniony na stanowisku malarza – zatem formalnie tym samym, co ubezpieczony – oraz iż, jak podał, zatrudnienia w tym przedsiębiorstwie nie zaliczono mu do stażu pracy w warunkach szczególnych (k. 27 akt sprawy), emeryturę otrzymał dopiero w zwykłym (nie obniżonym) wieku emerytalnym. Świadek zeznał, iż ubezpieczony zajmował się m.in. malowaniem różnych elementów farbami antykorozyjnymi, balustrad zewnętrznych, balkonowych, słupków ogrodzeniowych, ogrodzeń z płaskowników, drzwi zewnętrznych do wejścia do bloków, malował daszki zabezpieczające wentylację na dachach. Malował te elementy najpierw farbami antykorozyjnymi, potem olejnymi. W ramach tej pracy pracował przy budowie osiedli (...) – W., C., O., Ś.. Na budowie wykonywał on wszystkie roboty budowlane. Gipsował również ściany, gruntował posadzki. Ze specyfiki pracy ubezpieczonego wynikało, iż raz pracował w ślusarni, raz na budowie, i wykonywał różne prace, nie tylko malarskie. W ślusarni wykonywano prace malarskie balustrad, drzwi wejściowych, elementów konstrukcyjnych. Prace związane z malowaniem elementów minią wykonywane były w ślusarni oraz na poszczególnych budowach (ręcznie oraz pistoletem do malowania), przy czym żaden pracownik nie wykonywał ich jako jedynego zadania i stale – a sporadycznie, miniowanie trwało maksymalnie do 3-5 miesięcy jednorazowo. Poszczególne brygady w zakładzie pracy liczyły po 10-12 osób, pracowały zarówno w ślusarni, jak i na budowach. Świadek opisywał również, jak brygada podlegająca mu – do której należał wnioskodawca – wykonywała szereg prac na różnych budowach (budowy kotłowni w T., K., P. i H.; budowa fabryki domów w G.; budowa Muzeum (...) w G.; budowy osiedli mieszkaniowych na (...) P., (...) L., C., P.). I tak, poza malowaniem minią , należało malować farbą olejną, emulsyjną, klejową i lateksową, pokrywać ściany wapnem, szpachlować na gładko, gruntowano ściany, malowano i tapetowano, malowano farbami olejnymi lamperie, balustrady, okna i drzwi. Świadek kilkukrotnie podkreślał, iż wszystkie te prace wykonywali wszyscy członkowie brygady, w tym ubezpieczony. Nie było tak, aby jedna osoba zajmowała się jednym rodzajem pracy – każdy robił wszystko. Równocześnie – mimo formułowanych wprost zarzutów ubezpieczonego – podkreślał on, iż niewątpliwie wnioskodawca pracował w jego brygadzie ok.10 lat .

Także w zakresie powyższego zarzutu ubezpieczonego – rzekomej dużo krótszej pracy w brygadzie R. B. – uznać należało, iż ograniczył się on jedynie do twierdzeń, a przede wszystkim sam zmieniał stanowisko w tej sprawie w toku postępowania, co prowadzi do odmowy wiarygodności zeznaniom w tym zakresie, tak jak negowaniu zakresu prac wykonywanych w spornym okresie. Na jednej bowiem z rozpraw w dniu 20 lutego 2013 r. mówił o pracy u świadka B. może w 1976 r. (k. 33 akt sprawy), aby następnie w dniu 08 kwietnia 2013 r. wskazywać już, że praca ta miała trwać w latach 1972-1976 (k. 39 akt sprawy). Analogicznie, podnosił on, iż pracował na budowie w R., nie zaś na budowie oznaczonej przez pracodawcę symbolem KB-05 (co świadek R. B. zidentyfikował jako budowę G. Ś.), miał zaś w G. odbierać jedynie wypłatę i być „na stanie” tej budowy (k. 49-50 akt sprawy) – tymczasem stanowisku takiemu przeczy przedłożona przez ubezpieczonego dokumentacja jego zatrudnienia w spornym okresie, gdzie oznaczenie KB-05 pojawia się wielokrotnie jako wskazanie miejsca pracy.

W tych okolicznościach Sąd nie dał wiary twierdzeniom ubezpieczonego , iż w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyłącznie prace przy minowaniu różnych elementów wykorzystywanych na budowach. Ubezpieczony wskazujący – co już podniesiono - iż świadkowie , a więc i świadek B. posiadają wiedzę na temat tego jaką pracę wykonywał, jednocześnie nie przedstawił żadnych racjonalnych argumentów , wskazujących za tym , iż świadek ten zeznawał nieprawdę. Podkreślić przy tym należy szczegółowość dwukrotnie przesłuchiwanego świadka.

Mając zatem na względzie zebrany materiał brak było możliwości określenia w jakich konkretnie okresach ubezpieczony zajmował się malowaniem minią , a w jakich wykonywał inne prace należące do obowiązków malarza budowlanego , w konsekwencji określenia , czy legitymuje się on 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Wskazać należy także, iż podzielić należało zarzut pozwanego, sformułowany w spornej decyzji, iż ubezpieczony –co już podnoszono – legitymuje się świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 kwietnia 1991 r. w którym przywołano załącznik do rozporządzenia w postaci wykazu C . Wymienione w nim stanowiska uprawniają jedynie do wzrostu emerytury, a nie do obniżonego wieku emerytalnego z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Ich wykonywanie umożliwiało ubieganie się o wzrost świadczenia emerytalnego lub rentowego o odpowiednio 10/15% podstawy wymiaru – nie zaś samodzielnie do przejścia na emeryturę w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych (do czego niewątpliwie uprawniają prace wymienione w wykazie A, a wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy). Nadmienić należy również, iż wspomniany wykaz C jako załącznik do rozporządzenia został skreślony na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 maja 1996 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1996 r. nr 63 poz. 292), wchodzącego w życie z dniem ogłoszenia tj. 07 czerwca 1996 r.

Za właściwe w tym miejscu Sąd Okręgowy uznał przywołanie ugruntowanego poglądu orzecznictwa, zgodnie z którym przepisy przewidujące prawo do emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze są przepisami szczególnymi, ich wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna, co wielokrotnie podkreślał Sąd Najwyższy (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 sierpnia 2005 r., I UK 378/04, Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2006/13-14/218).

Konkludując, wobec nieudowodnienia przez ubezpieczonego H. K. (1) wymaganych przepisami przynajmniej 15 lat stażu pracy w warunkach szczególnych, Sąd nie miał podstaw do uwzględnienia jego odwołania od spornej decyzji pozwanego organu rentowego z dnia 25 czerwca 2012 r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami orzekł jak w sentencji wyroku, oddalając odwołanie ubezpieczonego.

SSO Elżbieta Zabrocka