Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Aleksander Ostrowski

Protokolant Justyna Gdula

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2015 r.

sprawy:

1.  M. W. (1) (M. W. (1))

urodzonemu (...) we W., synowi K. i G. z domu W.;

oskarżonego o przestępstwa z art. 157 § 2 k.k., z art. 216 § 1 k.k.

2. O. G. (O. G.)

urodzonej (...) we W., córce K. i E. z domu D.

oskarżonej o przestępstwo z art. z art. 216 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej/oskarżycielki prywatnej wzajemnej O. G.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

z dnia 5 czerwca 2015 r. sygn. akt XII K 458/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że za podstawę odstąpienia od kary wobec oskarżonego M. W. (1) za czyn opisany w pkt I części dyspozytywnej tegoż wyroku przyjmuje przepis art. 59 kk;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżycielki prywatnej (oskarżonej wzajemnej) O. G. na rzecz oskarżonego (oskarżyciela prywatnego wzajemnego) M. W. (1) kwotę 420 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zasądza od oskarżycielki prywatnej (oskarżonej wzajemnej) O. G. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym wymierza jej opłatę w kwocie 240 złotych za II instancję.

Sygn.akt IV Ka 886/15

UZASADNIENIE

M. W. (1) został oskarżony przez oskarżycielkę prywatną O. G. o to,że:

I.w dniu 7 maja 2014r.(około godz.17.15) we W. ,na parkingu samochodowym przed sklepem”M. (...) przy ul.(...) kopknął kilkakrotnie w nogi,uderzył kilkakrotnie pięściami w głowę,uderzył kilkakrotnie pięściami w ramiona (...) oraz krzyknął kilkakrotnie w sposób słyszalny dla O. G. oraz przechodzących obok innych klientów sklepu”zboczeniec”i „pedał” tj.o czyn z art.157§2 kk;

II.w dniu 7 maja 2014r. (około godziny 17.19) we W.,wewnątrz sklepu (...) (...)przy ul.(...) dwukrotnie przewrócił O. G.,uderzył ją kilkakrotnie pięściami w głowę,szarpał ją kilkakrotnie za ramiona oraz krzyknął kilkakrotnie w sposób słyszalny dla O. G. oraz przechodzących obok innych klientów sklepu”zboczeniec” i „pedał” tj.o czyn z art.216 1 kk ;

Jednocześnie oskarżony M. W. (1) wniósł wzajemny prywatnoskargowy akt oskarżenia przeciwko O. G. zarzucając jej to,że:

III.w dniu 7 maja 2014r.na parkingu samochodowym znajdującym się przed sklepem (...) przy ul.(...) we W. znieważyła M. W. (1) wykrzykując w jego obecności pod jego adresem niecenzuralne słowa:”ty skurwysynu” oraz „ty chuju” tj.o czyn z art.216§1 kk;

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej z dnia 5 czerwca 2015r. sygn.akt XII K.458/14:

I.uznano oskarżonego –oskarżyciela prywatnego wzajemnego M. W. (1) za winnego tego,że w dniu 7 maja 2014r. we W. przy ul.(...) uderzył O. G. w twarz oraz szarpał ją za ramiona,powodując u niej obrażenia ciała w postaci otarć naskórka ramion lewego i prawego oraz obrzęk w okolicy lewego łuku brwiowego,które to obrażenia naruszyły czynności narządów ciała O. G. na czas poniżej dni siedmiu tj.przestępstwa z art.157§2 kk przy czym na podstawie art.59§1 kk odstąpiono od wymierzenia mu kary orzekając jednocześnie na mocy art.49§1 kk od oskarżonego –oskarżyciela prywatnego wzajemnego M. W. (1) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 500 zł;

II.uznano oskarżonego-oskarżyciela prywatnego wzajemnego za winnego tego,żę w dniu 7 maja 2014r. we W.,przy ul.(...) znieważył O. G. słowami (...) tj.przestępstwa z art.216§1 kk przy czym na podstawie art.216§3 kk odstąpiono od wymierzenia mu kary;

III.uznano oskarżycielkę prywatną – oskarżoną wzajemnie O. G. za winną tego,że w dniu 7 maja 2014r. we W. przy ul.(...) znieważyła M. W. (1) słowami (...) tj.przestępstwa z art.216§1 kk i,przy czym na mocy art.216§3 kk odstąpiono od wymierzenie jej kary.

Jednocześnie na podstawie art.631 kpk zasądzono od M. W. (1) na rzecz O. G. kwotę 720 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu oraz na mocy art.628 kpk zasądzono od O. G. na rzecz M. W. (1) kwotę 720 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok został zaskarżony przez pełnomocnika – obrońcę oskarżonej wzajemnie O. G. w zakresie:

- na niekorzyść oskarżonego – oskarżyciela wzajemnego M. W. (2) w odniesieniu do kary poprzez odstąpienie od kary w przypadku obu przypisanych czynów;

- na korzyść oskarżycielki – oskarżonej wzajemnie O. G. w całości co do czynu z art.216§1 kk oraz w części dotyczącej kosztów procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

I. obrazę przepisów postępowania,która miała wpływ na treść orzeczenia,a to art.7 kpk w zw. z art.410 kpk poprzez – będące wynikiem nieuwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz niedostrzeżenie przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej,polegające na :

1.ustaleniu,że oskarżona poszturchiwała i ubliżała K. W.,co sprowokowało przestępne działanie M. W. (2),

2.ustaleniu ,że oskarżona wypowiedziała obelżywe słowa w stosunku do M. W. (1) w tym słowo „skurwysyn”,wyłącznie na podstawie wyjaśnień oskarżonego,

3.pominięciu przy wyrokowaniu jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia zeznań A. B.,w sytuacji,w której jego zeznania mają znaczenie dla okoliczności związanych z wymiarem kary dla M. W. (1).

II.obrazę przepisów postępowania,która miała wpływ na treść orzeczenia,a to art.496§1 i 3 kpk,poprzez zmianę wcześniejszego postanowienia Sądu w zakresie umorzenia postępowania z oskarżenia prywatnego M. W. (2) przeciwko O. G.,pomimo nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego ;

III.rażącą niewspółmierność kary,polegającą na odstąpieniu od jej wymierzenia w stosunku do M. W. (2),w sytuacji,w której jego działanie było wydłużone w czasie,było nacechowane intensywnością i znaczną agresją,oskarżony nigdy nie okazał skruchy i nie przyznał się do winy,a ponadto swoją złość nakierował również na inne,niezwiązane ze sprawą osoby.

Stawiając powyższe zarzuty pełnomocnik (obrońca) oskarżonej-oskarżycielki prywatnej wzajemnej O. G. wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt.I poprzez wymierzenie oskarżonemu za czyn z art.157§2 kk kary 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2)zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu za czyn z art.216§3 kk kary 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie;

3)zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie O. G. od czynu z art.216§1 kk;

4)zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od M. W. (2) na rzecz O. G. kosztów procesu,w tym 3000 zł kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Analiza akt przedmiotowej spraw na tle stanowiska obu stron procesowych a także wywodów Sądu I instancji wskazuje na trafność wydanego w niniejszej sprawie rozstrzygnięcia,a tym samym brak podstaw do uwzględnienie apelacji obrońcy-pełnomocnika O. G..

Odnośnie zarzutu obrazy art.496 §1 i 3 kpk:

Sąd Okręgowy stanął na stanowisku,iż zarzut skarżącego jakoby doszło po stronie Sądu I instancji do obrazy cytowanych wyżej przepisów postępowania uznać należy za całkowicie chybiony.

Zgodnie bowiem z przepisem art.496§3 kpk tylko nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego na rozprawę uważa się za odstąpienie od oskarżenia.

Rolą Sądu Orzekającego jest zatem dokonanie oceny postępowania oskarżyciela prywatnego i podjęcie decyzji czy istnieją przesłanki do oczywistego umorzenia postępowania czy też argumenty przedstawione przez spóźnioną lub nieobecną stronę realizują wymóg rzeczywistego usprawiedliwienia po myśli cytowanego przepisu.

W niniejszej sprawie oskarżyciel prywatny i zarazem oskarżony wzajemnie M. W. (1) stawił się wprawdzie spóźniony na rozprawę,ale spóźnienie to było niewielkie i nie spowodowało jej odroczenia.

Sąd Rejonowy władny był w tej sytuacji uchylić swoje pierwotne postanowienie i kontynuować rozpoznanie sprawy albowiem pozostawało to w pełnej zgodności z przepisami procedury.

Zarzut obrazy art.7 kpk:

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego przeczy jednoznacznie tezie skarżącego o naruszeniu przez Sąd Rejonowy zasady swobodnej oceny dowodów na rzecz dowolności w ustaleniu faktów stanowiących podstawę dla rozstrzygnięcia.

W tym miejscu przypomnieć wypada, iż „zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeśli tylko: - jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy; - stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego; - jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku” (zob. postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 28 kwietnia 2015 r. II KK 89/15, Legalis nr 1242114).

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przeprowadził szczegółową analizę wiarygodności zgromadzonego materiału dowodowego. Ocena ta została dokonana w oparciu o prawidłowe i zrozumiałe kryteria, na podstawie całokształtu dowodów przeprowadzonych w postępowaniu. Odnośnie zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. zasadnie wskazuje się w judykaturze, że „formułująca go strona procesowa winna wykazać, że Sąd orzekający nie respektował przy ocenie zebranych w sprawie dowodów wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zasady prawidłowego (logicznego) rozumowania. Nie wystarczy natomiast (…) samo przeciwstawienie dokonanej przez Sąd meriti ocenie poszczególnych dowodów własnej (subiektywnej) oceny owych dowodów i prosta negacja wyrażonego w tym przedmiocie przez tenże Sąd stanowiska” (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu – II Wydział Karny z dnia 20 września 2012 r. II AKa 202/12, Legalis nr 680009). Zdaniem Sądu Odwoławczego argumentacja przedstawiona w tym zakresie przez skarżącego stanowi jedynie nieskuteczną polemikę z ustaleniami Sądu I instancji.

I tak,w żadnym razie nie doszło do przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów poprzez ustalenie,iż całe zajście z dnia 7 maja 2014r. zainicjowała oskarżycielka prywatna – oskarżona wzajemnie O. G. ,albowiem Sąd Orzekający dysponował w tej mierze wiarygodnymi dowodami w postaci nie tylko wyjaśnień oskarżonego –oskarżyciela prywatnego wzajemnego M. W. (2) ale i zeznaniami całkowicie obcego dla stron świadka A. W. ( k.70-72).

Jeśli zatem nawet podejść do zeznań byłego szwagra O. G. z dużą rezerwą wynikającą z niewątpliwie negatywnego jego stosunku do tej kobiety,to brak jest równocześnie jakichkolwiek podstaw do negowania oświadczeń świadka A. W.,którego obszerne zeznania przedstawiły zachowanie się O. G. bynajmniej nie jako wzorcowy przykład kultury i całkowitego braku agresji.

To właśnie ten świadek podkreślił,iż zaobserwował jak O. G. podeszła do byłego teścia,osoby już wówczas wiekowej i bezspornie schorowanej,a następnie wręcz zaatakowała tego mężczyznę szarpiąc go i ubliżając mu.

Jeśli do tego dodać oplucie interweniującego w obronie swojego ojca oskarżonego – oskarżyciela prywatnego wzajemnego M. W. (2),to za bezsporny uznać należy fakt nagannego i przestępczego zachowania się O. G. we wstępnej fazie zajścia,a w konsekwencji wysoce prowokacyjne postępowanie względem M. W. (2),które zaowocowało z kolei jego agresją względem byłego męża siostry.

Sąd Rejonowy władny był w związku z tym dać również wiarę M. W. (2) co do jego znieważenia przez O. G. i nie może to być traktowane jako nadużycie uprawnień ustawowych wynikających z art.7 kpk,tym bardziej iż opis czynu z art.216§1 kk przypisanego tej oskarżonej – oskarżycielce wzajemnej zawarty jest również w zeznaniach świadka A. W. ( vide k.71).

Bez znaczenia orzeczniczego trafnie zakwalifikowano zeznania świadka A. B.,albowiem nie uczestniczył on w charakterze obserwatora zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego postępowania a tym samym także i ten zarzut apelacji uznać należ za nie zasługujący na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze,Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w ustaleniach faktycznych Sądu I instancji dowolności i sprzeczności z materiałem dowodowym uznając,iż ustalenia te są prawidłowe.

Zarzut dotyczący rozstrzygnięcia o karze:

Rażąca niewspółmierność kary czy też środka karnego ma miejsce tylko wówczas,gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności,które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary,można przyjąć,iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art.53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego.Zaznaczyć przy tym należy powtórnie ,iż ustawa traktuje jako podstawę odwoławczą tylko taką niewspółmierność kary,która ma charakter rażący.Niewspółmierność zatem musi już przy wstępnym oglądzie rzucać się w oczy i nie nadawać się do zaakceptowania / T.Grzegorczyk w:Grzegorczyk,Tylman,Polskie postępowanie s.710/:nie może to być dysproporcja mała,lecz znaczna /M.,Proces s.411/.Podkreślił to Sąd Najwyższy wyrażając pogląd,iż nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary,ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury,iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco”niewspółmierną,to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować/ W..SN z 2.2.1995r.II KRN 198/94 (...),nr 6,poz.18/.

Na tle rozstrzygnięcia jakie zapadło w niniejszej sprawie trudno zaaprobować zarzut obrońcy-pełnomocnika O. G. o tym,iż nosi ono cechy rażącej łagodności lub też nieuzasadnionej surowości,w zależności od osoby oskarżonego.

Zdaniem Sądu Odwoławczego,Sąd Rejonowy w sposób właściwy i znajdujący swoje oparcie w aktach sprawy przyjął,iż materiał dowodowy oraz specyficzne tło konfliktu między O. G. a M. W. (1) nakazują zastosowanie do popełnionych przez ten osoby czynów przepisów art.59§1 kk oraz art.216§3 kk.

W odniesieniu do każdego z czynów Sąd Rejonowy przedstawił bowiem logiczną i zasługującą na pełne poparcie argumentację ,której nie ma potrzeby ponownego przytaczania przez Sąd Okręgowy w niniejszym uzasadnieniu,ograniczając się do stwierdzenia,iż wywody skarżącego w niczym poglądu Sądu I instancji w tej mierze nie podważyły.

Reasumując, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok co do zasady utrzymał w mocy jako prawidłowy,zaś jedyna wprowadzona korekta do przepisu art.59 kk wynika ze zmiany ustawowej obowiązującej od 1 lipca 2015r.(vide Dz.U. z 2015r. poz.396).

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego oparto na przepisach art.636§1 i 3 kpk oraz art.13 ust.2 ustawy o opłatach w sprawach karnych.