Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 sierpnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania K. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 8 grudnia 2014 roku nr (...)

w sprawie K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu K. M. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 listopada 2014 roku do 31 października 2016 roku;

2.  ustala, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV U 39/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 21 sierpnia 2015 r.

Decyzją z dnia 08.12.2014 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), odmówił K. M. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 03.12.2014 r. stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji K. M. domagał się jej zmiany
i przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że nie zgadza się z decyzją komisji lekarskiej ZUS.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że K. M., urodzony (...) r., z zawodu jest murarzem i w zawodzie tym pracował, a ponadto był pomocnikiem (odnaszaczem) w hucie szkła.

Od 07.02.2007 r. do 30.04.2012 r. ubezpieczony pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, zaś od 01.05.2012 r. do 31.10.2014 r. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Wyrokiem z dnia 29.01.2013 r., sygn. akt IV U 1080/12, Sąd Okręgowy w Tarnowie oddalił odwołanie ubezpieczonego od decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 31.08.2012 r. przyznającej wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.05.2012 r. do 31.10.2014 r. Wyrokiem z dnia 22.10.2013 r., sygn. akt III AUa 354/13, Sąd Apelacyjny w Krakowie oddalił apelację wnioskodawcy od tego orzeczenia.

W dniu 08.08.2014 r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego z wnioskiem
o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

W orzeczeniu z dnia 31.10.2014 r. lekarz orzecznik ZUS uznał, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Na skutek sprzeciwu, sprawa przekazana została komisji lekarskiej ZUS, która
w orzeczeniu z dnia 03.12.2014 r. podtrzymała stanowisko wyrażone przez lekarza orzecznika.

Na tej podstawie, zaskarżoną decyzją z dnia 08.12.2014 r. ZUS Oddział
w T. odmówił K. M. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(okoliczności bezsporne)

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

U odwołującego zdiagnozowano:

-

schizofrenię paranoidalną,

-

pogranicze upośledzenia umysłowego lekkiego.

Wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 01.11.2014 r. na okres dwóch lat.

Ubezpieczony pozostaje w opiece psychiatryczno- psychologicznej ambulatoryjnej od 2002 r., początkowo z rozpoznaniem osobowości nieprawidłowej, od 2006 r.- ostrych zaburzeń psychotycznych, zaś od 2010 r.- schizofrenii paranoidalnej. W trakcie hospitalizacji w Oddziale Psychiatrycznym, jaka miała miejsce od 14.08.2006 r. do 10.11.2006 r., stwierdzono u niego ostre zaburzenia psychotyczne, osobowość schizoidalną oraz upośledzenie umysłowe lekkie. Od 07.01.2015 r. do 13.03.2015 r. wnioskodawca pozostawał w leczeniu w Oddziale Psychiatrycznym z rozpoznaniem organicznych zaburzeń urojeniowych.

Opiniowany był kilkukrotnie badany psychologicznie. W 1997 r. oceniono, że jego poziom funkcjonowania intelektualnego jest niższy od przeciętnej (11=78), natomiast
w latach 2004, 2006, 2009 stwierdzano upośledzenie umysłowe lekkie (11=67, 11=69,11=67).

Z opinii psychologicznej z dnia 13.03.2015 r. wynika, że funkcjonowanie intelektualne odwołującego jest obniżone (pogranicze upośledzenia umysłowego),
a w obrazie jego funkcjonowania widoczne są deficyty w obszarze emocjonalnym
i społecznym. Wskazano też, że przeżywane przez pacjenta zaburzenia psychiczne znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie oraz realizację aktywności życiowej.

Wnioskodawca pozostaje w leczeniu psychiatrycznym ambulatoryjnym. Uczęszcza na Warsztaty Terapii Zajęciowej.

Od czasu poprzedniego orzekania nie nastąpiła istotna i stabilna poprawa stanu psychicznego odwołującego umożliwiająca powrót do aktywności zawodowej.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 26.05.2015 r.- k. 8-10,

Sąd podzielił wnioski wynikające z opinii biegłego psychiatry, ponieważ opinia ta sporządzona została w sposób rzetelny, po osobistym przebadaniu ubezpieczonego oraz bardzo szczegółowej i wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, przy czym biegły legitymował się fachową wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym. W ocenie Sądu, dokonana przez biegłego diagnoza schorzeń występujących u wnioskodawcy jest prawidłowa, zaś wnioski wynikające
z opinii korespondują ze zgromadzoną dokumentacją medyczną oraz bazują na wynikach przeprowadzonego badania, co czyni opinię wewnętrznie spójną, logiczną i kompletną. Opinia w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazuje stan zdrowia odwołującego
i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzyga kwestię wpływu stwierdzonych u niego schorzeń na zdolność do pracy. Z tych też powodów, Sąd w pełni podzielił wnioski wynikające z wydanej w sprawie opinii sądowo- lekarskiej biegłego psychiatry.

Żadna ze stron opinii tej nie kwestionowała.

Uwzględniając powyższe, na podstawie tej właśnie opinii, ocenionej pozytywnie, zgodnie z kryteriami zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 08.12.2014 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 107 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Jak stanowi przepis art. 57 ust. 1 powołanej ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 ustawy, niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W myśl ust. 2 powołanego artykułu, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Równocześnie, jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy, przy ocenie stopnia
i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak również możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Jak wynika z wydanej w niniejszej sprawie opinii biegłego psychiatry, u odwołującego występuje schizofrenia paranoidalna i pogranicze upośledzenia umysłowego lekkiego, co czyni go osobą częściowo niezdolną do pracy od 01.11.2014 r. na okres dwóch lat.

Wnioskodawca pozostaje w opiece psychiatryczno- psychologicznej ambulatoryjnej od 2002 r., początkowo z rozpoznaniem osobowości nieprawidłowej, od 2006 r.- ostrych zaburzeń psychotycznych, zaś od 2010 r.- schizofrenii paranoidalnej. W trakcie hospitalizacji w Oddziale Psychiatrycznym, trwającej od 14.08.2006 r. do 10.11.2006 r., stwierdzono
u niego ostre zaburzenia psychotyczne, osobowość schizoidalną oraz upośledzenie umysłowe lekkie. Od 07.01.2015 r. do 13.03.2015 r. ubezpieczony pozostawał w leczeniu w Oddziale Psychiatrycznym z rozpoznaniem organicznych zaburzeń urojeniowych. Odwołujący był też kilkukrotnie badany psychologicznie. W 1997 r. oceniono, że jego poziom funkcjonowania intelektualnego jest niższy od przeciętnej (11=78), natomiast w latach 2004, 2006, 2009 stwierdzano upośledzenie umysłowe lekkie (11=67, 11=69,11=67). Z opinii psychologicznej z dnia 13.03.2015 r. wynika, że funkcjonowanie intelektualne ubezpieczonego jest obniżone (pogranicze upośledzenia umysłowego), a w obrazie jego funkcjonowania widoczne są deficyty w obszarze emocjonalnym i społecznym. Przeżywane przez pacjenta zaburzenia psychiczne znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie oraz realizacje aktywności życiowych. Odwołujący pozostaje w leczeniu psychiatrycznym ambulatoryjnym. Uczęszcza na Warsztaty Terapii Zajęciowej. Od czasu poprzedniego orzekania nie nastąpiła istotna
i stabilna poprawa jego stanu psychicznego umożliwiająca powrót do aktywności zawodowej.

Skoro więc zaskarżona przez K. M. decyzja ZUS Oddział w T.
z dnia 08.12.2014 r. nie była zasadna, należało uwzględnić jego odwołanie, przyjmując jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia art. 107, art. 57 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 i 3 ustawy
z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Tym samym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.11.2014 r. do 31.10.2016 r. (punkt 1 wyroku).

Jednocześnie, Sąd stwierdził, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, gdyż dokonał niewłaściwej oceny stanu zdrowia badanego. W tym względzie Sąd miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z art. 118 ust. 1 tej ustawy, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (ust. 1a). W zdaniu drugim ust. 1a art. 118 ustawy dodano, że organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21.06.2012 r., III UK 110/11 ( Legalis nr 537327), błąd organu rentowego skutkujący jego „odpowiedzialnością odsetkową” może stanowić efekt błędu w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa oraz błędu w ustaleniach faktycznych. Jeśli zatem wydanie nieprawidłowej decyzji w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy byłoby następstwem niewłaściwej oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o to świadczenie dokonanej przez lekarza orzecznika lub głównego lekarza orzecznika oddziału, a więc następstwem niewłaściwych ustaleń faktycznych, to błąd taki należy uznać za błąd organu rentowego, powodujący jego odpowiedzialność na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (punkt 2 wyroku).