Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lipca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku N. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty rodzinnej

na skutek odwołania N. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 8 grudnia 2014r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonej N. K. prawo do renty rodzinnej od 01 grudnia 2014 roku do dnia 31 marca 2016 roku.

Sygn. akt VU 88/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 grudnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawczyni N. K. prawa do renty rodzinnej.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż z przedłożonego w dniu 13 listopada 2014 roku zaświadczenia wynika, że studia na których jest wnioskodawczyni trwają 5,5 roku w związku z czym jest ona na przedostatnim roku studiów a zatem w myśl art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 z późn. zm.), brak jest podstaw do wypłaty renty rodzinnej od miesiąca grudnia 2014 roku.

Od powyższej decyzji złożyła odwołanie w dniu 13 stycznia 2015 roku N. K., wnosząc o ponowne przyznanie jej prawa do renty rodzinnej od dnia 1 grudnia 2014 roku, ponieważ obecnie jest na ostatnim roku studiów, który składa się z trzech semestrów.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

N. K., urodzona w dniu (...), nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym w dniu 23 maja 2006 roku ojcu – M. K.. Świadczenie przyznane zostało decyzją ZUS z dnia 7 lipca 2006 roku od dnia 23 maja 2006 roku tj. od dnia śmierci.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu k.9, odpis skrócony aktu urodzenia k. 33, decyzja ZUS z dnia 7 lipca 2006 roku k.55 akta ZUS)

W latach 2005-2008 N. K. uczęszczała do Liceum (...) im. S. Ż. w O.. Następnie w latach 2008 - 2010 kontynuowała naukę w (...) Szkole (...) w W. na kierunku technik (...).

( dowód: zaświadczenia k.35, k.147, k.179,103 akta ZUS)

Od 1 października 2010 roku wnioskodawczyni podjęła 5,5-letnie studia niestacjonarne, jednolite magisterskie, na Uniwersytecie (...) w Ł., na Wydziale (...), na kierunku (...)

Nauka w przedmiotowej szkole obejmuje 11 semestrów (5,5 roku), a planowany termin ukończenia studiów to 31 marca 2016 roku.

Ostatni rok studiów obejmuje dwa semestry dydaktyczne i trzeci semestr- praktyki zawodowe. Warunkiem uzyskania tytułu magistra farmacji jest zaliczenie sześciomiesięcznej, bezpłatnej, praktyki zawodowej w aptece.

Od dnia 1 października 2014 roku wnioskodawczyni jest studentką V roku studiów i od tej chwili jest studentką ostatniego roku studiów.

W dniu 17 listopada 2014 roku, N. K. ukończyła 25 lat.

( dowód: zaświadczenie k.217 akt ZUS, zaświadczenia k.3,k.15, zeznania wnioskodawczyni protokół audio-video z dnia 2 lipca 2015 roku 1 minuta 38 sekunada-2 minuta 46 sekunda )

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

odwołanie jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153,
poz. 1227 z późn. zm.), prawo do renty rodzinnej mają dzieci własne do ukończenia nauki
w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia.

Ust. 2 cytowanego artykułu stanowi, że jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

W ocenie Sądu Okręgowego za nieuzasadnione należy uznać stanowisko ZUS zaprezentowane w zaskarżonej decyzji, który przyjął, że wnioskodawczyni osiągnęła 25 lat będąc na przedostatnim, nie zaś na ostatnim roku studiów. Podstawą takiego wnioskowania była fakt, że wnioskodawczyni 25 lat ukończyła w dniu 17 listopada 2014 roku, a studia na których jest wnioskodawczyni trwają 5,5 roku, w związku z czym jest ona na przedostatnim roku studiów.

Trzeba wskazać, iż zagadnienie stanowiące przedmiot sporu w tej sprawie było już wielokrotnie rozważane w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W najnowszym orzeczeniu odnoszącym się do tej tematyki – wyroku wydanym 8 sierpnia 2007 roku ( II UK 15/07, OSNP z 2008r., nr 19 -20, poz. 295 ) Sąd Najwyższy uznał, iż ustalenie daty, w której dziecko pobierające rentę rodzinną było na ostatnim roku studiów w rozumieniu art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych następuje na podstawie wpisu na ostatni rok studiów dokonanego w oparciu o regulamin obowiązujący uczelnię.

Pogląd ten jest kontynuacją utrwalonej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego przedstawionych we jego wcześniejszych orzeczeniach ( zob. wyrok z 20 kwietnia 2006 roku, ( I UK 265/05, Pr. Pracy 2006/7-8/53 ) , wyrok z 28 października 2003 roku ( II UK 138/03, OSNP 2004 roku, nr 15, poz. 271, uchwała z 23 lutego 1989 roku ( III UZP 3 /89, OSP 1990r., nr 5, poz. 246 ) i zdaniem Sądu Okręgowego należy go w pełni podzielić.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 sierpnia 2007r. kwestia ukończenia przez studenta jednego roku studiów i rozpoczęcia następnego nie była uregulowana w ustawie z dnia 12 września 1990 roku o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 ze zm.), lecz określona regulaminem studiów uchwalanym przez samą uczelnię. Również po zmianie stanu prawnego i wejściu w życie z dniem 1 września 2005 roku nowej ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2012, poz. 572 t.j. ) kwestia organizacji studiów należy do uczelni. W związku z tym ustalenie daty, w której dziecko pobierające rentę rodzinną było na ostatnim roku studiów w rozumieniu art. 68 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach, następuje na podstawie wpisu na ostatni rok studiów dokonanego w oparciu o regulamin obowiązujący uczelnię.

W ocenie Sądu Najwyższego intencją ustawodawcy było powiązanie wymienionej w ust. 1 art. 68 ustawy z 17 grudnia 1998 roku granicy wieku zachowania uprawnień do renty rodzinnej (16 lat) z najniższym wiekiem, od jakiego wolno młodzieży podejmować zatrudnienie. Zgodnie bowiem z art. 190 § 2 k.p. zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 16 lat. Z momentem ukończenia 16 roku życia uzyskuje się status młodocianego w rozumieniu prawa pracy. Stosownie do art. 191 § 2 k.p. młodociany nieposiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego. Celem tego unormowania jest więc zapewnienie środków utrzymania młodej osobie do dnia, gdy może ona już samodzielnie zarabiać na swoje utrzymanie, jeżeli nie zamierza uzyskać wyższych kwalifikacji zawodowych w drodze nauki w szkole. W sytuacji kontynuowania nauki po ukończeniu 16 roku życia (co jest powszechne), osobie takiej przysługuje prawo do dalszej wypłaty renty rodzinnej aż do ukończenia 25 roku życia. Utratę uprawnień przed ukończeniem tego wieku spowoduje ukończenie nauki (dotyczy to również takich sytuacji jak usunięcie ze szkoły, skreślenie z listy studentów itp.). Nie ma bowiem wówczas przeszkód do niezwłocznego podjęcia pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Ustawodawca przyjmuje, że z dniem ukończenia granicy wiekowej 25 lat prawo do renty rodzinnej ustaje bez względu na okres, jaki pozostał do zakończenia nauki w szkole, jeżeli jest ona odbywana w szkole niebędącej szkołą wyższą. Jedyny wyjątek - w odniesieniu do odbywania studiów w szkole wyższej - ustanowiony został w art. 68 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r., dopuszczającym dalsze, maksymalne przedłużenie okresu pobierania renty rodzinnej przez dziecko, które osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, do zakończenia tego ostatniego roku studiów. W ocenie Sądu Najwyższego wykładnia celowościowa i funkcjonalna tego przepisu przemawia za możliwością wyjątkowego przedłużenia prawa do renty rodzinnej tylko tym studentom, którym brakuje już niewiele miesięcy do zdobycia dyplomu wyższych studiów, a pozbawienie ich w tym krótkim okresie prawa do renty rodzinnej mogłoby doprowadzić do zaniechania dalszej nauki i zaprzepaszczenia kilkuletnich starań, zmierzających do uzyskania wyższych kwalifikacji zawodowych i możliwości zatrudnienia zgodnej z ich poziomem. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2011 r. II UK 303/10).

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 16 listopada 2006 roku, III AUa 516/06, LEX nr 253491, że rok akademicki nie zawsze musi obejmować okres dwóch semestrów oraz Sądu Apelacyjnego Warszawie z dnia 19 czerwca 2006 roku, III AUa 487/06, LEX nr OSA 2009/1/2 , że ostatni rok studiów nie zawsze jest tożsamy z końcem roku akademickiego, przewidzianym zwyczajowo na dzień 30 września. W zależności od postanowień regulaminu studiów wyższych, obowiązujących na konkretnej uczelni, może on wykraczać poza ten termin.

Wskazane regulacje prawne oraz utrwalona linia orzecznicza prowadzą do wniosku, że - dla celów przedłużenia prawa do renty rodzinnej dziecka, które osiągnęło 25 rok życia, będąc na ostatnim roku studiów, do zakończenia tego roku studiów - wiążące będzie oznaczenie roku akademickiego i w tym ostatniego roku studiów wyższych w oparciu o postanowienia regulaminu studiów obowiązującego w konkretnej szkole wyższej. Z zaświadczenia wystawionego przez (...) Medycznym w Ł., na którym studiuje wnioskodawczyni wynika, że ostatni rok studiów wnioskodawczyni na kierunku farmacja nie jest tożsamy
(w zakresie sposobu liczenia roku akademickiego) z końcem roku akademickiego przewidzianym na dzień 30 września na innych uczelniach. Rok akademicki w przypadku wnioskodawczyni, nie obejmuje tradycyjnych dwóch semestrów, ale ostatni rok jest rokiem dłuższym, gdyż obejmuje dwa semestry dydaktyczne i trzeci semestr sześciomiesięcznej, bezpłatnej, praktyki zawodowej w aptece, która jest warunkiem uzyskania dyplomu uzyskania tytułu magistra farmacji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy ustalił, że N. K. w chwili ukończenia 25 lat (w dniu 17 listopada 2014 roku) była już studentką ostatniego roku studiów wyższych.

W oparciu o powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, iż przyznał wnioskodawczyni N. K. prawo do renty rodzinnej na dalszy okres tj. od dnia 1 grudnia 2014 roku do 31 marca 2016 roku.