Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2012 r. w Krakowie

sprawy z wniosku A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w N.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy A. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 stycznia 2012 r. sygn. akt IV U 1389/11

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 345/12

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 29 sierpnia 2012 r.

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie od decyzji z dnia 27 października 2011 r., którą Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. odmówił A. G. przyznania emerytury.

Sąd Okręgowy stwierdził, że bezspornym w sprawie jest to, iż wnioskodawca, urodzony (...), na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił 27 lat, 9 miesięcy i 19 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Wnioskodawca od dnia 1 września 1999 r. pozostaje w stosunku pracy w firmie (...) SA w N.. Wniosek o przyznanie świadczenia złożył w dniu 5 października 2011 r.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) uznał, że wnioskodawcy prawo do emerytury nie przysługuje, gdyż w dacie wydania zaskarżonej decyzji pozostawał w zatrudnieniu. Wnioskodawca nie spełnił jednej z przesłanek warunkujących nabycie prawa do spornego świadczenia, zatem brak jest podstaw do uwzględnienia jego odwołania.

Jednocześnie Sąd Okręgowy za bezprzedmiotowe uznał odnoszenie się do zarzutów wnioskodawcy w kwestii nie uwzględnienia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 września 1971 r. do 30 listopada 1988 r., gdyż w okolicznościach niniejszej sprawy kwestia ta nie wpływa na istotę rozstrzygnięcia.

Wobec powyższego Sąd I instancji orzekł jak w sentencji na zasadzie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył wnioskodawca, wnosząc o jego zmianę poprzez przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Skarżący zarzucił naruszenie art. 184 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 2 ust. 1, §4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 83 ze zm.), poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż w niniejszej sprawie niezbędne jest uprzednie rozwiązanie stosunku pracy jak i brak jest podstaw do uznania prawa do emerytury z tytułu zatrudnienia w Zakładach (...) w G. w okresie od 1 września 1971 r. do dnia 31 listopada 1988 r. w szkodliwych warunkach. W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że w związku z wejściem w życie od dnia 1 stycznia 2011r. art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, osoby ubiegające się po tej dacie o emeryturę, pozostające w zatrudnieniu, nabywają prawo do emerytury, lecz jego wypłata ulega zawieszeniu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy wnioskodawca spełnia warunki uprawniające go do otrzymania emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Zgodnie z art. 184 ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust.2).

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 grudnia 2007 r., sygn. akt I UK 132/07, stwierdził, iż prawo do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS nabywa ubezpieczony, który na dzień wejścia ustawy w życie spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego, czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub był pracownikiem wykonującym inną pracę, czy też pozostawał w zatrudnieniu na innej podstawie niż stosunek pracy bądź nie pozostawał w jakimkolwiek zatrudnieniu, z tym, że w przypadku pozostawania w stosunku pracy emerytura uzależniona jest od jego rozwiązania.

Mając na uwadze powyższe podkreślić należy, iż prawo do przedmiotowego świadczenia uzależnione jest od łącznego spełnienia, wszystkich przewidzianych w art.184 cyt. ustawy warunków. Stąd też legitymowanie się przez wnioskodawcę wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym, oraz ewentualne udowodnienie przez niego co najmniej 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, nie stanowi podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji, w sytuacji, gdy nie zostały spełnione pozostałe warunki. Jakkolwiek przyznać należy, iż uprzednie rozwiązanie stosunku pracy nie gwarantuje nabycia prawa do emerytury, to jednakże pozostawanie w zatrudnieniu stanowi bezwzględną podstawę do odmowy przyznania prawa do świadczenia. Skoro zatem, jest poza sporem, że wnioskodawca nie rozwiązał stosunku pracy, to tym samym nie wystąpiła jedna z przesłanek warunkujących przyznanie mu prawa do emerytury w trybie art. 184 cyt. ustawy. Z tego względu Sąd I instancji zasadnie odmówił mu przyznania prawa do przedmiotowego świadczenia.

W kontekście powyższych rozważań wobec braku spełnienia przesłanki rozwiązania stosunku pracy badanie pozostałych przesłanek było zbędne. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 stycznia 2005 roku, I UK 160/2004, OSNP 2005/16/255, stwierdził, że w postępowaniu odrębnym z zakresu ubezpieczeń społecznych, toczącym się z odwołania od decyzji wydanej wskutek wniosku o przyznanie emerytury lub renty, niedopuszczalne jest przedmiotowe przekształcenie roszczenia przez żądanie ustalenia tylko niektórych przesłanek warunkujących prawo do świadczenia. Rozstrzygnięcie sądu może dotyczyć jedynie prawa do świadczenia oraz jego wysokości świadczenia, nie jest natomiast możliwe ustalanie, dla przyszłych celów emerytalno–rentowych, poszczególnych przesłanek, warunkujących prawo do tego świadczenia. Wobec powyższego Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd I instancji skupiając się na fakcie pozostawania przez wnioskodawcę w stosunku pracy, zasadnie nie odniósł się do kwestii legitymowania się przez niego co najmniej 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Wskazać bowiem należy, że warunek łącznego spełnienie wszystkich wymogów, od których uzależnione jest prawo do świadczenia, zwalania Sąd od czynienie dalszych ustaleń, w sytuacji przyjęcia, że osoba zainteresowana nie spełnia jednej z przesłanek. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lutego 2010 r. sygn. akt I UK 262/09, stwierdził, że zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do świadczeń określonych w tej ustawie powstaje z dniem spełnienia się wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia. Niespełnienie przez pracownika ustawowych warunków koniecznych do przyznania świadczenia powoduje wydanie decyzji odmownej. Wydanie takiej decyzji następuje również wtedy, gdy pracownik nie spełnia chociażby jednego z ustawowych warunków niezbędnych do przyznania świadczenia. Nie jest dopuszczalne w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych wydanie wyroku ustalającego spełnienie przez ubezpieczonego niektórych warunków wymaganych do nabycia prawa do świadczenia i przyznającego to świadczenie pod warunkiem spełnienia pozostałych warunków w przyszłości. Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy. W tym stanie raczy brak jest podstaw by rozstrzygać na gruncie niniejszej sprawy kwestii, czy okres zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładach (...) w G. w okresie od 1 września 1971 r. do 31 listopada 1988 r., winien zostać uznany jako okres pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. akt I UK 325/11, stwierdził, że prawo do emerytury na podstawie art. 184 cyt. ustawy nabywa ubezpieczony, który na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej spełnił określone w niej warunki stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego, czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub był pracownikiem wykonującym inną pracę, czy też pozostawał w zatrudnieniu na innej podstawie niż stosunek pracy bądź nie pozostawał w jakimkolwiek zatrudnieniu, z tym, że w przypadku pozostawania w stosunku pracy emerytura uzależniona jest od jego rozwiązania.

Sąd Apelacyjny uznał, że wnioskodawca bezzasadnie powołuje się na regulację art. 103a cyt. ustawy. Przepis ten bowiem, jest przepisem ogólnym, regulującym kwestię zawieszenie prawa do emerytury, i nie znajduje zastosowania w przypadku art. 184 cyt. ustawy, który stanowi szczegółową regulację warunkująca nabycie prawa do świadczenia. Podkreślić należy, że art. 184 cyt. ustawy bezwzględnie uzależnia nabycie prawa do emerytury od uprzedniego rozwiązania stosunku pracy. Skoro wnioskodawca nie rozwiązał stosunku pracy, to nie może nabyć prawa do świadczenia, a tym bardziej jego wypłata nie może zostać zawieszona.

Mając na uwadze, że zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu i oparte zostało na niewadliwych ustaleniach faktycznych, a wywiedziona apelacja nie zawierała usprawiedliwionych zarzutów, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art.385 k.p.c.