Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Wiesława Szulczewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Wronkowska

po rozpoznaniu w dniu 27 października 2015 r. w Gdańsku

sprawy S. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o ustalenie istnienia bądź nieistnienia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania S. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 25 listopada 2014 r. nr (...)

I. oddala odwołanie,

II. zasądza od S. M. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. kwotę 60,00 zł ( sześćdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 691/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 listopada 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. określił wysokość należności S. M. z tytułu składek za okres od marca 2014 r. do czerwca 2014 r.

Z powyższą decyzją nie zgodził się ubezpieczony, wskazując, iż w toku postępowania zmierzającego do wydania w/w decyzji pozwany organ rentowy naruszył normy wynikające z art. 9 oraz art. 10 § 1 Ustawy z dnia 14 czerwca 2960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2013.267 j.t. ze zm.) Podkreślił, iż nie był należycie i wyczerpująco informowany o okolicznościach faktycznych i prawnych które miały wpływ na ustalenie jego obowiązków będących przedmiotem postępowania. Nadto w jego przekonaniu organ wydał decyzje bez zapewnienia wnoszącemu odwołanie czynnego udziału w postępowaniu oraz bez umożliwienia wypowiedzenia się co do zebranych dowodów przed wydaniem decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje.

S. M. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, Kancelarię (...), od 2011 r. do chwili obecnej. Z tytułu prowadzenia tej działalności ubezpieczony ma zaległości składkowe.

(Dowód: wpis do Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej( NIP: (...)) , załącznik do dokumentu nr (...) z dnia 22 sierpnia 2014 r. k.4 akt rentowych).

Decyzją organu rentowego z dnia 21 maja 2014 r. S. M. został objęty od dnia 01 marca 2014 r. obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Decyzja została doręczona ubezpieczonemu dnia 09 czerwca 2014 r. Wnioskodawca nie wniósł odwołania od powyższej decyzji. Nie dokonał także złożenia w ZUS dokumentacji rozliczeniowej, ani nie opłacał składek należnych na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.

W tym stanie rzeczy Zakład zawiadomieniem z dnia 22 sierpnia 2014 r. poinformował wnioskodawcę o wymiarze składek z urzędu za okres od marca 2014 r. do czerwca 2014 r. Organ rentowy poinformował wnioskodawcę, iż w sprawie dokonanego wymiaru składek z urzędu zostało wszczęte postępowanie administracyjne i ubezpieczony może w terminie 14 dni złożyć deklaracje rozliczeniowe, w przeciwnym razie Zakład wyda decyzję administracyjną określającą wysokość należności, która to decyzja po uprawomocnieniu się będzie stanowić podstawę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

( dowód: decyzja z dnia 21 maja 2014 r. k.1-2 akt rentowych, zawiadomienie z dnia 22 sierpnia 2014 r. k. 5 akt rentowych)

W dniu 24 września 2014 r. organ zawiadomił ubezpieczonego o zakończeniu postępowania dowodowego oraz wezwał go do złożenia w terminie 7 dni pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacania składek, pod rygorem wydania decyzji w sprawie określenia wysokości należności na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów. Ubezpieczony został pouczony o możliwości zapoznania się z aktami sprawy i możliwością wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiału.

Wobec braku reakcji ubezpieczonego na powyższe wezwanie, postępowanie w sprawie zostało zakończone wydaniem zaskarżonej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzja z dnia 25 listopada 2014 r. określił wysokość należności S. M. z tytułu składek za okres od marca 2014 r. do czerwca 2014 r. w następujących wysokościach:

1) ubezpieczenia społeczne w kwocie 2 647, 68 zł. oraz należne odsetki w kwocie 126,00 zł;

2) ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 1081,60 zł. oraz należne odsetki w kwocie 52,00 zł.;

3) Fundusz Pracy w kwocie 220, 28 zł oraz należne odsetki w kwocie 0,00 zł.

Wskazane powyżej odsetki zostały naliczone na dzień 25 listopada 2014 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż w związku z niespełnieniem ustawowego obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowych za okres od marca 2014 r. do czerwca 2014 r. na koncie płatnika, dokonany został wymiar składek z urzędu w wysokości określonej w w/w decyzji. Płatnik składek nie dokonał bowiem wyrejestrowania działalności gospodarczej, z czego wynika, iż nie będąc zwolnionym od obowiązku przedkładania deklaracji, nadal jest obowiązany do ich składania i opłacania. Ostatnio złożoną deklaracją rozliczeniową była deklaracja za miesiąc luty 2011 r. złożona 10 marca 2011 r.

(Dowód:, zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego k. 7 akt rentowych, decyzja z dnia 25 listopada 2014 r. k.9 akt rentowych).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego. W ocenie Sądu wiarygodność tych dokumentów nie budziła wątpliwości i nie została też skutecznie podważona przez odwołującego się.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się niezasadne.

Przede wszystkim należy podkreślić, iż przedmiotem niniejszego postępowania jest decyzja wymiarowa z dnia 25 listopada 2015 r. określająca wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne S. M. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za okres od marca 2014 r. do czerwca 2014 r.

Sąd zwraca uwagę, iż kwestia ewentualnego braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym (a co za tym idzie braku obowiązku opłacania składek) nie jest i nie może być przedmiotem niniejszego postępowania. Postępowanie przed Sądem w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych jest bowiem postępowaniem kontrolnym mającym na celu sprawdzenie prawidłowości decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania sprawy jest wyznaczony zakresem przedmiotowym i podmiotowym zaskarżonej decyzji, która w tym wypadku dotyczy określenia wysokości zadłużenia z tytułu składek, a nie samego obowiązku ubezpieczenia.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy decydujące znaczenie ma ustalenie, że ubezpieczony w okresie objętym decyzją był zgłoszony w centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej jako osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz że działalność ta nie była w tym okresie zawieszona. Ubezpieczony z tego tytułu był również w powyższym okresie zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, nie posiadając innego tytułu do ubezpieczeń, jako, iż z dniem 01 marca 2014 r. zakończył stosunek pracy z płatnikiem (...) S.C. Odwołujący się do dnia zamknięcia rozprawy nie przedłożył w organie rentowym dowodów na potwierdzenie, że składki wynikające z zaskarżonej decyzji zostały opłacone.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. 2015. 121 ze zm., dalej jako ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy systemowej jest przy tym osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Według art. 13 pkt 4 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

W świetle art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 nr 164 poz. 1027 ze zm.), obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby objęte ubezpieczeniem społecznym, które są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie zaś z art. 48 ustawy systemowej:

1. Jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolniony, Zakład dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej, bez uwzględnienia wypłaconych zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, zawiadamiając o tym płatnika.

2. Jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik składek złoży deklarację rozliczeniową, Zakład koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji rozliczeniowej, z uwzględnieniem wykazanych w deklaracji zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w niniejszej sprawie nie było między stronami sporu co do faktu, iż odwołujący za okres marca 2014 r. do czerwca 2014 r. nie opłacił składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy w kwocie podanej w zaskarżonej decyzji. W odwołaniu skarżący wskazał jedynie na naruszenie przez organ rentowy art. 9 oraz art.10 k.p.a.

Stanowisko ubezpieczonego w tym względzie jest całkowicie nieuzasadnione, a argumentacja przedstawiona w odwołaniu, nie może stanowić podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji, albowiem pozwany organ rentowy w pismach z dnia 24 września 2014 r. i 22 sierpnia 2014 r. informował ubezpieczonego o prowadzonym i zakończonym postępowaniu, jednocześnie wzywając do ustosunkowania się do zebranego materiału, zakreślając przy tym odpowiednie terminy. W związku z powyższym organ niewątpliwie zapewnił skarżącemu możliwość czynnego udziału w sprawie i wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji co do zgromadzonego materiału dowodowego jak również w sposób należyty i wyczerpujący informował stronę o okolicznościach faktycznych i prawnych które miały wpływ na ustalenie jego obowiązku. Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy wskazuje, że w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. W związku z tym nie ma możliwości badania w świetle przepisów tego kodeksu prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji. Naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, więc także w tym aspekcie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie są przez ten sąd stosowane. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego i kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania, pozostaje poza przedmiotem tego postępowania.

Stwierdzić przy tym należy, że zgodnie z art. 68 ust. 1 i 2 ustawy systemowej do zakresu działania Zakładu należy między innymi realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności: stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych, wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, prowadzenie rozliczeń z płatnikami składek z tytułu należnych składek i wypłacanych przez nich świadczeń podlegających finansowaniu z funduszy ubezpieczeń społecznych lub innych źródeł oraz prowadzenie indywidualnych kont ubezpieczonych i kont płatników składek, a także kontrola wykonywania przez płatników składek i przez ubezpieczonych obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz innych zadań zleconych Zakładowi.

Stosownie do art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy systemowej Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Wydając zaskarżoną decyzję, organ rentowy zakończył jedynie postępowanie dotyczące stwierdzenia na koncie ubezpieczonego nieopłaconych należności z tytułu składek, wypełniając tym samym swój ustawowy obowiązek dotyczący kontroli wykonywania przez płatników składek obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu Okręgowego analiza dokumentacji organu rentowego nie wskazuje na istnienie uchybień w zakresie dokonanych przez organ rentowy w decyzji obliczeń. Podobnie ustalona wysokość odsetek. Podstawę naliczenia przez ZUS odsetek od nieuiszczonych w terminie składek stanowi art. 23 ust. 1 ustawy systemowej, zgodnie z którym od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.).

Zaskarżona decyzja organu rentowego, określająca wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy, jak również wysokość odsetek została wydana w oparciu o informacje zawarte na koncie płatnika składek, których odwołujący się w żaden sposób nie zakwestionował, natomiast zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy systemowej, informacje te są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych i korzystają z waloru dowodu z dokumentu urzędowego, czyli w myśl art. 244§1 k.p.c. stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Decyzja określająca wysokość należności składkowych jest konsekwencją uprawomocnienia się decyzji z dnia 21 maja 2014 r. o objęciu S. M. obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi .

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie skarżącego oddalił.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł jak w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 98 w zw. z art. 108 k.p.c. oraz w zw. z § 11 ust. 2 oraz mając na uwadze § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z urzędu (Dz.U.2013.490 t.j.)..

SSO Wiesława Szulczewska