Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2014 r. w Gliwicach

sprawy W. M. (M.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 27 listopada 2013 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Teresa Kalinka

Sygn. VIII U 100/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 listopada 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił W. M. ( M.) prawa do emerytury w obniżonym wieku, ponieważ do dnia 31 grudnia 1998 roku nie udowodnił żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do dnia 31 grudnia 1998 roku udowodnił 26 lat 3 miesiące okresów składkowych i nieskładkowych.

Ubezpieczony w odwołaniu domagał się zmiany decyzji i przyznania prawa do emerytury. Podniósł, że od 1978 roku pracował:

1.  od 16 września 1978 roku do 30 września 1981 roku w Klinice (...) w B. Instytutu (...) w Z. (...) na stanowisku asystenta;

2.  od 1 października 1981 roku do 15 września 1986 roku w Klinice (...) w B. Instytutu (...) w Z. (...) na stanowisku starszego asystenta;

3.  od 16 września 1986 roku do 31 grudnia 1986 roku w II Katedrze i Klinice (...) w B. na stanowisku starszego asystenta;

4.  od 1 stycznia 1987 roku do 30 czerwca 1987 roku w II Katedrze i Klinice (...) w B. na stanowisku wykładowcy;

5.  od 1 lipca 1987 roku do 14 lutego 2000 roku w II Katedrze i Klinice (...) w B. na stanowisku adiunkta

W okresie całego zatrudnienia uczestniczył w pracach zespołów operacyjnych, w narażeniu na pole elektromagnetyczne i promieniowanie jonizujące. Otrzymywał maksymalny dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. W tym samym okresie prowadził działalność dydaktyczną ze studentami medycyny. Zwrócił również uwagę na to, że prowadzenie dokumentacji medycznej jest integralną częścią pracy lekarza i podlega wliczeniu do czasu pracy szczególnych warunkach. Na tę okoliczność przytoczył orzecznictwo sądowe.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, ponieważ (...) Akademia Medyczna w K. w świadectwie pracy wskazała , ze ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach , natomiast Szpital (...) w B. wystawił świadectwo pracy w szczególnych warunkach z którego wynika, że ubezpieczony wykonywał taką pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy. W związku z tym brak jest podstaw do przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. M. urodził się (...). W listopadzie 2013 roku złożył wniosek o emeryturę. Do dnia 31 grudnia 1998 roku udowodnił 26 lat 3 miesiące okresów składkowych i nieskładkowych.

W dniu 16 września 1978 roku został zatrudniony w Klinice (...) w B. na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 roku - Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela n stanowisku asystenta (...) Akademii Medycznej. Od 1 października 1981 roku został starszym asystentem , od 1 stycznia 1987 roku wykładowcą a od 1 lipca 1987 do 30 września 2006 roku pracował na stanowisku adiunkta. Ze świadectwa pracy z dnia 18 czerwca 2006 roku wynika, ze zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku nauczyciela akademickiego i nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach. ( akta osobowe ze (...) medycznej w K.)

W dniu 16 września 1978 roku Zespół (...) w B. zawarł z ubezpieczonym umowę o pracę na pełnienie dyżurów lekarskich w II Klinice (...) w B. Taką pracę świadczył do dnia 30 września 1999 roku , ostatnio na stanowisku starszego asystenta - lekarza dyżuranta pełniącego dyżury zakładowe. ( świadectwo pracy wystawione przez Szpital (...) w B.).

Kolejną umowę o pracę zawarto w dniu 1 października 1982 roku w wymiarze 3 godzin dziennie na stanowisku asystenta prowadzącego działalność leczniczo – usługową. Na podstawie tej umowy o pracę ubezpieczony pracował do dnia 30 czerwca 1998 roku Pracodawca potwierdził w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, , że ubezpieczony od 16 września 1978 roku do 30 czerwca 1998 roku przez 3 godziny dziennie wykonywał prace wymienioną w wykazie A Dział XII pkt 2 rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. ( kopia akt osobowych ze Szpitala (...) w B..)

Ubezpieczony świadczył pracę na rzecz tych dwóch pracodawców w ramach tego samego zatrudnienia w tym samym szpitalu

Do obowiązków ubezpieczonego jako nauczyciela akademickiego należało prowadzenie zajęć ze studentami V roku medycyny. W czasie roku akademickiego prowadził ćwiczenia z grupami studentów na oddziale, był wykładowcą, zaznajamiał studentów z pracą na oddziale. Oprócz tego prowadził diagnostykę i leczenie, w tym zabiegi operacyjne, podczas których studenci asystowali, bądź obserwowali zabieg . Nie można było ustalić z wyprzedzeniem ile godzin spędzi przy pracy w zespole operacyjnym. Nie można również rozdzielić pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę zawartej z uczelnią, z pracą wykonywaną na rzecz szpitala ( za wyjątkiem pracy na dyżurach). O ile ćwiczenia ze studentami, sesje zaliczeniowe i egzaminacyjne należały do pracy nauczyciela akademickiego, to zabiegi operacyjne i i pozostała działalność lecznicza stanowiły jednocześnie pracę dydaktyczną , jak i pracę świadczoną w ramach umowy o pracę zawartej na podstawie umów ze Szpitalem (...) . Pracodawca ten uznał, że W. M. wykonywał prace w zespołach operacyjnych średnio przez 3 godziny dziennie i wydał świadectwo pracy szczególnych warunkach potwierdzające prace w takim rozmiarze.

Ubezpieczony nie przeczył, że zakresy jego pracy świadczonej w ramach umowy zawartej z (...) i Szpitalem (...) B. zazębiały się. Podniósł, że uzyskanie specjalizacji chirurga nie jest możliwe bez pracy na salach operacyjnych. Również praca związana z uzyskaniem tytułu doktora wymagała oceny wyników leczenia operacyjnego. Praca w chirurgicznym zespole operacyjnym nie jest możliwa w pełnym wymiarze czasu pracy. Leczenie chirurgiczne guzów u dzieci wymaga dużego doświadczenia chirurgicznego. W latach 1986 -1998 wykonywał rocznie od 93 do 213 zabiegów operacyjnych (k. 27 a.s.) Praca wykonywana jest w warunkach szkodliwych nie tylko z uwagi na narażenie promieniowaniem podczas zabiegów operacyjnych, pole elektromagnetyczne, ale również z uwagi na narażenie zakażeniami posocznicami, ropowicami. Z tego tytułu otrzymywał dodatek szkodliwy ( akta osobowe ubezpieczonego).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego z (...) w K., (k. 23), Szpitala (...) w B. (k. 22 a.s.), przesłuchania ubezpieczonego ( płyta nagrania k. 34 a.s.). Stan faktyczny nie budzi wątpliwości.

Sąd zważył, co następuje:

W. M. domagał się prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Ubezpieczony prawo do emerytury wywodził z przepisu art. 184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2013.1440). w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.( Dz.U.1983.8.43). Zgodnie z powołanymi przepisami mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – to jest w dniu 1 stycznia 1999 roku -udowodnił co najmniej 15 – letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i co najmniej 25 letni okres składkowy i nieskładkowy. Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Spór w niniejszej sprawie dotyczył jedynie ustalenia, czy ubezpieczony do dnia 1 stycznia 1999 roku udowodnił co najmniej 15 lat pracy szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Do 15 stycznia 1992 roku obowiązywała ustawa z dnia 28 października 1948 r. o zakładach społecznych służby zdrowia i planowej gospodarce w służbie zdrowia., na podstawie której wydano rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 1949 roku (Dz.U.1949.27.203) wydane w porozumieniu z Ministrami: Obrony Narodowej, Administracji Publicznej, Bezpieczeństwa Publicznego, Przemysłu i Handlu, Pracy i Opieki Społecznej, Oświaty, Komunikacji oraz Poczt i Telegrafów o obowiązku pracy lekarzy, lekarzy dentystów i farmaceutów w zakładach społecznych służby zdrowia. Rozporządzenie to określało w § 2 ust.1 czas przewidzianej obowiązkowej pracy lekarzy w zakładach społecznych służby zdrowia, w zakładach opieki społecznej i wychowawczych oraz w lecznictwie instytucji ubezpieczeń społecznych. Ustalony został w wymiarze 42 godzin tygodniowo.. W ust. 2 przewidziano obniżenie czasu pracy, które nie ma zastosowania w niniejszej sprawie Od 16 stycznia 1992 roku weszła w życie ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r.o zakładach opieki zdrowotnej.( Dz.U.1991.91.408), która dopiero od 1 października 1999 roku uregulowała w sposób odmienny czas pracy lekarzy. Tak więc przez cały sporny okres czas pracy lekarza chirurga wynosił 42 godziny tygodniowo. . Taki wymiar czasu pracy należy przyjąć jako pełny w rozumieniu rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego….
Sąd podziela stanowisko ubezpieczonego, że nie jest możliwa praca w zespole operacyjnym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy rozumianym jako 42 godziny tygodniowo. Do pracy chirurga należy również diagnostyka, zapoznanie się z dokumentacją lekarską, sporządzenie kart z przebiegu leczenia. Gdyby praca W. M. polegała wyłącznie na działalności leczniczej, to wówczas można by przyjąć, że wykonywał on pracę wymienioną w wykazie A dział XII poz. 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdaniem sądu do pracy takiej można zaliczyć jedynie miesiące wakacyjne, w których ubezpieczony nie miał zajęć ze studentami. W pozostałych miesiącach praca ubezpieczonego polegała głównie na pracy dydaktycznej. Ubezpieczony został zatrudniony na podstawie ustaw: Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela z dnia 27 kwietnia 1972 roku, ustawy z dnia 4 maja 1982 r. o szkolnictwie wyższym, ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym i otrzymywał wynagrodzenie należne nauczycielom akademickim na podstawie obowiązujących rozporządzeń.

W aktach osobowych ze Szpitala (...) wynika, że czas pracy ubezpieczonego jako nauczyciela akademickiego roku 1978 wynosił 6 godzin dziennie ( pełny etat naukowo – dydaktyczny), wynagrodzenie ze szpitala otrzymywał za faktycznie pełnione dyżury, od 1982 roku działalność leczniczo – usługową wykonywał przez 3 godziny dziennie, w okresie od stycznia 1987 roku do czerwca 1987 roku nie wykonywał działalności leczniczo – usługowej, tylko pracę dydaktyczną , po czym ponownie pracę leczniczo – usługowa w wymiarze 66 godzin miesięcznie to jest 3 godzin dziennie.

Czas pracy nauczycieli akademickich w latach 1978 -1998 był określony w Karcie Praw i obowiązków Nauczyciela na 9 godzin dziennie dla asystenta i adiunkta ( art. 33 ust. 1 pkt 5), w ustawie o szkolnictwie wyższym z dnia 4 maja 1982 roku na 270 godzin rocznie dla adiunkta ( art. 145), w ustawie o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 . minimalny wymiar pensum wynosił 120 godzin obliczeniowych rocznie. ( art. 101 ust. 3) Przez taki wymiar czasu ubezpieczony musiał wykonywać pracę dydaktyczną, co wyklucza możliwość wykonywania pracy w zespole operacyjnym w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca związana z prowadzeniem zajęć wykluczała pracę w zespole operacyjnym. W związku z tym sąd przyjął, ze organ rentowy zasadnie nie zaliczył żadnego okresu do pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Żądanie ubezpieczonego sprowadza się de facto do zaliczenia okresu pracy nauczyciela akademickiego do pracy w szczególnych warunkach. Trzeba mieć na uwadze, że pracownik akademicki ma niższy wymiar czasu pracy od lekarza.

W dniu 18 kwietnia 1989 roku Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której stwierdził, że okres pracy w szkole wyższej w charakterze nauczyciela akademickiego nie podlega wliczeniu do dwudziestoletniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określonego w art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela ( sygn. III UZP 35/88, podobnie wyroki Sadu Apelacyjnego w Katowicach III UZP 35/88, III UZP 1094/04).

Na marginesie sąd pragnie zwrócić uwagę, że z dniem 1 września 2006 roku utracił moc art. 112. ustawy z dnia 12 września 1990 roku o szkolnictwie wyższym obecnie nieobowiązującej) , na podstawie którego mianowany nauczyciel akademicki mógł na swój wniosek przejść na emeryturę, jeżeli ukończył 60 lat życia i przepracował 30 lat, w tym 20 lat w szkolnictwie lub instytucjach naukowych - w przypadku mężczyzny oraz ukończył 55 lat życia i przepracował 25 lat, w tym 20 lat w szkolnictwie lub instytucjach naukowych - w przypadku kobiety.

Odwołanie oddalono jako bezpodstawne, na podstawie art. 477 ¹⁴ . § 1 kpc uznając, że niemożna przyjąć, iż ubezpieczony wykonywał pracę w zespołach operacyjnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, bowiem część jego obowiązków nie miała związku z zabiegami operacyjnymi, lecz była związana z przekazywaniem wiedzy studentom.

.