Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2015 r. w Gliwicach

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołań J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 13 lutego 2015 r. nr (...)-2015

z dnia 13 lutego 2015 r. nr (...)

1.  oddala odwołania,

2.  nowy wniosek ubezpieczonego o przeliczenie wysokości emerytury,
z uwzględnieniem art. 185 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przekazać organowi rentowemu do rozpoznania.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt: VIII U 594/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13.02.2015r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu J. K. prawa do emerytury, ponieważ art. 184 ustawy emerytalnej nie przewiduje możliwości przyznania kolejnych wcześniejszych emerytur z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy podniósł, że decyzją z dnia 2.02.2015r. przyznał już ubezpieczonemu prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Decyzją z dnia 13.02.2015r. nr (...)-2015 organ Zakład (...) Oddział w Z. ustalił dla ubezpieczonego kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r.

W odwołaniu od tych decyzji ubezpieczony wniósł o ich zmianę i orzeczenie co do istoty sprawy. W uzasadnieniu wskazał, że przy ustalaniu kapitału początkowego organ rentowy bezzasadnie nie zastosował art. 185 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych/ dalej ustawa FUS/.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. W uzasadnieniu wskazał, że ubezpieczony pobiera emeryturę przyznaną na podstawie art. 184 ustawy FUS, której wysokość została ustalona na w oparciu o art. 53 ustawy. Zdaniem organu rentowego, art. 183 a ustawy wyłącza stosowanie mieszanego sposobu wyliczenia emerytury ubezpieczonym, którzy nabyli prawo do emerytury górniczej bez względu na wiek. Z tych przyczyn bezpodstawny jest zarzut niezastosowania w stosunku do ubezpieczonego art. 185 ustawy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony urodził się (...).

Decyzją z dnia 25.10.1994r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej bez względu wiek na podstawie przepisów ustawy z dnia 1.02.1983r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin. Po przyznaniu tego świadczenia ubezpieczony kontynuował zatrudnienie i podlegał ubezpieczeniu społecznemu przez okres powyżej trzydziestu miesięcy, czym spełnił warunki do przeliczenia emerytury na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 1 w powiązaniu z art. 53 ust. 3 i 4 ustawy FUS.

W dniu 21.01.2015r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę. Prawomocną decyzją z dnia 2.02.2015r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach na podstawie art. 84 ustawy FUS. Przy ustalaniu wysokości emerytury na podstawie art. 53 ustawy do obliczenia składnika emerytury wynoszącego 24 % kwoty bazowej, przyjęto kwotę bazową obowiązującą w dniu 1.01.2015r. tj. 3191,93 zł. Podstawę wymiaru świadczenia ustalono w oparciu o dotychczasową podstawę wymiaru z uwzględnieniem kolejnych waloryzacji.

W dniu 9.02.2015r. ubezpieczony /mając ukończone 63 lata/ wystąpił z ponownym wnioskiem o emeryturę. Na rozprawie w dniu 28.08.2015r. ubezpieczony nie potrafił wskazać na jakiej podstawie prawnej domaga się przyznania kolejnej emerytury.

Decyzją z dnia 13.02.2015r. organ rentowy ustalił dla ubezpieczonego kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r., uwzględniając m.in. okres zatrudnienia w (...) SA w G. w okresie od 26.06.1968r. do 27.10.1994r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta emerytalne ubezpieczonego.

Na rozprawie w dniu 28.08.2015r. ubezpieczony podniósł, że główną intencją jego wniosku z dnia 9.02.2015r. było domaganie się przeliczenia przez organ rentowy przyznanej na podstawie art. 184 ustawy FUS emerytury z uwzględnieniem art. 185 tej ustawy i taki wniosek złożył do protokołu.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołania ubezpieczonego nie zasługują na uwzględnienie.

Na początku wskazać należy, że w sprawach z ubezpieczenia społecznego przedmiot sprawy /żądania/ jest określony treścią decyzji organu rentowego, od której odwołania wszczyna postępowanie przed sądem – tak SN 29.09.2000r. , II UKN 759/99. (...). W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych niedopuszczalne jest merytoryczne rozpoznanie żądań, które wykraczają poza podstawę faktyczną zaskarżonej odwołaniem decyzji.

Skarżoną decyzją z dnia 13.02.2015r. (...) organ rentowy prawidłowo odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury, bowiem przepisy prawa nie przewidują możliwości przyznania kolejnej emerytury w oparciu o art. 184 ustawy FUS – a takie świadczenie przyznano ubezpieczonemu prawomocną decyzją z dnia 2.02.2015r. W dacie składania wniosku z dnia 9.02.2015r. ubezpieczony miał ukończone 63 lata, a zatem nie osiągnął jeszcze uprawnień do emerytury z „powszechnego” wieku emerytalnego. Ubezpieczony nie wskazał na inną podstawę prawną ponownego wniosku o emeryturę, stąd też, Sąd uznając tę decyzję za prawidłową, oddalił odwołanie.

Po myśli art. 173 ustawy FUS dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy.

W oparciu o ten przepis, organ rentowy wydał decyzję z dnia 13.02.2015r. (...)-2015 o ustaleniu kapitału początkowego dla ubezpieczonego na dzień 1.01.1999r. Do ustalenia jego wysokości organ rentowy uwzględnił zatrudnienie ubezpieczonego w (...) SA w G. w okresie od 26.06.1968r. do 27.10.1994r., a zatem zarzut odwołania w tej kwestii jest nieuzasadniony. Z uwagi na to, że kapitał początkowy jest ustalany na dzień 1.01.1999r., bezpodstawnym jest zarzut nie uwzględnienia zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w okresie od 1.10.2007r. do 29.11.2010r. Również odnośnie tej decyzji, ubezpieczony nie sformułował merytorycznych zarzutów, które podważałyby trafność rozstrzygnięcia organu rentowego, wobec czego Sąd oddalił odwołanie.

Na rozprawie w dniu 28.08.2015r. ubezpieczony złożył wniosek o przeliczenie przyznanej mu na podstawie art. 184 ustawy FUS emerytury z uwzględnieniem art. 185 tej ustawy. Jak to wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9.09.2010r., II UK 84/10, lex 661518 „ Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji, a między stronami spornych; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Z tego względu odwołanie wnoszone od decyzji organu ubezpieczeń społecznych nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest postąpić zgodnie z art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. „ .

Zgodnie z tym przepisem, jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu. Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie 2 wyroku przekazał nowy wniosek ubezpieczonego organowi rentowemu do rozpoznania.

W tym miejscu wskazać należy, że Sąd nie podziela stanowiska organu rentowego, że do ubezpieczonego nie ma zastosowania „mieszany” sposób wyliczania emerytury przewidziany w przepisie art. 183 ustawy FUS.

Jak stanowi art. 183a ustawy FUS przepisów art. 183 nie stosuje się do emerytur przyznanych ubezpieczonym, którzy prawa do emerytury nabyli na podstawie art. 50a lub 50e. Ubezpieczony nie nabył emerytury na podstawie art. 50e, co oznacza, że nie dotyczy go to wyłączenie. W kwestii tej wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu wyroku z dnia 10.05.2012r., III AUa 2135/11, lex nr 1298258, gdzie podniesiono, że z normy zawartej w art. 183 a ustawy FUS „.. wynika jedynie, że sposobu obliczenia świadczeń określonego w art. 183, nie stosuje się do ściśle określonej grupy świadczeniobiorców - tych, którzy prawa do emerytury nabyli na podstawie art. 50a lub 50e omawianej ustawy….. przepis ten nie wymienia jednak art. 34 i art. 48 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Oczywiste winno pozostawać, że przesłanki emerytur górniczych określone w art. 34 ustawy nie były tożsame z przesłankami obowiązującego obecnie art. 50a, podobna relacja dotyczy postanowień art. 48 i art. 50e ustawy.” W ocenie Sądu orzekającego, przepis art. 183a ustawy FUS tym bardziej nie dotyczy więc emerytur przyznanych na podstawie ustawy z dnia 1.02.1983r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin, na podstawie której ubezpieczonemu przyznano emeryturę górniczą bez względu na wiek.

Konsekwencją powyższego jest stwierdzenie, że ubezpieczonemu co do zasady przysługuje prawo do skorzystania z regulacji przewidzianej w art. 185 ustawy FUS, zgodnie z którym „ Przy ustalaniu wysokości emerytury dla osób nabywających prawo do emerytury w wieku określonym w art. 184 kapitał początkowy podlega przeliczeniu poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym, o którym mowa w art. 24, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę. Do przeliczonego kapitału początkowego stosuje się przepisy art. 173 ust. 3-6.”

Mając na względzie powyższe, z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc i art. 477 ¹⁰ § 2 kpc, Sąd orzekł jak w sentencji.

(-) SSO Grażyna Łazowska