Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 września 2015 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Czernecka-Kozak

Protokolant: Małgorzata Olesiak

po rozpoznaniu w dniu 03 września 2015 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

odwołania Zespołu (...) w N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

z dnia 8 kwietnia 2015 roku znak: (...)

w sprawie Zespołu (...) w N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

o wysokość składki na ubezpieczenia społeczne

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 416/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 9 września 2015 roku

Decyzją z dnia 8 kwietnia 2015 roku znak: (...) wydaną na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322, ze zm.) oraz ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. stwierdził, że podwyższa o 50% stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe, obowiązującą płatnika składek Zespół (...) w N. w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku. Uzasadniając decyzję organ rentowy wskazał, że na podstawie złożonej przez płatnika w dniu 10 lutego 2015 roku korekty dokumentu ZUS IWA o identyfikatorze (...) uległa zmianie ustalona w zawiadomieniu z dnia 16 marca 2014 roku w wysokości 0,84% stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe na rok składkowy trwający od 1 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku. Zgodnie z załączonym zawiadomieniem z dnia 15 lutego 2015 roku wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 0,93%. W związku z tym organ rentowy uznał, że w oparciu o art. 34 ust. 1 ustawy wypadkowej, stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe winna ulec podwyższeniu o 50% i w podanym okresie wynieść 1,40%. Tym samym składki na ubezpieczenie wypadkowe w dokumentacji rozliczeniowej za okres od 1 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku powinny być rozliczone w wysokości 1,40% podstawy ich wymiaru.

Od powyższej decyzji odwołał się płatnik składek Zespół (...) w N. wnosząc o zmianę decyzji poprzez nie podwyższanie o 50% stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Odwołujący się podniósł, że jest jednostką budżetową, a pomyłka w dokumentach rozliczeniowych ZUS spowodowana została zwykłym błędem ludzkim. Wskazał, że pracownik, który nie został ujęty w przesłanych do organu rentowego dokumentach przebywał na chorobowym wypadkowym tylko przez część roku, pobrał świadczenie za okres od 12 lutego do 13 marca 2013 roku i nie starał się o odszkodowanie, pracował tylko do 31 sierpnia 2013 roku na ½ etatu. W chwili wypełnienia dokumentów ZUS IWA już nie pracował. Od 2009 roku na terenie placówki nie zdarzył się żaden wypadek. W piśmie procesowym z daty 15 maja 2015 roku ( k. 14 ) odwołujący się dodatkowo wskazał, że pod koniec roku 2013 jednostka miała wiele spraw do załatwienia, a jedna osoba zajmująca się rozliczaniem zasiłków chorobowych przebywała na zwolnieniu lekarskim od 18 grudnia 2013 roku do 31 stycznia 2014 roku. Odwołujący się podkreślił, że z chwilą wykrycia pomyłki natychmiast porządzono prawidłowy druk IWA z podaniem rzeczywistej ilości zaistniałych wypadków i niezwłocznie został on przesłany do ZUS.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację, którą posłużył się w zaskarżonej decyzji. Wskazał, że okoliczności zaistniałe w sprawie musiały skutkować podwyższeniem stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe o 50%. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podał, iż w przypadku złożenia dokumentacji z nieprawidłowymi danymi zastosowanie sankcji określonej w cytowanym przepisie ma charakter obligatoryjny.

Bezspornym w sprawie było, że płatnik składek Zespół (...) w N. w druku ZUS IWA podał, że w 2013 roku nie było osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy. Na podstawie informacji zamieszczonych w druku ZUS IWA za 2013 rok organ rentowy ustalił stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na okres rozliczeniowy od 1 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku wynoszącą 0,84% podstawy jej wymiaru.

W dniu 10 lutego 2015 roku płatnik składek złożył do ZUS korektę dokumentu ZUS IWA o identyfikatorze (...). Przesłane skorygowane dokumenty rozliczeniowe ZUS IWA były podstawą do ponownego wyliczenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres od 1 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku. Zawiadomieniem z dnia 15 lutego 2015 roku organ rentowy poinformował o ustaleniu stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za w/w okres w wysokości 0, 93%.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W roku 2013 w Zespole (...) w N. miał miejsce jeden wypadek przy pracy. Informacja o wypłaceniu w 2013 roku zasiłku chorobowego wypadkowego znajdowała się w systemie informatycznym zakładu. W druku ZUS IWA za 2013 roku złożonym do ZUS – na skutek błędu księgowej płatnika, która nie pamiętała o zaistniałym wypadku oraz przeoczyła w systemie adnotację o wypłaconym zasiłku wypadkowym - nie została podana informacja o powyższym wypadku.

W 2015 roku - podczas przygotowywania się do kontroli wewnętrznej - księgowa zauważyła swoją omyłkę i niezwłocznie wysłała korektę dokumentów do ZUS.

Dyrektor Zespół (...) w N. został poinformowany o zaistniałej sytuacji po złożeniu korekty do ZUS.

dowód: zeznania świadka J. B., k. 22 , zeznania odwołującego się, k. 22 – verte

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, której wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania, a także na podstawie zeznań odwołującego się i zeznań świadka J. B.. Sąd uznał zeznania w/w za wiarygodne, spójne, logiczne oraz zgodne z pozostałą dokumentacją zgromadzoną w sprawie.

Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne, bowiem nie były one kwestionowane przez strony. Również dokumenty przedstawione na stwierdzenie powyższych okoliczności zostały ocenione jako w pełni wiarygodne i prawdziwe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia, czy organ rentowy zasadnie podwyższył płatnikowi składek Zespołowi (...) w N. stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe o 50% w okresie rozliczeniowym od 1 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku.

Zgodnie z treścią art. 31 ust. 3 w zw. z ust. 5 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r., nr 167, poz. 1322, z późn. zm.), kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości:

1)poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem;

2)poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich;

3)zatrudnionych w warunkach zagrożenia,

na podstawie danych przekazanych przez płatnika składek za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe.

Wskazane wyżej dane płatnik składek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy w informacji zawierającej w szczególności:

1)dane identyfikacyjne płatnika składek, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych;

2)rodzaj działalności według PKD;

3)liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego;

4)adres płatnika składek (art. 31 ust. 6 ustawy wypadkowej).

Stosownie do art. 31 ust. 10 cyt. ustawy, płatnik składek jest zobowiązany do złożenia korekty informacji, o której mowa w ust. 6, w ciągu 7 dni od:

1)stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie;

2)otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład.

Zgodnie z treścią art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. W myśl ust. 4 powołanego przepisu, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 i 2, płatnik składek zobowiązany jest złożyć brakującą informację lub dokonać korekty nieprawidłowej informacji.

Zasadność wymierzenia wyższej składki może podlegać ocenie sądu ubezpieczeń społecznych, do którego przysługuje odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nakładającej taki obowiązek. Zwrócić uwagę należy, iż opłata dodatkowa stanowi swego rodzaju sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku opłacania składek, a jej funkcją jest zdyscyplinowanie płatnika składek do należytego wykonania ciążącego na nim obowiązku. Zastosowanie opłaty ma sens wówczas, gdy w okolicznościach konkretnej sprawy można przewidzieć, że spełni ona założony, dyscyplinujący cel. Stąd przedmiotem kontroli sądowej nie są jedynie formalne warunki wymierzenia opłaty lecz konieczne jest rozważenie wszystkich aspektów sprawy. Sąd ma obowiązek zbadać m. innymi, czy pomiędzy nieprawidłowym wskazaniem danych określonych w art. 31 powyższej ustawy, a zaniżeniem stopy procentowej składki zachodzi związek przyczynowo – skutkowy (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., II UZP 1/11, LEX nr 749835).

Wbrew twierdzeniom odwołującego się - treść cytowanego wyżej art. 34 ust. 1 ustawy nie daje podstaw do przyjęcia, iż jedynie umyślne, celowe podanie nieprawdziwych danych prowadzi do sankcji przewidzianej w tym przepisie. W ocenie Sądu nie ma znaczenia, czy nieprawdziwe dane podano umyślnie czy też tylko przez omyłkę (np. na skutek błędu pracownika). Taka wykładnia jest logiczna, zasadna i zgodna z ratio legis uregulowań tej ustawy. Skoro ZUS ustala wysokość składki na podstawie danych przekazywanych pisemnie przez płatnika to dowodzenie czy płatnik nieprawdziwe, błędne dane podał świadomie i umyślnie, czy też tylko w wyniku omyłki byłoby zupełnie niemożliwe i praktycznie nie do ustalenia. Przewidziany zatem w art. 34 ustawy automatyzm stosowania sankcji, nadto wykładnia językowa jest jednoznaczna, nie ma w tym przepisie mowy o „umyślnym” przekazaniu nieprawdziwych danych. W niniejszej sprawie błąd płatnika składek, który spowodował zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe (0,84% zamiast 0,93%), jakkolwiek nie był przedmiotem celowego działania, to jednakże zaistniał w okolicznościach, za które płatnik niewątpliwie odpowiada. Jak bowiem wynika z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego - brak informacji w druku ZUS IWA o wypadku jaki miał miejsce w 2013 roku był wynikiem błędu pracownika płatnika, który nie pamiętał o zaistniałym zdarzeniu i przeoczył w systemie dane o wypłaconym zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego. Niewątpliwie błąd pracownika, któremu powierzono obowiązki prowadzenia księgowości zakładu oraz rozliczeń z ZUS obciąża wprost płatnika składek. Podkreślić należy, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 lutego 2012 r., I UK 207/11, wskazał, że to płatnik ma wykazać, iż zgłoszenie nieprawidłowych danych nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych tj. niezawinionych. Tylko przyczyny wadliwego zgłoszenia danych, za które płatnik nie ponosi odpowiedzialności (niezawinione), mogą go zwolnić z sankcji wynikającej z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Przy czym z omawianego przepisu płynie domniemanie winy płatnika składek w sytuacji, gdy przekazane dane nie odpowiadają prawdzie. W sposób istotny wpływa to na rozkład ciężaru dowodu. To płatnik składek ma wykazać, że zgłoszenie nieprawdziwych danych nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lutego 2013 roku, III UK 53/12 wskazując, że płatnik składek może uwolnić się z odpowiedzialności przewidzianej w art. 34 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wyłącznie pod warunkiem, że wykaże, iż podał obiektywnie nieprawdziwe dane z przyczyn od niego niezależnych (niezawinionych). W ocenie Sądu w niniejszej sprawie odwołujący nie wykazał żadnych obiektywnych okoliczności, które by o braku winy w jego przypadku świadczyły. Przeciwnie - sam przyznał się do błędu wskazując jako przyczynę podania nieprawidłowych danych omyłkę zatrudnionego u niego pracownika. Powyższe, w ocenie Sądu, przesądza o odpowiedzialności płatnika oraz o konieczności zastosowania względem niego sankcji z art. 34 cyt. ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. i powołanych przepisów - oddalił odwołanie.