Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do tutejszego Sądu w dniu 2 września 2014 roku (data stempla pocztowego) powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych T. S., E. K., R. S. kwoty 1.868,99 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że podstawą powództwa jest roszczenie przysługujące powodowi z tytułu niezapłaconych należności za sprzedane paliwo gazowe, dostarczane pod adres ul. (...) w W.. Z pozwanymi została zawarta per facta concludentia umowa o dostarczanie paliwa gazowego. Powód wskazał ponadto, że na kwotę dochodzoną pozwem składają się należności wyszczególnione w załączonych do pozwu fakturach VAT w łącznej kwocie 1.083,93 zł oraz odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w spełnieniu świadczenia, naliczone dla faktur niezapłaconych, na kwotę 785,06 złotych. Mimo kierowania na adres pozwanych wezwań do dobrowolnej zapłaty należności płatność nie nastąpiła, a z informacji posiadanych przez powoda wynikało, że pozwani wymeldowali się z ostatniego miejsca zamieszkania. Powód jako alternatywną podstawę prawną dochodzenia roszczenia wskazał bezpodstawne wzbogacenie.

Pismem z dnia 7 stycznia 2015 r. pozwany R. S. wniósł w imieniu własnym o oddalenie powództwa w całości, wskazując, iż umowa zawarta była na T. S., a pozwani zostali wymeldowani z przedmiotowego lokalu w dniu 21 oraz 25 czerwca 2008 r. Po tym terminie powód nadal pobierał paliwo gazowe, kiedy to pozwani zamieszkiwali już pod innymi adresami. Pozwany R. S. podniósł także zarzut przedawnienia.

Na rozprawie w dniu 13 stycznia 2015 r. pozwana E. K. przyłączyła się do stanowiska R. S..

Na rozprawie w dniu 3 marca 2015 r. pozwana T. S. wniosła o oddalenie powództwa. Oświadczyła, że 5 czerwca 2008 r. zamieszkała w nowym lokalu (do 5 czerwca 2008 r. zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu), a w okresie objętym fakturami nie mieszkała już w tymże lokalu. Pozwana podniosła ponadto zarzut przedawnienia.

Stanowisko powoda do czasu zakończenia rozprawy nie uległo zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. S. zamieszkiwała i była zameldowana w lokalu mieszkalnym nr (...) przy ul. (...) do dnia 25 czerwca 2008 r.

R. S. zamieszkiwał i był zameldowany w lokalu mieszkalnym nr (...) przy ul. (...) do dnia 21 sierpnia 2008 r.

E. K. zamieszkiwała i była zameldowana w lokalu mieszkalnym nr (...) przy ul. (...) do dnia 25 czerwca 2008 r.

(dowód: zaświadczenie ze zbioru meldunkowego, k. 27).

(...) S.A. w W. dostarczało paliwo gazowe go lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul.(...). W związku z tym zostały wystawione następujące faktury na rzecz T. S.:

- faktura VAT nr (...) z dnia 24.06.2008 r. na kwotę 203,35 zł z terminem płatności do dnia 22 lipca 2008 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 04.10.2008 r. na kwotę 223,70 zł z terminem płatności do dnia 3 listopada 2008 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 10.01.2009 r. na kwotę 279,42 zł z terminem płatności do dnia 7 lutego 2009 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 09.03.2009 r. na kwotę 67,34 zł z terminem płatności do dnia 6 kwietnia 2009 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 04.07.2009 r. na kwotę 310,12 zł z terminem płatności do dnia 25 lipca 2009 roku.

(dowód: faktury VAT k.28-34).

Pismem z dnia 30 maja 2014 r. (...) S.A. z siedzibą w W. wezwało R. S., T. S., E. K. do zapłaty zaległości z tytułu powyższych faktur w łącznej wysokości 1.083,93 zł wraz z należnymi odsetkami ustawowymi za przekroczenie terminu płatności

(dowód: przesądowe wezwania do zapłaty, k. 36-40).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dokumentów oraz dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy albowiem żadna ze stron nie zakwestionowała ich prawdziwości, a Sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dopatrzył się okoliczności mogących skutkować powstaniem wątpliwości, co do ich prawdziwości. Nadto powyżej opisany stan faktyczny w całości nie był sporny pomiędzy stronami. Wszystkie powołane okoliczności Sąd mógł, zatem uznać za ustalone już tylko na samej zasadzie art. 229 i 230 k.p.c. Zgodnie z art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności ze stanem rzeczywistym, a w myśl art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu wobec uznania za skuteczny zarzutu przedawnienia roszczenia oraz z uwagi na jego nieudowodnienie.

Zgodnie z art. 535 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Stosownie zaś do art. 555 k.c. przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw. Przez energię należy rozumieć wszelkie rodzaje lub postacie energii, które mogą być przedmiotem obrotu (energia elektryczna, niezależne źródła jej wytworzenia, energia cieplna, gaz, itp.) (por. Z. Banaszczyk [w:] K. Pietrzykowski, Kodeks cywilny. Komentarz do art. 450 – 1088, Warszawa 2005, Tom II, s.242). Z kolei art. 5 ust. 3 Prawa energetycznego stanowi: Dostarczanie paliw gazowych lub energii może odbywać się na podstawie umowy zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii, zwanej dalej „umową kompleksową”; umowa kompleksowa dotycząca dostarczania paliw gazowych może zawierać także postanowienia umowy o świadczenie usług magazynowania tych paliw, a w przypadku ciepła, jeżeli jest ono kupowane od innych przedsiębiorstw energetycznych, powinna także określać warunki stosowania cen i stawek opłat obowiązujących w tych przedsiębiorstwach.

W piśmiennictwie wyrażono pogląd, zgodnie z którym umowa kompleksowa, o której mowa w art. 5 ust. 3 Prawa energetycznego, to w zasadzie umowa sprzedaży paliw gazowych lub energii, w której określono, że miejscem wydania rzeczy jest miejsce odbioru tych paliw lub energii przez odbiorcę z sieci ( zob. J. Pokrzywniak, Uwagi o pojęciu umowy kompleksowej..., s. 20-21).

Stosownie zaś do brzmienia art. 6 k.c., strona wywodząca z danego faktu skutki prawne powinna fakt ten udowodnić. Przyjęty przez ustawodawcę system kontradyktoryjnego procesu cywilnego oznacza, że strona prowadzi proces na własne ryzyko, w tym będące elementem postępowania dowodowego, gdyż przepis art. 232 k.p.c. stwarza Sądowi jedynie możliwość, a nie obowiązek, dopuszczenia uzupełniająco dowodu nie wskazanego przez strony.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić trzeba, że strona powodowa w celu uzyskania korzystnego dla siebie wyroku powinna wykazać przysługującą jej względem pozwanych wierzytelność, jej wysokość (jak również sposób wyliczenia dochodzonej należności) i źródło (podstawę). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach - art. 3 k.p.c., a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) (tak wyrok SN z 17 grudnia 1996 roku, sygn. akt I CKU 45/96, opubl. w OSNC 1997/6-7/76).

Należy wskazać, że powód nie udowodnił faktu zamieszkiwania pozwanych w przedmiotowym lokalu, w okresie, w jakim wystawiał on faktury. Pozwani w toku postępowania podnosili, iż wyprowadzili się i zostali wymeldowani z przedmiotowego lokalu. Po tym terminie powód nadal dostarczał paliwo gazowe do przedmiotowego lokalu, kiedy to pozwani zamieszkiwali już pod innymi adresami. Pozwana T. S. podnosiła, iż do 5 czerwca 2008 r. zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu, 5 czerwca 2008 r. zamieszkała w nowym lokalu i w okresie objętym fakturami nie mieszkała już w tymże lokalu. Powód w żaden sposób nie udowodnił, aby pozwani faktycznie z tego mieszkania korzystali, eksploatując m.in. paliwo gazowe przez cały okres objęty wystawionymi przez niego fakturami.

Niezależnie od tego, pozwani podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z art.117§1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Istota przedawnienia polega na tym, że po upływie jego terminu ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, może uchylić się od jego zaspokojenia powołując się na upływ czasu. Dłużnik uzyskuje, zatem prawo zgłoszenia zarzutu, który wyłącza możliwość dochodzenia wykonania świadczenia. Sąd uwzględnia upływ terminu przedawnienia wyłącznie na zarzut dłużnika.

Ogólne terminy przedawnienia roszczeń określa art. 118 k.c., w myśl którego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże roszczenia wynikające z umowy kompleksowej dostarczania paliwa gazowego, która zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U. 1997 Nr 54 poz. 348) zawiera postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii, a także o świadczenie usług magazynowania tych paliw, przedawniają się w terminie lat dwóch. Zgodnie, bowiem z art. 554 w zw. z art.555 k.c. do sprzedaży energii elektrycznej ma zastosowanie dwuletni termin przedawnienia, zaś co do usług przesyłowych nie ma zastosowania art.750 k.c., gdyż elementy istotne umowy o świadczenie usług przesyłowych zostały uregulowane także w umowie kompleksowej dostarczania paliwa gazowego zgodnie ze wskazanym wcześniej art. 5 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne. Zawarta przez strony umowa jest, zatem umową mieszaną łączącą elementy dwu umów nazwanych: umowy sprzedaży energii elektrycznej i umowy przesyłowej, a tym samym do roszczeń wynikających z tej umowy powinno się stosować przepisy dotyczące obu zobowiązań, także w zakresie przedawnienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r. IV CSK 201/11, Lex nr 1169148). Umowa o usługi przesyłowe jako umowa nazwana regulowana przepisami ustawy Prawo energetyczne, nie podlega dyspozycji art.750 k.c. (takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 marca 2004 r. III SK 18/04, OSNP 2004/24/429) i nie mają do niej zastosowania także przepisy art. 751 k.c.

Stosownie do art.120§ 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Jak wynika z faktur dołączonych do pozwu, powód dokonywał rozliczeń z każdorazowym oznaczeniem terminu płatności:

- faktura VAT nr (...) z dnia 24.06.2008 r. z terminem płatności do dnia 22 lipca 2008 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 04.10.2008 r. z terminem płatności do dnia 3 listopada 2008 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 10.01.2009 r. z terminem płatności do dnia 7 lutego 2009 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 09.03.2009 r. z terminem płatności do dnia 6 kwietnia 2009 roku;

- faktura VAT nr (...) z dnia 04.07.2009 r. z terminem płatności do dnia 25 lipca 2009 roku.

Zgodnie z art.120§1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Pojęcie wymagalności roszczenia nie zostało zdefiniowane przez żaden przepis kodeksu cywilnego. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, „że w świetle art. 120 k.c. przez wymagalność roszczenia powinno się rozumieć dzień, w którym dłużnik może spełnić świadczenie w sposób zgodny z treścią zobowiązania” (tak B. Kordasiewicz (w:) System Prawa Prywatnego, t. 2, s. 574). Patrząc przez pryzmat materialnoprawnej sytuacji wierzyciela, wymagalność roszczenia określa się jako stan, gdy wierzyciel może postawić skuteczne żądanie, aby dłużnik uczynił niezwłocznie zadość jego roszczeniu (tak J. Ignatowicz (w:) System Prawa Cywilnego, t. I, 1985, s. 814). Podobnie wymagalność roszczenia definiuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 kwietnia 2009 r. (II CSK 625/08) zgodnie z którym bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności. Wskazane powyżej roszczenia z tytułu niezapłaconych faktur przedawniają się, więc każdorazowo po upływie dwóch lat, licząc od dnia, na który przypadał termin płatności zgodnie z umową i wystawioną na jej podstawie fakturą VAT. Termin przedawnienia poszczególnych faktur upłynął, więc z końcem dni: 22 lipca 2010 roku, 3 listopada 2010 roku, 7 lutego 2010 roku, 6 kwietnia 2011 roku i 25 lipca 2011 roku. Pozew inicjujący niniejsze postępowanie został wniesiony przez powoda w dniu 04 września 2014 roku, zatem po upływie terminu przedawnienia roszczenia. Mając na uwadze zasady wynikające ze wskazanych powyższej przepisów i przypisując je do realiów niniejszej sprawy stwierdzić, zatem należało, iż podnoszony przez pozwanych zarzut przedawnienia zasługiwał na uwzględnienie.

Odnośnie dochodzonych przez powoda odsetek Sąd miał na uwadze, są one świadczeniem ubocznym, tak dalece powiązanym ze świadczeniem głównym, że uzasadnione pozostaje twierdzenie o ich akcesoryjności wobec tego świadczenia. W konsekwencji roszczenie o odsetki przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego, jeżeli takie ma miejsce. Takie stanowisko wyraził też Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/04, OSNC 2005, nr 9, poz. 149 wskazując m.in., że gdyby roszczenie uboczne nie przedawniało się wraz z przedawnieniem roszczenia głównego, dłużnik dla obrony przed nieprzedawnionym roszczeniem ubocznym musiałby, ze względu na uzależnienie powstania roszczenia ubocznego od istnienia roszczenia głównego, wdać się w spór co do przesłanek roszczenia głównego, a to przekreślałoby znaczenie przedawnienia się roszczenia głównego. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę zgadza się w wyrażonym w tym orzeczeniu stanowiskiem.

Tym samym zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanych jest skuteczny, dlatego powództwo podlegało oddaleniu.

Również brak jest podstaw do przyjęcia, że żądanie należności wskazanej pozwie przez powoda stanowi bezpodstawne wzbogacenie, które definiuje się jako zdarzenie prawne, w wyniku, którego bez podstawy prawnej powstała nowa sytuacja, polegająca na wzroście majątku po stronie podmiotu wzbogaconego, kosztem jednoczesnego pogorszenia sytuacji majątkowej osoby zubożonej.

Powód nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących na zaistnienie przesłanek wskazanych w art. 405 k.c., albowiem brak jest dostatecznych dowodów wskazujących na uzyskanie korzyści majątkowej przez pozwanych. Powód dołączając faktury VAT wystawione na pozwanych nie wykazał w żaden sposób, aby wskutek nieuiszczenia przez oznaczonego nabywcy należności określonych w fakturach nastąpiło wzbogacenie akurat pozwanych, a jeśli tak, to w jakim zakresie to wzbogacenie miało nastąpić. Wystawiane faktury dotyczą nie tylko należności za dostarczony gaz, ale również inne opłaty stałe (opłata abonamentowa, opłata sieciowa).

Mając powyższe na uwadze powództwo podlegało oddaleniu, dlatego orzeczono jak w sentencji.

(...)

(...)